WHO đặc biệt lo ngại khi xuất hiện các ca mắc cúm gia cầm ở người và động vật

Lê Ánh22:50 18/04/2024

Ngày 18/4, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo về tình trạng ngày càng nhiều loài mới, trong đó có cả con người, bị lây nhiễm virus cúm gia cầm H5N1 và có thể phải đối mặt với tỷ lệ tử vong cao bất thường.

Tiêu hủy gia cầm nhiễm cúm tại Lohitzun-Oyhercq, Tây Nam nước Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu với các phóng viên ở Geneva (Thụy Sĩ), nhà khoa học trưởng của WHO Jeremy Farrar đánh giá đây là mối quan ngại lớn. Đợt bùng phát dịch cúm gia cầm hiện nay bắt đầu từ năm 2020 và đã gây thiệt hại hàng triệu con gia cầm, chưa kể các loài chim hoang dã và những động vật có vú khác. Tháng trước, việc phát hiện các ca cúm gia cầm ở bò và dê đã gây ngạc nhiên cho cả giới chuyên gia vì đây đều là những động vật được cho là khó có thể mắc cúm gia cầm.

Theo ông Farrar, chủng cúm AH5N1 đang trở thành đại dịch động vật toàn cầu. Ông cho rằng đây là mối lo ngại lớn vì sau khi lây lan trong gia cầm rồi lan sang động vật có vú thì đến nay, virus này đang tiến hóa và phát triển khả năng để lây cho con người và dần dần có thể là lây từ người sang người.

Theo ông Farrar, dù hiện vẫn chưa có bằng chứng cho thấy H5N1 lây lan giữa người với người nhưng hàng trăm ca mắc ở người do tiếp xúc với động vật đã được phát hiện, với tỷ lệ tử vong cao bất thường.

Đáng lo ngại, hồi đầu tháng này, giới chức Mỹ cho biết một người ở Texas đã mắc cúm gia cầm sau khi tiếp xúc với đàn bò sữa. Đây là ca cúm AH5N1 thứ 2 được phát hiện trên người tại Mỹ và là ca đầu tiên mắc bệnh do tiếp xúc với động vật có vú nhiễm virus. Quan chức WHO nhấn mạnh mối quan ngại hiện hữu là virus dường như đang đi tìm những vật chủ mới và tình trạng virus lan sang nhóm động vật có vú đồng nghĩa rằng chúng đang tiến gần hơn đến con người.

Video đang HOT

WHO kêu gọi tăng cường các biện pháp giám sát, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nắm rõ có bao nhiêu ca mắc bệnh ở người để đánh giá được mức độ thích nghi của virus trong cơ thể con người. Ông Farrar cũng cho biết trong khi các nỗ lực phát triển vaccine và các phương pháp điều trị cúm gia cầm vẫn đang tiếp diễn, giới chức y tế các nước và khu vực trên thế giới cũng phải đảm bảo có đầy đủ năng lực chẩn đoán để bất kỳ khi nào xảy ra tình huống lây virus từ người sang người, thế giới cũng sẽ sẵn sàng ứng phó.

Công nghệ chỉnh sửa gene khiến gà kháng được cúm gia cầm

Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications hôm 10/10, các nhà khoa học đã sử dụng công nghệ chỉnh sửa gene có tên Crispr để tạo ra gà có khả năng kháng cúm gia cầm ở mức nhất định.

Gà được nuôi tại trang trại ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AFP/TTXVN

Tờ New York Times (Mỹ) đánh giá nghiên cứu này cho thấy kỹ thuật di truyền có thể là công cụ tiềm năng giúp giảm cúm gia cầm - nhóm virus gây nguy hiểm nghiêm trọng cho cả động vật và con người. Nhưng các nhà khoa học cũng nêu bật hạn chế và rủi ro tiềm ẩn của phương pháp Crispr trong nghiên cứu này.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy gà chỉnh sửa gene vẫn có thể mắc cúm gia cầm, đặc biệt là khi chúng tiếp xúc với virus ở liều lượng rất cao. Khi các nhà khoa học chỉ chỉnh sửa một gene của gà, virus đã nhanh chóng thích nghi. Các tác giả của nghiên cứu cho biết, phát hiện này cho thấy rằng cần phải chỉnh sửa nhiều gene để tạo ra những con gà kháng cúm giá cầm. Ngoài ra, họ cũng cần phải tiến hành cẩn thận để tránh thúc đẩy virus tiến hóa.

Giáo sư Wendy Barclay, chuyên gia về virus tại Imperial College London (Anh) - tác giả của nghiên cứu - phát biểu trong một cuộc họp báo rằng đây là "bằng chứng về khái niệm chúng ta có thể hướng tới việc tạo ra những con gà kháng virus. Nhưng vẫn chưa đạt được đến đó".

Một số nhà khoa học không tham gia nghiên cứu lại có quan điểm khác. Tiến sĩ Carol Cardona tại Đại học Minnesota (Mỹ) đánh giá: "Đây là một nghiên cứu xuất sắc". Bà Cardona nhận định kết quả nghiên cứu cho thấy việc tạo ra gà có thể đi trước bệnh cúm gia cầm một bước sẽ khó đến mức nào. Virus cúm gia cầm có năng lực tiến hóa khá nhanh.

Cúm gia cầm là một nhóm virus cúm đã thích nghi để lây lan ở chim. Trong nhiều năm qua, một phiên bản cực kỳ nguy hiểm của virus cúm gia cầm có tên H5N1 đã lây lan nhanh chóng khắp thế giới, giết chết vô số gia cầm và chim hoang dã. Nó cũng lây nhiễm cho các loài động vật có vú hoang dã và được phát hiện ở một số ít người. Các nhà khoa học lo ngại rằng virus này có thể đột biến lây lan dễ dàng hơn ở người, có khả năng gây ra đại dịch.

Nhiều quốc gia đã cố gắng ngăn chặn virus bằng cách tăng cường an toàn sinh học tại các trang trại, cách ly các cơ sở và tiêu hủy đàn gia cầm bị nhiễm bệnh. Nhưng loại virus này đã phổ biến ở các loài chim hoang dã đến mức không thể ngăn chặn được. Một số quốc gia đã bắt đầu tiêm vaccine cho gia cầm, tuy nhiên điều này đặt ra một số thách thức về kinh tế và hậu cần.

Nếu các nhà khoa học có thể giúp gà có khả năng kháng cúm gia cầm, người nông dân sẽ không cần phải tiêm chủng thường xuyên cho các lứa gà mới. Tiến sĩ Mike McGrew tại Viện Roslin thuộc Đại học Edinburgh (Scotland), người tham gia nghiên cứu, cho biết chỉnh sửa gene "là phương pháp tiền năng mới để tạo ra những thay đổi lâu dài về khả năng kháng bệnh của động vật. Đặc điểm này có thể di truyền từ động vật được chỉnh sửa gene đến thế hệ sau của chúng".

Gà được bày bán tại một chợ gia cầm ở New Delhi, Ấn Độ. Ảnh: AFP/TTXVN

Crispr là một công cụ phân tử tạo điều kiện cho các nhà khoa học thực hiện chỉnh sửa có chủ đích trong ADN, thay đổi mã di truyền tại một điểm chính xác trong bộ gene. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp này để điều chỉnh một gene gà mã hóa cho loại protein có tên ANP32A. Virus cúm gia cầm có thể "chiếm ANP32A" để tự sao chép. Những cải tiến này được thiết kế để ngăn chặn virus cúm gia cầm liên kết với protein - và do đó ngăn không cho virus nhân lên bên trong gà.

Theo các nhà nghiên cứu, việc chỉnh sửa dường như không gây ra hậu quả tiêu cực cho sức khỏe của gà. Nhà nghiên cứu Alewo Idoko-Akoh tại Đại học Edinburgh, cho biết: "Chúng tôi quan sát thấy chúng khỏe mạnh và gà mái được chỉnh sửa gene cũng đẻ trứng bình thường".

Sau đó, các nhà nghiên cứu đã phun một lượng virus cúm vào khoang mũi của 10 con gà chưa được chỉnh sửa gene để đối chứng. Họ đã sử dụng một phiên bản nhẹ của virus cúm gia cầm, khác với phiên bản đã gây ra các đợt bùng phát lớn trong những năm gần đây.

Tất cả gà đối chứng đều bị nhiễm virus, sau đó truyền bệnh sang những gà đối chứng khác cùng chuồng. Khi các nhà nghiên cứu tiêm trực tiếp virus cúm vào khoang mũi của 10 con gà được chỉnh sửa gene, chỉ một con bị nhiễm bệnh. Nó có hàm lượng virus thấp và không truyền virus sang các đồng loại được chỉnh sửa gene.

Tiếp đó, các nhà khoa học tiêm cho những con gà được chỉnh sửa gene liều cúm cao hơn 1.000 lần, một nửa số gà nhiễm bệnh.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng chúng thường thải ra lượng virus thấp hơn so với những con gà đối chứng tiếp xúc với cùng liều lượng cao.

Sau đó, các nhà nghiên cứu đã xem xét các mẫu virus từ những con gà được chỉnh sửa gene đã bị nhiễm bệnh. Họ nhận thấy những mẫu này có một số đột biến đáng chú ý, dường như cho phép virus sử dụng protein ANP32A đã được chỉnh sửa để sao chép. Một số đột biến này cũng giúp virus nhân lên tốt hơn trong tế bào của con người. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng những đột biến đó trong cô lập sẽ không đủ để tạo ra một loại virus thích nghi tốt với con người.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy virus cúm đột biến cũng có thể sao chép ngay cả khi hoàn toàn không có protein ANP32A bằng cách sử dụng hai loại protein khác trong cùng một họ. Khi các nhà khoa học tạo ra các tế bào gà thiếu cả ba loại protein này, virus không thể nhân lên. Những tế bào gà này cũng có khả năng kháng lại phiên bản H5N1 có khả năng gây chết người cao đang lan rộng khắp thế giới trong nhiều năm qua. Các nhà nghiên cứu hiện đang nỗ lực tạo ra những con gà có những chỉnh sửa ở cả ba gene của họ protein này.

WHO đánh giá nguy cơ lây lan virus cúm gia cầm H5N1 tại Campuchia Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 26/2 cho rằng nguy cơ đối với cộng đồng do virus cúm gia cầm H5N1 ở Campuchia vẫn ở mức thấp dù nước này đã phát hiện 2 ca bệnh gần đây. Vịt được bán tại một khu chợ ở Phnom Penh, Campuchia, ngày 24/2/2023. Ảnh: AFP/TTXVN Theo tuyên bố của WHO, "dựa trên những...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: gia cầm tổ chức y tế thế giới bùng phát dịch virus cúm gia cầm cúm gia cầm h5n1 tiêu hủy gia cầm jeremy farrar gia cầm nhiễm cúm chủng cúm ah5n1

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Campuchia bàn biện pháp giải quyết tác động từ dự án kênh đào Phù Nam-Techo09:30

Tổng thống Putin lần đầu nói chuyện với lãnh đạo mới của Syria09:12

Sau khi được thả từ Gaza, 5 con tin người Thái Lan nhận được tiền, lương tháng08:59

Trung Quốc phát hiện được chiến đấu cơ tàng hình F-35 từ xa 2.000 km?03:50

Căng thẳng Gaza dâng cao trở lại09:18

Tổng thống Zelensky nói về khoáng sản của Ukraine sau phát biểu của ông Trump08:29

Khỉ trộm đồ du khách và thất vọng khi phát hiện thứ bên trong01:47

Sau luật cấm thịt chó, hàng trăm trang trại nuôi thịt ở Hàn Quốc đóng cửa02:22

Tàu ngầm 161 tỷ đồng: Lặn sâu 200m, biến thành quầy bar dưới đáy biển03:14

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ông Elon Musk tuyên bố Ukraine đã đi quá xa trong xung đột với Nga

16:09:23 22/02/2025

Bình luận về xung đột Ukraine, Bộ trưởng Elon Musk cho rằng "vô số cái chết trong chiến hào là điều sai trái và bất cứ ai tiếp tục thúc đẩy điều này đều là người thiếu sự thấu cảm và trí óc".

3 sinh viên tử vong thương tâm trong vụ tai nạn xe buýt nghiêm trọng

15:44:12 22/02/2025

Mặc dù các nhân chứng suy đoán rằng việc lái xe quá tốc độ có thể là nguyên nhân gây ra vụ tai nạn, nhưng lý do chính xác vẫn chưa được xác nhận.

Giới khoa học trấn an về thông tin chủng virus corona mới có thể xâm nhập tế bào người

15:10:32 22/02/2025

Điều này làm dấy lên mối lo ngại rằng chủng virus nói trên có thể lây lan sang con người trong tương lai, mặc dù ở thời điểm hiện tại khả năng lây lan hiện tại của virus này chưa cao như SARS-CoV-2.

Lý giải việc người Ireland sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn

15:07:50 22/02/2025

Dân số Ireland đã tăng 14,8% kể từ năm 2015, trong đó nhóm trên 65 tuổi tăng tới 36,5%. Điều này đặt ra những thách thức lớn đối với hệ thống y tế trong tương lai khi nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng gia tăng.

Tòa án Mỹ cho phép chính quyền Tổng thống Donald Trump giải thể USAID

15:06:15 22/02/2025

Đây là trường hợp mới nhất tòa phải quyết định liệu có chặn các kế hoạch của chính quyền Tổng thống Trump giảm số lượng nhân viên liên bang hay không, nhất là nhân viên những cơ quan mà chính quyền ông Trump dự định dẹp bỏ.

Kyrgyzstan và Tajikistan ký kết văn kiện phân định biên giới

14:43:31 22/02/2025

Phát biểu với báo chí, quan chức Kyrgyzstan nói: Lễ ký kết biên bản ghi nhớ về phân định biên giới giữa Cộng hòa Kyrgyzstan và Tajikistan đã diễn ra. Đại diện phía Kyrgyzstan là ông Tashiev trong khi đại diện cho Tajikistan là ông Yatim...

Tổng thống Trump bình luận việc đến Nga dự lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng

14:11:40 22/02/2025

Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov cũng đã phủ nhận kế hoạch tổ chức cuộc họp giữa Tổng thống nước này, ông Putin với người đồng cấp Mỹ Donald Trump tại Nga như những đồn đoán trong thời gian qua.

Liban kêu gọi Mỹ hỗ trợ quân đội và yêu cầu Israel hoàn tất rút quân

13:52:27 22/02/2025

Ông Issa cũng bày tỏ tin tưởng rằng hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Liban sẽ được tiếp tục, bao gồm các khóa huấn luyện quốc phòng bổ sung và các trang thiết bị từ Mỹ và các đồng minh khu vực như Jordan.

Ba Lan đề nghị Kiev hợp tác với Tổng thống Mỹ

11:22:25 22/02/2025

Nghị sĩ Stanislav Balabanov của đảng ITN trong liên minh cầm quyền ở Bulgaria giải thích: Mục đích của tuyên bố là để trấn an người dân Bulgaria và nhấn mạnh rằng sẽ không có một binh lính Bulgaria nào được đưa đến Ukraine .

Lật thuyền chạy trốn phiến quân ở Congo, 22 người thiệt mạng

11:21:01 22/02/2025

Theo các chuyên gia của Liên hợp quốc, lực lượng phiến quân này được khoảng 4.000 quân từ nước láng giềng Rwanda hỗ trợ và thỉnh thoảng tuyên bố sẽ hành quân đến tận thủ đô Kinshasa của Congo, cách đó hơn 1.600 km.

Việt Nam cam kết mạnh mẽ đối với chủ nghĩa đa phương và tinh thần đoàn kết quốc tế

07:32:53 22/02/2025

Hầu hết đại diện các nước phát biểu đề cao luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, coi đó là nền tảng vững chắc để duy trì hòa bình, an ninh quốc tế và xây dựng một hệ thống đa phương vững mạnh, có khả năng ứng phó hiệu quả với các vấn đề...

Tàu container tự hành của Trung Quốc mở rộng thử nghiệm trên biển

07:30:01 22/02/2025

Trong khu vực thử nghiệm, tàu tự hành đã hoàn thành hơn 3.000 lượt thử nghiệm mô phỏng tránh va chạm trong điều kiện khí tượng phức tạp, với tỷ lệ lỗi chỉ 0,02%.