Vụ lừa đảo 1 tỷ USD trong 3 ngày làm chấn động Moldova

Trong nỗ lực tìm kiếm chứng cứ về các giao dịch mờ ám với các khách hàng ẩn danh của 3 Ngân hàng Nhà nước ở Moldova, cơ quan chức năng đã bắt giữ Ilan Shor, 28 tuổi một trong những doanh nhân giàu nhất ở Moldova với cáo buộc đã bí mật giành quyền kiểm soát và “cướp” 1 tỷ USD từ 3 ngân hàng của nước này chỉ trong vòng 3 ngày.

* “Siêu trộm” thuộc nhóm giàu nhất Moldova

Hãng CNN ngày 7-5 đưa tin, 1 tỉ USD của 3 Ngân hàng Nhà nước tại Moldova, gồm có: Ngân hàng Kinh tế, Ngân hàng Xã hội và Ngân hàng Tiết kiệm đã biến mất một cách bí ẩn vào tháng 11-2014. Cùng với đó, mọi dữ liệu liên quan đến các khoản tiền, các báo cáo nội bộ, dữ liệu điện tử quan trọng này đều bị xóa sạch khỏi hệ thống máy tính. Theo một số thông tin ban đầu cho biết, thủ phạm đánh cắp một chiếc xe tải chở theo những hồ sơ quan trọng và sau đó chiếc xe này được tìm thấy trong tình trạng bị cháy rụi.

Trong tình huống quá bối rối và lo sợ, Ngân hàng Trung ương Moldova đã thuê Kroll – một hãng điều tra tài chính hàng đầu để tìm ra hung thủ. Sau một thời gian tìm kiếm, bí ẩn về số tiền và người đánh cắp chúng đã dần được hé lộ. Hãng Kroll công bố báo cáo kết quả điều tra, xác định Ilan Shor – doanh nhân 28 tuổi, từng nằm trong nhóm những người giàu nhất Moldova và từng là Chủ tịch của 1 trong 3 ngân hàng trên, chính là người đứng sau vụ việc này.

Báo cáo cho biết Ilan Shor cùng đồng phạm đã cấu kết mua cổ phần để giành quyền kiểm soát tại 3 ngân hàng (Ngân hàng Kinh tế, Ngân hàng Xã hội và Ngân hàng Tiết kiệm) vào năm 2012. Sau đó, nhóm này dần dần đẩy tính thanh khoản của 3 định chế qua một loạt các giao dịch phức tạp liên quan đến các khoản vay được thông qua giữa 3 ngân hàng và các chi nhánh tại nước ngoài. Hầu hết các khoản cho vay hàng triệu USD từ 3 ngân hàng trên được chuyển tới công ty của Shor hoặc có liên quan tới Shor.

Cuối cùng, chỉ trong 3 ngày, 767 triệu USD đã “bốc hơi” khỏi bản cân đối của 3 ngân hàng trên. Ngân hàng Trung ương Moldova ước tính tổng thiệt hại của vụ lừa đảo có thể tới 1 tỷ USD. Trước tình thế vô cùng cấp bách, Ngân hàng Trung ương Moldova phải giải ngân gói cứu trợ khẩn cấp trị giá 870 triệu USD cho 3 ngân hàng là nạn nhân để đảm bảo hoạt động của hệ thống tài chính.

Theo Eduard Harunjen – Công tố viên trưởng của Văn phòng Chống tham nhũng Moldova thì Shor – Chủ tịch của một trong những ngân hàng nói trên bị bắt tại nhà riêng ngày 5-5 vừa qua và đã bị buộc tội “Lạm dụng quyền lực trong khi điều hành một ngân hàng”. Ngoài ra còn có 3 người khác bị buộc tội.

Tuy nhiên, theo phát ngôn viên đại diện cho Shor tuyên bố rằng những lời buộc tội chống lại mình là “không có căn cứ” và cam kết sẽ “hỗ trợ cơ quan điều tra tìm ra sự thật” về những tổn thất của ngân hàng. Shor cho biết đã đi ra nước ngoài kể từ khi cuộc điều tra bắt đầu nhưng đã quay trở lại Moldova vì không muốn “gây trở ngại cho công tác điều tra của các công tố viên”.

Shor sinh ra ở Israel và gia đình di cư tới Moldova. Theo Bloomberg, các công ty của Shor, một số được thừa kế từ cha mình, gồm: các công ty bảo hiểm, các đài truyền hình, một câu lạc bộ bóng đá địa phương, một cửa hàng miễn thuế tại sân bay ở Chisinau, Công ty an ninh Klassika. Theo trích dẫn trong báo cáo Kroll, Shor cũng là chủ sở hữu của cả chiếc xe đã chở các tài liệu ngân hàng và đã bị phá hủy trong vụ cháy như đã nêu trên. Năm 2011, Shor kết hôn với ngôi sao nhạc pop người Nga Jasmine.

40.000 người tuần hành về “vụ cướp thế kỷ” Vụ bê bối tài chính này đã làm chấn động tới người dân Moldova. Theo Hãng Interfax, ngày 3-5 vừa qua, khoảng 10.000 người dân Moldova đã biểu tình tại Chisinau để phản đối vụ bê bối này. Tuy nhiên theo các phương tiện truyền thông địa phương, con số này có thể lên tới 40.000 người. Những người biểu tình đã hô to các khẩu hiệu chống tham nhũng, kêu gọi Tổng công tố viên, các Thẩm phán tòa án tối cao và nhiều quan chức Chính phủ từ chức.

Theo Interfax, người dân tại đất nước nghèo nhất châu Âu cho rằng các chính các chính trị gia tại đất nước này có dính líu đến vụ bê bối trên và người dân gọi đây là “vụ cướp thế kỷ”.Theo báo cáo của Ngân hàng Trung ương, 3 ngân hàng thương mại lớn nói trên đã cho các khách hàng không xác định được danh tính vay gần 950 triệu USD vài ngày trước cuộc bầu cử Quốc hội cuối tháng 11-2014.

Tổng công tố viên của Moldova đã tiến hành điều tra vụ bê bối này. Hai người đã bị bắt và toàn bộ tài sản của họ bị đóng băng ngay lập tức. Cho tới thời điểm này, mới có danh tính và một vài thông tin về Ilan Shor được tiết lộ. Bản báo cáo Kroll nhấn mạnh rằng để tìm ra chính xác nơi cất giấu cả tỷ USD bị mất sẽ cần một “cuộc điều tra pháp lý đầy đủ”. “Tuy nhiên, rõ ràng là Ilan Shor và những người có liên quan đã tham gia sâu vào kế hoạch này”, báo cáo kết luận.

Vụ bê bối có nguy cơ đe dọa toàn bộ hệ thống ngân hàng tại đất nước 3,5 triệu dân này khi 3 ngân hàng trên giữ tới 1/3 lượng tiền gửi ngân hàng của cả nước, bao gồm cả tiền nộp quỹ lương hưu. Moldova là một trong những quốc gia nghèo nhất khu vực châu Âu và tham nhũng được xem là một vấn nạn lớn tại đất nước này. Ngân hàng Thế giới đánh giá vụ việc này có thể làm “hủy hoại” kinh tế của Moldova.

Theo_An ninh thủ đô