Vì sao Ukraine có thể cản đà tiến công của Nga?

Giới phân tích đã nêu ra những lý do giúp lực lượng vũ trang Ukraine có thể kháng cự trước đà tiến công mạnh mẽ của quân đội Nga trong 12 ngày chiến sự.

Ảnh vệ tinh cho thấy đoàn xe quân sự Nga tiến vào Ukraine (Ảnh: Maxar).

Gần 2 tuần sau khi Nga bắt đầu triển khai chiến dịch quân sự, lực lượng vũ trang Ukraine đã cố gắng “cầm chân” quân đội Nga, cản đà tiến của đối phương bằng sự kháng cự mạnh mẽ.

Giới chức Ukraine cho biết đoàn xe quân sự dài hơn 60 km của Nga vẫn đang “án binh bất động” trong những ngày qua và chưa thể tiến sâu vào thủ đô Kiev. Các cuộc giao tranh vẫn nổ ra tại các thành phố và quân đội Nga đang vấp phải sự phản kháng của lực lượng vũ trang Ukraine.

“Họ (Nga) về cơ bản không tiến nhanh lắm. Có lúc họ sẽ phải chững lại, nhưng điều đó không có nghĩa là một sự thất bại”, một nguồn tin quân sự Pháp nhận định.

Các nhà phân tích cho rằng nỗ lực kháng cự của Ukraine trước một đội quân vượt trội hơn hẳn về số lượng đã được thúc đẩy bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố, trong đó có sự chuẩn bị tốt, tinh thần đoàn kết dân tộc và những sai lầm của Nga.

Sự chuẩn bị của Ukraine

Với sự giúp đỡ của phương Tây, Ukraine đã củng cố đáng kể các lực lượng vũ trang sau năm 2014, khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea trong một chiến dịch chớp nhoáng và lực lượng ly khai kiểm soát các khu vực miền Đông Ukraine.

Năm 2016, NATO và Ukraine đã khởi động chương trình huấn luyện cho các lực lượng đặc nhiệm Ukraine, hiện lên tới 2.000 người và giúp đỡ các tình nguyện viên dân sự.

“Ukraine đã dành 8 năm qua để lên kế hoạch, huấn luyện và tự trang bị để đối phó với Nga”, Douglas London, chuyên gia tại Đại học Georgetown, cho biết.

Theo Douglas, Ukraine nhận thức được rằng Mỹ và NATO sẽ không đến “giải cứu” trên chiến trường, do vậy chiến lược của Ukraine tập trung vào việc cản bước Nga để Moscow không thể đạt được mục đích của mình.

Lợi thế “sân nhà”

Hệ thống vũ khí Nga với ký tự “Z” trên thân bị phá hủy ở thành phố Kharkov, Ukraine (Ảnh: Reuters).

Nga vốn chỉ quen với một Ukraine từ thời còn nằm dưới sự kiểm soát của Liên Xô. Do vậy, Moscow dường như đã đánh giá thấp lợi thế sân nhà của lực lượng vũ trang Ukraine.

Lợi thế này bao gồm cả kiến thức về địa hình – vào thời điểm trong năm khi đường mòn có thể biến thành bùn – cũng như khả năng của người dân địa phương trong việc tự cầm vũ khí chống lại các lực lượng tấn công.

Trong điều kiện tác chiến như vậy, các lực lượng yếu hơn có thể tối đa hóa lợi thế mà họ có được trước đối thủ mạnh hơn – “lợi thế về địa hình, kinh nghiệm sân nhà và kết nối xã hội”, giáo sư Spencer Meredith tại Trường An ninh Quốc tế cho biết.

Các thách thức sẽ càng gia tăng nếu giao tranh bùng phát ở khu vực đô thị, khi Nga tìm cách xâm nhập vào bên trong các thành phố như thủ đô Kiev.

“Yếu tố đó sẽ thay đổi mọi thứ. Nga sẽ gặp rắc rối ở từng góc phố, từng tòa nhà”, một nguồn tin cấp cao của quân đội Pháp nhận định.

Tinh thần giữa khủng hoảng

Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Volodymyr Zelensky, người Ukraine đã cho thấy sự kiên cường của họ trong bối cảnh khó khăn. Nhiều người dân Ukraine vẫn ở lại Kiev bất chấp rủi ro khi Nga tiến vào khu vực thủ đô.

Nhiều công dân đã tình nguyện ra tiền tuyến, sau khi đảm bảo gia đình họ được sơ tán đến nơi an toàn ở phía tây Ukraine hoặc ở một quốc gia khác. Những hình ảnh trên mạng cho thấy người dân còn chế bom xăng.

Ukraine không có “lựa chọn nào khác ngoài việc tăng cường hơn nữa năng lực tác chiến của mình bằng cách huấn luyện nhanh các binh sĩ và sử dụng vũ khí hạng nhẹ”, đại tá Pháp nghỉ hưu Michel Goya cho biết.

Chiến lược khó hiểu của Nga

Binh sĩ Ukraine tập trung xung quanh phương tiện quân sự Nga ở Kharkov, Ukraine (Ảnh: New York Times).

Các nhà phân tích quân sự cho rằng Nga đã mắc sai lầm chiến lược vào những ngày đầu của chiến dịch quân sự, khi triển khai quá ít lực lượng mặt đất trong giai đoạn đầu và không phối hợp nhịp nhàng giữa lực lượng mặt đất và không quân. Moscow dường như dự tính sẽ giành chiến thắng chỉ trong vài ngày.

Theo Michael Kofman, giám đốc Chương trình Nghiên cứu Nga tại Trung tâm Phân tích Hải quân ở Mỹ, ngay từ đầu, Nga cho rằng họ có thể đưa các đơn vị quân đội tiến rất nhanh vào thủ đô Kiev. Nhưng họ đã sớm bị phản công.

“ Sao họ có thể kiểm soát Kiev chỉ trong 3 ngày? Quân đội Nga hiện đã điều chỉnh và đang cố gắng triển khai một chiến dịch vũ trang kết hợp”, ông Kofman nói.

Ngoài ra, Nga đã gióng lên hồi chuông cảnh báo trên toàn thế giới khi triển khai hàng chục nghìn binh sĩ sát biên giới Ukraine trong những tuần gần đây. Nhưng có lẽ không phải tất cả binh sĩ Nga biết rằng họ sắp được đưa tới một quốc gia láng giềng, nơi có nhiều người nói tiếng Nga như tiếng mẹ đẻ, để tham chiến.