Vì sao Qatar bị các nước đồng loạt ‘từ mặt’?

Một loạt các quốc gia Vùng Vịnh tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Qatar, cáo buộc nước này cổ súy chủ nghĩa khủng bố.

Cùng đưa ra quyết định cô lập Qatar trong ngày 5/6 là sáu quốc gia gồm Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất (UAE), Ảrập Xêút, Bahrain, Ai Cập, Libya và Yemen.

Doha bị cáo buộc ủng hộ các tổ chức cực đoan để gây bất ổn khu vực. (Ảnh: Sky News)

Lên tiếng đầu tiên về việc phá vỡ mối quan hệ với Qatar là Bahrain. Trong thông báo chính thức, Manama giải thích họ làm như vậy là bởi Doha tiếp nối chính sách làm cho “tình hình an ninh và ổn định ở Vương quốc Bahrain bị chao đảo, đồng thời can thiệp vào công việc nội bộ của Bahrain trong bối cảnh tiếp tục leo thang căng thẳng và khiêu khích truyền thông, hỗ trợ cho hoạt động khủng bố”.

Theo hãng tin SPA của Ảrập Xêút, vương quốc này đã đóng cửa biên giới với Qatar, viện dẫn để bảo vệ lợi ích dân tộc khỏi “chủ nghĩa khủng bố và cực đoan”. Riyadh thông báo cắt đứt mọi liên lạc đường bộ, đường biển và đường hàng không với Qatar, đồng thời thúc giục các nước đồng minh hành động tương tự.

Phía UAE cáo buộc Qatar “ủng hộ, tài trợ và khuyến khích chủ nghĩa khủng bố, cực đoan”, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tình hình khu vực. Quốc gia này cũng dừng mọi phương tiện và cách thức liên lạc với Qatar.

Đứng về phía UEA và Ảrập Xêút, Bahrain viện lý do Doha “làm mất an ninh và ổn định” của nước mình để cắt đứt quan hệ ngoại giao. Cả ba nước đều đã định ra thời gian để công dân Qatar phải rời khỏi lãnh thổ của mình.

Ai Cập tuyên bố chính sách của Qatar “gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia, tạo xung đột và chia rẽ nội bộ vùng Ảrập”. Đi kèm với tuyên bố này là quyết định cấm mọi cảng biển và sân bay trong nước tiếp nhận tàu hoặc máy bay Qatar.

Ngay sau các động thái trên, Libya cũng tuyên bố cắt quan hệ với Qatar. Và Yemen trở thành nước thứ 6 trong danh sách “từ mặt” Doha.

Vì sao?

Bộ Ngoại giao Qatar mô tả hành động của các nước kể trên hoàn toàn phi lý và dựa trên những thông tin vô căn cứ. Quốc gia này khẳng định điều này sẽ không ảnh hưởng đến sinh hoạt của công dân mang quốc tịch Qatar.

Quan hệ giữa Qatar và các nước Vùng Vịnh đối mặt với sóng gió liên quan đến lập trường ủng hộ của Qatar đối với nhóm nổi dậy chống Tổng thống Syria Bashar al-Assad, tổ chức Tình anh em Hồi giáo và phong trào Hamas.

Trước kia, vào năm 2014, quan hệ các nước này từng băng giá suốt 8 tháng khi Ảrập Xêút, Bahrain và UAE rút đại sứ khỏi Doha, cáo buộc Qatar ủng hộ các nhóm phiến quân.

Hãng thông tấn Al-Jazeera ở Qatar cáo buộc mâu thuẫn kể trên tăng vọt, sau khi tin tặc tiết lộ hàng loạt email của Yousef al-Otaiba – Đại sứ UAE tại Mỹ. Và số email bị lộ này cho thấy, ông Otaiba đã bí mật kết hợp với một tổ chức do UAE tài trợ, tham gia chiến dịch hủy hoại hình ảnh và tầm ảnh hưởng của Qatar trong khu vực.

Tuy nhiên, báo Al-Arabiya của Ảrập Xêút lại cho rằng, đó là hành động có chủ đích của Qatar nhằm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Theo hãng tin này, các email của Đại sứ Otaiba chỉ nêu ra các quan điểm công khai của UAE về tham vọng quyền lực của Qatar nhằm chống lại các quốc gia vùng Vịnh khác, đặc biệt là UAE và Ảrập Xêút.

Mỹ khó xử

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson, người đang có chuyến công du tới Sydney, Australia, đã lên tiếng thúc giục các quốc gia Vùng Vịnh đoàn kết và cùng ngồi vào bàn giải quyết khác biệt.

Căng thẳng mới sẽ khiến cho Washington lâm vào tình thế khó xử, bởi Hạm đội 5 nước này đang đồn trú tại Qatar, trong khi UAE lại cung cấp các căn cứ không quân cho Mỹ.

Các chiến dịch không kích do không quân Ảrập Xêút Bahrain và UAE với nhiệm vụ chống khủng bố sẽ rất khó tiến hành khi đại diện quân sự của họ không còn ở Qatar, nơi có căn cứ chỉ huy của Hạm đội 5.

Theo Thanh Hảo

Vietnamnet