Vết xước vùng kín có thể c.hết người

Đã có nhiều cái c.hết đáng tiếc chỉ vì người bệnh coi thường việc điều trị sớm những vết trầy xước ở vùng kín, dẫn đến hoại tử tầng sinh môn, một loại bệnh có tỷ lệ t.ử v.ong cao hiện nay. Nhom ngươi được xác định dễ gặp tai hoạ này là bệnh nhân tiêu đương, nghiên rươu, beo phi, xơ gan, suy giam miên dich…

Tâng sinh môn la tư dung mô ta vung da giưa biu va hâu môn ơ phai nam, vung da giưa âm môn va hâu môn ơ phai nư. Hoai tư tâng sinh môn la bênh đa đươc tac gia Fournier mô ta năm 1883 (Fournier’s gangrene). Luc đâu bênh Fournier’s gangrene mô ta nguyên nhân xuât phat tư đương tiêt niêu va cơ quan sinh duc ngoai cua phai nam nhưng vê sau ngươi ta phat hiên thêm cac nguyên nhân khac xuât phat tư cơ quan sinh duc nư va vung hâu môn.

Thủ phạm gây hoại tử tầng sinh môn

Hoai tư tâng sinh môn gây ra do vêt thương hay vêt trây xước da ơ vung tâng sinh môn, sau đo cac vi trung se xâm nhâp qua vêt thương hay vêt trây gây ra tinh trang pha huỷ da, mô dươi da, căn cơ va cơ vung tâng sinh môn. Do nằm ở vung đươc che kin qua nhiêu lơp vai it thông thoang va âm ươt, nếu không chú ý vê sinh (vì lý do nghê nghiêp hay thiêu hiêu biêt) thì đây la môi trương sinh sông cua nhiêu vi khuân, khi co vêt thương hay vêt trây xước dê bi nhiêm trung. Vi khuân gây tinh trang hoai tư tâng sinh môn thương la loai vi khuân yêm khi, vi khuân sinh mu như streptocoque, staphylocoque, pseudomonas, staphylocoque aureus khang methicillin, nâm… Đăc điêm cua hoai tư tâng sinh môn la gây tinh trang hoai tư dai cân nông ơ vung tâng sinh môn, tôc đô hoai tư nay rât nhanh, từ 2 – 3cm/giơ va tư đo lan nhanh đên biu dai va dương vât. Tôc đô hoai tư nay nêu không ngăn chặn se ăn lan lên vung ben, lam hoai tư ca vung ha vi.

Nguyên nhân gây tinh trang nhiêm trung thường xuât phat tư: cơ quan sinh duc nam (do lam thu thuât ơ niêu đao như đăt thông tiêu, nong niêu đao, chân thương giâp niêu đao, sau phâu thuât tiêt niêu, chich ma tuý vao tinh mach trên dương vât…); cơ quan sinh duc nư (apxe tuyên Bartholin, nhiêm trung sau sây thai, pha thai, phâu thuât vung âm đao…); hâu môn (sau phâu thuât ơ vung hâu môn, hiên nay găp nhiêu nhât ơ bênh nhân điêu tri tri ro theo kinh nghiêm dân gian như bôi thuôc, đắp la thuôc…)

Khởi phát từ những cơn ngứa vùng kín

Triêu chưng đê phat hiên hoai tư tâng sinh môn thương băt đâu vơi cac triêu chưng âm thâm như ngưa va kho chiu ơ cơ quan sinh duc ngoai, sau đo dân đên cơn đau dư dôi vung cơ quan sinh duc ngoai, tiên triên cac triêu chứng theo cac thơi ky như sau: triêu chưng bao trươc (sôt va lơ đơ xay ra trong vong hai đên bảy ngay); đau dư dôi ơ vung cơ quan sinh duc ngoai kem theo phu nê da vung da tâng sinh môn; đau tăng dân ơ vung cơ quan sinh duc ngoai kem theo nhưng nôt mân đo da vung da tâng sinh môn; xuât hiên cac vêt sam đen da va tiêng lep bep dươi da vung da tâng sinh môn; vêt hoai tư xuât hiên ơ vung da tâng sinh môn va mu chay ra tư cac vêt thương; nêu không điêu tri kip thơi se dân đên choang nhiêm trung, nhiêm trung huyêt va hoai tư lan rông ra khoi vung tâng sinh môn đên vung bung dươi.

Tinh trang hoai tư tâng sinh môn rât dê phat triên ơ nhom bênh nhân co nguy cơ cao như tiêu đương (hơn 60%), nghiên rươu, lơn tuôi, suy dinh dương, suy giam miễn dich (HIV), beo phi, uông thuôc corticoid keo dai, xơ gan, bênh ung thư bach câu… Bênh thương xay ra ơ tuôi tư 30 đên 70, nhât la ngươi trên 70 tuôi, ơ tre em có it hơn nhưng nêu xay ra thi thương găp ơ tre nhũ nhi dươi ba thang tuôi. Ty lê bênh xay ra ơ phai nam gâp mười lân phai nư.

Cần phát hiện sớm và phòng ngừa

Hoai tư tâng sinh môn la loại bênh năng, co ty lê tư vong rất cao (4 – 75%) nêu phat hiên muôn va không điêu tri kip thơi. Ngay cả khi được chữa lành thì cung đê lai di chưng năng nề. Ơ Viêt Nam, do thiêu hiêu biêt nên nhiều người điêu tri cac bênh vung hâu môn như tri, mach lươn băng đắp la thuôc, bôi thuôc không co nguôn gôc ro rang, chich thuôc lam rung tri… gây nhiêm trung vung tâng sinh môn, dân đên hoai tư, nhiêm trung huyêt, rât dê tư vong hay đê lai di chưng năng nê không hôi phuc.

Điêu tri loại bệnh này thương rât kho khăn do phai dung cac khang sinh thê hê mơi va liều cao trên bênh nhân có sức đê khang kem do bị bênh man tinh (tiêu đương, beo phi, xơ gan, nghiên rươu, suy giam miên dich…) Nếu phat hiên sơm tinh trang nhiêm trung, sẽ phâu thuât rach thao mu va dân lưu mu tranh lan rông vêt hoai tư. Chính vì vậy phong ngưa va phat hiên sơm bênh là rất quan trọng. Không nên coi thương cac vêt thương hay cac vêt trây xước vung tâng sinh môn ơ nhom ngươi co nguy cơ cao vi hoai tư tâng sinh môn năm ơ vung kin đao, nêu không chu y thăm kham kỹ se dê bo sot thương tôn, đên khi phat hiên thi đa muôn.

Theo SGTT