Vì sao trẻ dậy thì muộn?
Nhiều bé gặp phải trường hợp dậy thì quá muộn và gây cảm giác hoang mang lo lắng.
T.uổi dậy thì ở b.é g.ái thường ở độ t.uổi từ 9 – 14 và ở b.é t.rai dậy thì muộn hơn ở độ t.uổi từ 12 -15.
Thế nào là dậy thì muộn?
Con bạn đang đi qua t.uổi dậy thì, những thay đổi sinh lý trên cơ thể là bình thường. Nếu con bạn là gái, bạn sẽ nhận thấy rằng, ngực và lông mu phát triển. Hình dáng cơ thể cũng có thể thay đổi, hông của con bạn sẽ mở rộng ra và bắt đầu xuất hiện những đường cong.
Nếu con bạn là trai, bạn sẽ thấy con cao hơn, nặng cân hơn, vai mở rộng và cơ bắp bắt đầu phát triển, thanh quản (cơ quan phát âm) to rộng ra hơn nên tiếng nói trở nên trầm đục. Hệ thống lông phát triển, có ria mép và mọc râu, có khi còn là râu quai nón… Đặc biệt, có hiện tượng p.hóng t.inh lần đầu.
Những thay đổi đó là do các hormone giới tính (testosterone ở nam và estrogen ở nữ) mà cơ thể của bé bắt đầu phát triển hơn rất nhiều so với trước đây. Vì vậy, nếu trong độ t.uổi trên vẫn chưa thấy quá trình dậy thì ghé thăm thì có thể liệt vào danh sách dậy thì muộn. Khi ấy, các em vẫn trải qua lứa t.uổi này mà không thấy bất kỳ dấu hiệu của sự thay đổi cơ thể.
Nguyên nhân
Do di truyền: Thông thường, nó chỉ đơn giản là do di truyền từ thế hệ trước. Khi bạn thấy rằng, cha mẹ, chú bác, cô, dì, anh em, chị em, hoặc anh em họ cũng phát triển muộn hơn bình thường. Trường hợp này không cần bất kỳ một điều trị nào, bạn sẽ dậy thì nhưng chỉ có điều là muộn hơn bình thường một chút thôi.
Do có bệnh mạn tính: Một số vấn đề về bệnh mạn tính cũng có thể gây ra sự chậm trễ trong t.uổi dậy thì như bệnh đái tháo đường, bệnh thận, hoặc bệnh suyễn, thậm chí có thể sẽ chỉ dậy thì khi đã nhiều t.uổi, vì bệnh tật có thể làm cho các cơ quan trong cơ thể phát triển khó hơn. Khi con bạn gặp những bệnh như vậy, gia đình nên cho cháu đi khám để các bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị giúp con bạn bạn vượt qua t.uổi dậy thì một cách bình thường.
Video đang HOT
Trẻ dậy thì muộn có thể do chế độ dinh dưỡng không hợp lý
Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Suy dinh dưỡng dẫn đến không đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cũng có thể làm cho dậy thì muộn hơn những người cùng t.uổi có chế độ ăn uống tốt, khỏe mạnh, cân đối. Trạng thái chán ăn, rối loạn ăn uống, thường xuyên giảm cân rất nhiều sẽ làm cho cơ thể không thể phát triển được.
Vấn đề về tuyến yên và tuyến giáp
Dậy thì muộn cũng có thể xảy ra vì các vấn đề trong các tuyến yên hoặc tuyến giáp. Các tuyến sản xuất hormon quan trọng cho sự tăng trưởng cơ thể và phát triển.
Vấn đề nhiễm sắc thể: Một số người cũng có thể không dậy thì bình thường vì có vấn đề với nhiễm sắc thể. Vấn đề này có thể gây trở ngại cho quá trình tăng trưởng bình thường. Đối với nữ, hội chứng Turner là một ví dụ của một chứng rối loạn nhiễm sắc thể.
Những bạn gái có hội chứng Turner thường có cơ thể nhỏ bé hơn bình thường và có thể có những vấn đề về các bệnh mạn tính khác. Đối với phái nam, hội chứng Klinefelter được sinh ra với một nhiễm sắc thể X thêm (XXY thay vì XY). Điều này có thể làm chậm sự phát triển của bộ phận s.inh d.ục.
Đối với những trường hợp không do di truyền, bạn nên tìm đến bác sĩ để được tư vấn và giải quyết. Nếu bạn cảm thấy chán nản về những vấn đề khác liên quan đến sự chậm trễ của bạn, hãy nói chuyện với cha hoặc mẹ mình, bác sĩ hoặc người lớn mà bạn tin tưởng để có kế hoạch điều trị kịp thời.
Theo BS. Đinh Thị Vui ( Sức khỏe & Đời sống)
Khàn giọng: Dậy thì hay ung thư?
Khàn giọng (khan tiếng) là triệu chứng rất hay gặp. Ai cũng phải ít nhất vài lần trong đời bị khan giọng vì nhiều nguyên nhân khác nhau, khoảng 5 - 10% thường xuyên bị khàn tiếng.
Nguyên nhân: Theo t.uổi
T.rẻ e.m và thanh thiếu niên (dưới 18 t.uổi): Trong nhóm này khàn tiếng thường do những bệnh lý hoặc hội chứng sau: do bẩm sinh (u nang, u hơi, u m.áu, u nhú thanh quản hoặc màng giữa hai dây thanh âm...); do mắc phải (polyp, nang hoặc hạt dây thanh âm); do viêm đường hô hấp trên, dưới hoặc cả hai vì nhiễm siêu vi, vi trùng hoặc đơn thuần chỉ do bị dị ứng như viêm amidan, viêm mũi xoang, viêm V.A, viêm tai giữa, bệnh bạch hầu, viêm thanh thiệt cấp, viêm thanh quản cấp và mãn, viêm phế quản và viêm phổi... Cuối cùng là do dị vật đường ăn hoặc đường thở rất hay gặp ở trẻ nhỏ.
Tại bệnh viện Chợ Rẫy, gần 20% số bệnh nhân khám tai mũi họng mỗi ngày có triệu chứng khàn tiếng.
Không do bệnh lý là khàn tiếng sinh lý hay còn gọi khàn tiếng t.uổi dậy thì, thường gặp ở b.é t.rai 12 - 13 t.uổi trở lên, do có sự thay đổi cơ thể học ở bộ phận hộp âm như dây thanh dài và dày hơn các b.é g.ái cùng độ t.uổi, cộng thêm những thay đổi bên trong về nội tiết đang dần biến một cậu bé sang người trưởng thành. Khàn tiếng loại này có thể kéo dài từ vài tháng đến một năm.
Người trưởng thành
Khàn tiếng ở độ t.uổi này bao gồm các nguyên nhân bệnh lý đã nêu ở nhóm trên, trong đó nguyên nhân khan tiếng do các khối u mắc phải và do viêm đường hô hấp tăng lên nhiều, ngoài ra có sự xuất hiện các tác nhân thời đại, do môi trường sống, do điều kiện làm việc đem lại như: bệnh nghề nghiệp (hay gặp ở giáo viên, ca sĩ, M.C, buôn bán, nhà môi giới...), tức những người phải thường xuyên nói nhiều, nói lớn, sử dụng giọng trong một thời gian dài làm kiệt lực dây thanh âm; bệnh tự miễn (bệnh Sjogren), bệnh nhược cơ do thần kinh (Myasthenia gravis), bệnh nội tiết (viêm thanh quản teo ở phụ nữ do trĩ mũi, Ozena); bệnh xã hội như lao, nấm thanh quản, do hít phải chất độc (ở người làm việc tại công trường xây dựng, phòng hoá chất, hầm mỏ...) Những người nghiện hút hoặc người bị hít thụ động (t.huốc l.á, khói nhang) nếu thường xuyên uống rượu, bia thì khàn tiếng càng kéo dài.
Những nguyên nhân khác: khàn tiếng do chấn thương (chấn thương sọ não, chấn thương thanh quản do tai nạn giao thông, do tai nạn nghề nghiệp, do đ.âm c.hém, do phẫu thuật cắt bướu giáp, do đặt nội khí quản lâu ngày gây sẹo dính dây thanh, sẹo hẹp khí quản...); do một số bệnh lý đường tiêu hoá như bệnh trào ngược của dịch dạ dày (GERD), bệnh Barrett thực quản - hiện bệnh này có xu hướng tăng.
Người có t.uổi (trên 50 t.uổi)
Ở độ t.uổi này thì các nguyên nhân khan tiếng bao gồm những nguyên nhân đã nêu ở hai nhóm trên vẫn cao, lại còn xuất hiện thêm những bệnh đặc thù của nhóm t.uổi: bệnh do rối loạn chuyển hoá, bệnh hệ thống, những rối loạn liên quan đến nhiều bộ phận và thành phần quan trọng của cơ thể như mạch m.áu, thần kinh và cơ như các bệnh thoái hoá não, tai biến mạch m.áu não, nhược cơ t.uổi già, bệnh Parkinson...
Ở độ t.uổi này thì các nguyên nhân khan tiếng là do rối loạn chuyển hóa
Bệnh do khối u lành hoặc ác tính ở đầu cổ chèn ép thần kinh hồi quy gặp ở bệnh bướu giáp nhân, bướu giáp thòng và các khối u khác như u thành bên họng, u hạ họng, u thanh quản, u trung thất, phình quai động mạch chủ ngực, viêm phổi, u phổi, u não hoặc các khối u từ nơi khác không mời mà đến do di căn.
Điều trị: Tuỳ chẩn đoán
Phần lớn những người bị khàn tiếng (trên 90%) sẽ khỏi chỉ bằng điều trị nội khoa kết hợp dùng thuốc đủ liều, xông thuốc dưới dạng khí dung, nghỉ ngơi hợp lý, giảm nói và giảm hút t.huốc l.á, uống rượu, tuy nhiên vẫn còn một số (2 - 5%) cần điều trị thêm bằng các phương pháp khác như thủ thuật ngoại khoa cắt hạt, nang hoặc polyp trên dây thanh âm.
Cũng như những bệnh lý khác, muốn điều trị khàn tiếng thành công phải chẩn đoán chính xác, hầu hết có thể chẩn đoán và xử trí ngay qua phương tiện nội soi. Tuy nhiên có những trường hợp khó chẩn đoán, cần kết hợp nhiều chuyên khoa như tai mũi họng, thần kinh, hô hấp hoặc ngoại lồng ngực cùng các xét nghiệm hỗ trợ như nội soi ống mềm, chụp X-quang phổi, CT scan sọ não hoặc lồng ngực.
Đôi khi phải lấy thêm mẫu mô tại thanh quản đem thử, kết quả được thông báo bởi chuyên khoa giải phẫu bệnh, kết quả này có tiếng nói quyết định và duy nhất chẩn đoán có bị ung thư thanh quản hay không và từ đây cho phép bác sĩ hướng đến việc can thiệp là xạ trị, hoá trị hay cắt thanh quản (hộp âm) của bệnh nhân. Việc thực hiện xạ trị, hoá trị trong thời gian bao lâu, sử dụng bao nhiêu tia xạ hoặc phẫu thuật thanh quản như thế nào (toàn phần hay bán phần) tuỳ thuộc quyết định của bác sĩ chuyên khoa ung bướu và tai mũi họng.
Theo TS.BS Nguyễn Trọng Minh (Sài Gòn tiếp thị)
Trẻ gái bị nam hóa do dậy thì sớm Đó là thông tin được đưa ra tại buổi sinh hoạt Câu lạc bộ Bệnh nhân tăng sản thượng thận bẩm sinh do Khoa Nội tiếtChuyển hóa- Di truyền, Bệnh viện Nhi T.Ư tổ chức. Theo Ths. Bs Vũ Chí Dũng- Trưởng khoa Nội tiết, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh là một bệnh di truyền, xuất hiện khi chức năng sản...
