YouTube, Facebook áp đặt luật chơi: Nhà sản xuất nội dung số Việt phải làm gì để hạn chế rủi ro?

Sau ’sự cố’ Tập đoàn Yeah1 bị YouTube dừng hợp đồng hợp tác, Viện trưởng Viện nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông Nguyễn Quang Đồng chia sẻ về việc các doanh nghiệp nội dung số Việt Nam phải rút bài học kinh nghiệm trong cuộc chơi với các doanh nghiệp sở hữu nền tảng lớn.

Ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông, Hội Truyền thông số Việt Nam cho rằng, Yeah1 vi phạm chính sách của YouTube như thế nào thì YouTube công bố mới chính xác được, nhưng chắc chắn Yeah1 có sai, có vi phạm thì YouTube mới chấm dứt hợp đồng. Nhưng bản chất quan hệ giữa Yeah1 và YouTube là hoạt động kinh doanh giữa hai pháp nhân với nhau, thực hiện tuân theo thỏa thuận hợp đồng giữa hai bên. Vì thế, nếu Yeah1 không đồng ý với quyết định của YouTube thì chỉ có thể đưa ra Tòa án để giải quyết.

Theo ông Nguyễn Quang Đồng, sau “tai nạn” của Yeah1 từ góc độ bảo vệ lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp nội dung số Việt Nam, có 2 điểm mà các đơn vị kinh doanh nội dung số đáng quan tâm.

Các nhà làm nội dung số Việt cần liên kết khi hợp tác với YouTube, Facebook

Thứ nhất, trong cuộc chơi với các doanh nghiệp lớn, các platform lớn (nền tảng), quyền lực hơn, doanh nghiệp nước ngoài luôn nắm đằng “chuôi”, quyền áp đặt luật chơi ở đây thuộc về YouTube và Facebook nên nếu không có một sự liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp nội dung trong nước, sẽ rất khó đối trọng với nước ngoài. Thông qua vai trò các hội, hiệp hội trong lĩnh vực như Hội Truyền thông số, Hiệp hội quảng cáo, thương mại điện tử, các doanh nghiệp cần liên kết, hợp tác để đạt được một thỏa thuận và kênh làm việc tốt hơn với các platform để giải quyết tranh chấp.

Hiện tại, YouTube có các agency ở Việt Nam khá tốt và có khả năng tạo kênh làm việc tốt, còn Facebook chưa có những kênh agency dạng này. Các platform lớn, vì nhiều lý do khác nhau, sẽ chưa vội đặt văn phòng đại diện ở Việt Nam và khiến cho việc trao đổi, liên lạc để giải quyết tranh chấp và sự cố sẽ chậm trễ hơn. Thiệt hại khi sự cố xảy ra, càng chậm giải quyết sẽ càng thiệt hại cho doanh nghiệp Việt Nam.

“Vì vậy, việc liên kết, tạo ra một tập thể chung lơi ích để làm việc với YouTube, với Facebook là vấn đề cần được ưu tiên sớm để bảo vệ lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp Việt Nam”, ông Đồng nhấn mạnh.

Kinh doanh nội dung số là cuộc chơi mang tính “cộng sinh”, lợi ích của các platform gắn chặt với lợi ích của doanh nghiệp làm nội dung. Tuy nhiên, trong cuộc cạnh tranh lợi ích, khi các platform đã phát triển đến một mức độ nhất định, họ vẫn là người “cầm chịch”, “nắm đằng chuôi”. Do đó, năng lực cộng tác và bảo vệ lợi ích tập thể của doanh nghiệp Việt Nam, trong các trường hợp này càng cần được đề cao.

Sự cố Yeah1 là bài học cho các doanh nghiệp nội dung số Việt Nam. Ảnh có tính minh họa

Trong trường hợp này, Bộ TT&TT không thể can thiệp trực tiếp bằng quyết định hành chính như yêu cầu cho YouTube phải thực hiện thế nào, vì đây là quan hệ dân sự, quan hệ kinh doanh giữa các doanh nghiệp với nhau. Tuy nhiên, Bộ TT&TT có thể làm cầu nối tích cực trong việc kết nối các doanh nghiệp, hiệp hội ngồi lại với nhau, hợp tác với nhau, cũng như cầu nối để thúc đẩy các nhóm này hợp tác với các platform tốt hơn.

Sau “tai nạn” của Yeah1, doanh nghiệp nội dung số phải có phương án phòng ngừa rủi ro

Điểm thứ hai mà ông Nguyễn Quang Đồng chia sẻ, đó là qua câu chuyện của Yeah1 cho thấy điểm yếu chung của các doanh nghiệp nội dung số Việt Nam trong kinh doanh với các đối tác lớn quốc tế, đặc biệt là năng lực về pháp lý để chủ động tự bảo vệ trong các quan hệ kinh doanh. Kẻ mạnh thì luôn luôn có lợi thế trong việc áp đặt luật chơi, đó là thực tế phải thừa nhận, nhưng doanh nghiệp như Yeah 1 có lẽ chưa hiểu hết luật chơi (cụ thể là quy định pháp lý) và sẵn sàng các công cụ, phương án để phòng ngừa các rủi ro, dẫn đến bị động và chịu thiệt hại như trong tình huống này.

“Tai nạn” của Yeah1 là bài học hữu ích cho các doanh nghiệp nội dung số Việt Nam và công nghiệp nội dung số, vốn còn non trẻ nhưng đầy tiềm năng của Việt Nam. Sau sự cố này, các doanh nghiệp rõ ràng sẽ phải chuyên nghiệp hơn, đặc biệt là nâng cao năng lực pháp lý. Các doanh nghiệp nội dung số vừa yếu do chủ quan, vừa bị thiệt hại do vị thế thị trường yếu hơn.

Và điều này không chỉ đúng cho doanh nghiệp, bản thân các nghệ sĩ, người nổi tiếng, KOL – những người sản xuất nội dung gốc cho các nhà quản lý đa kênh như Yeah1, cũng cần có sự “chuyên nghiệp”, hiểu biết sâu hơn về mặt pháp lý để tự bảo vệ lợi ích của chính mình.

Theo itc news