“Vượt mặt” mọi biến thể, “quái vật” Delta thách thức cuộc chiến chống dịch

Các chuyên gia đều cho rằng biến thể Delta vẫn là chủng virus mạnh nhất hiện nay và những người đã tiêm vắc xin không nên chủ quan trước đại dịch Covid-19.

Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân mắc Covid-19 tại một bệnh viện ở New Delhi, Ấn Độ – nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến thể Delta (Ảnh: Reuters).

Theo các nhà virus học và dịch tễ học, biến thể Delta là phiên bản lây lan nhanh nhất, mạnh nhất và đáng sợ nhất của virus SARS-CoV-2 gây ra đại dịch mà thế giới đang phải hứng chịu. Biến thể Delta cũng làm đảo ngược hoàn toàn mọi giả định về Covid-19, ngay cả khi các quốc gia đang nới lỏng các biện pháp hạn chế và mở cửa lại nền kinh tế.

Hãng tin Reuters dẫn nội dung của các cuộc phỏng vấn với 10 chuyên gia hàng đầu về Covid-19 cho biết, khả năng bảo vệ của vắc xin vẫn rất mạnh mẽ đối với ca bệnh nặng và các ca nhập viện do bất kỳ biến thể nào của virus corona gây ra, và những người có nguy cơ nhiễm bệnh cao nhất vẫn là những người chưa được tiêm chủng.

Tuy nhiên, lo ngại lớn nhất về biến thể Delta, biến thể lần đầu tiên được phát hiện ở Ấn Độ, không phải là chủng virus này làm cho người bệnh trở nên nguy kịch hơn, mà là nó có khả năng lây lan dễ dàng hơn từ người này sang người khác, làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh và nhập viện ở những người chưa được tiêm chủng.

Các chuyên gia cũng chỉ ra nhiều bằng chứng cho thấy, biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cho những người đã được tiêm chủng đầy đủ với tỷ lệ cao hơn so với các biến thể trước đó. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng, những người đã tiêm chủng vẫn có thể lây lan virus.

Nhà vi sinh vật Sharon Peacock, người phụ trách hoạt động giải trình virus SARS-Cov-2 ở Anh, cho rằng: “Nguy cơ lớn nhất đối với thế giới lúc này là Delta, biến thể mạnh nhất và có tốc độ lây lan nhanh nhất”.

Thực tế cho thấy các virus liên tục phát triển thông qua đột biến, với các biến thể mới được sinh ra. Đôi khi những biến thể mới còn nguy hiểm hơn so với chủng nguyên bản.

Theo các chuyên gia về dịch bệnh, cho đến khi có thêm dữ liệu về sự lây nhiễm của biến thể Delta, việc đeo khẩu trang, giãn cách xã hội và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác vẫn cần thiết ngay cả ở các quốc gia có chiến dịch tiêm chủng rộng rãi.

Cơ quan Y tế Công cộng Anh ngày 23/7 cho biết trong tổng số 3.692 người nhiễm biến thể Delta phải nhập viện ở Anh, có tới 58,3% chưa được tiêm chủng và 22,8% đã được tiêm chủng đầy đủ.

Tại Singapore, nơi Delta là biến thể phổ biến nhất, các quan chức chính phủ ngày 23/6 cho biết 3/4 số ca mắc Covid-19 tại nước này là những người đã được tiêm chủng, mặc dù không có trường hợp nào bị bệnh nặng.

Giới chức y tế Israel cho biết 60% ca mắc Covid-19 nhập viện hiện nay ở nước này là những người đã được tiêm chủng. Hầu hết trong số họ ở độ tuổi 60 trở lên và thường có bệnh nền.

Tại Mỹ, nơi ghi nhận số ca nhiễm và tử vong vì Covid-19 cao nhất thế giới, biến thể Delta chiếm khoảng 83% các ca nhiễm mới. Cho đến nay, những người chưa được tiêm chủng tại Mỹ chiếm gần 97% các ca bệnh nặng.

“Nhiều người ảo tưởng rằng sẽ có giải pháp cho mọi vấn đề của chúng ta. Covid-19 đã cho chúng ta một bài học”, Nadav Davidovitch, giám đốc Trường y tế công cộng thuộc Đại học Ben Gurion ở Israel, cho biết.

Vắc xin không phải giải pháp hoàn hảo

Một y tá Mỹ được tiêm vắc xin (Ảnh: USA Today).

Theo dữ liệu của chính phủ Israel, vắc xin Pfizer/BioNTech, một trong những loại vắc xin Covid-19 hiệu quả nhất hiện nay, chỉ có 41% hiệu quả trong việc ngăn ngừa ca nhiễm có triệu chứng ở Israel trong tháng qua, khi biến thể Delta lây lan. Tuy nhiên, các chuyên gia Israel cho biết thông tin này cần phải phân tích thêm trước khi đưa ra kết luận.

“Khả năng vắc xin bảo vệ cho người tiêm là rất mạnh, nhưng khả năng vắc xin giúp tránh lây nhiễm cho người khác thì thấp hơn đáng kể”, chuyên gia Davidovitch cho biết.

Một nghiên cứu ở Trung Quốc cho thấy những người bị nhiễm biến thể Delta mang lượng virus trong mũi nhiều hơn 1.000 lần so với chủng virus gốc được phát hiện lần đầu tiên tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc vào năm 2019.

Nhà virus học Shane Crotty thuộc Viện Miễn dịch học La Jolla ở San Diego, Mỹ lưu ý rằng biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn 50% so với biến thể Alpha được phát hiện lần đầu tiên ở Anh.

“Biến thể Delta vượt trội hơn tất cả các loại biến thể virus khác vì nó lây lan mạnh hơn rất nhiều”, chuyên gia Crotty cho biết thêm.

Chuyên gia về gene Eric Topol, giám đốc Viện Nghiên cứu Scripps ở La Jolla, California Mỹ, cho rằng biến thể Delta có thời gian ủ bệnh ngắn hơn và số lượng hạt virus cao hơn nhiều.

“Đó là lý do biến thể Delta sẽ thách thức các loại vắc xin. Những người đã được tiêm chủng vẫn phải đặc biệt cẩn trọng. Đây là một vấn đề khó khăn”, chuyên gia Topol nói.

Tại Mỹ, biến thể Delta xuất hiện khi nhiều người Mỹ, bao gồm cả những người đã tiêm và chưa tiêm vắc xin, ngừng đeo khẩu trang trong nhà.

Sự phát triển của các loại vắc xin với hiệu quả cao dường như khiến nhiều người chủ quan tin rằng, một khi đã được tiêm chủng, Covid-19 không còn là mối đe dọa lớn đối với họ.

“Khi vắc xin lần đầu tiên được phát triển, không ai nghĩ rằng chúng sẽ ngăn chặn sự lây nhiễm. Mà mục đích của vắc xin luôn là để ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng và nguy cơ tử vong”, Carlos del Rio, giáo sư y khoa và dịch tễ học tại Đại học Emory ở Atlanta, Mỹ cho biết.

Theo chuyên gia Carlos, các loại vắc xin đã phát huy hiệu quả đến mức người ta tin rằng vắc xin cũng có thể ngăn ngừa được sự lây nhiễm các biến thể của virus SARS-CoV-2, nhưng điều này là sai lầm.

Tiến sĩ Monica Gandhi, bác sĩ về bệnh truyền nhiễm tại Đại học California, San Francisco, Mỹ, cho biết, nhiều người có thể đang rất “thất vọng” vì họ không được bảo vệ 100% trước nguy cơ lây nhiễm và vẫn bị nhiễm bệnh dù đã được tiêm chủng. Tuy nhiên, theo bác sĩ Gandhi, thực tế cho thấy gần như tất cả người Mỹ mắc Covid-19 nhập viện ở thời điểm hiện tại đều chưa được tiêm chủng, điều này đã chứng minh rằng việc tiêm vắc xin vẫn mang lại “hiệu quả đáng kinh ngạc”.