Yếu tố quyết định đối với chính sách tiền tệ của Nhật Bản

Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) có thể gặp khó khăn trong việc tăng lãi suất một lần nữa trong năm nay trong trường hợp rủi ro đồng yen mạnh lên khiến việc bám sát kế hoạch này trở nên thiếu thận trọng.

Đồng tiền mệnh giá 10.000 yen của Nhật Bản. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Nhà kinh tế Koichi Fujishiro tại Viện nghiên cứu Dai-Ichi Life, lập luận trong một báo cáo gần đây rằng: “Việc quản lý chính sách tiền tệ của BoJ ngày càng chịu ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái”.

Chuyên gia Fujishiro dự kiến BoJ sẽ tăng lãi suất vào tháng 12, nhưng nếu đồng yen không suy yếu quá mức, “nhu cầu tăng lãi suất lần nữa sẽ giảm đi, vì vậy rất có thể lần tăng lãi suất tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 3 hoặc tháng 4 năm sau”.

Sau đợt tăng lãi suất bất ngờ vào tháng 7/2024, Thống đốc BoJ Kazuo Ueda đã chỉ ra rằng ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục tăng lãi suất nếu dữ liệu kinh tế và giá cả quan trọng phù hợp với dự báo. Những phát biểu có phần “diều hâu” đã khiến các nhà phân tích đưa ra dự đoán về một đợt tăng lãi suất khác trong năm nay.

Tuy nhiên, đồng yen có thể đảo ngược những dự báo này. Nhiều nhà phân tích đã giải thích rằng đợt tăng lãi suất vào tháng 7 là một biện pháp để bảo vệ đồng tiền đã giảm xuống mức thấp nhất trong 38 năm.

Trong quá trình chuẩn bị và ngay sau khi BoJ đưa lãi suất chính sách từ 0% đến 0,1% lên 0,25%, đồng yen đã tăng từ mức khoảng 162 yen/USD lên khoảng 140 yen/USD. Thị trường toàn cầu bị rung chuyển và hàng nghìn tỷ USD tài sản trên giấy đã bị mất.

Hiện tại, mối lo ngại là BoJ đứng trước rủi ro hành động quá đà và đồng tiền này sắp trở nên quá mạnh.
Theo khảo sát Tankan quý mới nhất của BoJ đối với hơn 9.000 công ty, giả định làm việc cho năm tài chính này, kết thúc vào tháng 3 năm sau, là 144,77 yen/USD.

“Nếu đồng yen tăng giá mạnh, nó sẽ gây rủi ro cho thu nhập của công ty, do đó không có lý do cấp bách nào để thực hiện tăng lãi suất ngay bây giờ”, nhà kinh tế cấp cao Saisuke Sakai tại Mizuho Research & Technologies cho biết.

Nếu lợi nhuận của công ty giảm do đồng yen mạnh lên, đà tăng lương ngày càng tăng có thể bị đe dọa. Việc tăng lương đều đặn là cần thiết để BoJ đạt được mục tiêu lạm phát 2%. Chuyên gia Sakai cho biết “Tác động của tỷ giá USD-yen đối với chính sách tiền tệ của BoJ đã trở nên lớn hơn trước”.

Mặc dù bản thân BoJ tuyên bố chính sách tiền tệ của mình không nhắm mục tiêu vào tỷ giá hối đoái, nhưng họ đã trở nên thận trọng hơn về đồng tiền này, nói rằng đồng yen yếu là động lực đáng kể của lạm phát.

Ngân hàng trung ương đã học được bài học của mình theo cách khó khăn.

Vào tháng 4, Thống đốc Ueda cho biết tác động của đồng yen yếu đối với lạm phát cơ bản là “không lớn” tại thời điểm đó, vì vậy ngân hàng trung ương không phải hành động. Thị trường hiểu điều này theo nghĩa là BoJ không có ý định bảo vệ đồng yen vì vậy giao dịch theo nhận định đó, hạ giá đồng tiền xuống mức thấp gần đây. Chuyên gia Sakai cho biết: “Những rào cản đối với việc tăng lãi suất bổ sung cao hơn so với tháng 7″.