Xung đột Nga-Ukraine tác động mạnh tới kinh tế châu Âu
Xung đột ở Ukraine tiếp tục gây ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế châu Âu khi đẩy chi phí sinh hoạt tăng cao.
Các nền kinh tế EU và khu vực đồng euro (Eurozone) từng trên đà phục hồi mạnh mẽ và tăng trưởng sau khi đại dịch COVID-19 dần được kiểm soát, nhưng EU mới đây đã buộc phải cắt giảm dự báo tăng trưởng và tăng dự báo lạm phát do cuộc xung đột ở Ukraine.
Một đợt tăng giá năng lượng mới đang khiến lạm phát tăng cao kỷ lục ở châu Âu.
Ukraine và Nga sản xuất gần một phần ba lúa mì và lúa mạch của thế giới và là những nước xuất khẩu kim loại lớn. Gián đoạn các chuỗi cung ứng này cũng như chi phí tăng đối với nhiều nguyên liệu thô đã đẩy giá thực phẩm và các hàng hóa và dịch vụ cơ bản khác lên cao.
Điều này gây căng thẳng cho các doanh nghiệp và giảm thu nhập của người tiêu dùng. Do đó, EU đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế: Tăng trưởng GDP thực tế ở cả EU và khu vực đồng euro hiện dự kiến đạt 2,7% vào năm 2022 và 2,3% vào năm 2023, giảm từ 4,0% và 2,8% tương ứng, theo dự báo tạm thời mùa Đông 2022.
Lạm phát – được dự báo ở mức 3,9% chỉ vài tháng trước – hiện được dự đoán là trung bình ở mức 6,8%.
Năm 2021, EU đã nhập khẩu cáp từ Ukraine trị giá 760 triệu euro. Hầu hết trong số đó phục vụ cho ngành xe hơi và cả lĩnh vực hàng không vũ trụ. Tuy nhiên, xung đột Nga-Ukraine đã khiến toàn bộ chuỗi cung ứng bị đảo lộn. Ví dụ, nhà máy tên lửa Rocket Factor Augsburg (RFA) của Đức đã không nhận được nguồn cung cấp trực tiếp từ Ukraine kể từ khi xung đột nổ ra.
Video đang HOT
Người đồng sáng lập của RFA, Jrn Spurmann, mô tả sự gián đoạn đang gây ra hậu quả nghiêm trọng: “Các nhà cung cấp của chúng tôi gặp khó khăn trong nhập một số sản phẩm. Chúng tôi thấy giá dịch vụ vận chuyển tăng do tình trạng thiếu container, hy vọng đây chỉ là vấn đề tạm thời. Chúng tôi thấy giá năng lượng cũng tăng rõ ràng. Hy vọng cũng chỉ là hiệu ứng tạm thời. Nhưng thực tế chúng đang ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của chúng tôi”.
Ngành hàng không vũ trụ không phải là lĩnh vực duy nhất bị ảnh hưởng do gián đoạn chuỗi cung ứng này. Sau hai năm đại dịch COVID-19, triển vọng phục hồi kinh tế có thể ảm đạm trong bối cảnh người dân ở châu Âu cảm thấy khó khăn do chi phí sinh hoạt tăng cao.
Khi tăng trưởng chững lại và giá cả tăng lên, EU hy vọng rằng kế hoạch phục hồi đại dịch 800 tỷ euro của họ sẽ giúp kiềm chế tình hình. Nhưng tình trạng kinh tế bấp bênh có thể sẽ vẫn tồn tại trong những tuần và tháng tới khi cuộc xung đột ở Ukraine kéo dài.
Xung đột đang làm tổn thương một số nền kinh tế EU nhiều hơn những nền kinh tế khác. Dự báo tăng trưởng của Đức là một trong những con số thấp nhất ở châu Âu với 1,6%. Tập đoàn Mittelstand của Đức, hay các công ty quy mô trung bình, là xương sống kinh tế của nước này. Nhưng hệ sinh thái của các công ty Đức cũng phụ thuộc nhiều vào các nước láng giềng, trong đó có cả Ukraine.
Ủy ban châu Âu đã dự báo tỷ lệ lạm phát ở Đức là 6,5% trong năm nay – mức cao kỷ lục kể từ khi nước này thống nhất vào năm 1990. Joachim Schallmayer, người đứng đầu chiến lược và thị trường vốn tại ngân hàng Dekabank cho biết những áp lực về giá đang ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng.
Đánh giá về tình hình bất ổn kinh tế hiện nay ở châu Âu, Maria Demertzis, nhà kinh tế học và là Phó Giám đốc của tổ chức tư vấn Bruegel có trụ sở tại Brussels nhận định, cuộc xung đột ở Ukraine đã làn thay đổi cơ bản triển vọng kinh tế của châu Âu và trầm trọng hơn các vấn đề kinh tế trước đó, đặc biệt là lạm phát.
“Tình trạng lạm phát này là do ảnh hưởng từ lĩnh vực năng lượng của Nga. Nó ảnh hưởng đến châu Âu nhiều hơn so với Mỹ bởi vì EU phụ thuộc vào Nga nhiều hơn. Giải quyết vấn đề này sẽ phụ thuộc vào kết quả của cuộc xung đột và tốc độ tìm kiếm các giải pháp thay thế ở châu Âu”, bà Maria Demertzis kết luận.
Căng thẳng Ukraine tác động thế nào đến Trung Đông?
Tình hình căng thẳng leo thang tại Ukraine có thể không chỉ dừng lại ở phạm vi châu Âu mà ảnh hưởng còn lan tới tận Trung Đông.
Một quân nhân Nga tập trận tại khu vực miền Nam nước này ngày 10/12/2021. Ảnh: AP
Kênh DW (Đức) đã đưa ra nhận định về ảnh hưởng có thể ập đến với Trung Đông nếu xảy ra xung đột giữa Nga và Ukraine.
Bán đảo Arab
Nếu xung đột bùng phát ở Ukraine, khu vực Bán đảo Arab sẽ chịu tác động, đặc biệt là Saudi Arabia và Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE), các đồng minh của Mỹ.
Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Mỹ là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất cho các nước Vùng Vịnh. Tuy nhiên, Saudi Arabia lại là đối tác đặc biệt của Nga về dầu mỏ.
Saudi Arabia và Nga đã ký kết thỏa thuận hợp tác quân sự vào tháng 8/2021. Do vậy, ông Hamdi đánh giá rằng việc buộc phải lựa chọn phe giữa Nga và Mỹ thực sự là khó khăn cho những quốc gia bán đảo Arab.
Israel
Ông Hamdi nhận xét: "Israel có thể là đối tượng chịu thất bại trong bất cứ xung đột nào nổ ra giữa Nga và Mỹ bởi vì nước này sẽ buộc phải chọn phe dẫn đến suy giảm mọi lợi ích đã đạt được".
Trong tháng 2 này, Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Emine Dzhaparova cảnh báo Israel sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp của bất cứ hình thức leo thang căng thẳng nào. Đó có thể là làn sóng người Do Thái từ Ukraine đến nhập cư hoặc việc cắt giảm đột ngột xuất khẩu lúa mì.
Thành viên lực lượng tình nguyện thuộc quân đội Ukraine được đào tạo tại Kiev ngày 22/1. Ảnh: AP
Lúa mì
Theo Viện Trung Đông có trụ sở tại Mỹ, Ukraine xuất khẩu 95% ngũ cốc qua Biển Đen và vào năm 2020 trên 50% lượng lúa mì xuất khẩu của nước này là đến Trung Đông cùng Bắc Phi".
Từ đó, gián đoạn xảy ra có thể dẫn đến hậu quả nặng nề về an ninh lương thực tại Trung Đông dẫn đến thiếu hụt và giá tăng cao đối với lúa mì. Trung tâm Nghiên cứu chiến lược quốc tế (CSIS) ước tính Lebanon cùng Libya nhập khẩu đến 40% lượng lúa mì từ Nga và Ukraine, trong khi đó Yemen là 20% và Ai Cập là 80%.
Libya
Libya được coi là một trong những quốc gia đầu tiên ở Trung Đông cảm nhận được tác động. Ông Sami Hamdi tại công ty International Interest ở London (Anh) phân tích: "Nga vẫn duy trì căn cứ không quân Al Jufra tại Libya mà nước này có thể huy động ngay lập tức trong viễn cảnh xảy ra giao tranh với Ukraine".
Căng thẳng Ukraine cũng diễn ra ở thời điểm Libya hứng chịu bất ổn nội địa. Kể từ khi nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi bị lật đổ năm 2011, quốc gia Bắc Phi này bị chia rẽ bởi 2 chính quyền đối đầu ở miền Đông và Tây đất nước.
Libya đã lên kế hoạch tổ chức bầu cử tổng thống trong ngày 24/12/2021 nhưng việc bỏ phiếu bị trì hoãn vì tranh cãi giữa các phe phái xoay quanh luật bầu cử. Liên hợp quốc ghi nhận chính phủ tại Tripoly trong khi đó Nga thể hiện ủng hộ với chính quyền ở miền Đông Libya.
Kế hoạch 'giải phóng' ngũ cốc Ukraine đối mặt với nhiều trở ngại Hôm 8/6, Thổ Nhĩ Kỳ cho biết kế hoạch của Liên hợp quốc nhằm thiết lập hành lang trên biển giúp "giải phóng" ngũ cốc của Ukraine do Ankara giám sát là khá hợp lý. Tuy nhiên, nước này yêu cầu cần có thêm các cuộc đàm phán giữa Moskva và Kiev nhằm đảm bảo an toàn cho các chuyến tàu vận chuyển....