Xếp hạng tín nhiệm trái phiếu doanh nghiệp sẽ tăng cường tính minh bạch của thị trường
Việc xếp hạng tín nhiệm đối với trái phiếu doanh nghiệp sẽ tạo nhu cầu sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, từng bước hình thành văn hóa xếp hạng tín nhiệm đối với cả trái phiếu phát hành riêng lẻ và trái phiếu phát hành ra công chúng không thuộc trường hợp bắt buộc phải xếp hạng tín nhiệm. Qua đó, giúp tăng cường tính minh bạch của thị trường và là căn cứ để nhà đầu tư lựa chọn kênh đầu tư.
Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam tăng trưởng nhanh, hiện đứng thứ 4 ASEAN nếu xét về quy mô trên tổng GDP khi đạt 13% GDP. Theo Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), tháng 11/2020, tổng giá trị đăng kí phát hành là 17.978 tỉ đồng, trong đó giá trị đã phát hành trong tháng là 10.625 tỉ đồng từ 16 doanh nghiệp. Kì hạn phát hành bình quân là 4,74 năm và có tới hơn 4.399 tỉ đồng trái phiếu đã phát hành có kì hạn 3 năm.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển đã tạo ra kênh huy động vốn cho doanh nghiệp, sản xuất kinh doanh nhưng cũng phát sinh những vấn đề cần khuyến nghị để giảm thiểu rủi ro cho thị trường. Do đó, thời gian qua, Bộ Tài chính đã phát đi nhiều khuyến nghị về thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Theo ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính (Bộ Tài chính), Bộ Tài chính tập trung khuyến nghị với 3 nhóm đối tượng. Một là nhóm các doanh nghiệp phát hành; khi phát hành doanh nghiệp cần làm sao tính toán dự án, dòng t.iền để cho phù hợp kế hoạch trả nợ gốc và lãi của trái phiếu, giảm thiểu rủi ro doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Đối tượng thứ 2 là các tổ chức tư vấn, phân phối, phát hành trái phiếu, chủ yếu là công ty chứng khoán và các ngân hàng thương mại với yêu cầu họ phải cung cấp thông tin đầy đủ cho nhà đầu tư để nhà đầu tư có căn cứ ra quyết định đầu tư. Đối tượng thứ 3 là các nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư riêng lẻ.
Video đang HOT
Bộ Tài chính khuyến nghị khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp cần thận trọng, đ.ánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp, đ.ánh giá rủi ro trái phiếu trước khi có quyết định đầu tư không phải chỉ nhìn vào mức lãi suất cao hay thấp. Việc chỉ quan tâm tới lãi suất cao dẫn tới có thể sẽ bị mất khoản đầu tư khi doanh nghiệp, dự án đó gặp khó khăn.
Vừa qua, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 81/2020/NĐ-CP với những quy định bổ sung điều kiện, theo hướng chặt chẽ, thận trọng để đảm bảo doanh nghiệp phát hành không chia nhỏ lô phát hành để bán cho nhà đầu tư cá nhân. Đồng thời, tăng cường công khai, minh bạch thông tin, giới hạn khối lượng, khoảng cách giữa các đợt phát hành trái phiếu.
Để phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp, ông Dương cho rằng, hoạt động xếp hạng tín nhiệm có vai trò quan trọng. Tổ chức xếp hạng tín nhiệm góp phần gia tăng hiệu quả hoạt động cả về cung và cầu đầu tư trên thị trường, giúp nhà đầu tư nhận thức được tốt hơn khả năng tài chính, khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm, cũng như những rủi ro có liên quan để có định hướng đầu tư.
Đ.ánh giá hoạt động xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam, vị này thẳng thắn rằng, vẫn còn rất hạn chế do chưa có quy định về bắt buộc sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm khi phát hành trái phiếu ra thị trường. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng chưa có thói quen lựa chọn đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm.
Để thúc đẩy vai trò và hoạt động của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm trong thời gian tới, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ trình Quốc hội quy định việc xếp hạng tín nhiệm đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng. Nghị định hướng dẫn Luật Chứng khoán đang được trình Chính phủ ban hành theo hướng quy định các trường hợp phải xếp hạng tín nhiệm đi kèm lộ trình thực hiện.
Ông Dương khẳng định, quy định mới sẽ tạo nhu cầu sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, từng bước hình thành văn hóa xếp hạng tín nhiệm đối với cả trái phiếu phát hành riêng lẻ và trái phiếu phát hành ra công chúng không thuộc trường hợp bắt buộc phải xếp hạng tín nhiệm. Qua đó, giúp tăng cường tính minh bạch của thị trường và là căn cứ để nhà đầu tư lựa chọn kênh đầu tư.
Nhiều giải pháp giảm thiểu rủi ro cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp
Trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều giải pháp về cơ chế chính sách và quản lý giám sát để hạn chế, giảm thiểu những rủi ro cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN).
Đó là khẳng định của ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) tại Hội thảo công bố báo cáo thường niên thị trường trái phiếu Việt Nam năm 2019 và đối thoại các giải pháp phát triển thị trường TPDN do Bộ Tài chính phối hợp với Cơ quan Hỗ trợ phát triển Đức, Ngân hàng Thế giới, Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam và Ngân hàng PVBank tổ chức mới đây.
Đại diện Bộ Tài chính cho biết, trước sự tăng trưởng và phát triển nhanh của thị trường TPDN, Bộ Tài chính đã thực hiện đồng bộ các giải pháp về cơ chế chính sách và quản lý giám sát để hạn chế, giảm thiểu những rủi ro cho thị trường.
Từ cuối năm 2019 đến nay, Bộ Tài chính liên tục có những thông tin khuyến nghị, cảnh báo đối với tất cả đối tượng tham gia thị trường TPDN trong bối cảnh lĩnh vực này tăng trưởng mạnh. Đối với nhà đầu tư cá nhân, khi mua TPDN phải đ.ánh giá tình hình tài chính, tính khả thi của dự án phát hành khi ra quyết định để đầu tư TPDN nhằm giảm thiểu rủi ro khi nguy cơ doanh nghiệp có thể không trả được nợ gốc và lãi vay.
Theo đó, Bộ Tài chính đã thường xuyên thông tin, tuyên truyền về tình hình thị trường TPDN và khung khổ pháp lý để giúp các nhà đầu tư, các đối tượng tham gia thị trường nắm bắt và tuân thủ quy định của pháp luật, phòng ngừa rủi ro trên thị trường.
Bên cạnh đó, Bộ cũng ban hành nhiều thông cáo để khuyến nghị các chủ thể tham gia thị trường TPDN, cảnh báo nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư cá nhân phải cân nhắc về các rủi ro khi đầu tư TPDN, thận trọng đối với việc chào mời và cam kết của công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại khi phân phối TPDN.
Cụ thể, các cơ chế chính sách về phát hành TPDN liên tục được hoàn thiện nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp huy động vốn, đồng thời tăng cường sự minh bạch và giảm thiểu rủi ro thị trường. Nghị định số 163/2018/NĐ-CP đã bổ sung quy định về hạn chế giao dịch trong vòng một năm kể từ ngày phát hành để phân biệt giữa phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng; hoàn thiện cơ chế công bố thông tin và thiết lập chuyên trang thông tin về TPDN riêng lẻ; yêu cầu trái phiếu phải được đăng ký, lưu ký nhằm kiểm soát nhà đầu tư và hạn chế khi giao dịch trái phiếu.
Trong bối cảnh doanh nghiệp đẩy mạnh phát hành trái phiếu để huy động vốn, nhà đầu tư cá nhân nhỏ, lẻ vẫn được mua TPDN riêng lẻ, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 81/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 163/2018/NĐ-CP quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp nhằm nâng cao tiêu chuẩn, điều kiện phát hành. Nghị định số 81/2020/NĐ-CP đã tạo khuôn khổ pháp lý chặt chẽ hơn đối với phát hành trái phiếu riêng lẻ.
Cụ thể, một số điểm mới về điều kiện phát hành trái phiếu và việc công bố thông tin phát hành như dư nợ phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành đã được đưa vào Nghị định.
Bên cạnh đó, Luật Chứng khoán sửa đổi và Luật Doanh nghiệp sửa đổi đã được ban hành và bắt đầu có hiệu thi hành từ ngày 01/01/2021, trong đó quy định thống nhất về phát hành TPDN riêng lẻ của các loại hình doanh nghiệp, phân biệt giữa kênh phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng.
Hiện nay, Bộ Tài chính đang khẩn trương xây dựng các nghị định và thông tư hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán sửa đổi và Luật Doanh nghiệp sửa đổi nhằm tạo ra khung khổ pháp lý đồng bộ, thống nhất cho hoạt động phát hành và giao dịch TPDN.
Bên cạnh đó, dự thảo nghị định cũng hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm của tổ chức tư vấn hồ sơ phát hành trái phiếu, tổ chức đăng ký, lưu ký trái phiếu nhằm thiết lập cơ chế quản lý giám sát đồng bộ trên thị trường TPDN thông qua Sở giao dịch chứng khoán và tại cơ quản quản lý...
Ngoài việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tài chính đã tăng cường công tác quản lý giám sát, các đoàn kiểm tra liên bộ được thành lập góp phần đưa thị trường trái TPDN vào khuôn khổ.
Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Bộ Tài chính có văn bản yêu cầu các đối tượng tham gia thị trường tuân thủ quy định của pháp luật và chấn chỉnh việc phát hành, cung cấp dịch vụ về TPDN. Đồng thời, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia tăng cường giám sát liên thông trên thị trường tài chính.
Qua công tác phối hợp, NHNN đã tăng cường quản lý giám sát hoạt động phát hành, giao dịch và cung cấp dịch vụ về TPDN của tổ chức tín dụng; Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng tăng cường quản lý giám sát hoạt động phát hành, giao dịch và cung cấp dịch vụ về TPDN của công ty chứng khoán.
Theo ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch UBCKNN đ.ánh giá, với những nỗ lực đổi mới, hoàn thiện khung khổ pháp lý, thị trường TPDN đang từng bước điều hành cân bằng hơn với với thị trường tín dụng ngân hàng, giảm áp lực huy động vốn từ kênh tín dụng ngân hàng.
Theo đó, việc điều hành thị trường TPDN đang thực hiện theo đúng các định hướng phát triển thị trường tài chính và thị trường vốn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự tham gia của khu vực tư nhân với vai trò là tổ chức phát hành và nhà đầu tư.
Đề xuất giải pháp thúc đẩy thị trường trái phiếu Một cơ quan xếp hạng tín nhiệm được tổ chức tốt và có uy tín là một trong những mảnh ghép còn thiếu trong thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang gia tăng nhanh chóng ở Việt Nam. Thị trường trái phiếu của Việt Nam đã khởi sắc và có tiềm năng tăng trưởng thêm. Mảnh ghép còn thiếu Sau nhiều năm tăng...
