Về rẫy ăn còng

Theo dõi VGT trên

Mặc nắng gay gắt miền Trung, các mẹ các chị ở đây càng cười tươi, vì họ tin chắc sẽ có mẻ mắm còng ưng ý.

Đứng cạnh một góc sông Vàm Cỏ, anh Tám Nhịn ở ấp Muôn Nghiệp, xã Bình Đông, thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang, chỉ tay ra mặt sông, giọng trìu mến: “Khúc sông này có dòng nước xoáy ngầm mạnh dữ dội lắm. Cũng chỉ có chỗ này, đám cá ngát, chìa vôi, bông lau… thường lui tới kiếm mồi”.

Về rẫy ăn còng - Hình 1

Còng ở vùng nước lợ gần cửa sông

Khoảng 50 năm trước, vùng đất anh Tám sống hiện nay là dãy ruộng “biền dai”, thuỷ triều và cá tôm lên xuống thoải mái, ngày hai lượt. Thời đó, người ta chỉ trồng lúa một vụ/năm, toàn những giống chịu phèn lợ và kháng sâu bệnh tốt như huyết rồng, nàng co… nên không cần thuốc trừ sâu. Nhờ vậy, đám còng chạy đỏ rẫy, lũ tôm đất, tôm bạc búng nghe tanh tách dưới chân ruộng, bọn cá bống kèo lội lềnh khênh ở mấy vũng trâu nằm… Cái ngon thuần phác thật gần kề!

Ấm áp quà sông

Video đang HOT

Được biết, ngày trước, từ cuối tháng mười âm lịch, sau vụ gặt, dù thất hay trúng mùa dân “khổng tước nguyên” (gò có nhiều chim công đậu) đều nấu mâm cơm gạo mới cúng thần nông, vị thần bảo hộ mùa màng. Họ nhanh tay bắt con cá lóc đồng mập ú trong ao, con cua biển “chắc nụi” ngoài bìa rẫy đem nướng trui, pha dĩa mắm còng thật khéo, cắt mớ đọt rau lang mập mạp, bới tô cơm gạo mới… thành kính khấn vái, nguyện cầu cho mưa thuận gió hoà, mùa lúa sau trúng hơn mùa trước.

Còng có nhiều loại, mỗi loại hợp với vài kiểu chế biến khác nhau. Ví như còng chìa vôi, có một càng to khệnh khạng, màu vàng tươi hoặc nửa vàng nửa xanh rất bắt mắt. Thịt càng rất ngọt thơm, nên người ta chỉ dùng móc sắt ngoé lấy càng nó đem rang hoặc nướng ăn chơi. Còng ta thịt ngọt nhưng ít gạch, hợp với các món rim, lăn bột chiên… ăn cơm. Nhỏ con hơn còng ta, dáng bò lom khom trông thật khổ sở nhưng cho nhiều gạch và rất béo, đó là còng quều. Từ cuối tháng mười âm đến tháng giêng, thịt da chúng đầy đặn hơn. Bắt chúng về ủ mắm thì ngon khỏi chê.

Nỗi buồn mắm “tiến vua”

Mùa này, nắng chang chang nóng bức không kém cái nắng miền Trung. Thế mà hay! Không có nắng gắt, mắm còng sẽ không chín tới. Mặc nắng gây “nổi đom đom mắt”, các mẹ các chị ở đây càng cười tươi, vì họ tin chắc sẽ có mẻ mắm còng ưng ý. Mắm ủ khoảng một tháng là ăn được. Nhưng vẫn chưa thật ngon. Phải để trong mát thêm vài tháng nữa, mắm mới thật hao cơm! Cứ vậy, họ trữ để dùng dần quanh năm.

Còn một “bí sử” về loại mắm nhà quê này. Theo ông Nguyễn Phúc Ưng Viên, hoàng thân triều Nguyễn, hiện ở Gò Vấp, thời đức bà Từ Dũ (Phạm Thị Hằng) làm dâu đất thần kinh, mắm còng cũng từng thuyết phục được nhiều cái lưỡi kén ăn chốn cung đình. Thời ấy, cứ đến xuân hè, ghe bầu chở thổ sản từ Gò Công như: mắm còng, mắm tôm chà, mắm nghêu… ra Huế cho bà Từ Dũ, để khuây khoả nỗi nhớ quê!

Về rẫy ăn còng - Hình 2

Mắm còng, một đặc sản có vị rất riêng

Nhưng ông Ưng Viên khẳng định, vua xưa không hề ăn các loại mắm tiến cung, vì sợ bị đầu độc. Mặc dù không được vua “ngự”, song mắm còng cũng góp phần vỗ về tâm hồn người xa xứ như bà Từ, giúp bà toàn tâm gánh tròn vai mẫu nghi thiên hạ và làm một bà mẹ mẫu mực cho hậu thế noi theo.

Thiếu vắng mắm còng lột!

Nguyên liệu để làm mắm còng chua đạt hàng đệ nhất khoái, không thể thiếu con còng lột tự nhiên. Cũng như cua, ba khía, khi chuẩn bị lột xác còng tích trữ thật nhiều dinh dưỡng, cao điểm là giai đoạn hai da (còng cốm). Còng tách bỏ “bọng đái”, rửa sạch, để ráo, cho uống vài ly rượu đế. Không thể thiếu vài cục cơm nếp nấu nhão, mấy cọng củ riềng hoặc củ gừng non xắt nhuyễn để mắm nhanh lên men. Vẫn chưa hoàn hảo, cần thêm nắm lá chùm ruột nửa non, nửa “dày dày” (không quá già) và năm ba lát mía còn da lèn chặt lại. Hũ dùng nhận mắm là những vật dụng bằng gốm như vịn, tĩn, khạp nhỏ – bên trong không tráng men. Đậy kín, để ở chỗ nắng râm. Đợi ba ngày sau đã ngon ăn!

Hiện còng lột đang khan hiếm, nên gia đình anh Tám Nhịn nghĩ ra cách xả chất vôi từ con còng chắc, để ủ ra một loại mắm còng dẻo khá độc đáo. Anh Tám không giấu nghề, cởi mở chia sẻ: “Ban đầu nhận 1 ký mình còng ngập trong dung dịch đun sôi để nguội gồm: nước mưa, 8g đường, 4g muối và mớ ớt hiểm giã. Mười ngày sau chất vôi sẽ nổi hết lên trên. Đổ ra hết. Vắt khô. Gia vị thêm, ủ lại, chờ chua”. Nhưng anh Tám cho rằng mắm còng dẻo ăn chỉ “đỡ ghiền thôi”, chứ sao bằng mắm còng lột.

Theo Tấn Tới (Sài Gòn tiếp thị)

Tốn cơm với cá kèo kho dưa cải

Vị beo béo đặc trưng của cá kèo cùng chua giòn của dưa cải đưa cơm cực kỳ.

Nếu có dịp ghé miền Tây vào mùa cá kèo, bạn hãy thưởng thức món ngon độc đáo này. Và tôi tin chắc trước khi ra về, trong nhật ký hành trình của bạn sẽ ghi thêm một món ngon dân dã độc đáo của miền sông nước.

Tôi còn nhớ khoảng thập niên 1960, về Cà Mau thăm người thân vào mùa cá kèo, người dân nơi đây mỗi lần giở đáy lên được hàng trăm ký. Vì cá quá nhiều, không đủ lu, hũ để chứa, nên có người phải đào hầm nhỏ cặp mé kênh để rộng cá. Con cá kèo thuở ấy giá rất rẻ, bán cũng như cho. Chính vì thế trong từ ngữ dân gian Nam bộ còn lưu truyền từ mua vé xem cải lương "hạng cá kèo" (ám chỉ vé hạng bét, hạng bình dân giá rẻ ngồi cuối rạp!) đến ngày nay.

Cá kèo (còn gọi cá bống kèo) là loại cá da trơn sinh sống ở môi trường tự nhiên vùng nước lợ, nhiều nhất là ở Cà Mau. Cá kèo xuất hiện vào mùa mưa (nhiều nhất vào con nước rong), khi những hang cá bị chìm sâu dưới nước, khiến chúng nổi lên trôi theo dòng chảy trên các kênh rạch trông từ xa tựa như những trái mù u. Và người dân nơi đây thường đóng đáy để đánh bắt.

Nói thế có lẽ chỉ là hoài niệm vì bây giờ con cá kèo đã "lên ngôi" và nghiễm nhiên vào các quán ăn, nhà hàng với những tên gọi mỹ miều là món "đặc sản", giá cả cũng không còn rẻ như xưa nữa.

Tốn cơm với cá kèo kho dưa cải - Hình 1

Đĩa cá kèo kho dưa cải dân dã- Ảnh: Thanh Tâm

Cá kèo sở dĩ được mọi người ưa chuộng vì hương vị đặc biệt khó quên do bộ ruột cá béo, mật cá đăng đắng. Ai ăn cá kèo mà không ăn được bộ ruột cá kể như chưa phải là người sành ăn. Cá kèo chế biến được nhiều món ăn đặc trưng của miền đồng bằng sông nước Cửu Long: cá kèo kho mặn, nấu canh chua, nướng ống sậy, nhúng lẩu, kho mắm, làm khô... Nhưng đặc biệt dân dã và dễ làm là cá kèo kho dưa cải.

Cá kèo mua ở chợ (hay đánh bắt được) phải lựa cá còn thật tươi cho vào rổ. Xé nhỏ lá chuối tươi bỏ lên và dùng tay chà xát, xả nước lạnh vài lần cho sạch nhớt. Dùng dao cắt bỏ phần miệng và đuôi cá (không mổ bụng bỏ ruột), thế là xong. Người có kinh nghiệm luôn dặn đừng dùng muối chà xát cũng như cắt cá ra làm đôi khi chế biến cá sẽ cứng mất ngon.

Kế đến, dưa cải (chọn loại dưa có vị chua) rửa sạch, cắt bỏ lá chỉ lấy cọng, xắt lát mỏng vắt ráo. Cho dưa cải vào chảo xào với mỡ (dầu) tỏi cho thơm. Đổ nước lạnh vào ngập xâm xấp với dưa cải và cho gia vị (nước mắm, bột ngọt, đường, nước màu...) cho vừa khẩu vị và màu sắc hấp dẫn. Điều chỉnh lửa liu riu cho đến khi nước ướp thấm vào, dưa cải vừa mềm cho cá kèo vào.

Cá kèo "nhát" lửa chín nhanh, chờ lửa sôi vài dạo, dùng đũa bẻ cá gãy ra làm đôi là được. Cho thêm hành lá xắt nhuyễn vào chảo nhắc xuống, múc ra đĩa. Muốn đậm đà hương vị và màu sắc bắt mắt cho vài trái ớt hiểm chín và một ít tiêu xay vào là xong.

Cầm đũa gắp phần đầu (nơi có ruột cá) cùng với miếng dưa cải cho vào miệng nhai chậm rãi, sẽ cảm nhận được vị "đăng đắng, beo béo đặc trưng" của mật hòa quyện cùng vị chua chua, giòn giòn của dưa cải như kích thích mọi giác quan. Thêm miếng cơm nóng vào nữa khiến bao tử bạn như thôi thúc đòi ăn tiếp chén thứ hai, thứ ba... Thoáng chốc, nồi cơm được vét sạch veo lúc nào không hay biết!

Theo Thanh Tâm (tuoitreonline)

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Mua được cá ngon, làm thành món này ai cũng tưởng là thịt, ăn "cuốn cả lưỡi" đến miếng cuối cùng
22:05:10 20/11/2024
Phở cuốn Hà Nội và phở Nam Định góp mặt tại Liên hoan Ẩm thực Quốc tế 2024
21:06:02 21/11/2024
Hôm nay thứ 5, hãy nấu thực đơn cơm nhà 3 món ngon miệng thanh mát
21:16:09 21/11/2024
Thịt ngâm mắm: Mê đắm từ miếng đầu tiên
06:03:29 21/11/2024
Bỏ túi ngay công thức làm gà xào cải thìa ngon ngậy, hao cơm
05:55:59 21/11/2024
Cách làm cá phi lê chua ngọt đậm đà, đưa cơm, ăn hoài không ngán
05:57:14 21/11/2024
Hôm nay nấu gì: Bữa ăn giàu đạm nhưng cực ngon lại không hề ngán ngấy
16:40:08 21/11/2024
Cách làm cơm rang coca vừa lạ vừa ngon
05:57:01 22/11/2024

Tin đang nóng

Mẹ định bán đất, lấy tiền trả nợ cho em trai, tôi cười chua chát hỏi một câu khiến bà chấn động, còn tôi về trong nước mắt
05:41:18 22/11/2024
Mẹ tôi dõng dạc hủy đám cưới sau khi mẹ chồng tương lai đọc "diễn văn" miệt thị thông gia
05:38:11 22/11/2024
Sự trở lại ngoạn mục nhất Hollywood: Lindsay Lohan - nàng công chúa sa ngã sao lại đẹp "ngộp thở" thế này
06:41:14 22/11/2024
Hoa hậu Quốc tế Thanh Thủy: Lên tiếng chính thức về hình ảnh đăng ký kết hôn, bật khóc nức nở vì lí do gì?
06:49:21 22/11/2024
Nhan sắc giả dối của Lee Min Ho
06:04:14 22/11/2024
Góc khuất kinh hoàng của Kpop: Thực tập sinh nữ suy kiệt, tắt kinh vì nhịn ăn cắm đầu vào phòng tập
06:44:30 22/11/2024
Chồng nửa đêm lẩm bẩm vài câu rồi bật dậy, vô thức đi lại trong phòng, tôi cười anh mộng du cho tới khi biết sự thật thì ngã ngửa
05:31:32 22/11/2024
Dọn dẹp bàn làm việc của chồng, tôi suýt ngất khi đọc được một tờ giấy
05:07:22 22/11/2024

Tin mới nhất

Cách làm đậu hũ nhồi thịt cực đơn giản

05:59:45 22/11/2024
Đậu hũ nhồi thịt là món ăn khá phổ biến của nhiều gia đình Việt, cách làm món này cũng rất đơn giản. Hãy cùng tham khảo cách làm dươi đây nhé!

Cách nấu bún mắm miền Tây ăn là ghiền

05:58:13 22/11/2024
Bún mắm là món ăn đặc trưng của người dân miền Tây Nam Bộ, mang hương vị đậm đà từ mắm cá linh, cá sặc kết hợp với các loại hải sản và rau sống tươi ngon.

Cách làm món thịt lợn kho sữa chua Yakul đang cực hot trên mạng

05:56:05 22/11/2024
Thịt lợn kho sữa chua Yakul là món ăn đang gây sốt dữ dội trên mạng xã hội Trung Quốc, mọi người đua nhau làm thử, chia sẻ công thức và kinh nghiệm.

Mách bạn cách món khoai lang gừng, giòn bên ngoài, dẻo bên trong

05:55:23 22/11/2024
Một trong những món ăn phổ biến ngày nay là khoai lang gừng, mang đến một cách thưởng thức khoai lang đầy mới mẻ và hấp dẫn.

Gợi ý cách làm đậu hũ non hấp xì dầu mềm ngon cực hấp dẫn

05:55:35 21/11/2024
Món ăn này không chỉ dễ làm mà còn rất dễ khiến bạn phải say lòng ngay từ lần thưởng thức đầu tiên. Đậu hũ non mềm mịn, thấm đều nước sốt đậm đà, mang đến một hương vị hài hòa khó quên.

Khám phá cách làm gà chiên húng quế giòn rụm, thơm lừng, ngon ngất ngây

05:54:54 21/11/2024
Khám phá cách làm gà chiên húng quế giòn rụm, thơm lừng, ngon ngất ngây. Đây là món ăn tuyệt vời cho bữa cơm gia đình hay những buổi tụ họp bạn bè.

"Nấu gì cho bữa cơm nhà ngày trời trở lạnh?": Đây là 5 món nóng hổi, dễ làm và ngon miệng vô cùng

09:59:10 20/11/2024
Chúng ta hãy cùng khám phá 5 món ăn ngon nóng hổi, giàu dinh dưỡng rất thích hợp cho những ngày thời tiết đầu mùa đông này.

Đặc sản Nam Định vào mùa, nhanh tay làm ngay món gỏi này vừa ngon lại bổ dưỡng, không ăn quá phí

05:52:03 20/11/2024
Củ niễng không chỉ thơm ngon mà còn rất linh hoạt trong chế biến, có thể làm thành nhiều món hấp dẫn như củ niễng xào trứng, xào thịt bò, hay nấu canh chua, gỏi củ niễng...

Thấy 3 loại "rễ" này ngoài chợ, mua ngay về nấu món ngon lại tăng khả năng kháng virus, giúp cơ thể khỏe mạnh suốt mùa đông

05:51:14 20/11/2024
Đây là một quan niệm ăn uống trong bốn mùa để tốt cho cơ thể. Vậy tại sao nên ăn nhiều rễ vào mùa đông?; Rễ được nhắc trong quan niệm này là gì?

Loại củ nằm sâu dưới bùn có lõi trắng tinh, đem làm thế này được món ăn chơi giòn ngon, thơm phức

05:50:23 20/11/2024
Củ sen chiên kiểu này giòn tan, có vị cay cay, thơm thơm vô cùng hấp dẫn. Đây sẽ là món ăn chơi thú vị cho những ngày se lạnh.

Hôm nay nấu gì: Cơm tối ngon miệng, thanh mát, nhìn là muốn ăn ngay

16:45:52 19/11/2024
Bữa cơm này tuy không cầu kỳ nhưng lại có thể gây thương nhớ cho những ai thưởng thức. Cơm tối ngon miệng, thanh mát, nhìn là muốn ăn ngay

Món ngon mùa Đông bổ rẻ: Biến loại củ tốt cho người tiểu đường thành món ngon chỉ có trong mùa lạnh

09:48:31 19/11/2024
Cách chế biến đơn giản được làm từ loại củ tốt cho người tiểu đường này là món ngon mùa Đông bổ rẻ, được nhiều người ưa thích trong thời tiết lành lạnh.

Có thể bạn quan tâm

Quả chuối vừa được mua vào buổi sáng với giá 9.000 đồng, buổi tối bán với giá 157 tỷ đồng

Sáng tạo

11:20:19 22/11/2024
Một quả chuối trong nhiều năm đã gây tranh cãi trong giới nghệ thuật đã được bán với giá 6,2 triệu USD (hơn 157 tỷ đồng) bao gồm cả phí tại cuộc đấu giá nghệ thuật đương đại của Sotheby s New York vào tối thứ Tư

Người đàn ông mất ngủ suốt 32 năm vì bị sếp mắng oan

Lạ vui

11:20:01 22/11/2024
Sau một lần bị cấp trên đổ lỗi một cách bất công, người đàn ông rơi vào trạng thái buồn bực, uất ức và bị mất ngủ suốt nhiều năm.

Áo khoác dài, món đồ sành điệu, đáng giá nhất tủ đồ mùa đông

Thời trang

11:13:20 22/11/2024
Kiểu áo khoác mùa đông đặc trưng nhất chính là trench coat (áo khoác dài, áo măng tô). Chỉ vào mùa cuối năm, tín đồ thời trang mới thỏa sức diện item này đi học, đi chơi, đi làm mà không cần e ngại điều gì.

2 học sinh tiểu học thức dậy từ 5h sáng để đọc sách, chưa kịp khen, netizen đã giận dữ khi thấy thứ sau lưng các em

Netizen

11:09:39 22/11/2024
Mong muốn con cái giỏi giang, thành công là tâm lý chung của hầu hết các bậc phụ huynh. Dù xuất phát từ tình yêu thương chân thành hay những kỳ vọng cá nhân, ai cũng mong con mình trở thành người ưu tú.

Bắt giữ 4 đối tượng trộm cắp và tiêu thụ tài sản

Pháp luật

11:08:50 22/11/2024
Ngày 22/11, Công an tỉnh Thanh Hoá thông tin, Công an thị xã Bỉm Sơn vừa bắt giữ 4 đối tượng ở tỉnh Ninh Bình để điều tra tội trộm cắp và tiêu thụ tài sản.

Vụ diễn viên, MC bị bắt: Phát hiện giao dịch đáng ngờ liên quan chính trị gia

Thế giới

11:02:34 22/11/2024
Liên quan đến vụ án The Icon Group, Cục Điều tra Đặc biệt (DSI) hướng sự chú ý vào 1 chính trị gia sau khi liên kết dòng tiền giữa các nghi phạm và mẹ của người này.

Phong cách trẻ trung của 'Anh trai say hi' JSOL

Phong cách sao

10:56:25 22/11/2024
Trong đó các item mang tính trẻ trung, hiện đại thường được JSOL sử dụng khá nhiều như áo thun, áo sơ mi, quần short hay các set đồ jeans.

Kiều Anh xinh đẹp hội ngộ dàn diễn viên 'Phía trước là bầu trời' sau 23 năm

Phim việt

10:53:13 22/11/2024
23 năm sau khi phát sóng Phía trước là bầu trời , 3 diễn viên Kiều Anh, Hà Hương và Văn Anh gặp lại trên thảm đỏ sự kiện ra mắt phim Linh miêu - Quỷ nhập tràng tại Hà Nội tối 21/11.

Hồ Ngọc Hà: Có lúc tôi bế tắc, không biết phải làm gì!

Nhạc việt

10:50:06 22/11/2024
Có lúc tôi bế tắc, không biết mình cần phải làm gì, không biết còn được yêu thương không... , Hồ Ngọc Hà trải lòng.

Bị bất tỉnh sau cú tông xe máy vào ô tô đang dừng đèn đỏ

Tin nổi bật

10:33:51 22/11/2024
Khi tài xế ô tô cho xe dừng đèn đỏ tại ngã tư Bồn Nước (phường An Bình, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) thì bị xe máy, biển số: 60M1-37xx do một người đàn ông điều khiển, lưu thông hướng cùng chiều tông vào đuôi.

Trà xanh và 7 thức uống buổi sáng khác tốt cho sức khỏe, giúp đẹp da mùa hanh khô

Làm đẹp

10:25:04 22/11/2024
Cách chuẩn bị rất đơn giản: Rót một cốc nước ấm rồi thêm nước cốt của nửa quả chanh và chút mật ong vào nước rồi khuấy đều trước khi uống.