Vì sao phim Mỹ ảm đạm ở Trung Quốc?

Đại dịch và sự phát triển của điện ảnh Trung Quốc khiến tương lai của phim Hollywood ngày càng ảm đạm, khó kiếm tiền ở phòng vé lớn nhất thế giới.

Theo Variety , trong quá khứ, các thương hiệu nổi tiếng ở Hollywood như xXx, Warcraft và Resident Evil duy trì thành công nhờ thành tích phòng vé ở Trung Quốc. Doanh thu các bom tấn ở Trung Quốc vượt xa thị trường Bắc Mỹ, chiếm phần lớn doanh thu toàn cầu. Từng có thời gian các tựa phim của Hollywood thống trị bảng xếp hạng phòng vé Trung Quốc trong nhiều tuần.

Những năm gần đây, đặc biệt là trong mùa dịch, tình hình đã thay đổi. Các hãng phim Hollywood đang phải vật lộn để có được sức hút của phòng vé lớn nhất thế giới.

Sự ảm đạm của phim Mỹ tại Trung Quốc

Trong 8 tháng đầu năm 2021, số lần các tựa phim Hollywood đứng đầu doanh thu phòng vé Trung Quốc đếm trên đầu ngón tay, phụ thuộc vào Fast and the Furious 9 và Avatar (được phát hành lại). Theo dữ liệu của Artisan Gateway, thị phần của Hollywood trên thị trường phòng vé Trung Quốc năm nay giảm sốc, chỉ còn 9,5%.

Năm nay, chỉ có hai bộ phim của Mỹ nằm trong top 15 phòng vé Trung Quốc. Ngược lại, hai bộ phim đứng đầu phòng vé toàn cầu (bao gồm Trung Quốc) là Xin chào, Lý Hoán Anh (822 triệu USD) và Thám tử phố Tàu 3 (686 triệu USD), vượt bom tấn F9: The Fast Saga chỉ với 681 triệu USD.

Rance Pow, đại diện của Artisan Gateway nói: “Bỏ Covid-19 sang một bên, năm nay sẽ là giai đoạn khó khăn với phim nhập khẩu vào Trung Quốc nói chung và tác phẩm của Hollywood nói riêng. Phim Hoa ngữ ngày càng phát triển và dẫn đầu ở khoảng cách khá xa”.

Ngành công nghiệp điện ảnh hiện đại của Trung Quốc còn khá non trẻ, chỉ lớn mạnh khoảng vài năm nay. Bù lại, chính phủ cố gắng để phim Mỹ nằm trong tầm kiểm soát. Hệ thống kiểm duyệt làm giảm hiệu suất phim Mỹ tại Trung Quốc.

Hiện tại, một số bom tấn Hollywood có cơ hội xuất hiện tại phòng vé Trung Quốc là A Quiet Place Part II (28/5) và Luca (20/8). Trong khi đó, các tựa phim của Disney không phát hành ở Trung Quốc kể từ Avengers: Endgame vào tháng 4/2019. Ngay cả Black Widow – bộ phim gần đây ra rạp ở nhiều quốc gia – vẫn chưa có giấy phép phát hành ở thị trường tỷ dân.

Rất ít phim Mỹ có thể nhập khẩu và thành công ở thị trường Trung Quốc thời gian gần đây. Ảnh: Paramount, Universal.

Từ khi đại dịch bùng nổ, nguồn cung phim Hollywood vào Trung Quốc vốn đã ít, nay càng giảm mạnh, trong khi thị trường phim ở quốc gia tỷ dân ngày càng nhộn nhịp.

Trong hồ sơ công bố hồi cuối tháng 7, IMAX Trung Quốc báo cáo khán giả đã quay lại rạp phim, số lượng xấp xỉ ở mức trước đại dịch. Tuy nhiên, họ chỉ được xem phim nói tiếng Trung và số ít là phim Mỹ.

“Việc trì hoãn, dời ngày phát hành của một số bộ phim làm ảnh hưởng đến doanh thu của phim Hollywood tại Trung Quốc”, hồ sơ chỉ ra.

Ngoài ra, việc thay đổi cách phát hành tác động không nhỏ đến doanh số phim. Việc Luca phát trên các ứng dụng trực tuyến làm ảnh hưởng nặng nề về bản quyền. Điều đó cũng dẫn đến doanh thu yếu kém của bộ phim. Tác phẩm hoạt hình chỉ thu về 5,1 triệu USD ngày mở màn, theo Hollywood Reporter.

Theo Variety , thị hiếu theo dõi phim của khán giả Trung Quốc những năm gần đây đã thay đổi. Đồng thời, quá trình làm phim của Trung Quốc ngày càng đổi mới, theo hướng “bom tấn hóa” bởi được đầu tư số tiền lớn. Chính phủ ngày càng đầu tư để các nhà sản xuất trong nước tiếp cận phong cách làm phim hiện đại.

Điều đó đồng nghĩa với việc Hollywood không còn là nhà phân phối duy nhất các bộ phim hành động, khoa học viễn tưởng mãn nhãn. Nhiều bộ phim có sự đầu tư cao mang lại sự hấp dẫn cho khán giả trong nước. Đồng thời, “tinh thần dân tộc” người Trung Quốc xem phim Trung Quốc cũng giúp nâng tầm cuộc chơi của họ.

Cuối cùng, những rắc rối gần đây của Hollywood liên quan nhiều đến Covid-19. Các hãng phim của Mỹ phải vật lộn để dần phục hồi vào tháng 7/2020. Trong khi đó, các rạp chiếu ở Trung Quốc dần vươn lên mạnh mẽ.

Theo trung tâm nghiên cứu Gower Street Analytics của Anh, phòng vé Trung Quốc có sự phục hồi nhanh chóng. Kể từ tháng 9/2020, Trung Quốc trở thành thị trường rạp chiếu đầu tiên đủ tiêu chuẩn hoạt động trở lại.

Tương lai của phim Mỹ ở Trung Quốc

Theo Variety, câu hỏi điều gì xảy ra tiếp theo phụ thuộc vào phần lớn mối quan hệ giữa hai nước. Hiện tại, các bộ phim Hollywood chỉ còn lại 3 tháng để tìm cách gia nhập thị trường tỷ dân, nâng cao doanh thu và lợi nhuận.

Tuy nhiên, loạt bom tấn mới của Hollywood gần đây đối mặt nguy cơ không thể chiếu ở Trung Quốc vì những ồn ào xung quanh. Bom tấn Eternals của Marvel gặp khó khăn do có sự chỉ đạo của Chloé Zhao. Truyền thông quốc tế ca ngợi cô là đạo diễn gốc Á làm nên lịch sử nền điện ảnh, tương lai của điện ảnh châu Á… Tuy nhiên, Zhao lại bị người Trung Quốc phản đối vì những phát ngôn trong quá khứ.

Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings gần đây tiếp tục không được lòng người Trung Quốc. Dân xứ Trung đang dè chừng và không mấy mặn mà với những bộ phim về chính họ nhưng được làm qua lăng kính người Mỹ.

Hai bom tấn của Marvel là Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings và Eternals đều khó có cơ hội ra rạp ở Trung Quốc. Ảnh: Disney Studios.

Ngoài ra, họ càng không tin vào hình tượng siêu anh hùng Trung Quốc do Marvel xây dựng. Một số khán giả lại không hài lòng khi Marvel xây dựng hình tượng kẻ phản diện dựa trên Phúc Mãn Châu mang tính kỳ thị chủng tộc.

Space Jam: A New Legacy gặp lận đận vì những bình luận trước đó của Hiệp hội bóng rổ quốc gia Mỹ về tình hình chính trị Trung Quốc. Trong khi đó, Top Gun: Maverick gặp thế khó vì được xem là bộ phim bành trướng thế lực của quân đội Mỹ.

Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ đã khiến tương lai của phim Hollywood tại phòng vé lớn nhất thế giới ngày càng ảm đạm. Ngay cả một số bộ phim không liên quan đến chính trị, bao gồm Jungle Cruise và The Suicide Squad vẫn chưa có ngày phát hành ở Trung Quốc.

Bộ phim khoa học viễn tưởng Dune có lợi thế hơn vì được sản xuất bởi Legendary Entertainment – công ty thuộc sở hữu của tập đoàn Wanda, Trung Quốc. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn không nhìn thấy tiềm năng quá lớn của bộ phim có mặt Timothée Chalamet.

Theo Variety, hướng đi của chính quyền Trung Quốc về ngành công nghiệp điện ảnh tác động rất lớn đến sự xuất hiện của phim Mỹ trên đất Trung.

Trong năm nay, Cơ quan Quản lý Phát thanh và Truyền hình Quốc gia đặt mục tiêu doanh thu phòng vé Trung Quốc là 9,23 tỷ USD. Tuy nhiên, từ tháng 6, doanh thu phòng vé thấp hơn 24% so với năm 2019. Trong số đó, các tựa phim Hoa ngữ chiếm tổng cộng 4,93 tỷ USD, tính đến ngày 15/8.

Với đợt bùng phát mới của dịch Covid-19, các rạp chiếu liên tiếp bị hoãn, mục tiêu đạt được doanh thu 9,23 tỷ USD ngày càng xa vời. Các nhà quản lý đang đắn đo liệu có nên nhập khẩu nhiều phim của Hollywood hơn hay không. Hoặc giữa những nhạy cảm về chính trị, họ đồng ý để doanh thu gặp khó khăn, kéo theo tương lai của phim Mỹ ngày càng ảm đạm tại phòng vé lớn nhất thế giới.