Việt Nam làm gì để phòng chống kháng thuốc kháng sinh?

Quốc Toàn14:31 26/11/2020

Việt Nam hiện thuộc nhóm các nước có tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh cao trên thế giới.

Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các đối tác như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hợp Quốc (FAO) vừa cam kết phối hợp, chấm dứt việc sử dụng sai, lạm dụng kháng sinh từ các bệnh viện, khu chăn nuôi cũng như tại các hộ gia đình.

Mục đích của sự hợp tác này nhằm kêu gọi các ngành, lĩnh vực và mọi người dân cùng hành động để duy trì hiệu quả của kháng sinh.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định việc sử dụng kháng sinh không hợp lý và cần thiết, lạm dụng…, làm gia tăng tình trạng kháng thuốc kháng sinh của vi khuẩn gây bệnh.

Theo báo cáo toàn cầu về kháng thuốc năm 2014 của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) được tổng hợp từ 114 quốc gia trên khắp các khu vực, người bệnh phải nằm viện lâu hơn và tỷ lệ tử vong tăng lên ở tất cả nhóm tuổi.

WHO xếp Việt Nam vào nhóm các nước có tỷ lệ kháng kháng sinh cao trên thế giới. Trong khi nhiều quốc gia phát triển sử dụng kháng sinh thế hệ một vẫn hiệu quả, Việt Nam phải dùng tới kháng sinh thế hệ 3 và 4.

Nhiều loại vi khuẩn đã kháng kháng sinh. Trong đó, tỷ lệ kháng kháng sinh của vi khuẩn E.coli gây bệnh đường ruột và tiêu chảy tăng 40% trong 10 năm qua.

Giáo sư, tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y Tế. Ảnh: Lê Hảo .

Video đang HOT

Với nhiệm vụ tiếp tục giải quyết tình trạng kháng thuốc, Bộ Y tế đưa ra bộ hướng dẫn mới nhằm giúp các bệnh viện biết phải làm gì để quản lý việc sử dụng kháng sinh. Ngoài ra, Bộ Y tế cũng rà soát Hướng dẫn Chẩn đoán và Điều trị bệnh nhiễm trùng, quản lý việc kê đơn thuốc, qua đó ngăn chặn tình trạng kháng thuốc.

Những năm tới, WHO, FAO và các đối tác cũng cam kết sẽ sẵn sàng hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong nỗ lực này.

Tiến sĩ Kidong Park, Trưởng Đại Diện Văn Phòng WHO tại Việt Nam, cho biết một trong những ưu tiên của WHO là tiếp tục hỗ trợ xây dựng năng lực quốc gia cho hệ thống giám sát và tiêu thụ kháng sinh.

“Trong 10 năm tới, lượng kháng sinh dùng trong chăn nuôi dự kiến sẽ tăng gần gấp đôi, đáp ứng nhu cầu thực phẩm từ dân số ngày càng gia tăng. Do đó, ngành lương thực và nông nghiệp có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ kháng thuốc lây lan”, bà Rana Flower, Trưởng Đại diện lâm thời văn phòng FAO, nhận định.

Ông Cao Hưng Thái, Phó cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh, cho biết từ năm 2013, Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch Hành động Quốc gia về kháng thuốc giai đoạn 2013-2020. Việt Nam đã đồng bộ các giải pháp và có nhiều hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho cộng đồng.

Đặc biệt, Bộ Y tế đã ban hành đề án tăng cường và kiểm soát kê đơn, đồng thời kết nối liên thông các nhà thuốc, nhà cung ứng thuốc ở cộng đồng và bệnh viện. Tất cả vi phạm về bán thuốc kháng sinh không có đơn ở các nhà thuốc đang được xử lý theo quy định về xử phạt hành chính.

Tuy nhiên, Kế hoạch Hành động Quốc gia về kháng thuốc của Việt Nam sẽ kết thúc vào cuối năm nay. Đây sẽ là định hướng tiếp theo cho Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chuẩn bị xây dựng Chiến Lược Quốc Gia về Phòng chống kháng thuốc giai đoạn 2021 – 2030.

Cuộc chiến kháng kháng sinh - còn đó những hy vọng

100 năm trước, nhiễm trùng là một nguyên nhân gây tử vong lớn nhất cho con người. Sau năm 1943, penicillin ra đời mở ra thời đại vàng của kháng sinh.

Nó giảm con số tử vong do vi khuẩn từ 50% xuống còn vài phần trăm. Nhưng đến nay, con người đang phải đối mặt với một số vi khuẩn đã kháng với tất cả mọi kháng sinh hiện có.

Con người đang thua cuộc với vi khuẩn

Việc lạm dụng kháng sinh đã gây ra một cơn ác mộng với hơn 700.000 ca tử vong mỗi năm và dự đoán sẽ lên đến 10 triệu ca vào năm 2050. Nguyên nhân chính của vi khuẩn kháng thuốc chính là do sự lạm dụng kháng sinh của con người. Có rất nhiều bằng chứng cho thấy vấn đề xuất phát từ phía chúng ta, những người đang coi thuốc kháng sinh là một phép màu.

Trong một nghiên cứu gần đây được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thực hiện, gần 2/3 số người được hỏi đến từ nhiều quốc gia tin rằng thuốc kháng sinh có thể sử dụng để điều trị cảm cúm. Mà cảm cúm thì được gây ra bởi virus, thuốc kháng sinh chỉ diệt vi khuẩn chứ không diệt virus.

Mặc dù rất nhiều người đã có nhận thức rằng kháng kháng sinh ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được dùng đúng. Nhưng dường như nhận thức này vẫn không thể ngăn cản họ lạm dụng các loại kháng sinh. Mà mỗi lần sử dụng kháng sinh không đúng, chúng ta cũng đang tăng cơ hội cho các chủng vi khuẩn kháng thuốc phát triển.

Vi khuẩn thể hiện rất tốt trong cuộc chơi của sự tiến hóa. Chúng có thể hoàn thành khả năng di truyền gene kháng thuốc cho thế hệ sau, thông qua nhiều cơ chế. Hơn thế, với cơ chế di truyền của vi khuẩn, các gene kháng thuốc không chỉ được truyền trong cùng một chủng loại. Một số vi khuẩn cũng có thể nhận được gene kháng thuốc từ các chủng khác.

Nguyên nhân tiếp theo dẫn đến cơn ác mộng kháng kháng sinh đến từ ngành chăn nuôi, nơi kháng sinh đang bị lạm dụng rộng rãi. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) ước tính số lượng kháng sinh được bán ra để sản xuất thức ăn chăn nuôi còn lớn hơn sản xuất thuốc cho con người.

Trong số đó, phải kể đến việc sử dụng rộng rãi colistin, loại kháng sinh hiếm hoi còn tác dụng điều trị E.coli ở động vật. Colistin là một loại thuốc cũ và giá thành rất rẻ, được thêm vào thức ăn gia súc ở một số nước để sản xuất thịt lợn giá rẻ hơn. Tuy nhiên, càng lạm dụng nó, vi khuẩn càng trở nên kháng thuốc. Các nhà khoa học báo cáo cũng phát hiện ra gene kháng colistin trong trực khuẩn Klebsiella gây viêm phổi.

Vi khuẩn có khả năng di truyền gene kháng thuốc cho thế hệ sau.

Sự khôn ngoan của vi khuẩn khiến các hãng dược nản lòng

Năm 1943, penicillin được phát hành chính thức, nhưng từ 1940 các nhà khoa học đã quan sát thấy vi khuẩn kháng penicillin đầu tiên đã được ghi nhận trong phòng thí nghiệm. Tetracyline được giới thiệu vào năm 1950, vi khuẩn kháng thuốc xuất hiện trong cùng thập kỷ đó.

Erthromycin ra mắt năm 1953 và vi khuẩn kháng nó năm 1968. Các khoảng thời gian tương tự với gentamicin là năm 1967 và 1979. Với vancomycin là năm 1972 và 1988. Imipenem phát hành năm 1985 thì kháng imipenem xuất hiện năm 1998. Và một trong những loại kháng sinh mới nhất của nhân loại, daptomycin ra đời năm 2003 thì chỉ 1 năm sau xuất hiện vi khuẩn kháng thuốc.

Rõ ràng chúng ta đang chơi một trò đuổi bắt với vi khuẩn và thất bại ban đầu khiến không ít người nản chí. 15 trong số 18 công ty dược phẩm lớn nhất thế giới đang muốn bỏ rơi hẳn thị trường thuốc kháng sinh. Nguồn tài trợ đổ vào lĩnh vực này bị cắt giảm đáng kể.

Nhưng vẫn còn đó những hy vọng

Mặc dù vậy vẫn còn đó những tia sáng ở cuối đường hầm, bởi có nhiều giải pháp đã được đưa ra. Trong đó, đáng khích lệ nhất là sự chung tay phối hợp của nhiều nhóm quốc gia và tổ chức thuộc các nước châu Âu và WHO. Ngành dược phẩm ở một số quốc gia cũng thể hiện quyết tâm của mình. 85 công ty công nghệ sinh học, dược phẩm và y tế đã lên tiếng trong cuộc chiến với kháng kháng sinh.

Những tia sáng khác được lóe lên ở Hoa Kỳ. Thỏa thuận ngân sách liên bang thông qua quyết định tăng chi tiêu trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển thuốc kháng sinh thêm hàng trăm triệu USD. Gần một nửa trong số này hiện đã được đầu tư cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh để chuẩn bị cho cuộc chiến.

Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ cũng nhận thêm 100 triệu USD để nghiên cứu thuốc kháng sinh. 96 triệu USD cũng được đầu tư cho Cơ quan nghiên cứu và phát triển sinh học tiên tiến để khám phá các loại thuốc mới. Kế hoạch sau đó sẽ là chi tiêu 30 triệu USD mỗi năm cho lĩnh vực này.

Dù vậy, chúng ta cũng phải hiểu rằng các loại kháng sinh mới ra đời cũng giống như chúng ta tiếp tục chơi trò rượt bắt với vi khuẩn. Vì lý do này, nhiều nguồn tài trợ đang đi về hướng phòng ngừa, kiểm soát lây nhiễm và quản lý việc sử dụng kháng sinh. Đây cũng là một dấu hiệu tích cực bởi ngăn ngừa nhiễm trùng thông qua các biện pháp y tế công cộng vừa giúp cải thiện sức khỏe con người mà không tiếp tay cho vi khuẩn tiến hóa đến sự đề kháng với kháng sinh.

WHO cảnh báo lạm dụng kháng sinh trị Covid-19 có thể gây tử vong nhiều hơn Việc gia tăng sử dụng thuốc kháng sinh chống đại dịch Covid-19 sẽ khiến tình trạng kháng thuốc thêm nghiêm trọng, dẫn đến nhiều ca tử vong hơn, thậm chí kéo dài đến sau khi khắc phục xong Covid-19, theo cảnh báo của WHO. WHO cảnh báo nguy cơ kháng thuốc tăng mạnh sau dịch Covid-19 - REUTERS Hãng tin Reuters dẫn lời...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: thuốc kháng sinh bộ y tế vi khuẩn gây bệnh bệnh đường ruột tổ chức y tế thế giới vi khuẩn ecoli kháng thuốc kháng sinh thứ trưởng trần văn thuấn

Xem thêm Share

Xem nhiều

Danh tính nam tài xế ô tô tránh xe máy, đâm bé gái tử vong ở Tuyên Quang01:28

Hàn Quốc tìm thấy một hộp đen của máy bay gặp nạn, hé lộ những phút cuối cùng02:23

Nạn nhân sống sót kể khoảnh khắc cuối cùng trên máy bay Hàn Quốc gặp nạn02:10

Lời khai của tài xế ô tô tránh xe máy, đâm bé gái tử vong ở Tuyên Quang09:54

Ông Trump có kế hoạch mở rộng lãnh thổ nước Mỹ?07:51

Liệu có một ngày tỉ phú Elon Musk thành Tổng thống Mỹ?08:01

Điểm bất thường trong vụ rơi máy bay ở Kazakhstan khiến gần 40 người chết09:48

Châu Âu lục đục vì khí đốt Nga15:08

Iran phản ứng mạnh sau khi Israel thừa nhận ám sát thủ lĩnh Hamas ở Tehran01:00:11

Lợi ích dẫn dắt hành động08:03

Bên trong khoang máy bay trước khi rơi làm 38 người thiệt mạng ở Kazakhstan04:16

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Trẻ vị thành niên chiếm 20% các ca mang thai tại Việt Nam

08:30:14 28/12/2024

Hơn nữa, việc mang thai và sinh con ở lứa tuổi quá trẻ còn khiến tình trạng tảo hôn gia tăng; đồng thời cơ hội học tập của các em bị rút ngắn, cuộc sống bị đảo lộn và tương lai bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Những dấu hiệu cho thấy trí nhớ 'có vấn đề'

08:28:22 28/12/2024

Một dấu hiệu cảnh báo khác cần chú ý là sự vô tổ chức. Điều này có thể biểu hiện khi bạn bị lạc ở những nơi quen thuộc hoặc gặp khó khăn trong việc theo dõi các hóa đơn hoặc thuốc men.

Ung thư tuyến giáp nên kiêng gì?

08:20:33 28/12/2024

Khi tuyến giáp bị suy giảm chức năng chuyển hóa đường thành năng lượng cũng sẽ ảnh hưởng, khiến người bệnh ung thư tuyến giáp dễ tăng cân, đồng thời cũng ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến giáp.

Lợi ích ít biết của việc ăn gừng cả vỏ

08:14:28 28/12/2024

Trường hợp đau xương khớp mùa lạnh, nên ngâm chân, tay hoặc tắm với nước thảo dược có thành phần gừng tươi, hoặc gừng rang với muối hột chườm lên vùng đau, không cần bỏ vỏ.

Giáo sư Nhật 92 tuổi vẫn đi làm, tiết lộ loại cá luôn có trong bữa ăn

07:55:21 28/12/2024

Dù đã bước qua tuổi 92, GS Kagawa Yasuhiro vẫn khiến nhiều người kinh ngạc bởi tinh thần minh mẫn và sức khỏe dẻo dai.

Top đồ uống giúp giải độc, tăng cường sức khỏe đường ruột

07:55:11 28/12/2024

Nghệ chứa curcumin, có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn, rất tốt cho sức khỏe đường ruột. Kết hợp nghệ với sữa và hạt tiêu đen giúp giảm viêm và hỗ trợ tiêu hóa tốt nhất.

Cách giữ ấm cho trẻ khi ngủ vào mùa đông

07:53:25 28/12/2024

Đối với trẻ nhỏ việc giữ ấm vào mùa đông vô cùng quan trọng và không hề đơn giản. Nếu như mặc quá nhiều quần áo cho trẻ có thể sẽ khiến trẻ quá nóng, toát mồ hôi nhiều và bị ngấm ngược trở lại dẫn đến cảm lạnh.

Cách phòng ngừa cúm mùa ở trẻ em

07:50:01 28/12/2024

Do đó, các bậc cha mẹ cần chú ý bảo vệ trẻ bằng cách giáo dục về vệ sinh cá nhân, hạn chế tiếp xúc với trẻ ốm, và đảm bảo trẻ rửa tay thường xuyên.

Hai hóa chất độc hại nào không nên sử dụng để ngâm giá đỗ?

07:46:22 28/12/2024

Các đối tượng khai nhận trong quá trình sản xuất giá đỗ đã sử dụng vôi cục, nước giếng và một loại chất lỏng không màu, mà nhóm này thường trao đổi tiếng lóng với nhau là nước kẹo.

Làm gì để phổi sạch sau cai thuốc lá?

07:43:46 28/12/2024

Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, ung thư phổi và loạt bệnh lý nguy hiểm khác.

Những ai nên tránh ăn hành muối, dưa cải muối

07:36:32 28/12/2024

Hành muối và dưa cải muối là món ăn quen thuộc với nhiều gia đình Việt. Nó chứa nhiều men probiotics và các vi khuẩn có lợi. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn nguy cơ với sức khỏe, đặc biệt với một số người.

3 kiểu tập thể dục là 'thuốc độc' đối với sức khỏe

06:36:25 28/12/2024

Điều này chủ yếu liên quan đến việc cơ thể chưa tỉnh táo hoàn toàn vào buổi sáng, tập thể dục cường độ cao đột ngột có thể gây ra cơn nhồi máu cơ tim cấp tính.