Vùng ADIZ: Mỹ chớp thời cơ, Trung Quốc cuống cuồng chữa ‘thẹn’
Dù phủ nhận việc lập Vùng nhận diện phòng không ở biển Đông, Trung Quốc vẫn đang bị giới phân tích quốc tế chỉ trích mạnh mẽ.
Tờ Asahi Shimbun, nhật báo lớn thứ hai ở Nhật, gây xôn xao dư luận khu vực và thế giới khi dẫn một số nguồn tin từ Bắc Kinh tiết lộ không quân Trung Quốc vừa lập dự thảo kế hoạch lập Vùng nhận diện phòng không (ADIZ) ở biển Đông. Giữ vai trò trung tâm trong việc soạn thảo là Trường chỉ huy không quân của Trung Quốc, nơi từng tham gia vẽ ra ADIZ mà Bắc Kinh đơn phương lập ra ở biển Hoa Đông hồi tháng 11.2013. Dự thảo được trình lên giới lãnh đạo quân đội hồi tháng 5.2013, trước cả khi Trung Quốc tuyên bố lập ADIZ ở biển Hoa Đông.
Theo Asahi Shimbun, giới chức Trung Quốc vẫn đang thảo luận về quy mô của ADIZ ở biển Đông. Một số quan chức muốn ADIZ biển Đông bao trùm không phận quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam, trong khi một số khác kêu gọi mở rộng ra gần hết biển Đông theo “đường lưỡi bò” phi lý mà Trung Quốc vạch ra ở khu vực. Tờ Asahi Shimbun cho biết thêm Trung Quốc đang tính toán thời điểm thích hợp nhất để đưa ra tuyên bố về việc lập ADIZ ở biển Đông.
Theo tờ The Diplomat, kích cỡ chính xác của ADIZ mà Trung Quốc manh nha lập ra ở biển Đông sẽ đặt ra hai vấn đề quan trọng. Trước hết, một ADIZ bao trùm gần trọn biển Đông có thể phản tác dụng bởi điều này sẽ chọc giận nhiều quốc gia Đông Nam Á, đặt ra khả năng ASEAN đoàn kết để đối chọi với Trung Quốc; còn một ADIZ hạn chế sẽ cho phép Trung Quốc cô lập một số nước nhất định. Thứ hai, kích cỡ chính xác của ADIZ cũng có vai trò quan trọng dựa vào khả năng kiểm soát hiệu quả của không quân Trung Quốc, cụ thể là tầm hoạt động của máy bay chiến đấu và ra đa.
“Hành động đơn phương và khiêu khích”
Ngay sau khi thông tin về kế hoạch trên được hé lộ, giới quan sát cảnh báo rằng hành động này sẽ đẩy căng thẳng khu vực leo thang. Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf tuyên bố bất kỳ động thái tuyên bố ADIZ nào ở biển Đông đều bị xem là “hành động đơn phương và khiêu khích có thể làm gia tăng căng thẳng và nghi ngờ về cam kết xử lý tranh chấp lãnh hải bằng con đường ngoại giao của Trung Quốc”, theo AFP.
Ông Evan Medeiros, Giám đốc các vấn đề châu Á thuộc Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, cũng lên tiếng phản đối việc Trung Quốc thành lập ADIZ ở các khu vực khác, trong đó có biển Đông, cho rằng hành động đó có thể khiến quân đội Mỹ phải thay đổi sự bố trí ở khu vực. Trong chuyến thăm Philippines vào tháng 12 năm ngoái, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry từng cảnh báo Mỹ sẽ không chấp nhận việc Trung Quốc lập ADIZ ở biển Đông.
Trống đán.h xuôi, kèn thổi ngược
Video đang HOT
Dù phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi ngày 1.2 phủ nhận và chỉ trích tường thuật của tờ Asahi Shimbun là “mưu đồ của những lực lượng cánh hữu ở Nhật nhằm đán.h lạc hướng dư luận”, giới quan sát vẫn nhận xét thông tin trên có nhiều khả năng là đáng tin cậy. Trong bài phân tích đăng trên tạp chí The Dilopmat ngày 4.2, chuyên gia Ankit Panda thuộc Đại học Princeton (Mỹ) nhắc lại tuyên bố của người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân hồi tháng 11 năm ngoái rằng “Trung Quốc sẽ thiết lập vùng nhận diện phòng không khác vào lúc phù hợp sau khi hoàn tất các bước chuẩn bị cần thiết”.
Theo ông Panda, tuyên bố của ông Hồng Lỗi có thể bộc lộ sự mâu thuẫn giữa các quan chức thuộc Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Trung Quốc trong việc theo đuổi kế hoạch lập ADIZ ở biển Đông. Mặt khác, phản ứng của Bộ Ngoại giao Trung Quốc có thể đặt Bắc Kinh vào tình thế khó xử nếu muốn tuyên bố thiết lập ADIZ ở biển Đông. “Nếu Trung Quốc muốn áp đặt một ADIZ như thế trong tương lai, họ chỉ đối mặt với khả năng đán.h mất niềm tin lớn hơn trong khu vực”, ông Panda viết.
Theo Thanh Niên)
Vùng ADIZ: Trung Quốc ngậm ngùi nhìn Nhật ghi điểm với ASEAN
Nhật Bản và ASEAN sẽ có một hội thảo về an ninh hàng không vào giữa tháng 12/2013, khi mà vấn đề vùng nhận diện phòng không của Trung Quốcngày càng phức tạp.
Trung Quốc đã đưa Nhật tiến gần đến ASEAN
Theo nguồn tin được tờ Japan Times tiết lộ, Nhật Bản và Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) sẽ thể hiện thái độ của mình trong một tuyên bố chung khẳng định rằng: Bất cứ sự lạm dụng sức mạnh nào trong ngành hàng không dân dụng quốc tế có thể gây ra một "mối đ.e dọ.a an ninh". Điều này ám chỉ đến "vùng nhận diện phòng không" mới mà Trung Quốc tuyên bố hôm 23/11.
Theo thông tin được đưa ra, bản dự thảo được thiết lập nhằm tái khẳng định vị trí quan trọng của Nhật Bản và các nước ASEAN trong những thách thức khu vực và toàn cầu, bao gồm an ninh hàng không, hàng hải. Bản dự thảo này sẽ được công bố tại một hội nghị thượng đỉnh Nhật Bản - ASEAN đặc biệt diễn ra tại Tokyo vào tuần tới (giữa tháng 12/2013).
Mặc dù dự thảo không nêu rõ tên Trung Quốc, tuy nhiên, cách diễn đạt cho thấy Bắc Kinh chính là trung tâm của vấn đề.
"Vùng nhận dạng phòng không" trên biển Hoa Đông do Trung Quốc tuyên bố (màu hồng) chồng lấn trên vùng lãnh thổ mà Nhật Bản tuyên bố (xanh)
Việc Bắc Kinh đơn phương lập vùng nhận diện phòng không trên vùng biển mà Nhật Bản đã tuyên bố chủ quyền làm châm ngòi cho một loạt các quan ngại với nguy cơ xung đột trong khu vực dâng cao. Không dừng ở đó, Trung Quốc cũng không giấu tham vọng khi ám chỉ Hoa Đông chỉ là một bước thử, và sẽ có nhiều vùng nhận dạng phòng không như thế. Không quá khó để hiểu, Biển Đông và các nước ASEAN sẽ phải đối diện với vấn đề mà Nhật đang phải đối diện trong tương lai gần.
Xuyên suốt nhữn g căng thẳng giữa hai quốc gia Nhật Bản và Trung Quốc trong thời gian gần đây, đồng thời với sự hiện diện quân sự ngày càng gia tăng của Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương đã khiến những quốc gia Đông Bắc Á này bước vào một cuộc đua tranh giành ảnh hưởng tới Đông Nam Á.
Nếu như Trung Quốc muốn tạo ảnh hưởng đến ASEAN để chia rẽ sự đoàn kết của khối này, dẫn đến sự bất thành của đàm phán Quy tắc ứng xử Biển Đông (COC)thì Nhật Bản và Mỹ cùng đang tranh thủ ghi điểm trước nhóm nước này để bằng mọi cách ngăn chặn, phong tỏa dã tâm Trung Quốc.
Tuy nhiên, chỉ một bước đi thiếu khôn ngoan lập "vùng phòng không", Trung Quốc đã khiến ASEAN nâng cao sự cảnh giác với mình. Có thể nói, đây là thời điểm để Nhật Bản dễ dàng ghi điểm trước nhóm nước Đông Nam Á.
Tiêm kích J-11 và máy bay cảnh báo sớm của Trung Quốc tuần tra vùng nhận diện phòng không tự lập
Trung Quốc đã tự khiến mình bị cô lập tứ phía
Quay trở lại vấn đề khu nhận diện phòng không mà Trung Quốc tự lập hôm 23/11/2013, đây được đán.h giá là động thái táo bạo nhất mà quốc gia này sử dụng trong suốt quá trình tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản. Nhưng động thái này lợi bất cập hại.
Mục tiêu Trung Quốc muốn thể hiện qua hành động này, đó là đưa Senkaku/Điếu Ngư từ vùng biển chủ quyền của Nhật Bản, trở thành một khu vực đang tranh chấp, không thuộc chủ quyền của bất kỳ quốc gia nào. Tuy nhiên, Thủ tướng Nhật Bản đã quyết "không nhượng bộ" trong vấn đề "vùng phòng không."
Một hệ quả thứ hai, Mỹ được đà tạo ấn tượng với các đồng minh của mình tại khu vực. Việc phản ứng mạnh mẽ và quyết liệt của Mỹ như không cộng nhận vùng phòng không, đưa máy bay chiến đấu vào vùng này của Trung Quốc như một sự minh chứng cho lời nói của người Mỹ: "Kiên quyết bảo vệ đồng minh".
Không dừng ở đó, Mỹ cũng tạo được ấn tượng rất mạnh với các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là đồng minh Philippines, quốc gia sẽ phải chịu trận đầu tiên nếu có một vùng nhận diện phòng không tại Biển Đông.
Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (phải) và Ngoại trưởng Úc Julie Bishop tại Bắc Kinh hôm 6/12
Ngoài ra, Trung Quốc tiếp tục mất đi những ảnh hưởng và lợi ích ở vùng biển xa Thái Bình Dương, khi Australia kiên quyết không rút lại tuyên bố của mình với vùng phòng không tự lập trên.
Trong cuộc gặp song phương với Ngoại trưởng Australia, Julie Bishop hôm 6/12 ở Bắc Kinh, Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho rằng những tuyên bố gần đây của Úc xoay quanh vấn đề khu nhận diện phòng không đã làm xói mòn lòng tin lẫn nhau và phủ bóng đen lên mối quan hê song phương của hai nước. Ông Vương kêu gọi Úc ủng hộ Trung Quốc và giải quyết các vấn đề nhạy cảm trong khu vực bằng quan điểm chiến lược của mình.
Tuy nhiên, bà Julie Bishop, Ngoại trưởng Australia kiên quyết không rút lại ý kiến không công nhận vùng phòng không trên, và khẳng định: "Đó là chính kiến của Australia, phản đối bất kỳ hành động đơn phương và ép buộc của bất kỳ quốc gia nào có thể tạo thêm căng thẳng cho biển Hoa Đông". Trước đó, chính phủ nước này đã có cuộc triệu tập Đại sứ Trung Quốc để phản đối.
Có thể nói, vùng nhận diện phòng không của Trung Quốc đã đẩy quốc gia này vào thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu hủy khu vực này, Trung Quốc sẽ ê chề trước các đối thủ, đặc biệt là Nhật Bản. Nhưng nếu tiếp diễn, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với một sự thật, cường quốc có sức tăng trưởng phi mã này sẽ trở thành con ngựa bị tách đàn, hoàn toàn cô lập với cộng đồng quốc tế.
Theo Đất Việt