Xem quá nhiều thiết bị điện tử dễ bị béo phì

Minh Hoa11:56 09/09/2020

Theo một nghiên cứu mới của Trường đại học Giải phẫu Hoàng gia Ireland được đăng trên báo Daily Mail (Anh), trẻ em ngủ ít và xem quá nhiều điện thoại hay máy tính bảng có nguy cơ cao bị béo phì.

NGỌC THẮNG

Nghiên cứu này dựa trên kết quả quan sát 4.258 trẻ em trong độ tuổi từ 2 – 11 tại 8 nước châu Âu từ năm 2010 – 2014. Trong thời gian này, phụ huynh các em đã ghi nhận và báo cáo lại thời lượng trung bình mà con của họ dành cho việc xem ti vi, chơi trò chơi điện tử ( ảnh), dùng điện thoại hay máy tính bảng và thời gian ngủ.

Kết quả cho thấy cứ mỗi giờ xem màn hình (điện thoại hay máy tính bảng), trẻ em đối mặt với 16% nguy cơ thừa cân hay béo phì. Bên cạnh đó, thời gian ngủ ít hơn mỗi giờ hằng ngày, nguy cơ béo phì tăng lên 23%.

Nghiên cứu cũng ghi nhận những đứa trẻ càng sử dụng nhiều điện thoại và máy tính bảng thì càng ngủ ít đi. Việc thiếu ngủ dẫn đến thay đổi các hormone trong cơ thể, gây cảm giác thèm ăn, thích đồ ăn nhiều chất béo, ít protein và chất xơ. Chưa kể, việc thiếu ngủ khiến trẻ luôn cảm thấy mỏi mệt, lười tập thể thao, lười tham gia các hoạt động ngoài trời, từ đó cơ thể không đốt cháy hết lượng chất béo trẻ đã tiêu thụ.

Một nghiên cứu khác về nguyên nhân tăng cân ở trẻ em khắp nơi trên thế giới vào năm 2018 của Quỹ Nghiên cứu ung thư thế giới (WCRF, Anh) cũng có kết quả tương tự về mối tương quan trực tiếp giữa thời lượng sử dụng các thiết bị điện tử với chứng béo phì.

Trong thời gian dán mắt vào màn hình, trẻ em dễ ăn quá nhiều đồ ăn vặt, đặc biệt là các loại đồ ăn nhanh, đóng gói mà trẻ thường thấy trong các mục quảng cáo trên ti vi, điện thoại hay máy tính bảng. Các chuyên gia gọi đây là hành vi “tiêu thụ quá mức một cách thụ động”. Do vậy, hạn chế cho trẻ em sử dụng thiết bị điện tử sẽ giúp trẻ ăn tốt và ngủ đủ, cũng như ngủ ngon giấc hơn.

Tiêu thụ thực phẩm chay tăng mạnh trên toàn cầu, làm thế nào để đảm bảo an toàn và có lợi cho sức khỏe?

Là một chủ đề 'nóng sốt', từ khóa "Ăn chay" có số lượng tìm kiếm trên Google (từ khắp thế giới) tăng đột biến trong những năm gần đây. Công cụ Google Trends đo số lượng lượt tìm kiếm đã được mã hóa - theo thang điểm từ 0 đến 100 - cho thấy, lượt tìm kiếm từ khóa "Ăn thuần chay" ("veganism") năm 2009 phổ biến là 33, nhưng 10 năm sau đã tăng vọt lên mức cao nhất là 100.

Video đang HOT

Ăn chay đã trở thành xu hướng phổ biến trong ngành thực phẩm và đồ uống trên toàn cầu. Sự gia tăng tỷ lệ mắc các chứng rối loạn sức khỏe khiến người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến những thực phẩm có lợi cho sức khỏe, từ đó thúc đẩy nhu cầu thực phẩm chay trên khắp thế giới, là các sản phẩm có nguồn gốc thực vật để thay thế sữa và thịt, nhất là những thị trường trọng điểm như Bắc Mỹ và Châu Âu.

Tỷ lệ người mắc các chứng rối loạn liên quan đến béo phì, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, tim mạch và một số bệnh khác, đã tăng đáng kể trong những năm gần đây. Theo OECD, tỷ lệ người béo phì dự kiến sẽ đặc biệt cao ở Mỹ, Mexico và Anh, đạt lần lượt 47%, 39% và 35% dân số vào năm 2030. Người dân ở các khu vực có thu nhập cao, chẳng hạn như Bắc Mỹ và Tây Âu, dễ mắc các bệnh tiểu đường, ung thư và một số vấn đề nghiêm trọng khác đối với sức khỏe do thói quen ăn uống và lối sống của họ.

Ở Châu Á, tại một số nước trong đó có Việt Nam, nền văn hóa đạo Phật xuất hiện từ rất lâu đời. Vì lý do tôn giáo, có một bộ phận người dân không ăn thịt để tránh sát sinh, nuôi dưỡng tâm an lạc, lòng từ bi, lòng thương đối với mọi con vật và cả đối với con người.

Những năm gần đây, theo xu hướng chung của thế giới, tỷ lệ người ăn chay ở Châu Á, trong đó có Việt Nam, gia tăng khá nhanh. Lý do ăn chay cũng trở nên đa dạng hơn, không chỉ vì tôn giáo mà còn vì sức khỏe, vì môi trường... Đáng chú ý là tỷ lệ người thường xuyên ăn chay không vì lý do tôn giáo đang tăng nhanh, đặc biệt trong giới trẻ, nghệ sĩ và trí thức.

Thị trường thực phẩm thuần chay toàn cầu trị giá khoảng 15,6 tỷ USD năm 2019, dự kiến tăng trưởng với tốc độ trung bình 10,5% mỗi năm và đạt khoảng 31,4 tỷ USD năm 2026. Theo các nghiên cứu gần đây, 30% người Mỹ không chỉ từ bỏ ăn thịt mà còn chuyển sang sử dụng các thực phẩm chay làm từ thực vật.

Khi dân số toàn cầu tiếp tục tăng nhanh và ngày càng nhiều người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe của mình cũng như tới môi trường, nhu cầu các thực phẩm thay thế protein động vật tăng lên nhanh chóng. Bên cạnh đó, những thay đổi về văn hóa, thể trạng và môi trường càng tạo điều kiện cho sự gia tăng xu hướng tiêu thụ đạm thực vật thay vì đạm đọng vật.

Theo một nghiên cứu ở Canada, tổng nhu cầu protein (động vật và thực vật) dự báo sẽ tăng gấp đôi từ nay đến năm 2054, đạt 943,5 triệu tấn, trong đó thị trường protein thay thế (bao gồm cả protein có nguồn gốc thực vật) sẽ tăng 14% mỗi năm từ nay đến năm 2024, chiếm 1/3 tổng thị trường protein. Riêng thị trường protein thực vật trên toàn cầu dự kiến đạt 10,8 tỷ USD vào năm 2022, sau khi tăng trường trung bình 6,7% từ nay tới thời điểm đó.

Việc người tiêu dùng đẩy mạnh đa dạng hóa các nguồn cung cấp protein mở ra cơ hội cho sự phát triển 'bùng nổ' các loại thực phẩm ăn chay. Doanh số thực phẩm chay toàn cầu đã tăng trung bình 8%/năm kể từ 2020, và dự báo trong vòng 25 năm tới, 20% thịt sẽ bao gồm thịt sạch và protein thực vật. Thị trường đồ uống có nguồn gốc thực vật đã tăng trưởng khoảng 33%/năm trong 5 năm vừa qua. Doanh thu toàn cầu đối với các sản phẩm 'sữa thực vật'(sữa hạt...) dự kiến sẽ đạt 34 tỷ USD vào năm 2024.

Ở nhiều nước đang phát triển, tỷ lệ protein thực vật dùng làm thức ăn chăn nuôi đang cao hơn nhiều so với nguyên liệu từ protein động vật. Ở những nước mà đậu đỗ là lương thực truyền thống thì nhu cầu đối với protein thực vật dùng làm thực phẩm trực tiếp cho con người dự báo cũng sẽ tăng trưởng rất nhanh.

Trong khi Bắc Mỹ chiếm thị phần lớn trong tổng thị trường protein thực vật toàn cầu thì Châu Âu lại thiếu hụt đáng kể nguồn cung protein thực vật và phải nhập khẩu hầu hết các nguyên liệu cần thiết.

Mặc dù trong thời gian qua có sự tăng trưởng rất nhanh, song hầu hết các sản phẩm protein có nguồn gốc từ thực vật mới ở giai đoạn đầu của thời kỳ phát triển, và đòi hỏi sự sáng tạo và đổi mới liên tục để đi đến thành công.

Lĩnh vực này đang thu hút đầu tư lớn vào việc nghiên cứu và phát triển từ sản phẩm đến chuỗi cung ứng, phân phối...Các sản phẩm ăn chay phải đảm bảo có nguồn gốc từ thực vật, có giá trị dinh dưỡng đáp ứng nhu cầu cần thiết cho cơ thể, có vị ngon đồng thời hình thức bắt mắt đối với người tiêu dùng, và quan trọng nhất là đảm bảo vệ sinh an toanaf thực phẩm.

Thị trường protein thực vật trước kia chủ yếu sản xuất từ nguyên liệu là đậu tương. Nhưng các nhà sản xuất cũng như người tiêu dùng gần đây có xu hướng tăng cường sử dụng các loại đậu đỗ khác bổ sung vào thành phần của các sản phẩm từ ngũ cốc ăn liền đến snack. Chỉ từ 2010 đến 2014, số lượng các sản phẩm ăn chay từ nguyên liệu đậu đỗ đã tăng 74%.

Để thực phẩm chay an toàn với cơ thể

Hiện nay, trào lưu "ăn chay giả mặn" đang trở nên phổ biến bởi đó là đồ chay được chế biến sẵn tiện lợi, dễ mua. Tuy nhiên, việc lạm dụng nguyên phụ liệu trong quá trình chế biến có thể gây mất an toàn sức khỏe. Chẳng hạn, để bảo đảm độ dai, bảo quản được lâu và có mùi vị cũng như hình thù giống với các loại thực phẩm mặn để tạo cảm giác ngon miệng, các nhà sản xuất, chế biến phải cho thêm hóa chất tạo mùi, màu, chất định hình, phụ gia và chất chống ẩm mốc vào các thành phẩm.

Để đảm bảo an toàn, biện pháp tốt nhất là tự chế biến món ăn chay từ rau củ tươi, các loại đậu, đỗ; không nên lạm dụng những món ăn "chay giả mặn".

Để thực phẩm chay có lợi cho sức khỏe

Về phương pháp chế biến món chay, cần ưu tiên các món hấp vì chỉ khi hấp, các loại rau củ ít thất thoát chất dinh dưỡng hơn so với chiên xào; không nên trữ rau củ, trái cây quá lâu trong tủ lạnh sẽ bị biến chất hoặc sinh độc tố. Thực đơn cần thay đổi linh hoạt theo mùa và theo sở thích.

Những người ăn chay trường có nguy cơ cao dễ bị thiếu máu, loãng xương, giảm đề kháng,... thì việc ăn chay không đúng, đủ chất có thể dẫn đến nguy cơ bị sỏi thận, sỏi tiết niệu, các bệnh về xương khớp và thần kinh do các đồ ăn chay không chế biến đúng khoa học thì khó có thể cung cấp đủ các vi chất dinh dưỡng như: Acid folic, sắt, vitamin B12, kẽm, phốt pho, canxi, chất đạm. Với những trường hợp nhạy cảm với gluten hoặc bị mắc bệnh celiac (thành phần để thay thế thịt nên khá phổ biến trong các món chay) thì quá trình hấp thụ Seitan vào cơ thể dễ gây hại cho hệ thống miễn dịch và ảnh hưởng đến đường ruột. Phản ứng miễn dịch này có nguy cơ gây hại cho thành ruột dẫn đến hiện tượng suy dinh dưỡng, các vấn đề về tiêu hóa, thiếu máu, mệt mỏi và nhiều ảnh hưởng tiêu cực khác.

Bên cạnh đó, những người có tiền sử mắc bệnh viêm ruột hoặc rối loạn tiêu hóa không nên sử dụng thành phần Carrageenan (thay thế cho sữa, thức uống từ đậu nành và các đồ chay tráng miệng) vì chúng có thể khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện thấy carrageenan có thể gây hiện tượng loét và viêm trên động vật thực nghiệm tương tự như viêm loét đại tràng, viêm đường ruột ở người.

Ngoài ra, do nguồn thực phẩm chay không được đa dạng, phong phú như thực phẩm mặn nên nếu không biết cách, ăn chay theo kiểu quá kham khổ, đạm bạc, thực đơn nhàm chán hay chế biến không phù hợp sẽ không những không có lợi cho sức khỏe mà còn gây hại.

Một người trưởng thành tiêu thụ trung bình mỗi ngày khoảng 2.000 calorie. Để có những món chay có đủ dinh dưỡng, cần đảm bảo bữa ăn có đầy đủ 3 dưỡng chất cơ bản là đạm, đường và béo cho cơ thể; đảm bảo cân bằng các nhóm thực phẩm tinh bột - đạm - đường - béo - xơ trong khẩu phần ăn.

Một phần ăn chay đầy đủ thường bao gồm ngũ cốc nguyên hạt (tinh bột), các loại đậu (đạm thực vật), rau xanh (chất xơ và vitamin), trái cây tươi, sản phẩm bơ sữa, sữa chua...

Các loại kem, chè ngọt không được khuyến khích trong thực đơn ăn chay lành mạnh vì chúng không chứa những dinh dưỡng có lợi cho cơ thể ngoài việc gây béo phì, tăng cân.

Nếu chỉ đơn thuần là ăn chay trường để giữ gìn sức khỏe và thanh lọc cơ thể thì cách ăn chay đúng đắn được nhiều lựa chọn là vẫn có trứng, sữa, chỉ tránh thịt, cá và các loại hải sản. Trứng gia cầm nhiều dưỡng chất, điển hình là trứng gà. Trong trứng gà và sữa có một lượng lớn vitamin A, D, E, B1, B6, B12,...Ngoài ra, còn phải kể đến canxi, magiê, sắt và kẽm. Bên cạnh đó, nguồn protein trong trứng rất dồi dào và chứa nhiều loại acid amin rất cần thiết cho hệ miễn dịch.

Thức ăn thực vật giàu đạm thường thiếu một số acid amin thiết yếu như lysine (gạo, bắp, lúa mỳ), threonine (gạo), tryptophan (bắp) và methionine (các loại đậu). Nhưng tình trạng mất cân đối các acid amin sẽ không xảy ra nếu chúng ta biết cách phối hợp các loại đạm thực vật theo cách sau: rau đậu và các loại hạt (Ví dụ: cháo với mè và đậu). Ngũ cốc và họ rau đậu (Ví dụ: cơm với đậu, súp đậu với bánh mỳ...).

Nguyên liệu chay chủ yếu dựa vào ngũ cốc, rau quả nên thường thiếu một số chất khoáng như sắt, kẽm, vitamin B12... Cần chọn lựa, phối hợp thực phẩm và bổ sung các vitamin, chất khoáng một cách hợp lý để không bị thiếu các acid amin thiết yếu, vitamin B12, năng lượng, kẽm, sắt.

Để tránh thiếu máu do thiếu sắt, cần ăn nhiều rau quả (đặc biệt là cam, chanh, dưa đỏ, ớt, cà chua, bông cải xanh...). Rau quả có nhiều vitamin C, giúp tăng cường hấp thu sắt và lấn át cả tác dụng ngăn cản hấp thu sắt của acid phytic, acid oxalic, acid tannic...Để tránh thiếu kẽm có thể bổ sung bằng cách uống viên kẽm hoặc viên chứa kẽm.

Loại bỏ thực phẩm siêu chế biến giúp bạn sống lâu hơn Khi chúng ta già đi, các telomere - phần mũ bảo vệ các đầu của nhiễm sắc thể - sẽ rút ngắn một cách tự nhiên do căng thẳng ôxy hóa và viêm, khiến chúng ta dễ mắc bệnh và có thể chết sớm. Các nhà khoa học Tây Ban Nha gần đây phát hiện, có một loại thực phẩm phổ biến có...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: châu âu đồ ăn vặt điện thoại trẻ em béo phì thiếu ngủ máy tính bảng trò chơi điện tử xem ti vi

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sự cố chấn động điền kinh: VĐV bị đối thủ vụt gậy vào đầu, nghi vỡ hộp sọ02:05

TP.HCM: Xôn xao clip nhóm người ngang nhiên chặn xe kiểm tra giấy tờ06:11

Kế hoạch bắt cóc người đàn ông Trung Quốc, tống tiền 10 tỷ đồng ở TPHCM13:48

Ông Trump gợi ý ông Zelensky có thể ra đi vì từ chối thỏa thuận08:44

Ông Trump muốn đàm phán lại biên giới Mỹ - Canada07:42

Trung Quốc gửi thông điệp cứng rắn đến Đài Loan08:38

Ông Zelensky nói gì về chuyện tổ chức bầu cử ở Ukraine?10:13

Ông Trump phát biểu tại quốc hội, một nghị sĩ bị mời ra ngoài09:32

Hàn Quốc: Hàng chục ngàn người xuống đường sau khi ông Yoon Suk Yeol được thả01:03

Vụ tấn công chết người đầu tiên ở Israel kể từ thỏa thuận ngừng bắn Gaza08:52

Thời điểm then chốt cho chiến sự Ukraine08:41

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Cứu sống bệnh nhân người Lào bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng

21:17:41 11/03/2025

Trước nguy cơ tử vong cao, dưới sự chủ trì của TS.BS Phạm Hồng Phương Phó Giám đốc Bệnh viện, Khoa Hồi sức tích cực đã tổ chức hội chẩn toàn viện với sự tham gia của các chuyên khoa sâu.

Những cách phòng tránh bệnh lý xương khớp dễ gặp vào mùa xuân

21:14:58 11/03/2025

Người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp để giảm đau nhức và bảo vệ khớp bao gồm xoa bóp khớp nhẹ nhàng giúp lưu thông máu tốt hơn. Ngâm chân bằng nước ấm vào buổi tối giúp thư giãn cơ khớp.

Thời điểm cần nhập viện khi bị sốt do cúm A

21:09:26 11/03/2025

Thường thì thuốc hạ sốt như paracetamol sẽ được sử dụng để hạ sốt và giảm đau do cúm A. Nếu đã loại trừ nguyên nhân sốt không phải do sốt xuất huyết thì ibuprofen cũng có thể được sử dụng.

8 loại thực phẩm giàu chất xơ từ tự nhiên

17:04:51 11/03/2025

Cùng với chất xơ, chất chống oxy hóa, một trong những lợi ích khác của quả mọng là chúng có hàm lượng calo thấp, giúp duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.

Tiếp sức người mắc bệnh hiếm

17:03:28 11/03/2025

Bên cạnh đó, một số chuyên gia cho rằng, giải pháp căn cơ để tăng cường khả năng tiếp cận thuốc cho người bệnh hiếm là xem xét đưa thuốc hiếm vào Việt Nam và thực hiện xã hội hóa chi phí thuốc.

Ngộ độc thực phẩm, xử trí thế nào?

17:03:11 11/03/2025

Khi bị ngộ độc, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh diễn biến nặng và có thể để lại biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng huyết, suy cơ quan, loạn điện giải, nghiêm trọng là ảnh hưởng tới tính mạng.

Ăn nhiều loại rau này sẽ hỗ trợ phòng ung thư

16:47:42 11/03/2025

Trong thời đại ngày càng nhiều người mắc bệnh ung thư, phương pháp phòng chống căn bệnh quái ác này càng được quan tâm.

Cách sử dụng mướp đắng khi bị bệnh đái tháo đường

16:44:17 11/03/2025

Một nghiên cứu khác được đăng trên tạp chí Journal of Medicinal Food cũng cho thấy rằng mướp đắng có thể giúp giảm lượng đường trong máu sau bữa ăn. Các hợp chất trong mướp đắng hoạt động giống như insulin và giúp hạ lượng đường trong m...

Ăn cá bổ dưỡng nhưng tránh 4 loại có thể gây ung thư

12:22:10 11/03/2025

Ngoài ra, cá nướng thường được chiên hoặc áp chảo, chất dinh dưỡng trong cá sẽ bị phá hủy ở nhiệt độ cao, làm giảm đáng kể giá trị dinh dưỡng của cá. Do đó, nên giảm tần suất ăn cá nướng và lựa chọn phương pháp nấu ăn lành mạnh hơn.

Những thuốc nào cần uống sau khi bị đột quỵ?

12:02:58 11/03/2025

Người bệnh có thể phải dùng aspirin hoặc các loại thuốc chống tiểu cầu khác trong suốt quãng đời còn lại, nếu bị đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc TIA.

Nguyên nhân khiến da thường xuyên bị khô, ngứa

11:49:06 11/03/2025

Tình trạng da khô ngứa, kích ứng có thể xảy ra nhiều hơn ở những người bị viêm da dị ứng, bệnh vẩy nến, thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, tắm nước quá nóng.

Hà Nội: Bé 4 tuổi thoát nguy cơ thủng thực quản do nuốt phải pin cúc áo

09:40:22 11/03/2025

Pin cúc áo không chỉ là một dị vật thông thường mà còn có thể gây tổn thương nặng nề chỉ trong vài giờ đầu. Do có tính chất ăn mòn kèm cơ chế dòng điện, nên sẽ gây bỏng loét dẫn tới thủng rất sớm, đặc biệt pin to mắc ở thực quản như của...