Vấn đề Syria hay cuộc chiến Nga-Mỹ

Sau nhiều mối quan ngại dự thảo nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về Syria cuối cùng đã được nhất trí…

Syria sẽ yên ổn?

Đó là tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Lavrov. Trước đó ông đã gặp Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry thêm một lần nữa tại New York. Cuộc đàm phán đã thành công, các bên đã đạt được sự thống nhất về nghĩa vụ giải trừ vũ khí hóa học của Syria và thỏa thuận về hành động trong trường hợp đi chệch những qui định trong nghị quyết.

Vậy là cuộc bỏ phiếu cuối ngày thứ Sáu (27/9) của Hội đồng Bảo an gồm 15 thành viên kết thúc sau nhiều tuần ngoại giao ráo riết giữa Nga và Mỹ. Cuộc bỏ phiếu dựa trên một thỏa thuận mà hai nước đã đạt được tại Genève hồi đầu tháng này sau cuộc tấn công bằng khí độc thần kinh sarin vào một vùng ngoại ô Damascus, giết chết hàng trăm người.

Có thể nói thỏa thuận giữa Mỹ và Nga giúp tránh được hành động quân sự trừng phạt của Mỹ nhằm vào chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad mà Washington quy trách nhiệm về vụ tấn công hồi tháng 8.

Tương lai chính trị tại Syria có ổn định sau nghị quyết của LHQ?

Quyết định được đưa ra sau khi Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học phê chuẩn một kế hoạch phác thảo trình tự thời gian để kiểm kê và cuối cùng là tiêu hủy vũ khí hóa học của Syria.

Những nỗ lực không biết mệt mỏi của Moscow với đồng mình Syria đã giúp Syria thành một thành viên của Công ước Cấm vũ khí hóa học sẽ không sử dụng, phát triển, sản xuất, hoặc dùng phương thức nào khác để có được vũ khí hóa học. Và đó là cở sở để Damascus tránh khỏi một sự sụp đổ được dự báo.

Trước thông tin này nhiều người yêu hòa bình đã cảm thấy nhẹ nhóm khi Syria sẽ không là một Iraq thứ 2, thế nhưng đằng sau những thành công bước đầu đó, không ít mối quan ngại vẫn còn đang ở phía trước.

Tờ Defencetalk đã có bài phân tích và khẳng định rằng, trước đây, Mỹ với sự ủng hộ của Anh và Pháp đã thiên về hướng giải quyết dứt điểm tình hình khủng hoảng chính trị ở Syria, thế nhưng rõ ràng Nga và Trung Quốc sẽ không thể ngồi yên để chứng kiến “điều này”. Với nỗ lực của mình Moscow đã kiên định lập trường đổi vũ khí hóa học lấy hòa bình trong bối cảnh Mỹ đang có sự rạn nứt trong nội bộ về việc có nên mở một cuộc chiến chống lại Damascus.

Trang quân sự này cũng phân tích thêm Mỹ cùng các quốc gia đồng minh sẽ vẫn tiếp tục theo đuổi chính sách cứng rắn đối với Syria, bằng chứng là việc dù có đạt được thỏa thuận bàn giao vũ khí hóa học Mỹ cũng sẽ không rút toàn bộ lực lượng hải quân của mình tại khu vực biển Đỏ.

“Một thỏa thuận đi kèm với nghị quyết về việc bàn giao vũ khí hóa học của Syria sẽ là sự giám sát đặc biệt từ phía Mỹ cùng các quốc gia đồng mình, điều này đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ tiếp tục đồn trú một lực lượng quân đội đủ mạnh tại gần Syria để đề phòng những bất trắc có thể xảy ra”, tờ Defencetalk nhấn mạnh.

Vậy là một tương lai ổn định cho Syria vẫn còn là xa vời, đồng thời tình hình nội chiến tại quốc gia này vẫn có nhiều diễn tiến phức tạp khiến Damascus với đối diện với 2 mặt trận đối nội và đối ngoại, và “xem ra Moscow cũng chỉ có thể giúp Damascus “câu giờ” mà thôi”, tờ Ausdefence nhận định về tương lai chính trị của chính quyền do ông Assad đứng đầu.

Mỹ khôn khéo cài bẫy, Nga lanh lẹ né ngay

Trên thực tế Washington vốn cũng không thực sự tin tưởng Syria sẽ thành thật trong việc giao trọn toàn bộ số vũ khí hóa học của mình, vì lẽ đó Mỹ đã khôn khéo cài thêm những điều khoản đi kèm trong nghị quyết về Syria để có thể đơn phương tiến hành một sự trừng phạt không “thương tiếc” nếu Damascus phạm lỗi.

Thế nhưng, Moscow cũng đã khôn khéo đáp đòn để cứu vãn lại tình thế này. Chuyển gia về Trung Đông Simon Baghdasarov nhận định: Cả Mỹ, Anh, Pháp đều muốn thể hiện sự cứng rắn với Syria và họ nhấn mạnh rằng nếu xảy ra bất kỳ sai lệch so với nghị quyết sẽ nghiễm nhiên lập tức có hành động theo chương 7 của Hiến chương Liên Hợp Quốc, quy định việc sử dụng vũ lực chống đối tượng vi phạm. Nhưng Moscow rồi Bắc Kinh đã phản bác lối tiếp cận như vậy. Kết quả là các nhà ngoại giao Nga đã chứng minh được rằng mỗi trường hợp vi phạm nghị quyết cần được xem xét riêng biệt một cách cụ thể. Đây được xem là một thắng lợi rất quan trọng trong cuộc điều đình Nga-Mỹ lần này.

Thực tế mặc dù vấn đề liên quan tới Syria nhưng thực chất đây là cuộc chiến thực sự trên bàn ngoại giao giữa Nga và Mỹ, một cuộc chiến mà nếu Nga thất bại sẽ là sự khẳng định vị thế không thể chối bỏ của Mỹ trên thế giới, thế nên dù thế nào thì Nga cũng phải nhận sứ mệnh phải thắng trong cuộc chiến này.

Tờ CNJ của Trung Quốc phân tích, thắng lợi lần này được xem là hết sức vẻ vang khi Washington đang có những động thái tự quyết đối với tình hình trên thế giới mà không cần thông qua một quốc gia khác cũng như LHQ. Tờ báo này còn khẳng định, chính Mỹ đã phải thừa nhận thất bại này khi Tổng thống Mỹ Barack Obama đã thừa nhận nghị quyết này là một “thắng lợi to lớn” cho cộng đồng quốc tế. Ông nói rằng đó là một kế hoạch “mang tính ràng buộc pháp lý” và “kiểm chứng được” kèm theo hậu quả nếu Syria không tuân thủ điều kiện.

Theo nhiều chuyên gia rõ ràng Moscow đã chiến thắng trước Washington trên bàn đàm phàn lần này về vấn đề Syria, đây được xem là một thắng lợi quan trọng được nhiều nước không thân Mỹ mong đợi.

Chuyên gia Baghdasarov cũng cho biết thêm: “Không cần nghi ngờ gì, nghị quyết này đạt được theo sáng kiến của Bộ Ngoại giao Nga, bởi phương Tây mà hàng đầu là Hoa Kỳ luôn gán tội sử dụng vũ khí hóa học cho lực lượng Chính phủ. Mặc dù đã nhiều lần chứng minh rằng trên thực tế đó là phe đối lập sử dụng vũ khí hóa học. Cụ thể, trường hợp ngày 21 tháng Tám ở ngoại ô Damascus, không một ai trong số các chuyên viên có nghi ngờ gì. Tại đó đã sử dụng loại đạn dược có trong trang bị của quân đội Libya, nhưng, như đã rõ, vũ khí cung cấp cho phe đối lập Syria lấy ra từ kho của quân đội. Nghị quyết cũng bắt buộc ông Assad từ bỏ vũ khí hóa học trước giữa năm 2014″.

Được biết, Nghị quyết về vấn đề vũ khí hóa học tại Syria sẽ có điều khoản liên quan tới việc thanh tra “nhanh” trong vòng 30 ngày ở tất cả các địa điểm vũ khí hóa học mà chính phủ Syria khai báo. Các chuyên gia quốc tế sẽ bắt đầu thanh tra kho vũ khí hóa học của Syria bắt đầu từ ngày 1/10.

Theo Đât Viêt