Ukraine kêu gọi dân chế UAV, Thụy Sỹ hối thúc Nga, Trung Quốc tham gia hòa đàm
Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng chuyển đổi số Ukraine kêu gọi người dân nước này tự học trực tuyến để bắt đầu lắp ráp máy bay không người lái ( UAV) phục vụ nhu cầu của quân đội chống Nga.
Trong một bài viết đăng tải trên Facebook cuối tuần qua, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng chuyển đổi số Ukraine Mikhail Fedorov cho biết, mục tiêu sản xuất 1 triệu UAV trong năm nay, do Tổng thống Volodymyr Zelensky công bố gần đây, là khả thi nếu người dân giúp đỡ chính phủ.
Binh sĩ Ukraine giới thiệu một mẫu FPV tại lán trại gần tiền tuyến. Ảnh: RT
Theo ông Fedorov, các UAV góc nhìn thứ nhất (FPV), cỡ nhỏ đã trở thành “vũ khí thay đổi cuộc chơi” trong xung đột giữa 2 nước láng giềng.
Quan chức này nói thêm, kể từ khi giao tranh bùng phát vào cuối tháng 2/2022, Kiev đã dỡ bỏ nhiều trở ngại pháp lý để các hãng chế tạo UAV của Ukraine tăng cường sản xuất. Tuy nhiên, bất kỳ ai ở xa tiền tuyến cũng có thể hỗ trợ quân đội Ukraine tăng cường kho vũ khí UAV bằng cách hoàn thành “các khóa học hướng dẫn kỹ thuật lắp ráp FPV 18cm tại nhà”.
Đài RT dẫn lời ông Fedorov thông tin, chương trình trực tuyến cung cấp các bài giảng, hội thảo qua ứng dụng Zoom với các chuyên gia, danh sách các thành phần cũng như những công cụ và vật liệu cần thiết để chế tạo UAV. Nhà chức trách cũng cho phép người học tiếp cận cộng đồng kỹ thuật để được tư vấn và giải đáp thắc mắc.
Kiev đang tổ chức các khóa học lắp ráp UAV mới 2 tuần một lần và hoàn toàn miễn phí. Ông Fedorov tiết lộ, những người tham gia chương trình đã lắp ráp khoảng 100 UAV và 80% trong số này đang hoạt động tốt.
Thụy Sỹ hối thúc Nga, Trung Quốc tham gia đàm phán về Ukraine
Hãng thông tấn Sputnik đưa tin, Ngoại trưởng Thụy Sỹ Ignazio Cassis đã kêu gọi Nga và Trung Quốc cùng tham gia các cuộc họp giải quyết khủng hoảng ở Ukraine.
Video đang HOT
Ngoại trưởng Thụy Sỹ Ignazio Cassis. Ảnh: Reuters
“Chúng ta sẽ không có một hội nghị hòa bình nếu thiếu vắng Nga, điều này là không thể. Tuy nhiên, chúng ta cần xem làm thế nào và khi nào chúng ta có thể thuyết phục được Nga tham gia”, ông Cassis nói tại cuộc họp lần thứ 4 của các cố vấn an ninh quốc gia khắp thế giới về kế hoạch hòa bình cho Ukraine tại thành phố Davos, Thụy Sỹ hôm 14/1.
Theo ông Cassis, đại diện của 83 quốc gia, bao gồm cả những nước thuộc khối BRICS như Ấn Độ, Brazil và Ảrập Xêút, đã dự hội nghị ở Davos. Tuy nhiên, Trung Quốc vắng mặt.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Thụy Sĩ bày tỏ mong muốn Trung Quốc tham gia vào các cuộc thương lượng, với lí do Bắc Kinh có thể đóng một vai trò quan trọng trong quá trình hòa đàm do có mối quan hệ chặt chẽ với Moscow.
Cả Nga và Trung Quốc hiện đều chưa lên tiếng phản hồi trước phát biểu của ông Cassis.
Chính sách đối ngoại của Trung Á trong cuộc cạnh tranh cường quốc mới
Do vị trí địa lý và địa chính trị độc đáo, Trung Á luôn là nơi cạnh tranh giành ảnh hưởng của các cường quốc.
Tất cả các cường quốc, trong đó có Trung Quốc, Nga, Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản, đều hoạt động ở Trung Á.
Các nước Trung Á có ý định phát triển quan hệ với tất cả các cường quốc khác ngoài Nga mà họ có quan hệ truyền thống. Ảnh: ankasam.org
Do vị trí địa lý và địa chính trị độc đáo, Trung Á luôn là nơi cạnh tranh giành ảnh hưởng của các cường quốc. Tất cả các cường quốc, trong đó có Trung Quốc, Nga, Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản, đều hoạt động ở Trung Á. Xét về ảnh hưởng địa chính trị và chiến lược, Trung Quốc, Nga và Mỹ chắc chắn đang dẫn đầu.
Đây sẽ không phải là vấn đề đối với các nước Trung Á nếu các cường quốc có quan hệ tốt, nhưng thực tế là mối quan hệ giữa các cường quốc ở Trung Á rất phức tạp và thường được hiểu là cạnh tranh địa chính trị. Vì vậy, quản lý đúng đắn quan hệ với các nước lớn không chỉ là kỹ năng ngoại giao của những nước Trung Á mà còn là cách bảo đảm an ninh, ổn định cho khu vực này.
Đối đầu Mỹ-Nga ở Trung Á
Cách hiểu này không thể nói là sai nếu áp dụng vào trường hợp với Mỹ và Nga. Sự cạnh tranh địa chính trị là trụ cột trong quan hệ Mỹ-Nga ở Trung Á trong những năm gần đây. Các quốc gia này rõ ràng có các mục tiêu địa chính trị trái ngược nhau trong khu vực cũng như các chính sách và hành vi đối đầu lẫn nhau.
Mục tiêu cơ bản của Mỹ là ngăn chặn Nga giành lại quyền kiểm soát Trung Á, giảm sự phụ thuộc của các quốc gia Trung Á vào Moskva, phá vỡ mọi hình thức độc quyền của Nga đối với khu vực và xóa bỏ quan niệm rằng Trung Á là phạm vi ảnh hưởng của Nga.
Trong khi đó, mục tiêu của Nga đối lập với mục tiêu của Mỹ như đã trình bày ở trên. Điều này quyết định tính chất "loại trừ lẫn nhau" trong các chính sách của họ ở Trung Á. Sau cuộc xung đột Nga-Ukraine, mục tiêu chính của Mỹ là ngăn chặn bất kỳ sự hỗ trợ nào có thể có của các nước Trung Á đối với Nga.
Những diễn biến toàn cầu gần đây đã làm gia tăng sự kình địch và đối kháng Mỹ-Nga, cả ở cấp độ quốc tế và khu vực, do đó, "ván cờ cạnh tranh" lớn Mỹ-Nga ở Trung Á rất có thể sẽ tiếp tục.
Bất chấp sự chia rẽ sâu sắc giữa Trung Quốc, Mỹ, Nga và châu Âu, các nước Trung Á đã hình thành quan hệ đối tác chiến lược hoặc hợp tác chiến lược với mỗi nước trong số họ. Ảnh: president.kg
Hợp tác Nga-Trung ở Trung Á
Đối với Nga và Trung Quốc, có quan điểm (đặc biệt là ở phương Tây) cho rằng hai nước này là nhân tố chính của "cuộc cạnh tranh cường quốc ở Trung Á" và rằng họ có mối quan hệ cơ cấu mang tính cạnh tranh ở Trung Á, do đó đối đầu Trung-Nga sẽ xảy ra là điều gần như không thể tránh khỏi.
Tuy nhiên, điều này không đúng bởi quan hệ Nga-Trung dựa trên nguyên tắc cùng tồn tại và hợp tác chứ không phải dựa trên nguyên tắc loại trừ và đối đầu địa chính trị. Trái ngược với những dự đoán bi quan, không có xung đột nào xảy ra giữa hai nước trong 30 năm qua.
Trung Quốc và Nga đã tham gia hợp tác kinh tế và an ninh khu vực ở Trung Á từ năm 1998, trong khuôn khổ Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) được thành lập năm 2001. Đây là sản phẩm của hợp tác Trung-Nga và là nền tảng hợp tác giữa hai nước ở Trung Á. Lĩnh vực năng lượng, từng được coi là lĩnh vực có nhiều xung đột lợi ích nhất giữa Nga và Trung Quốc, lại không phải là vấn đề tạo ra bất kỳ xung đột nghiêm trọng nào.
Khi Trung Quốc lần đầu tiên đề xuất Vành đai kinh tế Con đường tơ lụa (gọi tắt là sáng kiến Vành đai, Con đường hay BRI) vào năm 2013, dư luận Nga đã có cảm giác hoài nghi, khiến tương lai của mối quan hệ giữa BRI và Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU) do Nga đứng đầu trở nên không chắc chắn. Việc hai dự án hợp tác kinh tế khu vực được lãnh đạo bởi các cường quốc khác nhau nhưng chồng chéo về khu vực và thành viên, theo tư duy địa chính trị truyền thống, sẽ tự nhiên dẫn đến sự loại trừ và đối kháng lẫn nhau về địa kinh tế và thậm chí địa chính trị.
Nhưng tình hình đã không phát triển theo hướng này. Vào tháng 5/2015, Trung Quốc và Nga đã đưa ra tuyên bố chung về sự hợp tác giữa BRI và EAEU. Kết quả là, hai cấu trúc tưởng chừng như đối lập nhau (nếu nhìn từ quan điểm địa chính trị truyền thống) đã chuyển thành cấu trúc hợp tác và phát triển, và sự kết hợp BRI và EAEU đã trở thành một nền tảng mới cho quan hệ hợ tác Trung-Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tham dự Diễn đàn quốc tế BRI lần thứ nhất, thứ hai và thứ ba được tổ chức tại Bắc Kinh vào năm 2017, 2019 và năm 2023.
Bất cứ ai có thể mang lại nhiều lợi ích kinh tế hơn cho các nước Trung Á sẽ được chào đón trong khu vực. Ảnh: iiss.org
Sự phức tạp trong quan hệ Mỹ-Trung ở Trung Á
Đối với mối quan hệ Mỹ-Trung ở Trung Á, bức tranh phức tạp hơn. Hai nước dường như có chung một số ý định, bao gồm chống khủng bố, hỗ trợ đa dạng hóa quan hệ kinh tế đối ngoại ở Trung Á, hỗ trợ độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia Trung Á, thúc đẩy kết nối khu vực và cải thiện môi trường đầu tư và thương mại. Tuy nhiên, trên thực tế có rất ít sự hợp tác thực chất.
Ngoài ra, vẫn còn những căng thẳng địa chính trị giữa hai nước, chẳng hạn như việc Trung Quốc phản đối sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Trung Á và việc thúc đẩy "các cuộc cách mạng màu". Trung Quốc đặc biệt cảnh giác với việc Mỹ "xuất khẩu" các cuộc cách mạng màu sang khu vực, cho rằng chúng có thể gây ra sự thay đổi chế độ bất thường ở các nước Trung Á, mang lại sự bất ổn và hỗn loạn cho khu vực, làm xấu đi môi trường an ninh ngoại vi của Trung Quốc và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của nước này trong khu vực.
Đối mặt với mối quan hệ phức tạp giữa các cường quốc, các nước Trung Á thường áp dụng chính sách ngoại giao đa phương nhằm phát triển quan hệ với tất cả các nước, mà theo các tài liệu chính thức của Tajikistan, có nghĩa là chính sách mở cửa cho tất cả các nước sẵn sàng hợp tác. Cùng với khái niệm ngoại giao đa phương, một số nước Trung Á ủng hộ khái niệm ngoại giao cân bằng, được chính thức hóa trong Khái niệm chính sách đối ngoại của Kazakhstan giai đoạn 2014-2020.
Như vậy, phát triển quan hệ với tất cả các nước là một chính sách ngoại giao phổ biến ở hầu hết các nước trong khu vực. Từ quan điểm của các quốc gia Trung Á, ngoại giao đa phương là phương án tối ưu vì nó mang lại lợi ích tốt nhất cho họ. Các cường quốc đang cạnh tranh với nhau, nhưng các quốc gia Trung Á không có bất bình gì với họ (mặc dù họ có thể xung đột về các vấn đề như nhân quyền và dân chủ), và họ không muốn đứng về phe bất kỳ cường quốc nào trong việc chống lại một cường quốc khác. Do đó, sẽ là lý tưởng cho các quốc gia Trung Á nếu các cường quốc có một hệ thống kiểm tra và cân bằng lẫn nhau trong khu vực vì điều này sẽ mang lại cho các quốc gia Trung Á nhiều quyền tự do hành động hơn và giúp ngăn chặn các cường quốc thống trị và kiểm soát khu vực.
Quân đội Mỹ đã rút ra những bài học sai lầm về UAV trên chiến trường Ukraine? Lầu Năm Góc đang đánh giá quá cao năng lực mang tính quyết định của các hệ thống không người lái trong những cuộc xung đột ở tương lai. Sự thích ứng trên chiến trường cùng sự xuất hiện của các hệ thống và chiến thuật chống UAV hiệu quả đang làm giảm khả năng sát thương của UAV. Lầu Năm Góc đang...