Xe điện ‘mắc kẹt’ giữa cuộc chiến thuế quan EU – Trung Quốc
Bất kỳ ai theo dõi Giải vô địch bóng đá châu Âu (Euro 2024) vào cuối tuần qua có thể dễ dàng nhận thấy logo của BYD, nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, xuất hiện khắp mọi nơi với vai trò là nhà tài trợ chính và “đối tác di động” cho các trận đấu được tổ chức trên khắp các thành phố của Đức.
Ô tô điện được sản xuất tại nhà máy ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN
Cùng trong tuần đó, Liên minh châu Âu (EU) đã áp thuế lên xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc. Như vậy nghĩa là một mặt, châu Âu vẫn chào đón các thương hiệu Trung Quốc, mặt khác họ lại thẳng tay trừng phạt các doanh nghiệp nước này.
Những động thái này là điển hình cho cách ứng phó mâu thuẫn của EU đối với xe điện. Nỗ lực chống hàng nhập khẩu giá rẻ của Trung Quốc sẽ thất bại thảm hại – và hệ quả là nó có thể phá hủy ngành công nghiệp ô tô hùng mạnh một thời của “lục địa Già”.
Chắc chắn việc EU tăng thuế sẽ gây khó khăn cho những “gã khổng lồ” xe điện Trung Quốc khi họ đang lên kế hoạch đưa các thương hiệu thâm nhập châu Âu. Ngày 12/6, EU tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung lên tới 38% đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc, cộng với mức thuế 10% hiện hành, khiến tổng thuế cho bất kỳ chiếc xe điện nào mà các thương hiệu Trung Quốc đưa vào khối lên tới gần 50%.
Động thái này diễn ra sau quyết định áp thuế 100% đối với xe điện nhập khẩu Trung Quốc của Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Chỉ một “đòn đ.ánh” này, lợi thế về giá mà các hãng xe điện như BYD, Geely và Nio định sử dụng để buộc các thị trường châu Âu mở cửa và bắt đầu xây dựng sự hiện diện trên châu lục này đã bị “xóa sổ”. Xe điện Trung Quốc sẽ trở nên đắt hơn nhiều và EU sẽ thu được khoản thuế khổng lồ từ mặt hàng này.
Video đang HOT
Không khó để hiểu tại sao quyết định này được đưa ra. Brussels lo ngại các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc sẽ lấn át ngành công nghiệp ô tô châu Âu, hiện vẫn sử dụng khoảng 13,8 triệu lao động, chiếm 6% tổng lực lượng lao động của khu vực và tạo ra 150 tỷ euro (130 tỷ bảng Anh) kim ngạch xuất khẩu hàng năm.
Người ta có thể tranh luận về việc liệu xe Trung Quốc được trợ cấp để có giá rẻ hay chỉ đơn giản là được sản xuất hiệu quả hơn bởi các công ty đã nắm vững công nghệ một cách tuyệt vời trong thời gian ngắn, hoặc sự kết hợp của cả hai điều này. Nhưng thật khó để cạnh tranh khi các doanh nghiệp phải chịu mức thuế 50% cho mỗi chiếc xe bán ra.
Vấn đề là chính sách này có thể sẽ phản tác dụng đối với EU bởi lẽ Trung Quốc sẽ có hành động trả đũa. Đã có những báo cáo cho rằng Trung Quốc sẽ đáp trả bằng thuế quan đối với các mặt hàng nhập khẩu chủ lực từ EU, đặc biệt nhắm vào các loại xe sang trọng, cao cấp bán chạy nhất ở nước này.
Kim ngạch xuất khẩu xe sang của châu Âu sang Trung Quốc đạt 18 tỷ euro mỗi năm, và thậm chí nhiều t.iền hơn được đầu tư vào các hoạt động liên doanh địa phương, điều sẽ gây ra rất nhiều khó khăn cho các nhà sản xuất xe châu Âu.
Thuế quan cũng có thể được nhắm vào các mặt hàng quan trọng khác của EU như sữa và nông phẩm. Trung Quốc không phải là không có một chính sách thương mại mạnh mẽ hoặc chậm chạp trong việc bảo vệ các ngành công nghiệp của họ. Các doanh nghiệp EU khó tránh khỏi việc phải trả giá đắt và cuối cùng sẽ bị loại khỏi thị trường lớn nhất thế giới.
Xe điện vẫn là một công nghệ mới và cần phải có những cải tiến lớn về quãng đường lái xe, thời lượng pin, trọng lượng xe và hơn hết là giá cả nếu chúng trở thành phương tiện di chuyển tiêu chuẩn. Điều đó sẽ chỉ xảy ra khi có sự cạnh tranh khốc liệt giữa nhiều công ty khác nhau. Ngay cả khi được nhà nước bảo hộ, các nhà sản xuất xe châu Âu sẽ dần dần kém cạnh tranh hơn trên thị trường toàn cầu, nơi họ không thể “trốn” sau các bức tường thuế quan.
Trong bối cảnh đó EU sẽ phá hủy một trong những ngành công nghiệp lớn nhất và chiến lược nhất của chính mình.
'Chiến trường' cạnh tranh thương mại mới giữa EU và Trung Quốc
EU đang mở rộng cạnh tranh từ vi mạch công nghệ cao sang công nghệ thấp vì lo ngại thách thức mới do các công ty được trợ cấp của Trung Quốc trong việc hỗ trợ sự bùng nổ của xe điện.
EU sẽ xem xét lại ngành công nghiệp của mình trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc và các nước khác trên lĩnh vực vi mạch thế hệ cũ. Ảnh: Yonhap/TTXVN
EU sẽ điều tra các nhà cung cấp vi mạch và khách hàng liên quan về các loại chip truyền thống và liệu có sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc hay không, Ủy ban châu Âu tiết lộ với tờ Politico (Mỹ) mới đây, với kết quả ban đầu dự kiến được công bố vào cuối mùa hè này.
Các quan chức châu Âu lo ngại sức mạnh thị trường của khối gặp thách thức đối với cái gọi là vi mạch truyền thống - công nghệ thế hệ cũ được sử dụng trong ô tô, thiết bị gia dụng và thiết bị y tế. Động thái này diễn ra tương tự ở Mỹ, nơi Washington đã tiến hành một cuộc khảo sát về chủ đề này vào tháng 1 vừa qua.
Tại hội nghị thượng đỉnh cấp cao giữa EU và các quan chức hàng đầu của Mỹ ở Bỉ vào tháng 4 năm nay, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo đã cảnh báo những con chip "nền tảng" này sẽ là lĩnh vực tiếp theo trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc.
Bà Raimondo nêu rõ: "Chúng tôi biết rằng Chính phủ Trung Quốc đang cung cấp một khoản trợ cấp lớn cho ngành công nghiệp đó, điều này có thể dẫn đến sự bóp méo thị trường rất lớn", đồng thời ước tính rằng Bắc Kinh sẽ sản xuất khoảng 60% số chip truyền thống để đưa ra thị trường trong vài năm tới.
Trong hai năm qua, vòng đầu tiên của cuộc chiến chip toàn cầu tập trung vào các loại chip tiên tiến hơn. Mỹ đã triển khai chiến lược trong hai năm qua nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận công nghệ vi mạch công nghệ cao bằng cách hạn chế xuất khẩu các thiết bị để sản xuất chúng. Mỹ cũng gây áp lực buộc Hà Lan, Nhật Bản và các đồng minh khác phải hạn chế xuất khẩu, đáng chú ý nhất là các thiết bị tiên tiến do tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới của Hà Lan là ASML sản xuất.
Các chip cũ có "node" (mạng lưới các nút giúp vận hành blockchain thông qua công việc lưu trữ và trao đổi dữ liệu) lớn hơn, giúp chúng dễ sản xuất hơn nhưng không phù hợp với công nghệ hàng đầu như điện thoại thông minh.
Trong khi đó, đối với các mẫu xe ô tô kém tiên tiến hơn, các công ty chip châu Âu có chỗ đứng vững chắc - đặc biệt là trong các mẫu sản xuất phục vụ ngành công nghiệp ô tô và thị trường xe điện đang phát triển.
Một báo cáo gần đây cho thấy các công ty như Infineon của Đức, NXP của Hà Lan và STMicro của Pháp-Italy là những công ty dẫn đầu trong lĩnh vực này. Các công ty trên sở hữu rất nhiều tài sản trí tuệ và bằng sáng chế về chip ô tô, phần lớn là do họ phát triển xung quanh các ngành công nghiệp sản xuất ô tô của Đức, Pháp và Italy.
Ngày nay, các nhà sản xuất chip châu Âu này có vị thế thuận lợi để cung cấp cho thị trường xe điện đang bùng nổ, bao gồm cả BYD của Trung Quốc và các thương hiệu khác.
Jan-Peter Kleinhans, chuyên gia về chính sách vi mạch tại tổ chức nghiên cứu Stiftung Neue Verantwortung của Đức, cho biết: "Tất nhiên, họ được hưởng lợi nếu xe điện Trung Quốc đang trong quá trình phát triển", đồng thời lưu ý thêm rằng điều đó còn mang lại cho EU một lợi thế thương lượng khi khối tìm cách ứng phó với những thách thức từ Trung Quốc trong lĩnh vực này trong tương lai.
Hiện tại, các nhà chức trách EU đang điều tra xem liệu các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc như BYD có đang hạ giá một cách không công bằng so với các nhà sản xuất ô tô châu Âu thông qua trợ cấp của nhà nước hay không - một cuộc điều tra được Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen công bố rầm rộ trong bài phát biểu thường niên tại EU vào cuối năm ngoái.
Về phần mình, Uỷ viên Thương mại EU Valdis Dombrovskis nói trong tháng này rằng cuộc điều tra đang "tiến triển", ám chỉ rằng Brussels có thể áp đặt thuế quan trong lĩnh vực này "trước kỳ nghỉ hè".
Chính sách thuế mới của Mỹ đối với hàng hoá Trung Quốc cứng rắn ra sao? Theo một số nguồn tin, Tổng thống Mỹ Joe Biden dự kiến công bố mức thuế mới đối với hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc trong ngày 14/5, nhắm vào các lĩnh vực bao gồm xe điện, vật tư y tế và thiết bị năng lượng Mặt Trời. Xe ô tô chạy bằng năng lượng mới chờ xuất khẩu tại khu cảng...
