Tướng Lê Văn Cương: ASEAN cần tận dụng sức mạnh từ phán quyết PCA
Theo Thiếu tướng Lê Văn Cương, phán quyết của PCA đã tạo nên một sức mạnh mới, mang tính bước ngoặt cho các nước ASEAN ứng xử với Trung Quốc.
Vào lúc 16h chiều 12/7, theo giờ Hà Nội, Tòa Trọng tài quốc tế tại La Hay, Hà Lan đã ra phán quyết đối với vụ kiện của Philippines ở Biển Đông. Theo đó, Tòa Trọng tài thường trực quốc tế (PCA) đã bác bỏ yêu sách về “ đường lưỡi bò ” của Trung Quốc ở Biển Đông. Dư luận quốc tế đán.h giá cao phán quyết của PCA, yêu cầu các bên kiềm chế và tuân thủ phán quyết của Tòa.
Phóng viên VOV đã phỏng vấn Thiếu tướng Lê Văn Cương – Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, Bộ Công an về phán quyết này. Dưới đây là lời chia sẻ của Thiếu tướng Lê Văn Cương (tít phụ do VOV.VN tự đặt):
Thiếu tướng Lê Văn Cương – Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, Bộ Công an.
Thượng tôn pháp luật quốc tế
Bao trùm lên phán quyết PCA ngày 12/7 vừa qua là thông điệp rằng luật pháp quốc tế cần được đảm bảo tối thượng trong trật tự thế giới hiện nay. Luật pháp phải được tôn trọng, bất cứ quốc gia lớn hay bé cũng phải tuân thủ luật pháp quốc tế.
Tính thượng tôn của pháp luật là ý chí nguyện vọng của nhân loại, thể hiện trong Hiến chương Liên Hợp Quốc. Phán quyết của Tòa trọng tài thường trực quốc tế là phán quyết khách quan và chính xác, có đầy đủ chứng cứ khoa học.
Cần hiểu rõ ở đây, Tòa Trọng tài quốc tế được thành lập theo Phụ lục VII, Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) với các phiên tranh tụng tại trụ sở Tòa Trọng tài thường trực ( PCA ) ở La Hay (Hà Lan), thực hiện theo tôn chỉ của Liên Hợp Quốc.
Phán quyết của tòa PCA ngày 12/7 đã thể hiện được ý nghĩa rằng trong thời đại ngày nay, tất cả các quốc gia lớn bé đều phải tôn trọng luật pháp quốc tế.
Bên cạnh đó, phán quyết PCA chính là thắng lợi của Philippines trước vụ kiện lịch sử này.
Vũ khí sắc bén cho ASEAN
Tuy rằng phán quyết PCA không có tính cưỡng chế ràng buộc đối với các bên, nhưng nó đã tạo ra một nền tảng pháp lý để các bên liên quan đến tranh chấp Biển Đông có thể đối thoại, đấu tranh, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình trên Biển Đông.
Trụ sở Tòa Trọng tài Thường trực ở La Hay, Hà Lan. (Ảnh: Quazt).
Giá trị của phán quyết đã tạo ra một nền tảng mới cho những căng thẳng đang leo thang trong khu vực.
Trước khi phán quyết được đưa ra, Trung Quốc và các nước ASEAN đã ngồi lại cùng với nhau nhưng chưa thể thống nhất được biện pháp để giải quyết tranh chấp. Trung Quốc là một cường quốc, còn các nước ASEAN khác là những nước nhỏ, nên rất khó để hai bên có thể tìm được tiếng nói chung. Trung Quốc sẵn sàng “lấn át mọi chuyện”.
Video đang HOT
Sau phán quyết, mọi chuyển đã thay đổi. Vị thế của các nước ASEAN, bao gồm cả Philippines và Trung Quốc giờ đã khác trước. Những lời tuyên bố của Trung Quốc khi cho rằng phán quyết không liên quan đến Trung Quốc hay không có giá trị là thiếu thuyết phục.
Tất cả các nước là thành viên của Công ước LHQ về Luật biển năm 1982 đều có trách nhiệm và nghĩa vụ phải tham gia vào quá trình giải quyết tranh chấp, kể cả bằng cơ quan tài phán quốc tế.
Khi Philippines gửi hồ sơ lên Tòa trọng tài quốc tế, Trung Quốc đã tuyên bố cả hàng trăm ngàn lần rằng Tòa không có thẩm quyền thụ lý vụ kiện này, và Trung Quốc cũng không công nhận phán quyết của Tòa trọng tài chứ không phải bây giờ Trung Quốc mới nói.
Vấn đề ở đây là tại sao Trung Quốc lại sợ Tòa án? Tại sao một cường quốc như Trung Quốc lại e ngại đưa vụ việc ra tòa? Đơn giản là vì họ chẳng có cơ sở pháp lý nào cả đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, càng không có cơ sở pháp lý đối với vùng nước trong “đường chín đoạn”. Vì họ không có cơ sở pháp lý nên họ rất sợ ra Tòa án.
Sáu mươi lăm năm nay, cả thế giới đều hỏi Trung Quốc rằng cơ sở pháp lý nào để khẳng định Hoàng Sa, Trường Sa thuộc chủ quyền của Trung Quốc, cơ sở pháp lý nào đối với “đường 9 đoạn” thì Trung Quốc không trả lời được.
Vậy nên phán quyết của PCA đã tạo ra một công cụ mới cho các nước ASEAN đối thoại với Trung Quốc. Còn với các nước ASEAN thì bây giờ cần phải làm gì? ASEAN cần tiếp tục bám chặt vào Hiến chương Liên Hợp Quốc, dựa vào công ước Luật Biển năm 1982, dựa vào phán quyết của Tòa trọng tài.
Thức tỉnh những ai mơ hồ
Phán quyết đã tạo nên một sức mạnh rất mới mang tính bước ngoặt cho các nước ASEAN. Các nước ASEAN cần phải nắm lấy để đối thoại với Trung Quốc.
Sức mạnh của các nước ASEAN bây giờ đã khác hẳn. Trước đây, trong 217 quốc gia và vùng lãnh thổ trên cũng có một vài nước do lý do này lý do kia không hiểu ASEAN, không hiểu Việt Nam, không hiểu Philippines. Đâu đó vẫn có ý kiến cho rằng Việt Nam, Philippines đang đòi hỏi quá đáng, còn Trung Quốc thì đúng.
8 tỉ người trên hành tinh này cũng có những người còn mơ hồ, ngộ nhận do hiểu biết của họ còn thiếu sót nên chưa nhìn thấy được sai lầm của Trung Quốc. Phán quyết của Tòa trọng tài như một ngọn đèn pha thức tỉnh ai chưa rõ sự thật.
Sức mạnh của ASEAN nằm ở sự đoàn kết. Ảnh: internet.
Sức mạnh về pháp lý, sức mạnh về ngoại giao tạo ra một nền tảng mà 10 nước ASEAN cần phải tận dụng. Phán quyết tạo ra một công cụ đấu tranh bằng con đường hòa bình nằm ở việc sử dụng pháp lý. Phán quyết cũng tạo nên một hệ thống cộng đồng quốc tế rộng mở, hậu thuẫn sau lưng cho các nước ASEAN mà chúng ta phải tranh thủ được từ bây giờ.
Trung Quốc đối diện sức ép lớn sau phán quyết của PCA
Đúng là trước đây đã có những trường hợp các vụ kiện giữa các cường quốc châu Âu với một số nước nhỏ, giữa Mỹ với một số nước xung quanh thì cuối cùng các cường quốc (dẫu ban đầu tuyên bố rằng không chấp nhận phán quyết) vẫn thuận theo phán quyết của Tòa Trọng tài.
Những phản ứng của Trung Quốc nếu càng gay gắt, thậm chí là quân sự hóa Biển Đông, thậm chí thành lập khu vực nhận dạng phòng không, chẳng qua là “lấy đá ghè vào chân mình”. Ở đây càng quyết đoán thì càng mất lòng tin của cộng đồng quốc tế, Trung Quốc đứng trước sức ép lớn sau phán quyết này.
Nếu như họ bình tĩnh, có thể họ vẫn không chấp nhận phán quyết, nhưng ít ra họ sẽ không đưa ra những hành động làm đảo lộn trật tự ở Biển Đông, không đưa ra những hành động vi phạm đ.e dọ.a đến an ninh hàng hải, thì cộng đồng quốc tế còn có thể nhân nhượng.
Nhưng nếu Trung Quốc vẫn bất chấp luật pháp quốc tế, đ.e dọ.a an ninh hàng không hàng hải trên khu vực Biển Đông thì họ sẽ chỉ chuốc lấy thất bại về ngoại giao, không phải là quốc gia vì hòa bình, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.
Theo VOV
Trung Quốc trơ tráo phản đối phán quyết vụ kiện Biển Đông
Ngày 12/7, Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng Trung Quốc và nhiều hãng thông tấn chính thức của nước này đồng loạt trơ tráo bác bỏ phán quyết vụ kiện Biển Đông của tòa án quốc tế.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc tiếp tục bác bỏ phán quyết của Tòa Trọng tài, khẳng định các đảo, đá mà nước này đang kiểm soát có vùng đặc quyền kinh tế và ngư dân nước này đã hoạt động trong khu vực suốt 2.000 năm qua.
Bắc Kinh tiếp tục khẳng định cái gọi là "chủ quyền" với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam đồng thời ngang ngược khẳng định các việc làm của Bắc Kinh "hợp pháp và phù hợp với thông lệ quốc tế".
Trước đó, tại cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, người phát ngôn Lục Khảng hung hăng khẳng định Bắc Kinh "không quan tâm" đến phán quyết về vụ kiện Biển Đông mà Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) công bố.
Ông Lục lại viện lập luận sai trái rằng cơ quan này không có thẩm quyền phân xử vụ việc. "Chúng tôi sẽ không chấp nhận bất cứ phán quyết nào", Reuters dẫn lời ông Lục Khảng.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng. Ảnh: FMPRC
Tân Hoa xã kêu ca tòa trọng tài "lạm dụng luật pháp đã ban hành một phán quyết không căn cứ" về vụ kiện do Philippines khởi xướng. Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Trung Quốc ra thông báo khẳng định phán quyết của PCA sẽ không ảnh hưởng đến "chủ quyền" phi lý nước này tự nhận.
"Quân đội Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh, các quyền và lợi ích hàng hải quốc gia, kiên quyết gìn giữ hòa bình và ổn định khu vực, đối phó với mọi thách thức và mối đ.e dọ.a", Bộ Quốc phòng Trung Quốc hàm ý đ.e dọ.a.
Dự đoán về phản ứng của Trung Quốc với phán quyết, tờ Thời báo Hoàn Cầu hiếu chiến cảnh báo rằng điều này còn tùy thuộc vào "những hành vi gây hấn" (nếu có). "Đến nay, không nước liên quan nào mong muốn đối đầu quân sự. Tuy nhiên, tất cả các bên đều đã có động thái chuẩn bị về mặt quân sự".
Trước đó, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk khi gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hôm nay đã nhấn mạnh phán quyết của tòa PCA về Biển Đông "rất quan trọng".
"Một trật tự thế giới dựa trên luật pháp mang lại lợi ích chung đối với cả Trung Quốc và Liên minh châu Âu, chúng ta có nghĩa vụ duy trì và bảo vệ điều này", ông Tusk nói.
Philippines kêu gọi dân tránh phản ứng quá khích
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Philippines ngày 12/7 tuyên bố hoan nghênh phán quyết của tòa án, đồng thời kêu gọi người dân kiềm chế và bình tĩnh để tránh phản ứng quá khích. Ngoại trưởng Philippines Yasay dự kiến chủ trì một cuộc họp báo để nêu rõ quan điểm Manila về phán quyết.
"Các chuyên gia của chúng tôi đang nghiên cứu về phán quyết thận trọng. Chúng tôi kêu gọi các bên liên quan cần giữ bình tĩnh và kiềm chế. Philippines mạnh mẽ khẳng định rằng chúng tôi tôn trọng phán quyết mang ý nghĩa cột mốc này", Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay nói.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nhật Bản khẳng định đây là kết luận cuối cùng, có tính ràng buộc pháp lý và các bên liên quan cần tuân thủ. Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida khẳng định Tokyo tiếp tục ủng hộ tầm quan trọng của việc sử dụng luật pháp và các biện pháp hòa bình, không sử dụng vũ lực hay cưỡng chế, trong việc giải quyết tranh chấp trên biển.
Chiều 12/7, Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết cuối cùng về vụ Philippines kiện yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông sau hơn 3 năm thụ lý.
Một trong những nội dung đầu tiên PCA đưa ra là Trung Quốc không có chủ quyền lịch sử ở Biển Đông.
Ngoài ra toà cũng tuyên bố không một cấu trúc nào ở Trường Sa có khả năng duy trì đời sống con người ở đó nên không điểm nào có vùng đặc quyền kinh tế hay vùng thềm lục địa.
"Tòa thấy rằng Trung Quốc đã xâm phạm quyền chủ quyền của Philippines tại Vùng Đặc quyền kinh tế thông qua các biện pháp như ngăn chặn tàu đán.h cá và tàu thăm dò của Philippines, xây dựng đảo nhân tạo và không thể ngăn ngư dân Trung Quốc đán.h cá trong khu vực này", Tòa Trọng tài nhấn mạnh.
Tòa cũng cho rằng ngư dân Philippines và ngư dân Trung Quốc có quyền đán.h cá ở Bãi cạn Scarborough nhưng Trung Quốc đã can thiệp để ngăn chặn ngư dân Philippines tiếp cận vùng biển.
Đồ họa: CNN
Nội dung PCA nhận thụ lý
Tòa trọng tài Thường trực khẳng định quyền tài phán với 7 trong 15 nội dung Philippines khởi kiện. Các nội dung này liên quan tới tính pháp lý của các đá và bãi cạn trên Biển Đông mà Trung Quốc đang chiếm đóng, bồi lấp nhằm hiện thực hóa yêu sách chủ quyền.
Tòa cũng tiếp nhận đơn kiện của Manila về việc Trung Quốc cản trở ngư dân đán.h bắt trên Biển Đông cũng như việc tàu công vụ Trung Quốc gây nguy hiểm với các tàu hành pháp Philippines trên các thực thể tranh chấp ở Biển Đông.
Một trong những điều được chờ đợi là phán quyết của PCA về Ba Bình, thực thể tự nhiên lớn nhất quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đang bị Đài Loan, Trung Quốc chiếm đóng phi pháp. Dù không đưa Ba Bình vào phạm vi kiện nhưng trong phiên điều trần sau đó, Philippines đưa nó vào nội dung cần làm rõ. Manila lập luận thực thể không phải nơi cư dân sinh sống lâu đời và cũng không có nền kinh tế bền vững mà chỉ là nơi đồn trú quân sự và tồn tại dựa vào nguồn cung từ bên ngoài nên không được hưởng vùng đặc quyền kinh tế.
Dấu mốc chính về vụ kiện
Ngày 22/1/2013, Philippines đệ đơn lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA), kiện cách Trung Quốc giải thích và áp dụng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 ở Biển Đông. Ngày 19/2/2013, Trung Quốc từ chối tham gia vụ kiện bằng văn bản "Quan điểm của Trung Quốc đối với các vấn đề ở Biển Đông" và bác bỏ yêu sách của Philippines.
Ngày 21/6/2013, Tòa Trọng tài được thành lập với 5 người do Thẩm phán Thomas A. Mensah đến từ Ghana chủ trì. Các thành viên khác gồm có Thẩm phán Jean-Pierre Cot người Pháp, Thẩm phán Stanislaw Pawlak người Ba Lan, Giáo sư Alfred Soons người Hà Lan và Thẩm phán Rudiger Wolfrum người Đức.
Bất chấp sự phủ nhận của Trung Quốc, ngày 29/10/2015, PCA ra phán quyết khẳng định quyền xét xử vụ kiện của Philippines nhằm vào yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông. Từ 24 - 30/11/2015, PCA có phiên điều trần cuối cùng về vụ kiện. Sau nhiều dự đoán, Tòa đưa ra phán quyết cuối cùng vào ngày 12/7/2016.
Trong suốt hơn 3 năm qua, Trung Quốc liên tục bác bỏ vụ kiện của Philippines và từ chối tham gia các phiên tranh tụng. Bắc Kinh cũng tuyên bố không tuân thủ phán quyết của PCA, điều mà các nhà phân tích nhận định là bất lợi cho Trung Quốc.
Theo Zing News
Bắc Kinh yêu cầu các đơn vị ở "trạng thái thời chiến" Khi đồng hồ bắt đầu đếm ngược về thời điểm PCA ra phán quyết Biển Đông, các cơ quan đơn vị ở Bắc Kinh được lệnh bước vào "trạng thái thời chiến" từ 8 giờ sáng nay tới 24 giờ ngày 17/7. Bắc Kinh yêu cầu các đơn vị ở "trạng thái thời chiến" chỉ vì phán quyết PCA? Trong một bản tin...