10.000 tỷ đôla Zimbabwe cho nghiên cứu được trao giải Ig Nobel
Công trình nghiên cứu này nhằm chứng minh cá sấu có thể phản ánh kích thước của mình thông qua tiếng gầm trong quá trình tán tỉnh và đánh dấu lãnh thổ.
Thí nghiệm này được Stephan Reber và các đồng nghiệp thực hiện để tìm hiểu cách giao tiếp của cá sấu.
Đó là một công trình nghiên cứu nghiêm túc, nhưng khía cạnh hài hước của nó vừa mang về cho nhóm một giải Ig Nobel 2020 – trái ngược với giải Nobel.
Nghiên cứu về tiếng gầm của cá sấu đoạt giải Ig Nobel 2020. Ảnh: BBC News.
Tiến sĩ Reber nói với BBC News rằng ông rất vinh dự được nhận giải thưởng này.
Nghiên cứu của nhóm cố gắng chỉ ra rằng cá sấu và các loài bò sát khác có thể phản ánh kích thước của chúng thông qua âm thanh phát ra – điều mà động vật có vú và chim có thể làm khi kêu.
“Sự cộng hưởng trong ngữ âm sẽ thấp hơn nếu bạn lớn hơn vì không gian cho không khí rung động lớn hơn. Chúng tôi không biết loài bò sát có thực sự có cộng hưởng hay không. Ếch và động vật lưỡng cư thì không. Vì vậy, chúng tôi cần chứng minh rằng cá sấu có cộng hưởng”, ông giải thích.
Thí nghiệm được thực hiện bằng cách đưa một con cá sấu vào một bể kín được lấp đầy với không khí bình thường và cung cấp thêm oxy và heli. Do tốc độ âm thanh khác nhau trong các hỗn hợp khí khác nhau, sự rung động của dây thanh âm không thay đổi, nhưng tiếng ồn mà động vật tạo ra thì có.
Việc phân tích phổ tần số đã xác nhận kích thước cơ thể của cá sấu tương quan với sự cộng hưởng mà chúng tạo ra.
Đây là năm thứ 30 lễ trao giải thưởng Ig Nobels được tổ chức. 10 giải thưởng như vậy đã được trao vào ngày 17/9 bởi tạp chí khoa học Annals of Improbable Research.
Địa điểm tổ chức quen thuộc của lễ trao giải là Nhà hát Sanders tại Đại học Harvard ở Cambridge, Massachusetts, Mỹ. Cảnh tượng thường thấy của những lễ trao giải trước đó là máy bay giấy được ném lên sân khấu và tiếng một cô bé khóc lóc: “Cháu chán quá rồi, làm ơn dừng nói đi”, khi ai đó nói quá dài.
Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng Covid-19 đã buộc buổi lễ năm nay tổ chức trực tuyến. Mặc dù vậy, một số truyền thống vẫn được duy trì, như sự tham gia của những người đoạt giải Nobel thật sự.
Ngoài tiến sĩ Stephen Reber, những người chiến thắng 2020 khác bao gồm nhóm phát minh ra phương pháp xác định người ái kỷ bằng cách kiểm tra lông mày của họ; và nhóm muốn xem điều gì xảy ra khi giun đất được rung ở tần số cao.
Những điều này nghe có vẻ khó hiểu, nhưng phần lớn nghiên cứu được Ig Nobel ca ngợi thực sự sẽ giải quyết các vấn đề trong thế giới thực và được xuất bản để nhận bình duyệt.
Mỗi đội chiến thắng được trao giải thưởng tiền mặt – một tờ 10.000 tỷ đôla Zimbabwe, đồng tiền vốn đã chẳng còn giá trị sau khi đất nước châu Phi rơi vào siêu lạm phát.
Các nhà khoa học phát hiện ra kim loại thủy tinh quý hiếm
Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Materials, các nhà khoa học đã phát hiện ra kim loại thủy tinh quý hiếm, giúp các nhà nghiên cứu chế tạo pin hiệu quả hơn.
Trong thí nghiệm, các nhà khoa học vật liệu tại trường Đại học California San Diego và Phòng thí nghiệm quốc gia Idaho đã phát hiện ra rằng khi làm chậm quá trình sạc lại trong pin lithium, hiệu suất của pin được cải thiện. Việc giảm tốc độ sạc khiến các điện cực pin tích tụ các nguyên tử không theo trật tự.
Trong quá trình nạp lại với tốc độ chậm, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy một loại lithium thủy tinh không tinh thể, một dạng chưa từng thấy của lithium. Ngoài cải tiến hiệu suất pin, các nhà nghiên cứu đề xuất sử dụng các thí nghiệm để xác định các kim loại thủy tinh quý hiếm khác.
Trong quá trình sạc lại pin, các nguyên tử lithium được lắng đọng trên bề mặt cực dương. Vì sự lắng đọng theo mô hình thất thường, hiệu suất sạc thường thay đổi. Các nhà nghiên cứu đã đưa ra giả thuyết các mô hình lắng đọng chịu tác động do sự tích tụ của một vài nguyên tử lithium đầu tiên, được gọi là quá trình chuyển pha.
Các nhà khoa học đã sử dụng kính hiển vi điện tử mạnh được làm mát bằng nitơ lỏng để theo dõi phôi nguyên tử bắt đầu quá trình chuyển pha. Các mô hình máy tính đã giúp các nhà nghiên cứu giải thích hình ảnh. Nhóm nghiên cứu nhận thấy một số điều kiện sạc đã tạo ra lithium vô định hình, giống như thủy tinh thay cho lithium tinh thể.
Trước đây, các nhà khoa học đã phải sử dụng hợp kim, hỗn hợp kim loại khác nhau để sản xuất kim loại thủy tinh. Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học trực tiếp quan sát được kim loại vô định hình nguyên chất.
Khi kim loại thủy tinh bắt đầu quá trình chuyển pha, phôi lithium vẫn duy trì trạng thái vô định hình trong suốt quá trình sạc, cải thiện hiệu suất của pin. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện thấy tốc độ lắng đọng chậm cho phép hình thành phôi kim loại thủy tinh, trái ngược với những gì các nhà khoa học mong đợi. Ban đầu, các nhà khoa học đưa ra giả thuyết tốc độ lắng đọng chậm hơn sẽ cho phép các nguyên tử tập hợp thành các thành phần cứng hơn.
Sau khi sử dụng thuật toán máy tính để xác định các điều kiện lý tưởng cho sự hình thành kim loại thủy tinh, các nhà khoa học đã sản xuất thành công dạng thủy tinh của bốn kim loại phản ứng tốt hơn. Ngoài việc cải thiện hiệu suất pin, nghiên cứu cũng truyền cảm hứng cho việc tạo ra kim loại thủy tinh cho nhiều ứng dụng.
Nghiên cứu gen tiết lộ một loài không giống động vật nào trên hành tinh Vào thời khủng long, loài động vật đặc biệt này có rất nhiều họ hàng trên khắp thế giới, và giờ đây, không có loài nào khác giống như nó trên Trái đất. Trong cây tiến hóa của sự sống, tuatara là loài bò sát đặc hữu của New Zealand. Mặc dù giống với hầu hết các loài thằn lằn, tuaara là một...