WHO đặc biệt lo ngại khi xuất hiện các ca mắc cúm gia cầm ở người và động vật

Lê Ánh22:50 18/04/2024

Ngày 18/4, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo về tình trạng ngày càng nhiều loài mới, trong đó có cả con người, bị lây nhiễm virus cúm gia cầm H5N1 và có thể phải đối mặt với tỷ lệ tử vong cao bất thường.

Tiêu hủy gia cầm nhiễm cúm tại Lohitzun-Oyhercq, Tây Nam nước Pháp. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu với các phóng viên ở Geneva (Thụy Sĩ), nhà khoa học trưởng của WHO Jeremy Farrar đánh giá đây là mối quan ngại lớn. Đợt bùng phát dịch cúm gia cầm hiện nay bắt đầu từ năm 2020 và đã gây thiệt hại hàng triệu con gia cầm, chưa kể các loài chim hoang dã và những động vật có vú khác. Tháng trước, việc phát hiện các ca cúm gia cầm ở bò và dê đã gây ngạc nhiên cho cả giới chuyên gia vì đây đều là những động vật được cho là khó có thể mắc cúm gia cầm.

Theo ông Farrar, chủng cúm AH5N1 đang trở thành đại dịch động vật toàn cầu. Ông cho rằng đây là mối lo ngại lớn vì sau khi lây lan trong gia cầm rồi lan sang động vật có vú thì đến nay, virus này đang tiến hóa và phát triển khả năng để lây cho con người và dần dần có thể là lây từ người sang người.

Theo ông Farrar, dù hiện vẫn chưa có bằng chứng cho thấy H5N1 lây lan giữa người với người nhưng hàng trăm ca mắc ở người do tiếp xúc với động vật đã được phát hiện, với tỷ lệ tử vong cao bất thường.

Đáng lo ngại, hồi đầu tháng này, giới chức Mỹ cho biết một người ở Texas đã mắc cúm gia cầm sau khi tiếp xúc với đàn bò sữa. Đây là ca cúm AH5N1 thứ 2 được phát hiện trên người tại Mỹ và là ca đầu tiên mắc bệnh do tiếp xúc với động vật có vú nhiễm virus. Quan chức WHO nhấn mạnh mối quan ngại hiện hữu là virus dường như đang đi tìm những vật chủ mới và tình trạng virus lan sang nhóm động vật có vú đồng nghĩa rằng chúng đang tiến gần hơn đến con người.

Video đang HOT

WHO kêu gọi tăng cường các biện pháp giám sát, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nắm rõ có bao nhiêu ca mắc bệnh ở người để đánh giá được mức độ thích nghi của virus trong cơ thể con người. Ông Farrar cũng cho biết trong khi các nỗ lực phát triển vaccine và các phương pháp điều trị cúm gia cầm vẫn đang tiếp diễn, giới chức y tế các nước và khu vực trên thế giới cũng phải đảm bảo có đầy đủ năng lực chẩn đoán để bất kỳ khi nào xảy ra tình huống lây virus từ người sang người, thế giới cũng sẽ sẵn sàng ứng phó.

Công nghệ chỉnh sửa gene khiến gà kháng được cúm gia cầm

Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications hôm 10/10, các nhà khoa học đã sử dụng công nghệ chỉnh sửa gene có tên Crispr để tạo ra gà có khả năng kháng cúm gia cầm ở mức nhất định.

Gà được nuôi tại trang trại ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: AFP/TTXVN

Tờ New York Times (Mỹ) đánh giá nghiên cứu này cho thấy kỹ thuật di truyền có thể là công cụ tiềm năng giúp giảm cúm gia cầm - nhóm virus gây nguy hiểm nghiêm trọng cho cả động vật và con người. Nhưng các nhà khoa học cũng nêu bật hạn chế và rủi ro tiềm ẩn của phương pháp Crispr trong nghiên cứu này.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy gà chỉnh sửa gene vẫn có thể mắc cúm gia cầm, đặc biệt là khi chúng tiếp xúc với virus ở liều lượng rất cao. Khi các nhà khoa học chỉ chỉnh sửa một gene của gà, virus đã nhanh chóng thích nghi. Các tác giả của nghiên cứu cho biết, phát hiện này cho thấy rằng cần phải chỉnh sửa nhiều gene để tạo ra những con gà kháng cúm giá cầm. Ngoài ra, họ cũng cần phải tiến hành cẩn thận để tránh thúc đẩy virus tiến hóa.

Giáo sư Wendy Barclay, chuyên gia về virus tại Imperial College London (Anh) - tác giả của nghiên cứu - phát biểu trong một cuộc họp báo rằng đây là "bằng chứng về khái niệm chúng ta có thể hướng tới việc tạo ra những con gà kháng virus. Nhưng vẫn chưa đạt được đến đó".

Một số nhà khoa học không tham gia nghiên cứu lại có quan điểm khác. Tiến sĩ Carol Cardona tại Đại học Minnesota (Mỹ) đánh giá: "Đây là một nghiên cứu xuất sắc". Bà Cardona nhận định kết quả nghiên cứu cho thấy việc tạo ra gà có thể đi trước bệnh cúm gia cầm một bước sẽ khó đến mức nào. Virus cúm gia cầm có năng lực tiến hóa khá nhanh.

Cúm gia cầm là một nhóm virus cúm đã thích nghi để lây lan ở chim. Trong nhiều năm qua, một phiên bản cực kỳ nguy hiểm của virus cúm gia cầm có tên H5N1 đã lây lan nhanh chóng khắp thế giới, giết chết vô số gia cầm và chim hoang dã. Nó cũng lây nhiễm cho các loài động vật có vú hoang dã và được phát hiện ở một số ít người. Các nhà khoa học lo ngại rằng virus này có thể đột biến lây lan dễ dàng hơn ở người, có khả năng gây ra đại dịch.

Nhiều quốc gia đã cố gắng ngăn chặn virus bằng cách tăng cường an toàn sinh học tại các trang trại, cách ly các cơ sở và tiêu hủy đàn gia cầm bị nhiễm bệnh. Nhưng loại virus này đã phổ biến ở các loài chim hoang dã đến mức không thể ngăn chặn được. Một số quốc gia đã bắt đầu tiêm vaccine cho gia cầm, tuy nhiên điều này đặt ra một số thách thức về kinh tế và hậu cần.

Nếu các nhà khoa học có thể giúp gà có khả năng kháng cúm gia cầm, người nông dân sẽ không cần phải tiêm chủng thường xuyên cho các lứa gà mới. Tiến sĩ Mike McGrew tại Viện Roslin thuộc Đại học Edinburgh (Scotland), người tham gia nghiên cứu, cho biết chỉnh sửa gene "là phương pháp tiền năng mới để tạo ra những thay đổi lâu dài về khả năng kháng bệnh của động vật. Đặc điểm này có thể di truyền từ động vật được chỉnh sửa gene đến thế hệ sau của chúng".

Gà được bày bán tại một chợ gia cầm ở New Delhi, Ấn Độ. Ảnh: AFP/TTXVN

Crispr là một công cụ phân tử tạo điều kiện cho các nhà khoa học thực hiện chỉnh sửa có chủ đích trong ADN, thay đổi mã di truyền tại một điểm chính xác trong bộ gene. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp này để điều chỉnh một gene gà mã hóa cho loại protein có tên ANP32A. Virus cúm gia cầm có thể "chiếm ANP32A" để tự sao chép. Những cải tiến này được thiết kế để ngăn chặn virus cúm gia cầm liên kết với protein - và do đó ngăn không cho virus nhân lên bên trong gà.

Theo các nhà nghiên cứu, việc chỉnh sửa dường như không gây ra hậu quả tiêu cực cho sức khỏe của gà. Nhà nghiên cứu Alewo Idoko-Akoh tại Đại học Edinburgh, cho biết: "Chúng tôi quan sát thấy chúng khỏe mạnh và gà mái được chỉnh sửa gene cũng đẻ trứng bình thường".

Sau đó, các nhà nghiên cứu đã phun một lượng virus cúm vào khoang mũi của 10 con gà chưa được chỉnh sửa gene để đối chứng. Họ đã sử dụng một phiên bản nhẹ của virus cúm gia cầm, khác với phiên bản đã gây ra các đợt bùng phát lớn trong những năm gần đây.

Tất cả gà đối chứng đều bị nhiễm virus, sau đó truyền bệnh sang những gà đối chứng khác cùng chuồng. Khi các nhà nghiên cứu tiêm trực tiếp virus cúm vào khoang mũi của 10 con gà được chỉnh sửa gene, chỉ một con bị nhiễm bệnh. Nó có hàm lượng virus thấp và không truyền virus sang các đồng loại được chỉnh sửa gene.

Tiếp đó, các nhà khoa học tiêm cho những con gà được chỉnh sửa gene liều cúm cao hơn 1.000 lần, một nửa số gà nhiễm bệnh.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng chúng thường thải ra lượng virus thấp hơn so với những con gà đối chứng tiếp xúc với cùng liều lượng cao.

Sau đó, các nhà nghiên cứu đã xem xét các mẫu virus từ những con gà được chỉnh sửa gene đã bị nhiễm bệnh. Họ nhận thấy những mẫu này có một số đột biến đáng chú ý, dường như cho phép virus sử dụng protein ANP32A đã được chỉnh sửa để sao chép. Một số đột biến này cũng giúp virus nhân lên tốt hơn trong tế bào của con người. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng những đột biến đó trong cô lập sẽ không đủ để tạo ra một loại virus thích nghi tốt với con người.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy virus cúm đột biến cũng có thể sao chép ngay cả khi hoàn toàn không có protein ANP32A bằng cách sử dụng hai loại protein khác trong cùng một họ. Khi các nhà khoa học tạo ra các tế bào gà thiếu cả ba loại protein này, virus không thể nhân lên. Những tế bào gà này cũng có khả năng kháng lại phiên bản H5N1 có khả năng gây chết người cao đang lan rộng khắp thế giới trong nhiều năm qua. Các nhà nghiên cứu hiện đang nỗ lực tạo ra những con gà có những chỉnh sửa ở cả ba gene của họ protein này.

WHO đánh giá nguy cơ lây lan virus cúm gia cầm H5N1 tại Campuchia Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 26/2 cho rằng nguy cơ đối với cộng đồng do virus cúm gia cầm H5N1 ở Campuchia vẫn ở mức thấp dù nước này đã phát hiện 2 ca bệnh gần đây. Vịt được bán tại một khu chợ ở Phnom Penh, Campuchia, ngày 24/2/2023. Ảnh: AFP/TTXVN Theo tuyên bố của WHO, "dựa trên những...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: gia cầm tổ chức y tế thế giới bùng phát dịch virus cúm gia cầm cúm gia cầm h5n1 tiêu hủy gia cầm jeremy farrar gia cầm nhiễm cúm chủng cúm ah5n1

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thái Lan phát hiện 41 thi thể tại cơ sở thiền định09:14

Nga dùng 'hàng khủng', chiến trường Ukraine sẽ thế nào ?08:53

Hàng ngàn binh sĩ Ukraine bỏ trốn giữa chiến sự căng thẳng?09:11

Loạt tuyên bố nóng của Nga về tên lửa đạn đạo bội siêu thanh tầm trung16:11

Ngừng bắn với Hezbollah, Israel phát cảnh báo tới Iran09:28

Ukraine 'chấp nhận số phận', Nga có chiến thắng?08:20

3 tàu sân bay Mỹ đến châu Á lúc ông Trump chuẩn bị nhậm chức08:31

Israel tập kích rung chuyển Beirut, phóng tên lửa nổ sập tòa nhà 8 tầng08:10

Israel không kích dữ dội Gaza08:37

Ukraine lần đầu phóng tên lửa ATACMS vào sân bay quân sự Nga08:15

Triều Tiên cảnh báo nguy cơ chiến tranh hạt nhân14:21

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Mỹ chấp thuận bán tên lửa Javelin cho Tunisia với giá 107,7 triệu USD

15:04:04 04/12/2024

Thông báo của Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng cho biết, kế hoạch bán vũ khí trên sẽ tác động tới chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia của Mỹ thông qua việc cải thiện an ninh cho Ukraine.

Tác động với Hàn Quốc sau lệnh thiết quân luật ngắn ngủi

15:01:53 04/12/2024

Ông Yoon đã phản ứng lại những lời chỉ trích bằng cách tuyên bố chúng là tin giả, thậm chí còn sử dụng ngôn ngữ gay gắt, tuyên bố các thế lực ủng hộ Triều Tiên hoặc chống nhà nước đứng sau những lời chỉ trích ông.

Qatar rót 1,3 tỷ USD đầu tư vào công nghệ khí hậu tại Anh

14:53:10 04/12/2024

Theo thông cáo báo chí từ chính phủ Anh, khoản đầu tư này dự kiến không chỉ thúc đẩy phát triển các giải pháp bền vững mà còn tạo ra hàng nghìn việc làm cho lao động có tay nghề cao tại cả hai quốc gia.

Toàn cảnh lệnh thiết quân luật tại Hàn Quốc và những tác động sâu rộng

14:48:54 04/12/2024

Rạng sáng 4/12, chỉ vài giờ sau khi lệnh được ban bố, Quốc hội Hàn Quốc đã tổ chức phiên họp khẩn cấp với tỷ lệ đồng thuận 100%, nghị quyết yêu cầu dỡ bỏ lệnh thiết quân luật được thông qua.

Nhà tù tư nhân Mỹ trước cơ hội bùng nổ nhờ chính sách cứng rắn của ông Trump

14:46:51 04/12/2024

Những con số nói trên, vốn rất bất thường trong một ngày, đã tiếp tục tăng kể từ đó, tạo nên sự phấn khích trong các giám đốc điều hành cấp cao, những người đã nói về việc tăng sức chứa lên hàng triệu tù nhân nếu cần thiết.

Thế giới thiệt hại nặng trong mùa bão 2024

14:46:05 04/12/2024

Munich Re nêu rõ nhiệt độ mặt biển quá cao, do tác động của biến đối khí hậu, đã làm gia tăng cường độ các cơn bão và cả lượng mưa trút xuống.

Gia tăng căng thẳng trên chính trường Hàn Quốc

14:41:56 04/12/2024

Một người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cũng cho biết Chính phủ nước này ủng hộ việc Tổng thống Hàn Quốc dỡ bỏ lệnh thiết quân luật và tôn trọng yêu cầu của Quốc hội Hàn Quốc về việc chấm dứt tình trạng này.

Trộm liều lĩnh đập cửa kính, cửa hàng mất 66 túi xách hơn 32 tỷ đồng

14:36:34 04/12/2024

Một cửa hàng ở Hong Kong, Trung Quốc đã bị mất trộm 66 túi xách hàng hiệu lúc sáng sớm. Hiện, cảnh sát vẫn tiếp tục điều tra sự việc.

Trung Quốc phản ứng trước lời đe dọa áp thuế của ông Trump đối với BRICS

14:33:18 04/12/2024

Tuyên bố này được đưa ra sau khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ áp thuế 100% đối với các quốc gia BRICS nếu khối này tạo ra hoặc ủng hộ một loại tiền tệ thay thế đồng USD.

Chỉ số Dax của Đức lần đầu tiên vượt mốc 20.000 điểm

14:31:56 04/12/2024

DAX chạm đỉnh kỷ lục 20.038,01 điểm, tăng 0,5% trong phiên giao dịch. Sự kiện này diễn ra chỉ chưa đầy ba tháng sau khi DAX cán mốc 19.000 điểm, đồng thời khẳng định mức tăng trưởng ấn tượng 19% kể từ đầu năm.

Đại sứ quán Mỹ ban hành cảnh báo khẩn cấp với công dân tại Hàn Quốc

14:29:57 04/12/2024

Đại sứ quán Mỹ đã phát đi thông báo nhằm cảnh báo về tình hình bất ổn sau khi Hàn Quốc dỡ bỏ lệnh thiết quân luật, đồng thời khuyến nghị công dân nước này nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa an toàn.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc lên tiếng về mối quan hệ với Mỹ

14:26:24 04/12/2024

Ông khẳng định tầm quan trọng của đối thoại chiến lược để thúc đẩy hiểu biết lẫn nhau, tránh tính toán sai lầm và tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực có lợi ích chung.