Tương lai của OLED trong năm 2021

LG và Sony mang đến những bước phát triển mới cho TV OLED trong bối cảnh lĩnh vực này chịu nhiều áp lực lớn từ công nghệ LED.

LG hé lộ TV Mini-LED QNED đời mới tại CES 2021, nhưng dường như hãng không dự đoán được sự kiện này sẽ giúp nhiều đối thủ cạnh tranh tận dụng cơ hội công kích công nghệ OLED – “con cưng” của LG.

Aaron Dew, Giám đốc thương mại của TCL, đăng blog nói rằng ông không bất ngờ khi nhiều thương hiệu đang chuyển sang công nghệ Mini-LED mà TCL ra mắt thị trường TV tiêu dùng hồi năm 2019. Ông cho rằng công nghệ OLED không có thay đổi nào đáng kể từ khi được ứng dụng trên TV hồi đầu thập niên 2010 và “chỉ chiếm chưa đầy 3% doanh số bán TV toàn cầu”.

TV OLED của Sony. Ảnh: T3.

Bình luận này dường như rất bất công. TV OLED đã làm được những điều mà ít người nghĩ tới, như cung cấp các thiết kế siêu mỏng thu hút sự chú ý, cũng như được giới game thủ săn đón nhờ khả năng hỗ trợ game trước các đối thủ cạnh tranh.

Tuy nhiên, giờ đây TV LCD cũng rất mỏng. TCL vừa ra mắt dòng Mini-LED XL theo chính ý tưởng này. OLED cũng không thể hiện ưu thế rõ rệt trong những tính năng dành cho game, như 4K 120 Hz, khả năng tự động chuyển sang chế độ độ trễ thấp và tần số làm tươi màn hình có thể thay đổi được. Điểm khác biệt chỉ là các kỹ sư của LG đã làm được điều này với OLED trước đối thủ.

Dù OLED đã tiến xa hơn những chỉ trích của Dew, nó vẫn không thực sự mang tới những tính năng thay đổi cuộc chơi, đặc biệt là ở phân cấp phổ thông những năm qua. Các cải tiến chủ yếu nằm trong điều chỉnh khả năng xử lý, thay vì tiến bộ đáng kể về công nghệ.

Điều đó không có nghĩa là năng lực xử lý dữ liệu không quan trọng. Chỉ cần nhìn vào khác biệt hiệu năng giữa nhiều thương hiệu OLED dùng chung tấm nền của LG Display để hiểu điều này. Tuy nhiên, tốc độ cải thiện của OLED qua từng năm đã chững lại.

Một số người cho rằng OLED tốt đến nỗi không còn nhiều khoảng trống để cải thiện, nhưng hàng loạt mẫu màn hình không dùng công nghệ OLED với độ sáng, độ phân giải và độ phủ màu cao cho thấy điều ngược lại.

Thời thế đang thay đổi

Năm 2021 có thể không phải thời điểm thích hợp để công kích sự đình trệ của công nghệ OLED. Cả LG và Sony đều thông báo sẽ ra mắt TV OLED độ sáng cao đời mới trong năm nay, dựa trên những phần cứng hoàn toàn mới, thay vì chỉ dựa vào tinh chỉnh cấu trúc pixel như trước kia.

Thiết kế tấm nền OLED mới có thể tăng độ sáng tối đa thêm 25%, lên khoảng 1.000 nits. LG mô tả đây là “thành phần phát sáng mới”, trong khi Sony mô tả đó là “tấm nhôm cán để phát xạ nhiệt”. Điều này đặt sản phẩm của LG và Sony ngang hàng mẫu HZ2000 và JZ2000 của Panasonic, vốn dùng giải pháp phần cứng riêng từ năm 2019.

TV LG G1 – model sử dụng tấm nền OLED mới có độ sáng cao – được giới thiệu tại CES 2021.

Độ sáng cao gây lo ngại về khả năng màn hình OLED mới dễ bị lưu ảnh màn hình hơn. Tuy nhiên, phần cứng mới trong những màn hình OLED hiện đại đều có khả năng phát tán nhiệt, yếu tố ảnh hưởng nhiều tới lưu ảnh màn hình. Panasonic liên tục khẳng định màn hình OLED độ sáng cao của hãng có nguy cơ bị lưu ảnh màn hình tương đương, thậm chí là thấp hơn những dòng OLED thông thường.

Chạm mốc 1.000 nit cũng mang lại lợi ích cả về marketing lẫn hiệu năng, khi nó đặt những loại OLED mới ngang hàng những dòng màn hình OLED cao cấp trong các studio chuyên nghiệp.

Dù vậy, con số 1.000 nit vẫn có thể thua kém độ sáng đã xuất hiện hoặc được hứa hẹn trên những dòng màn hình LCD hay LED sắp tới. Chúng cũng gần như miễn nhiễm hoàn toàn với nguy cơ lưu ảnh màn hình.

Công nghệ tự phát sáng của OLED, trong đó mỗi pixel tự tạo ra nguồn sáng riêng, cho phép hiển thị gam màu tối nhất bên cạnh gam màu sáng nhất mà không ảnh hưởng chất lượng hình ảnh và hiển thị độ tương phản cao với độ sáng 700 – 800 nit. Tuy nhiên, MicroLED cũng có khả năng mang tới độ tương phản tương tự bên cạnh độ sáng lên tới 4.000 hoặc 10.000 nit.

Vấn đề là công nghệ MicroLED có thể vẫn cần thêm nhiều năm trước khi hạ giá đến mức đủ để người tiêu dùng lựa chọn.

Mối đe dọa hiển hiện và rõ ràng

Samsung từng nhiều lần ám chỉ rằng họ có thể tung ra thị trường màn hình QD-OLED kết hợp tính năng tự phát sáng của OLED với công nghệ Quantum Dot. Câu hỏi vẫn là khả năng đến tay người tiêu dùng và nguy cơ lưu ảnh màn hình. Các thông tin cho thấy tính đến cuối năm 2020, Samsung vẫn chưa hài lòng với độ sáng của QD-OLED và nó cũng không xuất hiện trong những tài liệu tại CES của tập đoàn này.

Công nghệ Mini-LED là thử thách rõ ràng hơn nhiều với OLED. Các mẫu màn hình của TCL cho thấy khả năng kiểm soát ánh sáng từng pixel của Mini-LED vẫn chưa thể so sánh với OLED, nhưng nó có độ sáng cao hơn.

Một lý do khác khiến OLED khó bị đánh bại là giá cả. Nhờ quy trình sản xuất hiệu quả và những khoản đầu tư lớn của LG Display vào cơ sở hạ tầng, giá TV OLED đã bắt đầu giảm nhanh. Mẫu LG OLED55BX 55 inch hiện có giá khoảng 1.400 USD, con số gần như không thể tưởng tượng cách đây 3 – 4 năm và ngang hàng với TV LCD tầm trung – cao.

Bên cạnh đó là dòng A1 được LG ra mắt tại CES. Chúng được thiết kế để trở thành dòng cắt giảm tính năng so với những dòng OLED thông thường, nhưng điều này không đồng nghĩa với chất lượng kém. Yếu tố chính bị cắt giảm trên A1 là tấm nền 60 Hz thay vì 120 Hz, cũng như bỏ loạt cổng HDMI 2.1 bằng cổng 2.0 rẻ hơn.

Dòng A1 sẽ tập trung vào người mê phim và truyền hình, bỏ qua những game thủ có thể dùng các mẫu OLED khác của LG. Đây là cách tiếp cận hiệu quả nếu mức giá hợp lý. Dòng A1 có thể đánh dấu lần đầu TV OLED có giá dưới 1.400 USD và tấn công thẳng vào phân khúc tầm trung của LCD.

Công nghệ LCD/LED thế hệ tiếp theo có thể thúc đẩy cuộc chạy đua độ sáng tốn kém và bỏ xa OLED trong nhiều năm nữa. Nhưng khi đó, các dòng OLED đã có chỗ đứng vững chắc trong thị trường TV tầm trung. Nói cách khác, những thông tin cho rằng OLED sắp bị khai tử dường như chỉ là phóng đại.