Ứng phó khẩn cấp với dịch sốt xuất huyết

Tình hình sốt xuất huyết tại Hà Nội và TP.HCM đang có chiều hướng gia tăng, nhiều ổ dịch mới xuất hiện và diễn biến phức tạp, đặt ra thách thức lớn cho công tác phòng, chống dịch.

Ảnh minh họa.

Dịch có xu hướng tăng cao

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP.Hà Nội, trong tuần từ ngày 15 đến nay, toàn Thành phố ghi nhận 145 ca mắc sốt xuất huyết tại 59 phường, xã, tăng 26 ca so với tuần trước. CDC Hà Nội nhận định số ca mắc đang có xu hướng tăng, một số ổ dịch có nhiều bệnh nhân, chỉ số côn trùng ở mức nguy cơ cao, dự báo dịch có thể tiếp tục lan rộng theo chu kỳ hàng năm. Tại TP.HCM, tình hình sốt xuất huyết cũng đang diễn biến nghiêm trọng. Trong tuần 33 (từ ngày 11 đến 17/8), Thành phố ghi nhận 2.517 ca mắc mới, tăng 38% so với trung bình 4 tuần trước.

Tính từ đầu năm đến nay, tổng số ca mắc sốt xuất huyết trên địa bàn đã lên tới 25.578 trường hợp. Đáng lo ngại là nhiều trường hợp nhập viện muộn trong tình trạng nặng, thậm chí bị chẩn đoán nhầm với các bệnh lý hô hấp hoặc tiêu hóa, gây chậm trễ trong xử trí.

Theo ông Võ Hải Sơn, Phó cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), hiện Việt Nam đang bước vào mùa cao điểm sốt xuất huyết, kéo dài từ tháng 6 đến tháng 12. Thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều là điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển. Đáng chú ý, chu kỳ bùng phát dịch những năm gần đây đang rút ngắn, từ 5 năm xuống còn 3-4 năm.

Đợt dịch lớn gần nhất vào năm 2022 đã ghi nhận hơn 370.000 ca mắc trên cả nước. Do đó, nếu không có sự vào cuộc kịp thời và mạnh mẽ, khả năng dịch bùng phát trong năm 2025 là hoàn toàn có thể xảy ra.

Chống dịch bằng các giải pháp tổng hợp

Để ứng phó chủ động, ngành y tế Hà Nội đã tham mưu UBND Thành phố chỉ đạo các quận, huyện xây dựng đề án phòng, chống sốt xuất huyết theo giai đoạn từ 2 đến 5 năm, đồng thời đảm bảo đủ nhân lực, vật tư và hóa chất sẵn sàng cho mọi tình huống dịch bùng phát. Thành phố cũng ban hành nhiều văn bản chỉ đạo xuyên suốt và kịp thời.

Trước đó, Phó chủ tịch UBND TP, Trưởng ban Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh ở người, bà Vũ Thu Hà đã chủ trì giao ban công tác phòng chống dịch, yêu cầu các đơn vị tăng cường hành động thực tế tại cơ sở.

Công tác giám sát dịch tễ được đẩy mạnh tại tất cả các cơ sở y tế công lập và tư nhân. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. Hà Nội đã tổ chức 90 lượt giám sát tại các ổ dịch sốt xuất huyết trong năm 2024, ghi nhận có 74 điểm có chỉ số BI (chỉ số bọ gậy) trên 20, chiếm hơn 82% và phát hiện muỗi truyền bệnh tại 64 điểm, chiếm hơn 71%.

Toàn Thành phố đã triển khai 891 chiến dịch diệt bọ gậy, gần 2,5 triệu hộ dân được hướng dẫn, giám sát và tuyên truyền trực tiếp. Ngoài ra, có 53 chiến dịch phun hóa chất chủ động được thực hiện với hơn 69.000 hộ dân tham gia.

Về trang thiết bị, Thành phố hiện có 467 máy phun, bao gồm 375 máy phun thể tích siêu nhỏ, 82 máy phun mù nóng và 10 máy phun gắn ô tô. Hóa chất diệt muỗi dự trữ hiện có gần 3.000 lít, đảm bảo sẵn sàng ứng phó khi cần thiết.

Trên phạm vi cả nước theo ông Hải Sơn, không chỉ hệ thống y tế, cả hệ thống chính trị ở cơ sở cũng được huy động. Ngoài ra, các Viện Vệ sinh dịch tễ và Viện Pasteur đã cử nhiều đoàn công tác hỗ trợ, kiểm tra, hướng dẫn địa phương nguy cơ cao xử lý ổ dịch đúng kỹ thuật, giám sát ca mắc sớm và xử lý kịp thời ngay từ ca bệnh đầu tiên. Theo ông Sơn, sự chủ động này giúp “khoanh gọn, dập nhanh” các ổ dịch tiềm ẩn, góp phần kiểm soát tốc độ lây lan hiệu quả.

Theo ông Sơn, sốt xuất huyết là bệnh lây truyền qua muỗi, nên việc kiểm soát truyền bệnh là yếu tố then chốt. Vì vậy, Bộ Y tế đã huy động sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, từ chính quyền các cấp, tổ dân phố đến các tổ chức đoàn thể nhằm tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp phòng dịch tại nhà.

Song song với công tác phòng bệnh, hệ thống điều trị cũng được Bộ Y tế đặc biệt quan tâm. Các bệnh viện đã được yêu cầu chuẩn bị sẵn sàng về nhân lực, thuốc men, dịch truyền, trang thiết bị, đồng thời thực hiện phân tuyến điều trị rõ ràng nhằm hạn chế quá tải, nâng cao hiệu quả thu dung và điều trị, giảm thiểu nguy cơ tử vong. Công tác đào tạo, tập huấn kỹ năng chẩn đoán và phân loại bệnh nhân cho y tế tuyến cơ sở cũng đang được tăng cường.

Về phía người dân, Bộ Y tế khuyến cáo không được chủ quan, lơ là trong phòng, chống dịch. Để ngăn chặn sốt xuất huyết, người dân cần thực hiện đồng bộ các biện pháp như đậy kín các dụng cụ chứa nước, loại bỏ vật phế thải đọng nước, thay nước lọ hoa thường xuyên, thả cá vào bể cảnh, ngủ màn cả ban ngày, mặc quần áo dài và sử dụng các biện pháp xua muỗi.

Đặc biệt, khi có dấu hiệu sốt, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc tại nhà.