‘Vàng tặc’ lộng hành ở Lai Châu: Đánh sập hầm để chấm dứt hoạt động

PV16:42 18/08/2022

Sau khi Thông tấn xã Việt Nam đăng tải thông tin phản ánh về nạn “ vàng tặc ” lộng hành tàn phá những cánh rừng phòng hộ ở Lai Châu , sáng 17/8, UBND tỉnh tổ chức cuộc họp bàn về giải tỏa tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn.

Đại tá Phạm Hải Đăng, Phó Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu, cung cấp thông tin về tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Nguyễn Oanh/TTXVN

Đại tá Phạm Hải Đăng, Phó Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu đã khái quát chung về tình hình vi phạm pháp luật khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, vi phạm pháp luật về khoáng sản còn tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp. Nổi lên là tình trạng khai thác vàng trái phép xảy ra tại các khu vực bãi vàng hai xã Noong Hẻo, Nậm Cuổi, huyện Sìn Hồ; bãi vàng xã Pắc Ta , huyện Tân Uyên; bãi vàng sa khoáng xã Vàng San, bãi vàng khu vực Nậm Kha Á giáp ranh ba xã Tà Tổng, Nậm Khao, Mù Cả, huyện Mường Tè.

Lợi dụng thời gian nông nhàn, người dân ở nơi khác kéo về các khu vực trên để khai thác vàng trái phép với nhiều hình thức như đào hầm, lò, ủ hóa, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn lao động, gây ô nhiễm môi trường và phức tạp về an ninh trật tự. Đặc biệt, khu vực bãi vàng Nậm Kha Á, thời gian cao điểm có khoảng 400 – 500 người hoạt động khai thác vàng trái phép. Qua rà soát nắm tình hình, lực lượng Công an đã phát hiện có khoảng 40 hầm, lò với kích thước trung bình cao 1 mét, rộng 1 mét, sâu 60 mét, có hầm sâu 150 mét.

Đại diện các huyện có điểm khai thác vàng trái phép (Mường Tè, Sìn Hồ, Tân Uyên) đã báo cáo về thực trạng khai thác vàng, những khó khăn, vướng mắc trong việc quản lý, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép ở địa phương; đồng thời, đưa ra những đề xuất kiến nghị, giải pháp thực hiện trong thời gian tới.

Cuộc họp đã dành nhiều thời gian để các đại biểu tập trung thảo luận, đề xuất những giải pháp, phương án chấm dứt tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn trong thời gian tới.

Đại diện lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cho rằng: Với một số điểm khai thác vàng trái phép tập trung đông người, đề nghị UBND tỉnh trước mắt chỉ đạo các huyện có biện pháp ngăn chặn các đối tượng khai thác trái phép. Với hầm, lò kiên cố, tỉnh cho rà soát các hầm, xây dựng phương án đánh sập để tránh việc các đối tượng quay trở lại khai thác trái phép. Mặt khác, tỉnh chỉ đạo chính quyền các huyện, Công an xã, Biên phòng tăng cường quản lý địa bàn, quản lý tạm trú, tạm vắng không để các đối tượng lợi dụng việc thăm thân tiến hành khai thác vàng trái phép.

Đối với khu vực có tiềm năng, trữ lượng lớn thuộc thẩm quyền của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tỉnh đề nghị Bộ phê duyệt trữ lượng, tổ chức đấu giá hoặc cấp phép khai thác để thuận lợi cho việc quản lý địa bàn. Trên cơ sở kết quả thăm dò, nếu xác định điểm mỏ nhỏ lẻ, không thể sản xuất công nghiệp được, Bộ bàn giao cho tỉnh quản lý, cấp phép. Trong khu vực diện tích không có khoáng sản, Bộ thông báo cho tỉnh để chính quyền địa phương bố trí sử dụng đất theo đúng quy định.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Hà Trọng Hải chủ trì cuộc họp. Ảnh: Nguyễn Oanh/TTXVN.

Đại diện lãnh đạo Sở Công Thương nêu rõ, nếu thống nhất phương án đánh sập các hầm, lò khai thác vàng, có thể sử dụng vật liệu nổ công nghiệp. Tuy nhiên, phải tính toán xem số liệu vật liệu nổ là bao nhiêu và có khả năng để sử dụng được hay không?

Video đang HOT

Bên cạnh đó, đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng nhấn mạnh, tỉnh cần xử lý dứt điểm từng điểm khai thác vàng trái phép, xử lý xong điểm ở huyện Mường Tè rồi mới tiến hành xử lý sang huyện khác. Nếu tỉnh thống nhất phương án đánh sập hầm bằng mìn, đơn vị được giao nhiệm vụ thực hiện nổ mìn, phải xây dựng phương án cụ thể; đánh sập để các đối tượng không thể quay trở lại khai thác vàng được.

Đại diện Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Lai Châu cho biết đủ khả năng tổ chức lực lượng công binh, có sẵn phương tiện máy móc để đảm nhiệm phương án của tỉnh đưa ra đánh sập các hầm, lò.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Hà Trọng Hải khẳng định phương án trước mắt là đánh sập các hầm, lò đang khai thác, để người dân không thuận lợi tiến hành khai thác. Công an tỉnh chủ trì xây dựng phương án phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện. Đối với các điểm khoáng sản, Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục rà soát rồi tổng hợp báo cáo UBND tỉnh để làm việc với Bộ Tài nguyên và Môi trường có phương án quản lý phù hợp. UBND các huyện chỉ đạo tăng cường tuyên truyền; thường xuyên kiểm tra 1-2 lần trên/tuần, tháng tại các điểm khai thác kháng sản. Lực lượng Công an các huyện, xã làm nòng cốt trong việc lập chốt tuần tra, kiểm soát việc khai thác, tiêu thụ khoáng sản. Các huyện có điểm khai thác vàng trái phép nắm bắt đời sống của người dân, nhất là những người đang đi làm tại khu vực bãi vàng để từ đó có giải pháp tạo sinh kế, tránh để tình trạng người dân tập trung đông người khai thác mới xử lý.

Kế hoạch "đưa chim về tổ"

Chuyên án như một mẫu mực của cách "dùng binh", với chiến thuật trinh sát liên hoàn được triển khai bởi sự hiệp đồng tác chiến của cán bộ, chiến sĩ Cục CSHS và Công an nhiều tỉnh, thành phố, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ của đồng nghiệp nước bạn.

Trong hội nghị tổng kết công tác đấu tranh chuyên án mới đây do Bộ Công an tổ chức, chuyên án được chọn như một điển hình để báo cáo, trao đổi, làm phong phú thêm kho tàng tri thức nghiệp vụ của ngành.

Vòi bạch tuộc

Thượng tá Đinh Văn Trình - (Phó trưởng phòng 5, Cục CSHS) kể, trong những năm 2019-2020 liên tiếp xảy ra nhiều vụ phụ nữ, trẻ em gái chủ yếu là người Mông bị mất tích nghi bị mua bán. Đầu năm 2019, Cục CSHS chỉ đạo Phòng 5 tiến hành điều tra cơ bản tại 7 tỉnh biên giới phía Bắc giáp Trung Quốc vốn là tuyến trọng điểm về mua bán người và là địa bàn cư trú tập trung của dân tộc Mông.

Triển khai các biện pháp nắm tình hình, đặc biệt là khai thác thông tin các nạn nhân trở về từ Trung Quốc, phát lộ thông tin về một đường dây mua bán người có quy mô rất lớn do một đối tượng có biệt danh là Minh "lợn" là người dân tộc Mông cầm đầu. Tên này đã tổ chức, thực hiện thành công nhiều vụ lừa gạt phụ nữ, trẻ em gái người Mông đang là học sinh phổ thông từ 15 - 23 tuổi bằng thủ đoạn làm quen trên mạng xã hội.

Chúng thường giả danh là Công an, Bộ đội Biên phòng để tán tỉnh yêu đương, hứa hẹn tổ chức đám cưới, rủ đi chơi, hoặc khống chế, đe dọa, ép buộc nạn nhân đi lên tỉnh Lào Cai. Tại đây có đối tượng đón dẫn họ vượt biên sang Trung Quốc, sau đó chúng tổ chức giam giữ rồi bán họ làm vợ cho người Trung Quốc, hoặc khai thác vào hoạt động mại dâm. Có người còn bị chúng hiếp dâm trước khi bán lại cho đối tượng khác.

Để xác minh sự việc, Phòng 5 đã cử nhiều tổ công tác phối hợp với Phòng CSHS - Công an các tỉnh Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, Lai Châu, Bắc Kạn, Yên Bái và Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, Bộ Tư lệnh BĐBP, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng một số tỉnh tiến hành thu thập tài liệu có liên quan.

Lực lượng phối hợp tuần tra kiểm soát đường biên.

Tổng hợp đánh giá các nguồn thông tin có được, xác định Minh "lợn" là kẻ cầm đầu băng nhóm tội phạm đã gây ra rất nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Tin trinh sát cho thấy đây là đường dây được tổ chức chặt chẽ, hoạt động liên tỉnh, xuyên quốc gia và có yếu tố nước ngoài. Kẻ cầm đầu rất xảo quyệt, có thủ đoạn phạm tội tinh vi, lợi dụng mạng xã hội, mạng viễn thông và thiết bị điện tử để gây án và che giấu tội phạm nhằm đối phó với cơ quan chức năng. Điểm đáng chú ý là các thành viên trong đường dây đều là người Mông, lừa bán các nạn nhân cũng là người Mông.

Ngày 2-5-2019, Cục trưởng Cục CSHS đã quyết định xác lập chuyên án và thành lập Ban chuyên án do Thiếu tướng Hồ Sỹ Niêm - (Phó cục trưởng Cục CSHS) làm Trưởng ban, với sự tham gia của nhiều cục nghiệp vụ Bộ Công an, Phòng CSHS - Công an các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, Phòng chống Mua bán người thuộc Cục Phòng chống Ma túy và Tội phạm - Bộ tư lệnh BĐBP để tổ chức đấu tranh triệt phá đường dây tội phạm này, giao cho Phòng 5, C02 là đơn vị chủ trì thường trực, tham mưu xây dựng kế hoạch đấu tranh và đề xuất tổ chức triển khai thực hiện.

Hành trình truy lùng

Trao đổi với Công an Trung Quốc, Ban chuyên án nhận được tấm ảnh chụp một gã người Mông thường gọi là Minh "lợn" hoặc "Bua", đang sinh sống tại Vân Nam - Trung Quốc, nhưng chưa rõ tên thật, địa chỉ, nơi ở, làm việc. Các biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu được khẩn trương triển khai để nhận diện đối tượng trong ảnh.

Nhiều người đã nhận ra Minh "lợn" và xác định gã là kẻ cầm đầu ổ nhóm đã dụ dỗ, lừa gạt bán họ sang Trung Quốc, nhưng đều không biết được nhân thân, lai lịch. Cho đến khi Hầu Bá T. - một phạm nhân đang chấp hành án về tội mua bán người ở tỉnh Điện Biên nhận diện ảnh Minh "lợn", T. khai đó chính là Sùng A Chớ, kẻ từng tham gia với T. trong một vài vụ lừa phụ nữ đưa sang Trung Quốc bán.

Hiện Chớ đang thuê đất và dựng lán trại ở nông trường Pả Sa - Hà Khẩu - Trung Quốc. Từ đây Chớ điều hành đường dây tìm kiếm, lừa đảo, đưa dẫn phụ nữ, trẻ em gái Việt Nam bán sang Trung Quốc, biến nơi đây thành sào huyệt tập kết "hàng". Gã tổ chức việc canh gác, giam giữ các nạn nhân tại đây rồi móc nối với "đầu nậu" sở tại, bán họ cho đàn ông Trung Quốc mua về làm vợ để lấy tiền.

Qua nhiều nguồn tài liệu, Ban chuyên án xác định Minh "lợn" chính là Sùng A Chớ (SN 1991, trước sinh sống tại huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu, sau gia đình gã chuyển về huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên). Ngoài tên này, nhân thân lai lịch đồng bọn của gã đã được dựng lên, như Cháng A Vương, Nguyễn Đình Hoàn cùng khoảng 10 tên khác đều là người Mông hiện đang ở Trung Quốc với nhiều tên giả là Ly A Tu, Giàng A Chớ, Giàng A Páo...

Giải cứu nạn nhân từ Trung Quốc.

"Việc tổng rà soát, lập danh sách những phụ nữ nghi là nạn nhân trong chuyên án và xây dựng kế hoạch giải cứu được khẩn trương triển khai ở nhiều tỉnh. Kết quả xác định có hơn 40 phụ nữ đã bị đường dây tội phạm này lừa bán sang Trung Quốc. Những nạn nhân đã trở về Việt Nam được lấy lời khai, tổ chức nhận dạng qua ảnh và thu thập thông tin có liên quan phục vụ công tác đấu tranh chuyên án. Đối với những người vẫn chưa được giải cứu về nước, hiện đang ở Trung Quốc, lực lượng tham gia đấu tranh chuyên án đã phối hợp với gia đình, bạn bè của họ hoặc trực tiếp kết nối với họ qua zalo, facebook để nắm tình hình, thu thập thông tin về nạn nhân và đối tượng, hướng dẫn nạn nhân hợp tác với cơ quan chức năng Việt Nam và Trung Quốc trong quá trình xác minh hỗ trợ giải cứu.

Ban chuyên án đã trao đổi với Công an Trung Quốc qua nhiều kênh khác nhau, đồng thời triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu để giải cứu nạn nhân về nước. Kết quả đã giải cứu thành công cho 16 nạn nhân, tiếp nhận bàn giao từ Công an Trung Quốc để lấy lời khai, xác minh thu thập thông tin và hỗ trợ họ tại "Ngôi nhà bình yên" thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và Tổ chức "Trẻ em Rồng xanh" tại Hà Nội. Trực tiếp trinh sát Phòng 5 đã áp dụng biện pháp nghiệp vụ nắm thông tin và hỗ trợ giải cứu được 8 nạn nhân trở về Việt Nam an toàn" - Thượng tá Trình nhớ lại.

Một thành công nữa là đang trong quá trình đấu tranh chuyên án, có 8 phụ nữ tiếp tục bị băng nhóm này sử dụng điện thoại để dụ dỗ, lừa gạt. Các trinh sát đã kịp thời nắm bắt diễn biến, cảnh báo họ không sập bẫy của bọn tội phạm, đồng thời hỗ trợ cơ quan chức năng ngăn chặn, bắt giữ đối tượng xe ôm, taxi được thuê vận chuyển các nạn nhân.

"Trùm cuối" sa lưới

Trong lúc này, các biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu nhằm vào Sùng A Chớ đang được triển khai quyết liệt, nhưng với sự tinh quái, xảo quyệt, Chớ hết sức cảnh giác trong mọi tiếp xúc, gây nhiều khó khăn cho công tác điều tra. Như "đánh hơi" được nguy hiểm rình rập, gã đang có ý định bỏ trốn sang Myanmar để thoát khỏi sự tầm nã của Công an Việt Nam và Trung Quốc.

Ngày 11-6-2020, có tin báo của một người Mông hiện tại đang làm thuê ở Trung Quốc giáp biên giới tỉnh Lào Cai về việc phát hiện ra một nhóm đối tượng đang nhốt 4 cô gái người Việt Nam. Thông tin trên được chuyển đến Phòng CSHS - Công an tỉnh Lào Cai để xử lý. Kết quả xác định đó chính là nhóm của Chớ, đồng thời xác định được chính xác nơi ẩn náu của băng nhóm này.

Các đối tượng trong chuyên án bị bắt giữ.

"Do diễn biến rất phức tạp của đường dây tội phạm này, tháng 10-2019, một tổ công tác của Ban chuyên án đã sang phối hợp với Công an Trung Quốc để tổ chức xác minh bắt giữ các đối tượng, nhưng do ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch COVID-19 nên kế hoạch không thể triển khai được. Ban chuyên án đã đề nghị phía Công an Trung Quốc "rung chà, cá nhảy" bằng việc triển khai lực lượng truy quét 7 khu vực lán trại, thu giữ các vật dụng, đồ dùng, cắt nguồn tiếp tế lương thực, thực phẩm của Sùng A Chớ và đồng bọn, để gã không còn chốn dung thân, tạo thuận lợi cho việc đón lõng, bắt giữ của cơ quan chức năng Việt Nam.

Tuy nhiên, khó khăn lúc này là tên Chớ đang tính sẽ "vọt" qua ngả Myanmar, mà như vậy thì bao công sức sẽ trở thành công dã tràng. Ban chuyên án lại tập trung tính toán các biện pháp "điều hướng" suy nghĩ của Chớ, để gã cùng đồng bọn trở lại Việt Nam thay vì trốn sang nước thứ 3. Biện pháp trinh sát liên hoàn đã thành công đúng như mong đợi, Chớ đã đồng ý trở về Việt Nam theo tư vấn của mấy kẻ tâm phúc" - Thượng tá Trình kể.

Xác định đây là thời điểm chín muồi để tổ chức phá án, ngày 2-7-2020, các trinh sát, điều tra viên kỳ cựu của Phòng 5 đã phối hợp với Phòng CSHS - Công an tỉnh Lào Cai, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai và Cục Công an Hà Khẩu (Trung Quốc) đã tiến hành phá án, đẩy đuổi và đón lõng vây bắt thành công 3 đối tượng tại khu vực biên giới, trong đó có Sùng A Chớ, giải cứu an toàn cho một nạn nhân.

Mở rộng điều tra, đến ngày 10-7-2020 lực lượng phá án tiếp tục bắt giữ 2 đối tượng và vận động 2 đối tượng đầu thú, kết thúc thắng lợi chuyên án xuyên quốc gia. Kết quả điều tra xác định từ năm 2018 đến khi bị bắt, Chớ cùng đồng bọn gây ra 29 vụ, dụ dỗ, lừa gạt 41 bị hại ở các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Điện Biên, Sơn La, Lai Châu, Bắc Kạn đưa sang Trung Quốc bán cho các đối tượng người Trung Quốc với giá từ 12.000 nhân dân tệ đến 20.000 nhân dân tệ một người

Hành trình săn tìm đối tượng gây ra 24 vụ cướp tiệm vàng, với trị giá trên 54 tỷ đồng (kỳ 8) Vụ trộm cắp tài sản có tính chất rất nghiêm trọng, tài sản bị mất số lượng lớn, lần đầu tiên xảy ra trên địa bàn Lai Châu với thủ đoạn tinh vi đã gây xôn xao dư luận, ảnh hưởng đến tình hình ANTT trên địa bàn. Từ vụ đột nhập tiệm vàng. Rạng sáng một ngày cuối năm 2018, trên địa...