Vì sao smartwatch “thực sự thông minh” vẫn chưa xuất hiện?

Có lẽ khi còn bé, bạn đã mơ về chiếc đồng hồ “siêu nhân”, có thể thực hiện các tính năng mang màu sắc khoa học viễn tưởng. Ấy vậy mà ngay cả khi Samsung, Intel và nhiều ông lớn công nghệ khác đã tham gia vào thị trường smartwatch, chiếc đồng hồ siêu nhân này vẫn chưa chịu xuất hiện. Lý do là vì sao?

Galaxy Gear – thất bại thảm hại của Samsung

Rất có thể là sẽ phải mất một thời gian dài nữa một chiếc smartwatch thực sự thông minh mới xuất hiện. Sự kiện Hội chợ Điện tử Người tiêu dùng CES 2014 diễn ra vào đầu tháng Giêng vừa qua cho thấy thị trường thời trang công nghệ đang thực sự bùng nổ. Tuy vậy, hiện tại, bạn có lẽ sẽ phải quen với ý tưởng những chiếc đồng hồ thông minh buộc phải kết nối với smartphone để có thể thực hiện được một số tác vụ… không được thông minh cho lắm, ví dụ như hiển thị thông báo và đo bước chạy.

Điều này có nghĩa là smartwatch sẽ là các sản phẩm phụ trợ phục vụ cho một nhóm nhỏ người dùng, cụ thể hơn là nhằm mục đích hiển thị thông báo và hỗ trợ sức khỏe trong tương lai gần. Nói cách khác, bạn vẫn chưa có cơ hội sở hữu một chiếc smartwatch đầy đủ tính năng như smartphone. Ngay cả Galaxy Gear, chiếc smartwatch bị chê là “quá thừa” tính năng của Samsung cũng chỉ là một sản phẩm phụ trợ cho Galaxy Note 3.

Ra đời tới 2 thế hệ nhưng gần như chẳng có ai thèm đoái hoài tới Sony SmartWatch

So với những gì chúng ta đã hình dung và kỳ vọng khi thị trường smartwatch bắt đầu bùng nổ vào năm ngoái, với sự ra mắt của Google Glass (vốn không thể kết nối di động) và các tin đồn dày đặc về iWatch của Apple, tình hình của thị trường thời trang công nghệ hiện thời có thể coi là đáng thất vọng. Thực tế, các hãng công nghệ vẫn còn rất nhiều thử thách phải vượt qua trước khi có thể ra mắt một chiếc smartwatch đa nhiệm.

Thử thách một thời với smartphone

Khi các kĩ sư tài năng tại Apple, Google, Intel, Microsoft và rất nhiều công ty lớn khác bắt đầu nghĩ đến những chiếc điện thoại thông minh vào khoảng hơn 10 năm về trước, họ cũng đang gặp phải những vấn đề như smartwatch hiện tại. Làm thế nào để bạn có thể “nhồi nhét” được sức mạnh của PC vào một thiết bị cầm tay có thời lượng pin ở mức chấp nhận được, đồng thời vẫn có thể giữ được kết nối với mạng di động? Sự ra mắt của iPhone chính là câu trả lời khá hoàn chỉnh cho các vấn đề này vào tháng 1/2007. Từ thời điểm đó, các ông lớn công nghệ bắt đầu cuộc cách mạng di động.

Các nhà sản xuất smartwatch sẽ lại phải tìm câu trả lời cho các vấn đề đã từng gặp phải khi thiết kế smartphone.

Có thể nói rằng smartphone ngày hôm nay thậm chí còn mạnh mẽ hơn PC của 10 năm về trước, với kích cỡ chỉ bằng một phần rất nhỏ và giá thành cũng tương đối dễ chịu. Smartphone và tablet sẽ sớm chuyển lên sử dụng kiến trúc 64-bit, một vài sản phẩm sẽ được lên mức RAM tới 4GB, tức tương đương với nhiều mẫu laptop giá rẻ hiện nay. Netbook thì đã bị “tiêu diệt” hoàn toàn.

Nhưng sự phát triển của smartphone cũng đồng nghĩa với việc có rất ít tính năng được dành riêng cho smartwatch. Vấn đề với smartwatch là các ông lớn công nghệ không muốn một lần nữa phải đi tìm câu trả lời cho bài toán “gói sức mạnh xử lý vào một thiết bị nhỏ” tương tự như đã làm với smartphone trong thời kỳ hậu PC. Có rất nhiều thử thách ở trước mắt smartwatch, trong đó 3 thử thách lớn nhất là: Tản nhiệt, thời lượng pin và khả năng sử dụng. Trên smartwatch, các thử thách này thậm chí sẽ còn khó khăn hơn trên smartphone vì diện tích bị thu nhỏ lại và nhiều thao tác khó thực hiện hơn.

Tản nhiệt

Chắc chắn là bạn đã ít nhất một lần cảm thấy smartphone của mình nóng ran trong lòng bàn tay khi đang xem video hoặc chơi game. Nhiệt lượng này chủ yếu do vi xử lý tỏa ra khi thực hiện các tác vụ nặng ký.

Nếu muốn có sức mạnh tương đương với smartphone, smartwatch sẽ cần các vi xử lý không kém phần mạnh mẽ về hiệu năng nhưng tỏa ít nhiệt hơn rất nhiều. Chẳng ai muốn mua một chiếc smartwatch có thể gây khó chịu cho họ khi đeo trên tay, và nếu người dùng bị bỏng, rát tay do dây đeo bằng nhựa bị… nóng chảy, nhà sản xuất chắc chắn sẽ phải đối mặt với một thảm họa truyền thông khủng khiếp.

Qualcomm Toq cũng là smartwatch nhưng không quá… thông minh

Vấn đề tản nhiệt là lý do chính khiến cho smartphone trở thành các sản phẩm kém cỏi – nếu xét theo tiêu chuẩn của smartphone và tablet. Ngay cả smartphone Toq của Qualcomm cũng không sử dụng vi xử lý Snapdragon nổi tiếng của hãng. Thay vào đó, Toq chỉ sử dụng ARM Cortex-M3, một con chip nhỏ vốn chỉ phục vụ cho các tính năng cấp độ thấp trong đồ gia dụng và xe hơi.

So với Snapdragon, vốn là một dòng SoC (một con chip tích hợp nhiều thành phần xử lý), Cortex-M3 có số lượng tính năng rất hạn chế. Cortex-M3 không có khả năng kết nối không dây hay GPS. Nhờ đó, Cortex-M3 có thể tiết kiệm được điện năng tiêu thụ khi hoạt động, giảm lượng nhiệt tỏa ra, đồng thời cũng đủ nhỏ để đưa vào smartwatch. Nhưng điều này khiến cho các thiết bị “thông minh” chỉ có vi xử lý Cortex-M3 không còn đủ “thông minh” nữa và khó có thể trở thành một chiếc máy vi tính thực thụ.

Dĩ nhiên, Cortex-M3 vẫn có thể xử lý dữ liệu từ các chip khác, ví dụ như gia tốc con quay hoặc máy GPS riêng biệt. Tuy vậy, các tính năng này không được tích hợp trực tiếp vào Cortex-M3, và do đó sẽ chẳng ai nghĩ rằng đây là một sản phẩm “mạnh mẽ” cả.

Tệ hơn nữa, trong tương lai gần, các nhà sản xuất vi xử lý sẽ không bỏ tiền ra đầu tư nghiên cứu phát triển các sản phẩm vi xử lý siêu nhỏ, tỏa ít nhiệt nhưng cũng không kém mạnh mẽ so với những chip SoC đầy đủ tính năng như Snapdragon. Lý do là chưa có ai dám chắc rằng thị trường thời trang công nghệ sẽ thành công như smartphone và tablet cả, chưa nói đến các giới hạn công nghệ đang gần đạt ngưỡng về kích thước. Có lẽ, cũng giống như với smartphone và tablet, chỉ có những công ty đột phá như Apple mới có thể chứng minh cho cả thế giới thấy rằng thị trường và nhu cầu dành cho các sản phẩm smartwatch tốt là có thật. Ngay cả Samsung cũng không thể làm được điều này: Hãy nhìn vào thất bại của Galaxy Gear!

Liệu Google có thể mang sức mạnh của smartphone lên một thiết bị có độ lớn bằng 1/10 Nexus 4?

Đi kèm với vấn đề tính năng là vấn đề về giá cả. Một chiếc smartwatch có đủ tính năng như smartphone chắc chắn sẽ rất đắt đỏ. Bởi vậy, các nhà sản xuất smartwatch vẫn sẽ tiếp tục “quanh quẩn” với các sản phẩm nhàm chán, ít tính năng. Lý do là họ cần giảm chi phí sản xuất xuống hết mức có thể, và người tiêu dùng cũng chưa sẵn sàng bỏ ra rất nhiều tiền để mua các sản phẩm smartwatch thực sự thông minh.

Nói tóm lại, chừng nào còn chưa giải quyết được vấn đề tản nhiệt (và sức mạnh xử lý) thì smartwach vẫn còn là người anh em “què cụt” của smartphone. Đó cũng chính là lý do vì sao các mẫu smartwatch, vòng đeo tay thông minh hiện nay chủ yếu chỉ có thể hiển thị thông báo (notification) từ smartphone và thực hiện một số tính năng luyện tập sức khỏe.

Thời lượng pin

Thời lượng pin là một vấn đề tối quan trọng đối với bất kì một chiếc đồng hồ nào, bất kể là “thông minh” hay không. Không giống như smartphone, trải nghiệm đeo đồng hồ sẽ trở nên cực kì tồi tệ nếu như người dùng phải sạc pin thường xuyên. Rất tiếc, 2 yếu tố quan trọng nhất của smartwatch lại là 2 linh kiện vốn tiêu thụ phần lớn điện năng trên các loại thiết bị thông minh: Màn hình và vi xử lý.

Các sản phẩm smartwatch của Martian mang danh “thông minh” vì có… một dải màn hình nhỏ để hiển thị thông báo

Thử nhìn vào Galaxy Gear: Chiếc smartwatch này có màn hình Super AMOLED không khác gì so với smartphone Galaxy và vi xử lý xung nhịp 800MHz. Nhiều người cảm thấy thất vọng khi thời lượng pin của Galaxy Gear chỉ đạt 25 giờ liên tiếp (tối đa 2 ngày, tính cả thời gian chờ), song sự thật là với màn hình và vi xử lý như vậy, 25 giờ cũng đã là một con số khá ấn tượng.

Nhưng liệu ai sẽ muốn sử dụng một chiếc đồng hồ có thời lượng pin tính bằng giờ? Phần lớn các mẫu smartwatch hiện nay đều chỉ có thời lượng pin tính bằng giờ, ngay cả khi đã chuyển sang sử dụng các công nghệ màn hình ít ấn tượng và tiêu thụ ít điện năng hơn.

Ví dụ, Pebble sử dụng màn hình “LCD phản chiếu” do Sharp sản xuất. Toq sử dụng công nghệ màn hình Mirasol do Qualcomm tự phát triển. E-Ink, công ty sản xuất màn hình cho máy đọc sách điện tử Kindle của Amazon, cũng sẽ sản xuất màn hình cho nhiều mẫu smartwatch sắp ra mắt. Dù đã cố gắng để đẩy mức thời lượng pin lên tới… vài ngày, nhưng những chiếc smartwatch này lại có màn hình quá “thô sơ”, “cổ lỗ sĩ” và không có vẻ gì là “thông minh” cả.

Trong năm nay, gần như tất cả các mẫu smartwatch mới ra mắt đều chỉ sử dụng màn hình mực điện tử hoặc các công nghệ tương tự. Theo các nguồn tin rò rỉ, HTC vừa qua cũng đã ký hợp đồng với Qualcomm để sử dụng công nghệ màn hình mực điện tử của hãng. Có thể nói rằng, thất bại của Galaxy Gear đã thực sự là dấu chấm hết cho màn hình thực sự tân tiến trên smartwatch, ít nhất là trong tương lai gần.

Đến thời điểm này, có thể nói rằng Pebble là chiếc smartwatch thành công nhất thị trường, nhưng thực sự thì màn hình của Pebble trông không hề “thông minh” chút nào cả.

Như vậy, tìm được mức cân bằng hợp lý giữa thời lượng pin và các tính năng thông minh sẽ tiếp tục là một vấn đề lớn đối với các công ty công nghệ. Người tiêu dùng không dễ dàng từ bỏ thói quen sử dụng của mình: Hãy nhớ rằng phải đến khi iPhone ra mắt con người mới sẵn sàng chấp nhận sử dụng điện thoại chỉ có thời lượng pin không tới một ngày. Do đó, câu hỏi giờ là: Liệu Apple, Google, Microsoft hay bất kì ông lớn nào khác có khả năng tái tạo lại kì tích của iPhone hay không?

Tính tiện dụng

Do smartwatch về bản chất vẫn là… đồng hồ đeo tay nên chúng vẫn rất khó sử dụng. Không có một chiếc smartwatch nào có bàn phím (bất kể là ảo hay thật), và ngay cả khi chúng có màn hình cảm ứng thì kích cỡ quá bé của smartwatch khiến cho việc sử dụng các cử chỉ cảm ứng trở nên cực kì khó khăn. Phần lớn các mẫu smartwatch có mặt trên thị trường hiện tại đều chỉ có các nút bấm nằm bên thân máy. Có thể nói ví von rằng, với smartwatch bạn sẽ được trở lại thời kì… đồng hồ điện tử và điện thoại phím số.

Chưa được ra mắt và cũng chưa bị rò rỉ bất kì hình ảnh thật nào, song iWatch vẫn được hi vọng sẽ đem đến lời giải của Apple đối với các vấn đề của smartwatch hiện tại.

Tương lai của smartwatch có lẽ sẽ phụ thuộc vào các tính năng phụ trợ như trợ lý ảo (Apple Siri và Google Now). Điện toán dựa trên cử chỉ không cần cảm ứng như trên Moto X cũng có thể là hướng đi của tương lai. Hoặc smartwatch cũng có thể đi theo hướng màn hình thực tại ảo, như các bằng sáng chế mới của Google gần đây.

Song, tất cả các công nghệ tân tiến này chắc chắn sẽ đòi hỏi sức mạnh xử lý mạnh mẽ, và đi kèm với đó là thời lượng pin kém còn đang cỏi cùng lượng nhiệt tản ra khá nhiều. Đây không phải là một vấn đề không thể giải quyết được, nhưng rõ ràng các nhà sản xuất smartwatch đang vướng phải một vòng tròn luẩn quẩn khó có thể tìm được lối ra.

Smartwatch là đồ trang sức hay thiết bị điện toán?

Cũng giống như các sản phẩm khác cùng ra mắt tại CES 2014, Meta tập trung vào vai trò vật trang sức của smartwatch, thay vì các tính năng thông minh

Quá trình suy thoái của thị trường PC cùng sự trỗi dậy của tablet và smartphone diễn ra khá tự nhiên: rõ ràng là chúng ta cần các thiết bị điện toán di động mạnh mẽ nhằm phục vụ cho cuộc sống và công việc hàng ngày. Rất tiếc, smartwatch không ở cùng một vị thế với smartphone.

Trước cả khi smartphone hiện đại ra đời, con người đã cần tới điện thoại di động. Ai cũng cần liên lạc với bạn bè và gia đình, bất kể là họ đang ở đâu. Bởi vậy, quá trình tiến hóa từ điện thoại di động thông thường lên điện thoại di động thông minh là một quá trình hoàn toàn tự nhiên, có thể dự đoán được trước. Trái ngược lại, không phải ai cũng sẽ cần tới một chiếc đồng hồ đeo tay – bất kể là có thông minh hay không. Trong thời đại smartphone đã có gần như đầy đủ các tính năng cần thiết (kể cả tính năng đếm giờ của đồng hồ), thì tại sao chúng ta lại cần tới một chiếc smartwatch?

Đồng hồ đeo tay đã và sẽ luôn là một thứ đồ trang sức: không phải ai cũng cần tới chúng. Trong bối cảnh các vấn đề tản nhiệt, thời lượng pin và tính hữu dụng đang tạo thành một vòng tròn luẩn quẩn không lối thoát cho smartwatch như hiện nay, rất có thể những chiếc đồng hồ “thông minh” chỉ có thể hiển thị thông báo và đếm bước chạy rồi cũng sẽ sớm chìm vào dĩ vãng.

Đâu là câu trả lời cho tương lai? Hãy cùng chờ đợi một công ty nào đó có thể tạo ra một sản phẩm đột phá, thay đổi hoàn toàn cách nhìn nhận và cách sống của chúng ta như Microsoft và IBM đã từng làm với máy vi tính cá nhân, hay như Apple đã từng làm với smartphone. Trước khi iPhone và Android tạo thành “chuẩn mực smartphone” như ngày hôm nay, trong hàng năm trời chúng ta đã sống và bỏ qua những chiếc smartphone không phải dành cho tất cả mọi người như Palm và BlackBerry. Do đó, hãy cùng kiên nhẫn chờ đợi một chiếc đồng hồ thực sự thông minh như bạn đã từng mơ ước.

Theo Read Write