Về miền Tây ăn rau tập tàng… lá cách, nhãn lồng mát ruột mát gan

Trời miền Tây mấy hôm nay đột nhiên nóng như đổ lửa. Người xứ quê lại thèm thuồng một dĩa rau tập tàng luộc để chấm kho quẹt ăn một bữa cho mát ruột mát gan.

Rau tập tàng chấm kho quẹt. QUÁCH DUY THỊNH

Rau tập tàng là tên gọi chung của nhiều loại rau trong vườn kết hợp lại. Nhưng kỳ lạ, loại rau này khi kết hợp thì hết sức ăn ý và làm nên món ngon ẩm thực độc đáo ở xứ miệt vườn miền Tây.

Mất khoảng 30 phút để hái hết tất cả các loài rau xung quanh vườn. Do rau mọc tự nhiên nên nhìn xanh mơn mởn và tươi non. Một rổ rau có thể luộc được một dĩa vừa ăn cho gia đình thưởng thức.

Hầu như các loài rau quanh vườn này đều là một vị thuốc nam có tác dụng an thần, thanh nhiệt, mát gan, đặc biệt là hiệu quả điều trị mất ngủ vô cùng tuyệt vời.

Mùa nào thức ấy nên mùa hạn như thế này trong các loài rau vườn rất dễ gặp dây nhãn lồng hay còn gọi là cây chùm bao. Trái chín có màu vàng bên trong hạt màu đen. Tới mùa trái chín trẻ con vùng nông thôn rất thích.

Nhãn lồng còn gọi là cây chùm bao

Ngoài ra rau ráng này mọc hoang theo bờ sông, rạch nơi có nguồn nước lợ và nước mặn. Nên dù miền Tây đang hạn mặn nhưng loài này vẫn mọc vô số kể xung quanh nhà. Rau ráng cùng họ với loài dương xỉ hay rau choại. Rau này có tính mát, mang đi luộc ăn kèm với các món mặn rất bắt miệng.

Rau ráng mọc hoang theo bờ sông, rạch nơi có nguồn nước lợ và nước mặn

Cây ớt hiểm là loài cây được trồng quanh năm trong vườn nhà ở xứ quê. Trái thường nhỏ, có vị cay xé. Người dân thường tận dụng cả đọt ớt hiểm (không lấy trái) để nấu canh hay luộc kèm với các loài rau khác. Đọt ớt có vị thơm, không đắng.

Ớt hiểm

Mùa hạn mặn nên rau trong vườn loài nào chịu được hạn tốt, còn sống thì hái vào gọi là rau tập tàng. Nếu mùa mưa thì có thêm lá lốt, cải trời, lá bình bát, bồ ngót, mồng tơi hay đọt rau lang, dây khoai mỡ.

Mỗi loài rau có mùi vị khác nhau. Ngoài luộc thì người dân quê còn biến tấu như nấu canh tôm sông hoặc nhiều loài có thể ăn sống khi rửa sơ qua nước muối.

Cây lá cách là loài cây rất đặc trưng của người dân Nam Bộ. Nhất là món bánh xèo mà không có lá cách xem như giảm đi phần ngon. Mùi của lá cách hơi hắc nhưng ăn vào rất mát gan và chữa nhiều loại bệnh theo Đông Y. Ngoài lá cách dùng để xáo nước cốt dừa với thịt bò thì lá cách dùng để luộc để tăng mùi thơm cùng với các loài rau khác.

Cây lá cách

Rau đắng đất thường mọc trên đất pha cát ở các ruộng hoang, các hố nông cạn nước vào mùa khô. Rau này có tác dụng kiện vị, sát trùng, nhuận tràng. Theo Đông y, toàn cây rau đắng đất có vị đắng, tính mát, có tác dụng lợi tiêu hóa, khai vị, lợi tiểu, nhuận gan, hạ nhiệt. Ngoài luộc cùng các loài rau khác thì rau này còn ăn chung với cháo cá lóc đồng.

Rau đắng mọc ở rất nhiều nơi

Rau dền đất thường mọc hoang ở các ruộng nơi có trồng đồ hàng bông. Rau dền có vị ngọt, tính mát, chứa nhiều chất dinh dưỡng. Đặc biệt, hàm lượng chất sắt trong rau dền rất cao và trở thành một trong những loại thực phẩm cung cấp chất sắt.

Rau dền đất

Cây lức là một loại cây bụi, mọc ở rất nhiều nơi. Từ lâu loại cây này đã được dùng làm thuốc chữa trị bệnh trĩ khá hiệu quả. Theo y học cổ truyền, cây lức có vị đắng, cay, thơm, tính ấm. Công dụng tán phong hàn, lợi tiểu, tiêu độc, tiêu ứ, tiêu đờm, sát trùng, làm ăn ngon miệng, giúp tiêu hoá. Chính vì điều đó mà đọt lức rất tốt cho sức khỏe khi mang đi hấp cơm hay luộc làm rau ăn trong đời sống hàng ngày.

Cây lức

Bữa cơm miền quê tuy đạm bạc với mớ rau tập tàng mới hái ngoài vườn. Tô nước luộc rau nêm thêm gia vị rồi bỏ vài cọng hành cũng làm nên một tô canh thơm lừng cho cả nhà húp xì xụp giải nhiệt trong ngày nắng hầm hập.

Gắp một đũa rau tập tàng luộc chấm vào ơ kho quẹt với mỡ vàng rực. Vị mằn mặn của nước mắm và ớt cay rồi lại đưa thêm miếng cơm mới cảm thấy vừa lòng hả dạ cơn thèm thuồng một món đồng quê nhưng lại rất ngon miệng.