Vì sao ngón chân, tay sưng ngứa vào mùa đông?

Những ngày mùa đông giá rét xuất hiện hiện tượng cước da khiến người bệnh khó chịu với các nốt sẩn mảng, đỏ sưng ngứa, đau, rát.

Ngón chân sưng đỏ do rét

Chị Lê Thị Hòa – Minh Khai, Hà Nội than thở khoảng 1 tuần nay các đầu ngón chân của chị sưng đỏ, ngứa, đau rát. Cảm giác càng khó chịu nếu đi tất hoặc cho chân vào trong chăn.

Chị Hòa đi khám bác sĩ cho biết chị bị cước da do thời tiết quá lạnh. Sau khi được chia sẻ các bài thuốc bôi và đêm ngâm chân với nước muối ấm thêm chút gừng, chị Hòa thấy dễ chịu hơn.

Bác sĩ Hoàng Văn Tâm – Bệnh viện Da liễu Trung ương chia sẻ những ngày này anh cũng gặp rất nhiều bệnh nhân than phiền vì sao các đầu ngón chân, tay bị sưng ngứa, rát nóng khó chịu. Bác sĩ Tâm cho biết đây là hiện tượng cước da. Cước da là tình trạng da đổi màu đỏ hay xanh nhạt sau khi tiếp xúc với lạnh.

Đặc trưng của bệnh – các nốt, sẩn, mảng hay dát màu từ đỏ đến tím ở vị trí tiếp xúc với lạnh, thường kèm theo ngứa, rát bỏng, đau.

Bệnh hay gặp ở đối tượng trẻ em, người già. Cước da ở trẻ em có thể tái phát vào mỗi mùa Đông, trong vài năm sau đó sẽ khỏi. Cước da ở người cao tuổi có xu hướng nặng hơn hàng năm trừ khi tránh được các yếu tố làm nặng bệnh.

Bệnh thường khởi phát vào mùa Đông và đỡ khi sang Xuân. Theo nghiên cứu của Bệnh viện Da liễu Trung ương, bệnh cước da gặp nhiều vào khoảng từ tháng 11 năm trước đến tháng 5 năm sau, đỉnh cao vào tháng giêng, không gặp vào mùa Hè và mùa Thu.

Các ngón chân bị sưng đỏ, nóng rát.

Nguyên nhân gây bệnh liên quan mật thiết với điều kiện khí hậu lạnh, ẩm. Bệnh cước da xảy ra sau vài giờ tiếp xúc với lạnh. Nhiệt độ lạnh làm co các động mạch và tĩnh mạch nhỏ của da. Tuy vậy, vẫn có những trường hợp cước xảy ra sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, vì sự ấm lại làm rò rỉ máu vào các mô, gây sưng da.

Cước ít xảy ra ở các nước rất lạnh vì không khí khô, độ ẩm thấp, người dân sống trong môi trường và quần áo được thiết kế đặc biệt để chống lạnh. Cước có xu hướng xuất hiện nhiều ở các vùng da được tưới máu ít, nhất là các đầu chi.

Một nguyên nhân khác nữa là triệu chứng cước chân tay còn hay gặp ở những bệnh nhân có tuần hoàn máu kém. Biểu hiện là thường bị lạnh tay, chân ngay cả trong thời tiết ấm áp. Việc tuần hoàn máu kém dễ khiến các vùng xa tim nhất không được cung cấp đủ lượng máu cần thiết, dẫn tới dễ bị tác động bởi nhiệt độ.

Biểu hiện của bệnh

Theo BS Tâm khi da xuất hiện các nốt sẩn, nốt màu đỏ cho đến xanh tím. Trường hợp nặng có thể có bọng nước. Số lượng một hoặc nhiều, xuất hiện cùng lúc. Vị trí đối xứng vùng đầu ngón chân, ngón tay, ít hơn ở gót chân, mũi, tai. Triệu chứng kèm theo ngứa, bỏng rát, đau. Diễn biến cấp hoặc mạn tính.

Cấp tính có thể xuất hiện sau khi tiếp xúc với lạnh 12 – 24 giờ, và tự hết sau 1 – 3 tuần.

Trường hợp mãn tính bệnh tái phát, dai dẳng kéo dài nhiều tuần, thường hay gặp ở người già bị suy tĩnh mạch hay mắc bệnh lý hệ thống. Trong trường hợp bệnh mạn tính kéo dài, có thể làm các xét nghiệm khi có các biểu hiện nghi ngờ các bệnh lý phối hợp, đặc biệt ở người già.

Mức độ nặng của bệnh có liên quan đến những tháng thời tiết lạnh trong năm. Bệnh cải thiện sau khi không tiếp xúc với lạnh.

Việc điều trị cước da theo bác sĩ Tâm quan trọng nhất là giữ ấm tay chân.

Phòng cước da, đặc biệt với các bệnh nhân có khuynh hướng cước da dạng mạn tính nên thực hiện không hút thuốc lá vì trong thuốc lá chứa nicotin làm co mạch. Ở nhà hay nơi làm việc cần tránh gió lùa, có thiết bị sưởi ấm. Đeo găng tay, tất, tập thể dục thường xuyên. Hạn chế sử dụng các thuốc co mạch – caffein, thuốc thông mũi và hỗ trợ ăn kiêng. Dùng các thuốc giãn mạch như nifedipine trong mùa Đông.