Vitamin và khoáng chất nào tốt cho mắt cận thị?
Mặc dù vitamin và khoáng chất không làm giảm được độ cận, nhưng khi được bổ sung đầy đủ sẽ giúp mắt khỏe và hạn chế gia tăng độ cận…
1. Vitamin và khoáng chất nào tốt cho mắt cận thị?
Chế độ dinh dưỡng cân bằng có vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ mắt và hỗ trợ sức khỏe thị lực, đặc biệt đối với người bị cận thị. Việc cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng sẽ giúp tăng cường chức năng thị giác, giúp mắt duy trì được thị lực một cách tối ưu.
Do đó, đối với người bị cận thị, ngoài việc đeo kính thuố.c, cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng nhằm hạn chế tình trạng tăng độ cận nhanh.
Các vitamin và khoáng chất có lợi cho mắt gồm:
- Beta-caroten và vitamin A giúp bảo vệ giác mạc
Vitamin A đóng vai trò trong quá trình biệt hóa và duy trì chức năng bình thường của các tế bào giác mạc. Khi cơ thể thiếu dưỡng chất này có thể gây tổn thương giác mạc. Beta-carotene là một tiề.n chất của vitamin A, cũng góp phần bảo vệ sức khỏe giác mạc nhờ khả năng giảm viêm, chống oxy hóa, hạn chế các tổn thương do viêm nhiễm và gốc tự do.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A và beta-carotene vào chế độ ăn sẽ giúp tăng cường thị lực, bảo vệ niêm mạc và giác mạc, tránh quáng gà, khô mắt… từ đó ngăn chặn tình trạng cận thị tiến triển nặng hơn.
Các thực phẩm giàu vitamin A, beta-caroten gồm: Gan động vật, lòng đỏ trứng, sữa, trái cây có màu vàng đậm (cam, cà rốt, ớt…), rau có màu xanh đậm (rau cải, rau chân vịt)…
Thực phẩm giàu beta-caroten và vitamin A.
- Vitamin C ngăn ngừa tổn thương mô mắt
Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào mắt khỏi tổn thương do gốc tự do gây ra. Dưỡng chất này còn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành collagen – một loại protein thiết yếu trong cấu trúc giác mạc và củng cố mạch má.u tại mắt.
Vitamin C còn có tác dụng giảm tác hại của tia cực tím với mắt. Khi bổ sung đủ vitamin C có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng. Mặc dù các bệnh lý này không thuộc nhóm tật khúc xạ nhưng làm gia tăng tình trạng cận thị. Do đó vitamin C có khả năng hỗ trợ nâng cao sức khỏe và chất lượng thị lực của người mắc tật này.
Video đang HOT
Các thực phẩm giàu vitamin C gồm: Trái cây có vị chua, có múi (cam, quýt, bưởi, chanh), ổi, cà chua, súp lơ…
- Vitamin E giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng
Mặc dù thoái hóa điểm vàng là một bệnh lý mắt thường gặp ở người cao tuổ.i, nhưng tình trạng này ảnh hưởng rất nhiều đến những người bị cận thị.
Nguyên nhân là do sự tích tụ của các gốc tự do dẫn đến suy giảm khả năng nhìn chi tiết. Vitamin E với đặc tính chống oxy hóa mạnh, giúp trung hòa các gốc tự do, giảm thiểu tổn thương tại điểm vàng và hỗ trợ ngăn ngừa tiến triển của bệnh thoái hóa điểm vàng. Vitamin E còn có tác dụng bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh, phòng bệnh cườm mắt.
Các thực phẩm giàu vitamin E gồm: Các loại hạt, dầu đậu nành, dầu đậu phộng…
- Lutein và zeaxanthin bảo vệ võng mạc
Lutein và zeaxanthin là các carotenoids tập trung chủ yếu ở điểm vàng của mắt. Các dưỡng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì thị lực, bảo vệ võng mạc khỏi ánh sáng xanh nên đặc biệt có lợi cho người bị cận thị.
Những lợi ích chính của hai dưỡng chất này bao gồm:
- Hạn chế tổn thương võng mạc: Lutein và zeaxanthin có khả năng hấp thụ ánh sáng xanh năng lượng cao, giúp giảm thiểu tổn thương tiềm ẩn cho võng mạc và cải thiện hiệu suất thị giác.
- Chống oxy hóa mạnh mẽ: Giúp trung hòa các gốc tự do, bảo vệ tế bào mắt khỏi căng thẳng oxy hóa.
Các thực phẩm giàu lutein và zeaxanthin gồm: Rau xanh đậm (rau cải xoăn, rau chân vịt, hoa lơ xanh, bắp cải, rau khoai lang…), măng tây; các loại củ/quả (bắp ngô, bí đỏ, cà rốt, cam, đu đủ…).
Các thực phẩm giàu kẽm tốt cho mắt cận thị.
- Kẽm giúp điều hòa enzyme bảo vệ mắt
Kẽm là một khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc và hoạt động của nhiều enzyme trong võng mạc, giúp duy trì chức năng thị giác hiệu quả. Ngoài ra, kẽm còn hỗ trợ vận chuyển vitamin A từ gan đến mắt.
Các thực phẩm giàu kẽm gồm: Thịt bò, thịt lợn, thịt gia cầm, chuối, nho, chà là, sung, quả bơ, hạnh nhân…
- Omega-3 ngăn ngừa khô mắt
Acid béo omega-3, đặc biệt là DHA có thể hỗ trợ kiểm soát cận thị, bằng cách điều chỉnh quá trình truyền má.u màng đệm. DHA cũng có khả năng kích thích tuyến lệ, giúp duy trì độ ẩm và hạn chế tình trạng khô, mỏi, đau nhức mắt.
Các thực phẩm giàu omega-3 gồm: Cá hồi, dầu cá, các loại hạt (hướng dương, óc chó, hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng)…
2. Lưu ý khi bổ sung chất dinh dưỡng cho người bị cận thị
Nhằm đạt hiệu quả tối ưu nhất trong quá trình cải thiện sức khỏe thị lực từ các chất dinh dưỡng, ngoài việc lựa chọn những thực phẩm tốt cho mắt cận thị, cần chú trọng đến việc kết hợp chúng sao cho cân bằng. Theo đó, cần lưu ý:
- Không lạm dụng: Việc bổ sung quá nhiều dưỡng chất sẽ mang đến dư thừa, đặc biệt là thừa các vitamin tan trong dầu như vitamin A, vitamin E cũng gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Chọn thực phẩm tươi mới: Ưu tiên sử dụng rau xanh, trái cây, cá và thịt nạc tươi để đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho mắt. Hạn chế sử dụng chất dinh dưỡng dưới dạng thực phẩm chức năng, thuố.c, trừ khi có ý kiến của bác sĩ.
- Kết hợp đa dạng thực phẩm: Chế độ ăn nên được kết hợp đa dạng các loại thực phẩm như rau xanh, hoa quả, ngũ cốc, thịt, cá để cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng.
- Chế biến lành mạnh: Nên sử dụng phương pháp nấu lành mạnh, đơn giản, ít gia vị như hấp, luộc, hoặc áp chảo nhẹ để giữ nguyên dưỡng chất trong thực phẩm. Hạn chế chiên rán, nướng nhiều dầu mỡ để tránh tăng chất béo bão hòa không có lợi cho mắt.
Ngoài ra, người bị cận thị cần rất hạn chế các thực phẩm như: Thực phẩm chứa nhiều đường, chứa chất béo xấu, đồ uống có cồn, thực phẩm chứa nhiều muối…
Hiểm họa từ ánh sáng xanh
Một khảo sát mới đây cho biết: 78% tr.ẻ e.m từ 1 đến 5 tuổ.i ở các đô thị lớn của Việt Nam tiếp xúc với các thiết bị điện tử có ánh sáng xanh từ 3 đến 5 giờ mỗi ngày.
Đây là một trong những nguyên nhân khiến cho ngày càng nhiều tr.ẻ e.m trong lứa tuổ.i học đường mắc tật khúc xạ.
Ánh sáng xanh có trong các thiết bị điện tử mà con người thường xuyên sử dụng.
Ánh sáng xanh dễ gây các tật khúc xạ cận, loạn, viễn thị
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tật khúc xạ là nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở tr.ẻ e.m, là nguyên nhân thứ hai gây mù lòa có thể chữa được ở Việt Nam và là 1 trong 5 nguyên nhân gây mù lòa có thể chữa được trên thế giới.
Ở Việt Nam, theo PGS.BS Phạm Ngọc Đông, Phó Giám đốc quản lý, phụ trách điều hành Bệnh viện Mắt Trung ương, có khoảng 3 triệu tr.ẻ e.m độ tuổ.i từ 5 đến 15 tuổ.i mắc các tật khúc xạ.
Một khảo sát mới đây tại các thành phố lớn như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, Nha Trang ... cho thấy, có đến 78% tr.ẻ e.m độ tuổ.i từ 1 đến 5 tuổ.i tiếp xúc với các thiết bị điện tử từ 3-5 giờ mỗi ngày. Ánh sáng xanh đến từ các nguồn như ti vi, điện thoại thông minh, màn hình máy tính bảng. Mắt khi tiếp xúc với ánh sáng xanh trong thời gian dài sẽ gây nên hội chứng thị giác màn hình (đau nhức, mỏi, khô mắt, rối loạn điều tiết...), từ đó dễ mắc các tật khúc xạ như cận, loạn, viễn thị. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân gây ra cận thị ngày càng gia tăng ở tr.ẻ e.m Việt Nam.
Cũng theo một khảo sát về thực trạng các bệnh tật học đường phổ biến do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh phối hợp với các bệnh viện trên địa bàn cho thấy, trong 1.300 tr.ẻ e.m được khảo sát đang theo học tại các trường mầm non đến trung học phổ thông tại Thành phố có hơn 54% trẻ mắc tật khúc xạ.
Tại Hội thảo khoa học "Nâng cao hiểu biết dinh dưỡng bảo vệ mắt tr.ẻ e.m Việt Nam" do Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe Trung ương (Bộ Y tế) phối hợp Bệnh viện Mắt Trung ương tổ chức mới đây, ông Vũ Mạnh Cường, Giám đốc Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe Trung ương (Bộ Y tế) cho biết, số liệu của WHO dự báo đến năm 2025 có đến 90% tr.ẻ e.m ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam sẽ phải đối mặt với nguy cơ cận thị. Cũng theo ông Cường, tr.ẻ e.m ở Việt Nam nói riêng và khu vực Đông Nam Á nói chung có tỷ lệ mắc tật khúc xạ cao hơn các khu vực khác.
Nguyên nhân được cho là do thói quen lối sống, tr.ẻ e.m ở Việt Nam thời gian học ở trong phòng kín rất nhiều, ít được ra môi trường bên ngoài vui đùa, vận động. Cùng với đó, trẻ được tiếp xúc với các thiết bị điện tử quá sớm. Thống kê cho thấy, trung bình người Việt Nam sử dụng internet khoảng 6,5 giờ/ngày. Điều này đồng nghĩa với việc mắt của người Việt Nam, trong đó có tr.ẻ e.m thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử ở cường độ cao. "Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử, thường xuyên cho trẻ vui chơi ở môi trường ngoài trời và có chế độ dinh dưỡng hợp lý là những biện pháp bảo vệ đôi mắt cho tr.ẻ e.m mà phụ huynh cần quan tâm", ông Vũ Mạnh Cường khuyến cáo.
Phòng ngừa và bảo vệ mắt cho thế hệ trẻ
Theo các chuyên gia y tế, chế độ dinh dưỡng cộng với việc để mắt được nghỉ ngơi hợp lý, cũng như bổ sung dưỡng chất thiên nhiên thiết yếu thông qua thực phẩm bảo vệ sức khỏe là yếu tố tiên quyết để nuôi dưỡng, bảo vệ mắt, phòng ngừa bệnh mắt từ sớm đồng thời cải thiện triệu chứng thoái hóa mắt do tác hại của ánh sáng xanh gây ra.
Về khía cạnh dinh dưỡng, TS.BS Trương Hồng Sơn, Phó Tổng Thư ký Tổng Hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam lưu ý, hai dưỡng chất Lutein và Zeaxanthin được xem là trợ thủ đắc lực trong việc tăng cường thị lực và vitamin A cho trẻ. Lutein và Zeaxanthin giữ vai trò tạo nên màu vàng của điểm vàng võng mạc trong mắt, đóng vai trò quan trọng trong việc thu nhận và làm rõ nét hình ảnh, đảm nhận tới 90% thị lực. "Hai loại dưỡng chất này được tìm thấy nhiều ở các loại thực phẩm rau ăn lá màu xanh đậm và hoa, quả màu vàng, đỏ. Ngoài việc bổ sung các dưỡng chất này thì thường xuyên bổ sung vitamin A cho trẻ, nhất là trẻ dưới 6 tuổ.i là rất cần thiết. Các loại vitamin tốt cho mắt như vitamin A, E, C, B6, B12, B9 thường có trong trái cây như cam, quýt, đu đủ, cà rốt, củ cải đường, rau lá xanh,...", BS Sơn lưu ý.
Theo khuyến cáo của WHO, chỉ cần sử dụng các thiết bị công nghệ (bao gồm máy tính, điện thoại, máy tính bảng....) từ 3 giờ/ngày sẽ làm tăng nguy cơ suy giảm thị lực và dễ mắc các bệnh nguy hiểm về mắt. Làm việc không ngừng nghỉ với máy tính trong hơn 4 giờ sẽ dẫn đến chứng mỏi mắt, khô, đau nhức mắt.
Để bảo vệ đôi mắt, lời khuyên của các chuyên gia nhãn khoa là mọi người, nhất là tr.ẻ e.m, khi sử dụng thiết bị phát ánh sáng xanh, hãy dừng lại sau mỗi 20 phút để tập trung nhìn vào các vật cách khoảng 20 feet (0.6 m) trong 20 giây trước khi tiếp tục sử dụng thiết bị.
Nheo mắt trước màn hình máy tính trong thời gian dài không tốt cho sức khỏe mắt vì thế thuố.c nhỏ mắt, nước mắt nhân tạo và máy tạo độ ẩm trong phòng là những cách tốt để giúp mắt không bị quá khô và khó chịu khi sử dụng các thiết bị phát ra ánh sáng xanh. Để giảm nguy cơ mỏi mắt và rối loạn giấc ngủ, nên đặt màn hình ở chế độ "ban đêm" với tông màu ấm hơn, cũng có thể mua màn hình lọc ánh sáng xanh nếu bạn làm việc nhiều vào ban đêm. Bộ lọc có thể làm giảm độ chói trên màn hình máy tính. Nghiên cứu cho thấy màn hình lọc có thể chặn 30 - 60% ánh sáng xanh, mặc dù không rõ hiệu quả với việc duy trì giấc ngủ cho những người thường xuyên phải sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ hay không. Không nên dành toàn bộ thời gian để ở trong nhà hoặc không gian hẹp, việc tiếp xúc với các sự vật đa dạng và có cơ hội nhìn ở khoảng cách xa sẽ giúp mắt điều tiết dễ dàng hơn.
Ngoài ra, mỗi người hãy cố gắng đi khám mắt định kỳ 2 lần/năm để kiểm tra sức khỏe của mắt cũng như phát hiện kịp thời các vấn đề và bệnh về mắt nếu có.
Phát triển ngành nhãn khoa kỹ thuật cao, giảm tỉ lệ mù lòa cho người dân Trong những năm qua, ngành nhãn khoa đã phát triển với nhiều tiến bộ vượt bậc, áp dụng các kỹ thuật hiện đại của thế giới góp phần giảm tỉ lệ mù lòa cho người dân Việt Nam. Chia sẻ tại sự kiện thành lập Bệnh viện Mắt Quốc tế Việt - Nga Hải Phòng ngày 7/12, TS.BS Vương Ánh Dương - Phó...