Vẻ đẹp mê hoặc của đầm phá nước lợ lớn nhất Đông Nam Á

Với khoảng 22.000 ha diện tích mặt nước, Tam Giang – Cầu Hai được mệnh danh là hệ sinh thái đầm phá ven biển lớn nhất Đông Nam Á, mang trong mình nét hoang sơ, vắng lặng, bình yên khiến bất kỳ ai đến đây cũng phải ngỡ ngàng.

Vùng đầm phá Tam Giang – Cầu Hai trải dài 68 km trên địa bàn 4 huyện ( Phú Lộc , Phú Vang, Quảng Điền, Phong Điền) và thị xã Hương Trà. Đây là vùng đầm phá ven biển lớn nhất Đông Nam Á với hệ sinh thái thảm cỏ biển tại khu vực Cồn Tè (Hương Trà); Thảm thủy sinh nước ngọt tại cửa sông Ô Lâu (Phong Điền) và hệ sinh thái rừng ngập mặn tại khu vực Rú Chá (Hương Trà).

Hoàng hôn trên phá Tam Giang – Cầu Hai.

Tam Giang – Cầu Hai được mệnh danh là 1 trong những vùng đất ngập mặn lớn nhất Đông Nam Á, chiếm tới 48,2% diện tích mặt nước đầm phá ven bờ biển Việt Nam. Đây chính là vùng điều hòa khí hậu giữa 2 vùng cát, điều tiết lũ lụt và hạn chế nguy cơ ngập úng cho vùng đồng bằng.

Đầm phá Tam Giang – Cầu Hai.

Những chiếc ghe, ngư cụ thân quen của người dân ven đầm phá Tam Giang – Cầu Hai.

Không những thế, phá Tam Giang – Cầu Hai còn có chức năng duy trì nước ngầm vùng đồng bằng ven bờ và vùng đất cát ven biển, duy trì nguồn nước sinh hoạt cho nhân dân; Là nơi tự phục hồi chất lượng nước trước khi đổ ra biển (tích tụ lắng đọng chất thải) để bảo vệ cho môi trường biển được trong sạch.

Hoàng hôn trên phá Tam Giang – Cầu Hai.

Theo các nhà nghiên cứu, Hệ đầm phá Tam Giang – Cầu Hai là 1 trong những đại diện hiếm hoi của hệ sinh thái ven biển nhiệt đới với môi trường phức tạp và đa dạng; Chứa trong mình vùng đồng bằng châu thổ, vùng nước nông mở, vùng nước với đệm cỏ, các cửa sông và những nhánh sông bao quanh bởi những đụn cát.

Ngày mới nhộn nhịp trên đầm phá.

Chính vì thế, Tam Giang – Cầu Hai có tính đa dạng sinh học rất cao, xứng đáng là 1 bảo tàng nước, bảo tàng sinh học. Kết quả điều tra gần đây đã thống kê được tổng số loài tại khu vực này là 1.296 loài; Trong đó có 41 loài quý hiếm, gồm 295 loài thực vật phù du, 50 loài thực vật bậc cao, 73 loài rong và thực vật thủy sinh (bao gồm 7 loài cỏ biển), 119 loài động vật phù du, 215 loài động vật đáy, 361 loài cá và 137 loài chim.

Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Tam Giang – Cầu Hai chính thức được thành lập.

Khu rừng ngập mặn Rú Chá nằm ở xã Hương Phong, thị xã Hương Trà được xem là khu sinh quyển quan trọng của hệ đầm phá Tam Giang – Cầu Hai. Khu vực này chủ yếu là cây Chá cổ thụ hàng trăm năm tuổi.

Có thể nói, phát triển nuôi trồng thủy sản và du lịch trên vùng đầm phá đã tạo ra sinh kế và thu nhập cho nhiều người dân ven đầm phá, mở ra hướng làm ăn đầy triển vọng cho công cuộc xóa đói giảm nghèo ở nông thôn, góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn của tỉnh theo hướng tích cực.

Khám phá vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống ở đầm Cầu Hai

Được mệnh danh là kiệt tác của thiên nhiên, đầm Cầu Hai không chỉ mang vẻ đẹp hoang sơ, khoáng đạt của tự nhiên mà còn gây ấn tượng bởi cuộc sống bình dị của con người nơi đây.

Đầm Cầu Hai là một đầm nước lớn thuộc hệ thống đầm phá Tam Giang - Cầu Hai thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế. Toàn bộ hệ thống có 3 đầm phá hợp thành là phá Tam Giang, đầm Thủy Tú và đầm Cầu Hai.

Đầm Cầu Hai thuộc huyện Phú Lộc, cách thành phố Huế khoảng 40 km. Đầm Cầu Hai thông với biển Đông qua cửa Tư Hiền, thuộc xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc. Phía đông đầm được bao bọc bởi những dãy núi ngăn cách với biển, phía tây là đồng bằng - quần cư của những làng chài.

Đầm Cầu Hai sở hữu vẻ đẹp của thiên nhiên bao la rộng lớn, với núi non, sóng nước, trời mây; cùng với cuộc sống bình dị của con người. Những người dân nơi đây ngoài làm nông nghiệp thì phần lớn theo nghề chài lưới cùng những con thuyền trên đầm. Do nằm ở đoạn cuối của hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai nên đa phần thủy sản vùng nước lợ nơi đây được mệnh danh là ngon nhất Việt Nam dưới thời vua chúa nhà Nguyễn.

Bên ngoài cửa biển Tư Hiền, phía trái (theo hướng nước đổ ra biển) là bãi biển Vinh Hiền. Đây là một bãi biển đẹp với bờ thoải, nước trong, cát trắng và mịn; phù hợp để tắm biển.

Hiện tại, bãi biển Vinh Hiền vẫn còn rất vắng vẻ, hoang sơ, hầu như chưa được đầu tư hạ tầng du lịch, chỉ có một số cơ sở nghỉ ngơi ăn uống trong ngày. Tuy nhiên đây là một điểm đến đầy tiềm năng trong tương lai.

Những người dân làm nghề chài lưới có cuộc sống gắn liền với con thuyền trên sóng nước. Thời gian đánh bắt thủy sản thường diễn ra vào ban đêm. Từ cuối buổi chiều là ngư dân lên thuyền, thường họ đi cả gia đình và thuyền cũng như một ngôi nhà nhỏ di động. Những con thuyền đánh bắt thủy sản là thuyền máy lớn có mui, neo cách bờ xa; để tới đó người ta dùng những con thuyền nhỏ chống sào hay chèo tay.

Hoàng hôn buông trên đầm Cầu Hai. Đây là một trong những thời khắc đẹp nhất trong ngày.

Hoàng hôn tắt, bóng tối lan dần. Một không gian yên ả bao trùm, chỉ còn mặt nước tĩnh lặng với một vài con thuyền ngơi nghỉ.

Ngày mới ở Cầu Hai bắt đầu từ khoảng 3 giờ sáng, với phiên chợ cá thường ngày trên bến. Những người nhà của các thuyền chài, tiểu thương có mặt rất sớm để chờ thuyền cá đêm về. Chợ không chỉ mua bán thủy sản mà cũng là nơi cung ứng các mặt hàng thực phẩm, vật dụng thiết yếu cho ngư dân thuyền chài.

Những người đi chợ đa phần là phụ nữ. Thúng, mẹt, chậu, làn... được chuẩn bị sẵn để đón thủy sản trên thuyền về.

Và khi cá về, được chuyển lên bờ là chợ bắt đầu nhộn nhịp kẻ bán người mua.

Mặt trời ló rạng trong ánh bình minh ở cửa Tư Hiền.

Đây cũng là thời điểm phần lớn các thuyền đánh bắt nối đuôi nhau về bến.

Trong chốc lát bến thuyền đông vui tấp nập. Một ngày mới thực sự bắt đầu trong ánh nắng ban mai.

Những con thuyền nhỏ ra cập vào thuyền lớn để lấy thủy sản đem lên chợ.

Chuyển hàng lên bờ và phiên chợ thứ hai lại bắt đầu cho tới hết buổi sáng.

Khoảnh khắc bình yên của hai cha con ngư dân, sau đêm lao động trên đầm.

Những giờ phút nghỉ ngơi ngay trên sóng nước. Cuộc sống của ngư dân đầm Cầu Hai vất vả nhưng toát lên vẻ đẹp bình dị.

Cách chợ cá Vinh Hiền về phía tây khoảng 2 km là núi Túy Vân, cao 60m. Trên núi có một ngôi cổ tự là chùa Thánh Duyên. Chùa được khởi dựng từ thế kỷ 17 dưới thời các chúa Nguyễn. Tới thế kỷ 19, thời Minh Mạng triều Nguyễn, nhà vua cho xây dựng lại quy mô như hiện tại và phong làm Quốc tự. Đến thời Thiệu Trị, vị vua thi sĩ sau nhiều lần du ngoạn đã "xếp hạng" núi Túy Vân là cảnh sắc thứ 9 trong số 20 cảnh đẹp đất kinh kỳ, qua bài thơ "Vân Sơn thắng tích".

Một góc đầm Cầu Hai nhìn từ chùa Thánh Duyên, trên núi Túy Vân. Cảnh sắc đầm Cầu Hai luôn đẹp trong mỗi góc nhìn, mỗi khoảnh khắc, để lại những ấn tượng khó phai cho bất kỳ ai từng đến nơi đây./.