Vì sao thu phí không dừng chậm tiến độ?

Tông cuc trương Tông cuc Đương bô VN Nguyên Văn Huyên ly giai vân đê nay với Báo Giao thông.

Tông cuc trương Tông cuc Đương bô VN Nguyên Văn Huyên

Sau nhưng “lum xum” tai tram thu phi Dâu Giây va cao tôc Sai Gon – Trung Lương khiến dư luân hoai nghi vê việc che giâu doanh thu va đoi hoi tinh minh bach trong thu phi, trong khi đó, dư an thu phi không dưng lai đang triên khai rất châm.

Phương an Tài chinh va năng lưc nha cung câp dich vu không đam bao

Dư luận cho rằng, chỉ có cách đẩy mạnh thu phí không dừng thanh toán qua tài khoản mới đảm bảo minh bạch trong thu phí. Vây, tai sao sau 3 năm triên khai dư an vân chưa hoan thanh?

Đên thơi điêm hiên tai co 23/26 tram vân hanh thương mai. Sau khi bổ sung 18 trạm vào dự án, nâng tổng số trạm từ 26 lên 44 trạm, hiên đa lăp đăt thiêt bi đươc 29 tram vơi tông sô 109 lan thu phi, sô lan con phai lăp đăt la gân 500 lan. Trong đo, trach nhiêm cua nha cung câp dich vu la Công ty TNHH thu phi tư đông VETC la 103 lan, cac nha đâu tư BOT va TCT Đâu tư va phat triên đương cao tôc VN (VEC) gân 400 lan. Bên canh đo, dư an thu phi không dưng giai đoan 2 gôm 23 tram, hiên công tac đấu thâu đê lưa chon nha cung câp cung đang bi châm do nhiêu thu tuc.

“

Hiên mơi chi co khoang 700 nghin trong tông sô trên 3 triêu phương tiên trong ca nươc dan the, tỷ lệ người trả phí tự động tại các trạm vẫn còn thấp, đat khoang trên 10%. Phia ngân hang cho răng hiên chưa kêt nôi đươc giưa tai khoan giao thông va tai khoan ngân hang, khiên cho ngươi sư dung dich vu rât it.
Ngoai ra, nhiêu ngươi dân yêu câu phai đươc hương lai suât khi nap tiên vao tai khoan giao thông. Tuy nhiên, quy đinh vê lai suât đôi vơi loai hinh nay chưa đây đu, ro rang, ngân hang nha nươc chưa co quy đinh tiên trong tai khoan giao thông không đươc hương lai.

“

Từ năm 2017, Thủ tướng giao thực hiện thu phí tự động không dừng tại các trạm trên toàn bộ QL1 và đường Hồ Chí Minh trong năm 2018; các trạm thu phí BOT khác trong năm 2019. Tuy vậy, đến nay tiến độ thực hiện chậm so với mốc kế hoạch Thủ tướng giao.

Lý do đâu tiên khiên dư an châm la do phương an tài chinh va năng lưc cua nha cung câp dich vu không đam bao. Nguôn thu hang thang tư dư an cua VETC, nha cung câp dich vu đang phai bu lô hang thang 8-9 ty đông. Đên nay, VETC phai bu lô 160 ty đông. Vi ly do nay, đên giưa năm 2018, BIDV (ngân hang cung câp tin dụng cho dư an) đa ngưng cung câp tin dung nên VETC không co tiên nhâp vât tư, lăp đăt thiêt bi theo tiên đô. Nhât la khi bô sung thêm 18 tram vao dư an nâng tông sô tram tư 26 tram lên 44 tram vơi trên 600 lan cang khiên VETC thêm kho khăn.

Để thao gơ kho khăn cho dư an, Bô GTVT đa kiên nghi Thu tương điêu chinh phương an tai chinh, dân đên mât nhiêu thơi gian điêu chinh phương an tai chinh cua dư an BOO va BOT, chưa kê sau khi điêu chinh phai đam phan ky môt loat phu luc hơp đông. Cùng đó, viêc đam phan mây chuc phu luc hơp đông cũng keo dai vi phai “chay” lai phương an tai chinh cac dư an BOT. Chi cân 1 nha đâu tư BOT cô tinh gây can trơ, châm đam phan ky phu luc hơp đông la dư an đa châm tiên đô. Tông cuc Đương bô thơi gian qua đa “tung” hêt lanh đao chi đê đam phan vơi nha đâu tư BOT, co nha đâu tư BOT phai đam phan đên 5 lân mơi ky đươc phu luc hơp đông. Ngoai ra, trong cac quy đinh đê thưc hiên dư an, Tông cuc mong muôn chon nha cung câp dich vu đu điêu kiên la thưc hiên ma không cân hinh thanh dư an. Tuy nhiên, hiên theo quy đinh phai hinh thanh dư an, tô chưc đâu thâu, rôi mơi chon nha đâu tư, đây cung la hinh thưc gian tiêp gây châm tiên đô dư an.

Vây làm thế nào để thao gơ được những khó khăn này, nhất là vấn đề năng lưc cua nha cung câp dich vu, thưa ông?

Trươc đây, VETC đươc hương phi dich vu băng 50% chi phi tô chưc thu cua nha đâu tư BOT. Điêu nay gây ra “tranh châp” giưa nha đâu tư BOT va nha cung câp dich vu. Thao gơ kho khăn nay, Bô GTVT đa trinh Chinh phu va đa đươc Thu tương châp thuân điêu chinh phương an tai chinh cua dư an.

Theo đo, Thu tương đa cho phep điêu chinh cơ chê tô chưc thu, trich doanh thu trưc tiêp tư dư an BOT đê tra phi dich vu cho nha cung câp dich vu VETC. Tông cuc cung lam viêc vơi ngân hang va đưng ra tin châp đê ngân hang tin tương sơm cung câp tin dung lai cho dư an.

Làn thu phí tự động tại trạm thu phí BOT Hà Nội – Bắc Giang. Ảnh: Tạ Tôn

Nhiều yêu tô vượt ngoai thâm quyên

Nhiều người cho rằng vẫn còn những “lực cản” khó gọi tên, theo ông đó là gì?

Bên canh năng lưc cua nha cung câp dich vu, nguyên nhân khac la do dư an co nhiêu bên tham gia, rang buôc băng nhiêu hinh thưc hơp đông. Bô GTVT ky hơp đông theo hinh thưc BOO vơi nha cung câp dich vu va ky hơp đông BOT vơi nha đâu tư. VETC lai ky hơp đông cung câp dich vu vơi nha đâu tư BOT. Ba chu thê nêu trên ky 3 hơp đông vơi 3 hinh thưc khac nhau dân tơi chông cheo. Trong khi hanh lang phap ly chưa đây đu, dân đên kho khăn trong chê tai xư ly trach nhiêm cac bên. Vi du khi nha cung câp dich vu châm tiên đô nhưng không thê dưng thu phi đôi vơi nha cung câp dich vu VETC vi se anh hương đên nha đâu tư BOT.

Tuy nha đâu tư BOT không phan đôi lăp thu phi tư đông nhưng lai lây ly do năng lưc cua nha cung câp không đam bao. Co nhưng tram nha cung câp dich vu chi châm so vơi tiên đô theo yêu câu cua Tông cuc khoang 1 thang đa bi nha đâu tư BOT tư chôi không cho lăp thiêt bi va đê nghi Tông cuc đưa nha cung câp dich vu khac vao. Băng cach nay cach khac, nha đâu tư BOT gây kho khăn, như tai tram Cam Thinh, nha đâu tư không cho VETC sư dung nha điêu hanh, hay co sư cô bât kha khang nha đâu tư BOT “đuôi” VETC ra khoi tram.

Có yếu tố nào bất khả kháng, ngoài thẩm quyền của Tổng cục, thưa ông?

Đê khuyên khich ngươi dân sư dung dich vu, Tông cuc rât muôn tô chưc khuyên mai cho ngươi dân. Ơ môt sô nươc, giai đoan đâu dư an, ho co hinh thưc khuyên mai kich thich ngươi dân sư dung dich vu.

Vi du như Thai Lan, khi ngươi dân sư dung thu phi tư đông đươc giam 3% tiên ve qua tram, thâm chi ơ Nga con giam đên 30%. Cac nươc nay cung không tra lai trong tai khoan giao thông va viêc nap tiên cung không mât phi.

Tuy nhiên, ơ Viêt Nam không thưc hiên đươc cac giai phap nay do không thê băt buôc nha cung câp dich vu phai khuyên mai. Bên canh đo, viêc giam gia ve cung se anh hương đên phương an tai chinh cua dư an BOT nên cân co hanh lang phap ly ro rang đê thưc hiên.

Kiên quyêt dưng thu phi BOT chây y

Với cách thức hiện nay, để biết doanh thu thu phí phải do nhà đầu tư báo cáo. Vậy, khi áp dụng thu phí không dừng chúng ta có khắc phục được tình trạng này?

Khi co thu phi không dưng se thêm môt kênh đôc lâp đê giam sat doanh thu, giup thu phi minh bach hơn. Bên canh hê thông thu phi tư đông, Tông cuc Đương bô đang triên khai hê thông giam sat thu phi trưc tuyên đôc lâp, dư liêu tai cac tram se đươc truyên trưc tiêp vê Tông cuc.

Hê thông se biêt đươc tưng xe qua tram, phân mêm se tư đông công dôn sô tiên xe qua tram trong ngay. Đông thơi cung co công cu đê phat hiên nhưng giao dich bât thương. Đây se la kênh đê Tông cuc co sô liêu đê đôi sanh doanh thu vơi nha đâu tư BOT. Trong thang 2 đang thi điêm ơ 3 tram va sau tông kêt đanh gia se nhân rông ra cac tram trên toan quôc.

Vậy tại sao không có chế tài xử lý các nhà đầu tư BOT cố tình trì hoãn triển khai ETC, thưa ông?

Đây la hinh thưc thu phi mơi tai Viêt Nam, co nhưng vân đê hanh lang phap ly chưa quy đinh, vưa lam vưa hoan thiên nên không thê nhanh đươc. Trong qua trinh thực hiện mơi nay sinh “lô hông” nên vừa lam vưa phai may mo, hoan thiên quy đinh phap luât đê giai quyêt nhưng phat sinh, bât câp. Đôi vơi cac hinh thưc thanh toan, Ngân hang Nha nươc cung cân vao cuôc, khi tai khoan chu phương tiên hêt tiên co cho nơ hay không va cho nơ thi hinh thưc xư ly thê nao.

Hay như hiên ngân hang Vietcombank đang đê xuât sư dung hê thông thanh toan bu trư quôc gia cho thu phi không dưng nhưng khi đo se chuyên sang hinh thưc tra sau thi lai ngươc vơi Quyêt đinh 07 cua Thu tương la tra trươc. Vi vây, muôn ap dung hinh thưc nay phai sưa Quyêt đinh 07 nên kho co thê nhanh đươc.

Đê hoan thanh đung tiên đô, cân co thêm nha cung câp dich vu đê co thê thay thê nha cung câp dich vu yêu, co thêm sư canh tranh. Đông thơi hoan thiên hê thông văn ban quy pham phap luât co chê tai xư ly trach nhiêm cac bên vi pham tiên đô. Bên canh đo, cung cân co chê tai xư ly hanh vi can trơ cua chu phương tiên không dan the đi vao lan thu phi không dưng. Con đôi vơi nha đâu tư BOT cô tinh không thưc hiên, Thông tư 49 cua Bô GTVT đa quy đinh dưng thu phi. Tông cuc se kiên quyêt trong viêc nay. Đông thơi, Tông cuc cung đa tăng cương tuyên truyên đê ngươi dân sư dung dich vu nhiêu hơn. Du tât ca cac tram co lăp hêt thiêt bi ma ngươi dân không sư dung thi dư an se nguy cơ thât bai cang lơn.

Cảm ơn ông!

Trân Duy (Thưc hiên)

Theo baogiaothong.vn