Vì sao không nên uống thuốc dạng viên sủi khi bị tăng huyết áp?

Viên sủi là dạng bào chế tiện lợi, giúp hoạt chất tan nhanh trong nước, dễ uống và hấp thu tốt hơn.

Tuy nhiên, với người bị tăng huyết áp , việc sử dụng viên sủi có thể tiềm ẩn nguy cơ làm tăng huyết áp, gây hại cho tim mạch nếu dùng thường xuyên hoặc không đúng cách.

Viên sủi (thuốc dạng sủi) là dạng bào chế được thiết kế để hòa tan hoàn toàn trong nước trước khi uống, tạo thành dung dịch chứa hoạt chất phân tán đều.

Ưu điểm nổi bật của dạng thuốc này là tăng khả năng hấp thu và hiệu quả sinh học cao hơn so với dạng viên nén thông thường, do hoạt chất đã được hòa tan hoàn toàn trước khi vào đường tiêu hóa. Nhờ đó, thuốc phát huy tác dụng nhanh hơn, đặc biệt hữu ích trong các trường hợp cần đáp ứng dược lý tức thời như giảm đau , hạ sốt hay bù điện giải.

Ngoài ra, viên sủi giúp giảm kích ứng dạ dày, vì dung dịch thuốc có tính đệm, ít gây tổn thương niêm mạc hơn so với viên nén hoặc viên nang. Đối với người cao tuổi, trẻ em hoặc người khó nuốt thuốc, dạng sủi cũng mang lại sự tiện lợi và tuân thủ điều trị tốt hơn. Một số chế phẩm còn được bổ sung hương vị dễ uống, giúp tăng tính chấp nhận của người bệnh.

Viên sủi là dạng bào chế tiện lợi, giúp thuốc hoặc vitamin tan nhanh trong nước, dễ uống và hấp thu tốt hơn.

2. Tại sao người tăng huyết áp không nên dùng viên sủi?

Nhiều người bị tăng huyết áp có thói quen sử dụng viên sủi vitamin C, viên sủi đa vitamin hoặc khoáng chất để tăng sức đề kháng… Tuy nhiên, hầu hết các chế phẩm dạng sủi đều chứa natri bicarbonat (NaHCO₃) hoặc natri carbonat (Na₂CO₃), các tá dược giúp tạo phản ứng sủi bọt khi hòa tan trong nước. Chính hai thành phần này khiến viên sủi có hàm lượng natri cao, trung bình từ 200 – 300 mg mỗi viên, thậm chí một số loại có thể chứa tới 1.000 mg natri, tương đương với nửa thìa cà phê muối ăn.

Đối với người khỏe mạnh, lượng natri này có thể không gây ảnh hưởng đáng kể. Tuy nhiên, ở người tăng huyết áp hoặc có bệnh tim mạch , việc bổ sung thêm natri sẽ làm tăng áp lực thẩm thấu của máu, dẫn đến giữ nước, tăng thể tích tuần hoàn và làm huyết áp tăng cao. Khi tình trạng này kéo dài, tim phải làm việc nhiều hơn, có thể gây phì đại cơ tim, suy tim hoặc đột quỵ.

Nếu sử dụng viên sủi hằng ngày, lượng natri có thể tích lũy âm thầm trong cơ thể, khiến huyết áp tăng trở lại dù người bệnh vẫn duy trì chế độ ăn hạn chế muối. Một số loại viên sủi còn được bổ sung caffeine hoặc đường, có thể kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim và huyết áp dao động mạnh hơn.

Đặc biệt, người đang điều trị bằng thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển (ACEI) hoặc thuốc chẹn beta có thể gặp mất cân bằng điện giải nếu sử dụng thêm viên sủi chứa natri hoặc kali, làm giảm hiệu quả kiểm soát huyết áp .

Bên cạnh đó, thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp thông qua cơ chế bài tiết natri và nước. Khi nạp quá nhiều natri từ viên sủi, thận phải tăng cường hoạt động để đào thải, dẫn đến quá tải chức năng lọc. Ở người lớn tuổi hoặc có bệnh thận mạn, khả năng đào thải natri vốn đã suy giảm, nên natri dễ ứ đọng gây phù, mệt mỏi và tăng huyết áp dao động, đồng thời làm nặng thêm tình trạng suy tim, suy thận.

Các nghiên cứu gần đây cũng ghi nhận, người thường xuyên sử dụng thuốc hoặc thực phẩm bổ sung dạng sủi chứa natri có nguy cơ tăng huyết áp và đột quỵ cao hơn 16 – 20% so với những người dùng dạng bào chế thông thường (viên nén, viên nang hoặc dung dịch không chứa natri). Do đó, bệnh nhân tăng huyết áp nên trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi lựa chọn sản phẩm dạng sủi để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị lâu dài.

Bệnh nhân tăng huyết áp nên trao đổi với bác sĩ trước khi dùng bất cứ loại thuốc nào.

Những trường hợp nên đặc biệt tránh dùng viên sủi:

– Người bị tăng huyết áp, bệnh tim mạch, suy thận mạn.

- Người đang điều trị bằng thuốc kiểm soát huyết áp hoặc lợi tiểu.

- Người phải ăn chế độ hạn chế muối nghiêm ngặt.

- Người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người có phù nề hoặc bệnh gan.

Ở các trường hợp này, việc sử dụng viên sủi nên được bác sĩ hoặc dược sĩ hướng dẫn, không nên tự ý dùng, dù chỉ là viên sủi vitamin hoặc thuốc giảm đau, cảm cúm dạng sủi.

3. Giải pháp thay thế an toàn

Người tăng huyết áp nên chọn:

- Ưu tiên dạng bào chế không chứa natri: Viên nén, viên nang, dung dịch uống hoặc bột hòa tan không có natri bicarbonat.

- Đọc kỹ thành phần trên nhãn: Nếu có dòng “sodium bicarbonate”, “sodium carbonate” hoặc “sodium citrate”, nên tránh.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng viên sủi trong thời gian dài, đặc biệt khi đang điều trị tăng huyết áp.

- Duy trì chế độ ăn ít muối (2g natri/ngày), tăng rau xanh, trái cây giàu kali (chuối, cam, bơ…) để hỗ trợ điều hòa huyết áp tự nhiên.

- Theo dõi huyết áp định kỳ để kiểm soát bệnh hiệu quả và an toàn.