USAID hỗ trợ thúc đẩy nỗ lực chấm dứt dịch bệnh AIDS tại Việt Nam

Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và Tổ chức sức khỏe toàn cầu PATH đã tổ chức hội thảo tổng kết dự án 8 năm với tên gọi “Thúc đẩy tăng trưởng thị trường” và khởi động dự án “ Hỗ trợ kỹ thuật và bền vững khu vực tư nhân tại Việt Nam” (STEPS) sẽ được thực hiện trong vòng 5 năm – cả hai dự án đều do PATH thực hiện với tài trợ từ USAID.

Quang cảnh sự kiện.

Dự án Thúc đẩy tăng trưởng thị trường trị giá 20,7 triệu USD được tài trợ trong khuôn khổ kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống AIDS (PEPFAR) đã được triển khai từ năm 2014 đến năm 2021. Thông qua dự án này, USAID và PATH đã phối hợp với Cục Phòng, chống HIV/AIDS Việt Nam (VAAC), Bộ Y tế để triển khai chương trình theo cách tiếp cận bền vững, nhằm gia tăng đầu tư, tạo cầu và tăng cung các hàng hóa và dịch vụ HIV mới mang tính đột phá.

Dự án Thúc đẩy tăng trưởng thị trường là đối tác quan trọng của Bộ Y tế trong việc giới thiệu và mở rộng các mô hình mới và sáng tạo như dịch vụ xét nghiệm HIV tại cộng đồng, tự xét nghiệm HIV và điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP). Đây là ba dịch vụ quan trọng góp phần làm giảm tới 57% số ca nhiễm mới HIV trong một thập kỷ qua1. Bộ dụng cụ tự xét nghiệm HIV hiện được bán rộng rãi tại các nhà thuốc và các kênh thương mại điện tử, trong khi đó dịch vụ xét nghiệm HIV tại cộng đồng đã được triển khai tại 33 trên 63 tỉnh, thành phố và dịch vụ PrEP đã được mở rộng tới 29 tỉnh, thành phố. Chỉ tính thông qua các mô hình dịch vụ do dự án hỗ trợ, đã có gần 218.000 người được xét nghiệm HIV tại cộng đồng, trong đó 8.986 người được chẩn đoán nhiễm HIV mới và được kết nối với dịch vụ điều trị. Ngoài ra, hơn 46.000 bộ dụng cụ tự xét nghiệm HIV đã được phân phát miễn phí và 16.700 người đã sử dụng PrEP – loại thuốc uống có hiệu quả ngăn ngừa lây nhiễm HIV khi tuân thủ chỉ định.

PGS.TS Phan Thị Thu Hương – Cục Trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS Việt Nam cho biết, USAID/PATH Healthy Markets đã liên tục có các sáng kiến, đóng góp rất hiệu quả công tác phòng chống HIV/AIDS của Việt Nam.

Dự án Thúc đẩy tăng trưởng thị trường đã khẳng định lại vai trò của cộng đồng trong công cuộc phòng, chống HIV/AIDS. Đây là điều vô cùng quan trọng bởi cộng đồng đích có nguy cơ cao nhiễm HIV như nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới, nhóm chuyển giới nữ, người hành nghề mại dâm và người tiêm chích ma tuý thường có nhu cầu được nhận tư vấn về HIV và các dịch vụ sức khoẻ khác từ chính các đồng đẳng viên trong cộng đồng của họ. Cũng thông qua dự án, các doanh nghiệp xã hội và phòng khám cộng đồng đầu tiên do cộng đồng đích điều hành tại Việt Nam đã được thành lập và phát triển, đồng thời các nhân viên cộng đồng được trang bị công cụ và kỹ năng cần thiết để cung cấp một loạt các dịch vụ tổng hợp và lấy khách hàng làm trung tâm liên quan đến HIV và chăm sóc sức khỏe ban đầu. Cho tới nay, hàng trăm các tổ chức do cộng đồng đích lãnh đạo đang đi đầu trong việc cung cấp dịch vụ HIV cũng như thực hiện các hoạt động truyền thông tạo cầu sáng tạo trên toàn quốc.

Dự án đã huy động hơn 12,6 triệu đô la đầu tư tư nhân cho hoạt động ứng phó với HIV/AIDS thông qua tăng cường quan hệ hợp tác cùng chia sẻ giá trị và cùng có lợi với hơn 150 đối tác gồm các nhà sản xuất và cung ứng hàng hóa HIV, các nhà phân phối và bán lẻ, các nhà cung cấp dịch vụ cộng đồng và các công ty truyền thông đa phương tiện.

“Trong 8 năm qua, hỗ trợ của USAID đã giúp giải quyết những khoảng trống quan trọng trong việc cung cấp các dịch vụ chăm sóc HIV dựa vào cộng đồng dễ tiếp cận, giá thành hợp lý, đồng thời củng cố thị trường trong nước cho hàng hóa và dịch vụ liên quan đến HIV. Trong bối cảnh chúng ta đẩy mạnh cuộc chiến chống HIV, dự án mới của chúng tôi sẽ tập trung vào việc đảm bảo tính bền vững của những tiến bộ chung và giải quyết những khoảng trống quan trọng còn lại để hướng tới mục tiêu cuối cùng là giúp Việt Nam đạt được cam kết chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030″, Phó Giám đốc USAID Việt Nam Bradley Bessire chia sẻ.

Tại sự kiện, USAID cũng đã công bố dự án mới “Hỗ trợ kỹ thuật và bền vững khu vực tư nhân tại Việt Nam” (STEPS) có ngân sách 15 triệu đô la và thực hiện trong 5 năm. Dự án sẽ được thực hiện phối hợp với Tổ chức PATH và đối tác chiến lược là Doanh nghiệp xã hội Glink để duy trì những nỗ lực đạt được từ dự án Thúc đẩy tăng trưởng thị trường và phát triển hơn nữa thị trường dịch vụ chăm sóc HIV và sức khỏe ban đầu.

Dự án STEPS sẽ tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ lồng ghép HIV và chăm sóc sức khỏe ban đầu lấy khách hàng làm trung tâm thông qua các mô hình chăm sóc đổi mới; thúc đẩy nhu cầu và việc sử dụng các công nghệ y tế đột phá; đồng thời xác định các cách tiếp cận hợp tác công-tư mới đầy hứa hẹn có thể tăng cường nguồn cung bền vững, thúc đẩy cung cấp dịch vụ và tạo cầu cho các hàng hoá, dịch vụ về HIV và chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Khi được kết hợp lại, những nỗ lực này sẽ hỗ trợ Việt Nam đạt được mục tiêu kiểm soát dịch được nêu trong Chiến lược quốc gia chấm dứt bệnh AIDS vào năm 2030. Dự án STEPS sẽ thúc đẩy cộng đồng cùng kiến tạo, hỗ trợ công tác quản lý của của Cục phòng, chống HIV/AIDS và tăng cường năng lực lãnh đạo của cộng đồng đích, đồng thời đẩy mạnh sáng tạo trong cung cấp dịch vụ và mở rộng thị trường nhằm đạt được những mục tiêu đề ra.