Xuất khẩu của các nước ASEAN tăng, giảm thế nào vì RCEP?
Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) với quy định giảm thuế quan sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng xuất khẩu của ASEAN, trong đó Việt Nam nằm trong nhóm ít chịu tác động tiêu cực hơn.
Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) là một thỏa thuận thương mại (FTA) khu vực nhằm tự do hóa thương mại và đầu tư, và để tăng cường hợp tác kinh tế giữa các nền kinh tế khu vực châu Á- Thái Bình Dương.
Thỏa thuận đã trải qua một số vòng đàm phán kể từ năm 2012, giữa 10 nước thành viên ASEAN và 6 nước đối tác đối thoại là Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand.
Tháng 11/2019, Ấn Độ rút lui, RCEP còn 15 nước tham gia đàm phán nhưng vẫn là FTA lớn nhất thế giới với một thị trường khổng lồ 24.800 tỷ USD và hơn 2,3 tỷ dân. Thỏa thuận dự kiến sẽ được ký kết trong năm 2020.
Theo nhận định trên tờ The Business Times, RCEP sẽ đem lại cơ hội tiếp cận quy mô thị trường lớn hơn, song sẽ tạo ảnh hưởng bất lợi tới xuất khẩu của ASEAN bởi một trong những công cụ chính sách thương mại then chốt của RCEP là loại bỏ thuế quan.
RCEP sẽ tác động không nhỏ tới tình hình xuất khẩu của ASEAN (Ảnh minh hoạ: ASEAN Today)
Cụ thể, với ASEAN, việc loại bỏ thuế quan đối với hàng hoá nhập khẩu giữa các nước thành viên theo RCEP có thể sẽ làm xói mòn những ưu đãi thương mại của ASEAN bởi RCEP sẽ chồng lấn với nhiều FTA khác của ASEAN.
Hiện, tất cả các nước ASEAN đều đã ký FTA với tất cả các đối tác thương mại chủ chốt của khối. Bởi vậy, tầm quan trọng của RCEP với tư cách là điểm đến xuất khẩu cho các nước ASEAN bị hạn chế.
Các nước ASEAN sẽ phải đối mặt với sự suy giảm lợi thế cạnh tranh mà một số nhà xuất khẩu được hưởng ở các thị trường nước ngoài do các FTA mang lại giữa các nước thành viên ASEAN với nhau và giữa ASEAN với tư cách là một khối với các đối tác.
Sử dụng dữ liệu xuất khẩu năm 2018 của Trung tâm thương mại quốc tế, phân tích 5 điểm đến xuất khẩu hàng đầu của 10 nước ASEAN cho thấy các nước ASEAN sẽ có những mức độ thiệt hại về xuất khẩu khác nhau.
Video đang HOT
Theo đó, Brunei, Indonesia, Lào, Myanmar, Malaysia, Singapore và Thái Lan sẽ bị thiệt hại về xuất khẩu tương đối lớn. Ngược lại, Campuchia, Philippines và Việt Nam có khả năng phải đối mặt với ít thiệt hại về xuất khẩu hơn bởi các quốc gia này chủ yếu xuất khẩu sang Mỹ, nước không tham gia RCEP.
Trọng Huyền
Khó khăn do dịch COVID-19: Xuất khẩu quý 1 chỉ tăng nhẹ 0,5%
Dịch COVID-19 diễn biến phức tạp đã và đang ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động thương mại của Việt Nam. Tính đến hết quý 1/2020, xuất khẩu của cả nước chỉ tăng 0,5%.
Trong quý 1 có 8 mặt hàng xuất khẩu vượt 1 tỷ USD. (Ảnh: PV/Vietnam )
Dịch COVID-19 diễn biến phức tạp đã ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động thương mại của Việt Nam trong quý đầu tiên của năm 2020.
Đáng chú ý, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực đều đi xuống hoặc chỉ tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái.
Tăng trưởng xuất khẩu thấp nhất kể từ 2003
Theo thống kê của Bộ Công Thương, xuất khẩu trong tháng 3/2020 ước đạt 20 tỷ USD, giảm 4,1% so với tháng trước.
Tính chung quý 1, kim ngạch xuất khẩu đạt 59,1 tỷ USD, chỉ tăng 0,5% so với cùng kỳ năm 2019 và cũng là mức tăng trưởng xuất khẩu quý 1 thấp nhất kể từ năm 2003 đến nay.
Riêng nhóm hàng nông, lâm thủy sản, trong 3 tháng đầu năm sụt giảm 8,3%, đạt 5,28 tỷ USD. Trong đó rau quả giảm 11,5%, thủy sản giảm 11,2%, cao su giảm 26,1%...
"Dịch COVID-19 ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất xuất khẩu, đặc biệt là ảnh hưởng nhiều nhất đến thị trường Trung Quốc khiến kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này giảm mạnh; xuất khẩu sang EU, ASEAN, Hàn Quốc cũng đi xuống," báo cáo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho hay.
Với nhóm hàng công nghiệp chế biến, dù là nhóm hàng chủ lực đóng góp hơn 80% kim ngạch xuất khẩu chung của cả nước, song quý 1 chỉ đem về 50,05 tỷ USD, tăng 1,7% so với cùng kỳ năm trước.
Tuy vậy, dù chịu ảnh hưởng của dịch bệnh song xuất khẩu sang Trung Quốc vẫn tăng 11,5%, Nhật Bản tăng 3,5%... trong 3 tháng đầu năm.
Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của cả nước cũng có dấu hiệu giảm sút.
"Do xuất khẩu chậm lại cũng kéo theo kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong quý 1/2020 giảm 1,9% so với cùng kỳ năm trước, ước đạt 56,26 tỷ USD," đại diện Bộ Công Thương thông tin.
Cũng theo cơ quan này, kim ngạch nhập khẩu của khối doanh nghiệp trong nước và khối doanh nghiệp FDI đều giảm so với cùng kỳ năm 2019, với mức giảm lần lượt là 3,4% và 0,8%.
- Cán cân thương mại trong quý 1/2020:
Như vậy, tính chung quý 1, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của cả nước đạt 115,34 tỷ USD, giảm 0,7% và quý 1 Việt Nam tiếp tục xuất siêu 2,82 tỷ USD.
Linh hoạt ứng phó
Theo nhiều doanh nghiệp, do dịch bệnh diễn biến phức tạp nên nhu cầu tiêu dùng tại nhiều nước giảm mạnh.
Đơn cử ngành dệt may, ông Cao Hữu Hiếu, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), cho biết mặc dù có doanh nghiệp đã ký được đơn hàng xuất khẩu đến hết quý 2, song cũng còn doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn bởi nhà nhập khẩu yêu cầu gắt gao các nhà sản xuất giảm giá đơn hàng...
"Kinh tế thế giới hiện đang chịu tác động xấu từ dịch COVID-19, tổng cầu giảm sẽ gây khó khăn cho đơn hàng và cả đơn giá hàng hóa trong những tháng cuối năm," lãnh đạo Vinatex nói.
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Giang cho rằng dịch bệnh COVID-19 dự báo gây khó khăn trong việc xuất khẩu các sản phẩm nông-lâm-thủy sản.
Vì vậy, ông đề xuất Bộ Công Thương tạo điều kiện để kết nối tiêu thụ sản phẩm của tỉnh, nhất là các sản phẩm đặc trưng, đặc sản của địa phương. Đặc biệt, sắp tới đến mùa vải thiều, để tiêu thụ ở thị trường trong nước và tránh phụ thuộc vào một thị trường qua đó có thể giảm thiểu những tác động tiêu cực.
Để giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam kiến nghị Quốc hội và Chính phủ xem xét việc hoàn thuế giá trị gia tăng đối với các đơn vị xuất khẩu đủ điều kiện miễn thuế, đồng thời miễn thuế xuất khẩu đối với mặt hàng gỗ xẻ có nguồn gốc từ gỗ nhập khẩu từ các nước có quản trị rừng tốt như: EU, Hoa Kỳ, Canada, Nhật Bản... và miễn giảm và gia hạn nộp thuế giá trị gia tăng, miễn thuế suất thuế xuất khẩu đối với mặt hàng dăm gỗ xuất khẩu.
Trước diễn biến của dịch bệnh, Bộ Công Thương đã liên tục họp bàn nhằm lắng nghe và đề ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp.
Theo đó, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh yêu cầu các vụ, cục chức năng làm việc với hiệp hội, doanh nghiệp nhằm đán.h giá tác động của dịch bệnh đối với hoạt động sản xuất kinh, qua đó có cơ sở xây dựng cơ chế chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp.
Ông cũng đề nghị Cục công nghiệp rà soát, báo cáo về thực trạng, nhu cầu nguyên vật liệu đầu vào, đề xuất phương án tổ chức sản xuất và các giải pháp để đa dạng hóa, bảo đảm nguyên vật liệu cho sản xuất kinh doanh và bảo đảm đủ nguồn cung cho hoạt động sản xuất trong nước, cũng như đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án công nghiệp trọng điểm nhằm đóng góp vào tăng trưởng chung của nền kinh tế.
"Ngay từ bây giờ cần tập trung tái cơ cấu các chuỗi liên kết để phục vụ cho sản xuất công nghiệp, đặc biệt là một số ngành công nghiệp chế biến chế tạo lớn của ta như dệt may, da giày, điện tử, đồ gỗ... theo hướng bền vững hơn với một số đối tác như Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ..., tránh phụ thuộc quá lớn vào một hoặc một số ít đối tác hoặc thị trường," lãnh đạo Bộ Công Thương lưu ý./.
Đức Duy
Nhiều doanh nghiệp thủy sản chưa có đơn hàng mới trong quý II và III Phần lớn doanh nghiệp thủy sản chưa có đơn hàng mới trong quý II và III. Một số doanh nghiệp có đơn mới nhưng không nhiều.Nguồn nguyên liệu cũng bị suy giảm khoảng 50% và khó có khả năng phục hồi sớm.Một số đơn vị vẫn giữ nguyên số lượng lao động, phân chia lại lịch làm việc cho phù hợp.Doanh nghiệp thủy...