Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ 3 ở phụ nữ từ 15-44 tuổi
Đó là thông tin được đưa ra tại hội nghị ‘Nghiên cứu khoa học và chỉ đạo tuyến chuyên ngành Sản – phụ khoa Hà Nội lần thứ XII năm 2024′ do Bệnh viện Phụ sản Hà Nội tổ chức ngày 20-12.
Hội nghị chuyên ngành Sản phụ khoa được tổ chức thường niên nhằm cập nhật nhiều vấn đề mới về thành tựu và thách thức trong lĩnh vực sản phụ khoa.
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Thu Trang
Tại hội nghị, Thạc sĩ-bác sĩ Nguyễn Cảnh Chương, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã có bài trình bày về ung thư cổ tử cung – mối nguy hàng đầu đe dọa sức khỏe, tính mạng của phụ nữ trên toàn cầu.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, nhiễm HPV (vi rút u nhú ở người) là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên thế giới, nhiễm HPV gây ra hơn 569 nghìn ca ung thư cổ tử cung và hơn 311 nghìn ca tử vong mỗi năm. Cứ 2 phút có thêm 1 phụ nữ tử vong vì ung thư cổ tử cung.
Còn tại Việt Nam, HPV gây ra hơn 4.000 ca ung thư cổ tử cung mới và hơn 2.000 ca tử vong mỗi năm. Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ 3 ở phụ nữ trong độ tuổi từ 15-44.
Ung thư cổ tử cung gây tử vong thứ 7 trong các loại ung thư ở phụ nữ. Mỗi ngày có 7 phụ nữ tử vong vì ung thư cổ tử cung.
Video đang HOT
Ngoài yếu tố chủ yếu nhiễm HPV, còn phải kể đến các yếu tố nguy cơ gây ra ung thư cổ tử cung như: Hành vi tình dục (phụ nữ sinh hoạt tình dục sớm, nhiều bạn tình), nhiễm trùng, nhiễm Herpes vi rút, tác động của tinh dịch, trạng thái suy giảm miễn dịch, hút thuốc lá, dinh dưỡng…
Bệnh lý ung thư cổ tử cung không có triệu chứng rõ ràng, tiến triển âm thầm nên khó phát hiện và can thiệp kịp thời. Điều đáng nói, ung thư cổ tử cung có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, đe dọa sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Do đó, việc tầm soát bệnh có ý nghĩa quan trọng, giúp phát hiện sớm những nguy cơ, có biện pháp điều trị kịp thời và đúng cách ngay từ giai đoạn khởi phát.
Tư vấn tầm soát ung thư cổ tử cung tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Các chuyên gia khuyến cáo, thời điểm tốt nhất để thực hiện việc tầm soát ung thư cổ tử cung sẽ khác nhau ở mỗi người tùy theo sức khỏe, môi trường sống và chế độ sinh hoạt… Tuy nhiên, nhìn chung, chị em phụ nữ từ 21 tuổi trở lên nên thực hiện tầm soát định kỳ theo yêu cầu của từng phương pháp cũng như chỉ định của bác sĩ.
Ngoài ung thư cổ tử cung, tại hội nghị này, các chuyên gia ngành Sản khoa cũng đã có các bài báo cáo khoa học đề cập đến hội chứng buồng trứng đa nang; phương pháp điều trị u xơ tử cung ít xâm lấn; sàng lọc và quản lý khối u vú; lạc nội mạc tử cung – điều trị bảo tồn hay phẫu thuật…
Phát biểu tại hội nghị, Tiến sĩ Mai Trọng Hưng, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội cho biết, trong những năm qua, chuyên ngành Sản – phụ khoa đã có bước tiến quan trọng, từ công tác chăm sóc sức khỏe của bà mẹ, thai nhi đến các lĩnh vực chuyên sâu về sàng lọc trước sinh, can thiệp bào thai, ung thư phụ khoa, nội tiết, sinh sản, vô sinh, hiếm muộn… Những thành tựu này có được là nhờ sự đóng góp của các chuyên gia, đồng nghiệp trên cả nước, trong đó vai trò của chỉ đạo tuyến.
Tiến sĩ Mai Trọng Hưng nhấn mạnh, từ năm 2018, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội được Bộ Y tế trao quyết định công nhận bệnh viện tuyến cuối và phân công nhiệm vụ chỉ đạo tuyến chuyên ngành Sản phụ khoa. Hội nghị này là dịp để Bệnh viện Phụ sản Hà Nội với bệnh viện các tuyến của Hà Nội cũng như các tỉnh, thành phố hợp tác, trao đổi nghiệp vụ chuyên môn, chuyển giao kỹ thuật. Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản và cải thiệt chất lượng giống nòi.
Cân nhắc quyết định tầm soát ung thư
Theo thống kê, tỷ lệ người trẻ dưới 30 tuổi tử vong vì ung thư đang gia tăng. Lợi dụng điều này, nhiều cơ sở tư nhân đã quảng cáo rầm rộ các gói tầm soát ung thư với cam kết "tầm soát ung thư đa điểm, từ đầu đến chân, từ trong ra ngoài chỉ với một gói khám trong vòng một ngày"...
Tin vào những lời quảng cáo này nhiều người đã mất thời gian và tốn kém tiền bạc.
Để kết luận bệnh nhân mắc ung thư, bác sĩ dựa vào nhiều xét nghiệm chuyên sâu chứ không chỉ thông qua một vài sàng lọc đơn giản.
Mỗi loại ung thư có phương pháp tầm soát riêng
Mới đây, trong một cảnh báo người dân về việc tầm soát ung thư, PGS.TS.BS Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết: Một bệnh nhân của ông đã tầm soát ung thư với chi phí khoảng 20 triệu đồng.
Tham khảo kết quả mà người bệnh đó đưa ra, bác sĩ Hiếu thấy rất nhiều thăm dò chẩn đoán hình ảnh được sử dụng, thậm chí cả chụp Cộng hưởng từ (MRI) toàn thân. Tất cả các marker ung thư (chất chỉ điểm có vai trò quan trọng trong sàng lọc, chẩn đoán và tiên lượng bệnh) đều được kiểm tra, từ đơn giản như PSA, alpha FP... đến phức tạp.
Nhìn vào kết quả các xét nghiệm dày đặc, bác sĩ Hiếu cho biết ông cảm thấy hoa mắt và nghĩ nhiều về việc sàng lọc ung thư một cách vô tội vạ hiện nay. Từ đó, bác sĩ Lân Hiếu khuyến cáo các xét nghiệm dấu ấn ung thư không được sử dụng để chẩn đoán sớm ung thư. Ngoài 2 xét nghiệm kinh điển PSA (ung thư tiền liệt tuyến) và alpha FP (ung thư gan), các marker khác không có giá trị chẩn đoán xác định ung thư do độ nhạy và đặc hiệu không đủ tin cậy. Có nghĩa là dù có chỉ số tăng cao cũng không chắc bị ung thư và ngược lại âm tính cũng không loại trừ được.
Cuối cùng, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu cho biết, ông phản đối việc chỉ định xét nghiệm dấu ấn ung thư tràn lan. Đặc biệt các đơn vị tư nhân lấy máu tại nhà rồi tiếp thị những người dân bỏ tiền ra làm các xét nghiệm "lợi bất cập hại" này.
Bác sĩ Nguyễn Lân Hiếu cũng khuyên, để sàng lọc ung thư cần khám và tư vấn chuyên khoa. Các bác sĩ sẽ hỏi bệnh và khám lâm sàng để chỉ định các xét nghiệm cần thiết. Cá thể hóa người bệnh là tiêu chí của y học hiện đại.
Ví dụ, không thể tầm soát ung thư phổi bằng cách chụp cắt lớp CT Scanner cho một nữ thanh niên không có tiền sử gì đặc biệt, nhưng ngược lại rất cần ở nam giới tuổi cao hút thuốc bị gầy sút chưa rõ nguyên nhân...
Còn theo bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi - Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TPHCM, mỗi loại ung thư có phương pháp tầm soát riêng, được thực hiện trên người bình thường, chưa có triệu chứng bệnh và áp dụng các phương pháp chẩn đoán xâm lấn tối thiểu. Để kết luận bệnh nhân mắc ung thư, bác sĩ dựa vào nhiều xét nghiệm chuyên sâu chứ không chỉ thông qua một vài sàng lọc đơn giản.
Đồng quan điểm, TS.BS Phạm Văn Thái - Phó Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, tầm soát ung thư có vai trò rất quan trọng nhưng không phải tất cả các bệnh ung thư đều có thể sàng lọc phát hiện sớm. Có nhiều bệnh ung thư không có biểu hiện bệnh đặc hiệu nào kể cả xét nghiệm lâm sàng. Không có một phương pháp, một công cụ nào có thể chẩn đoán tất cả các bệnh ung thư, vì thực tế có hàng trăm loại bệnh ung thư.
Trong cơ thể người bệnh ung thư, khối u có thể tiết ra một số chất đặc trưng đủ cao để đo được. Nhưng những chỉ số này không thật sự đặc hiệu cho một loại ung thư nào. Sàng lọc phát hiện sớm ung thư chỉ có giá trị với các bệnh ung thư có phương pháp, kĩ thuật xét nghiệm có giá trị chẩn đoán cao, phát hiện sớm như ung thư vú, đại trực tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư gan...
Phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi cao
Những năm gần đây, các cơ sở y tế của Việt Nam đã ứng dụng nhiều kỹ thuật chẩn đoán và điều trị hiện đại. Theo bác sĩ Trần Vương Thảo Nghi, thực chất việc tầm soát ung thư để truy tìm nguy cơ ung thư, phát hiện và chẩn đoán bệnh ung thư ở giai đoạn sớm ngay từ khi chưa có triệu chứng, tăng khả năng điều trị khỏi bệnh và giúp cải thiện tỷ lệ sống sau 5 năm không tái phát bệnh.
Theo GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên Giám đốc Bệnh viện K, tỷ lệ phát hiện sớm ung thư tại Việt Nam trong thời gian qua đã tăng lên khoảng 50% so với trước đây chỉ ở mức 20-25%.
Với bệnh ung thư, phát hiện càng sớm thì việc điều trị càng đơn giản, nếu phát hiện bệnh muộn thì phải phối hợp nhiều mô thức. Chẳng hạn, với ung thư cổ tử cung, nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm thì bệnh nhân chỉ cần được khoét chóp là khỏi, chi phí điều trị đơn giản. Nếu phát hiện ở giai đoạn muộn hơn, bệnh nhân vừa phải phẫu thuật vừa phải xạ trị, chi phí tốn kém, điều trị phức tạp hơn.
Ba loại ung thư thường gặp ở Việt Nam là phổi, gan, dạ dày, đều là bệnh có tỷ lệ tử vong cao. Người bệnh phát hiện ở giai đoạn muộn, bác sĩ không thể can thiệp, chỉ có thể điều trị giảm nhẹ. Sàng lọc ung thư cũng có sai số nhất định.
Nguyên nhân có thể do bác sĩ thăm khám và tư vấn bệnh không tốt, không có kiến thức về sàng lọc ung thư. Máy móc, thiết bị kỹ thuật cũng có thể sai sót. Vì vậy, người dân cần hết sức tỉnh táo, lựa chọn những cơ sơ y tế có uy tín, đảm bảo trang thiết bị và có được sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa... tránh tiền mất tật mang.
Đồng thời các chuyên gia cũng khuyên, người dân cần thực hiện lối sống lành mạnh, hạn chế bia, rượu, thuốc lá, chế độ dinh dưỡng phù hợp và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao, giữ tinh thần thoải mái, tích cực...
Những bệnh lý ung thư nguy hiểm nhất ở nữ giới Ung thư là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nữ giới tại Việt Nam. Với 4 loại ung thư có tỉ lệ mắc và tử vong cao nhất, cho thấy nhu cầu cấp thiết về việc nâng cao nhận thức, phát hiện sớm và điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe phụ nữ. Ung thư và...