Trước “Crazy Rich Asians”, bộ phim rich kid châu Á này cũng “suýt” thay đổi Hollywood

“ The Joy Luck Club” ( Phúc Lạc Hội) với dàn diễn viên gốc Á ra đời năm 1993 đã từng được kỳ vọng sẽ thay đổi cái nhìn của Hollywood tới những người châu Á. Phải tới hơn 20 năm sau “ Crazy Rich Asians” (Con Nhà Siêu Giàu Châu Á) mới phần nào thực hiện được ước vọng này.

Giữa sức lan tỏa tích cực của bộ phim về mối tình giữa một cô nàng trung lưu và một chàng trai giàu “nứt đố đổ vách” Crazy Rich Asians (Con Nhà Siêu Giàu Châu Á),các nhà làm phim châu Á tại Mỹ đang hân hoan hướng về một tương lai khởi sắc cho sự hiện diện của màu da vàng giữa kinh đô Hollywood. Đặc biệt hơn, cũng trong chính những ngày này, một bộ phận không nhỏ người yêu phim chợt bồi hồi nhớ về một tác phẩm sở hữu dàn diễn viên hoàn toàn là người gốc Á từng làm chao đảo Hollywood 25 năm trước – The Joy Luck Club (Phúc Lạc Hội).

Hội mạt chược “ mẹ bỉm sữa” Trung Quốc với nặng gánh lo toan

Năm 1993, bộ phim được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên The Joy Luck Club được ra mắt và nhanh chóng nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt từ khán giả. Tác phẩm kể về mối quan hệ giữa bốn cô gái Mỹ gốc Hoa và các bà mẹ Trung Quốc của họ đang sống ở San Francisco. Không chỉ khắc họa thành công quá khứ đầy tủi nhục và khổ cực của phụ nữ trong giai đoạn chinh chiến và chia ly thời đó, The Joy Luck Club còn làm nổi bật được tình mẫu tử thiêng liêng trong bối cảnh các nền văn hóa đụng độ, giao tranh giữa dĩ vãng và thực tại.

Phúc Lạc Hội – tên của cái hội vui vẻ may mắn của bốn bà mẹ di dân nghe thì đơn giản nhưng lại ẩn chứa nhiều bi kịch cuộc đời. Bà chủ hội là Suyuan Woo, người gốc Quảng Châu, từng mất con mất chồng trong cảnh chiến tranh li biệt. Các bà biết nhau từ thời 1949, khi mới được nhà thờ bảo lãnh cho định cư. Qua đất Mỹ làm lại cuộc đời, mỗi bà có một cô con gái, cô nào cô nấy được sinh ra và lớn lên tại Mỹ với tư duy Mỹ, lối sống Mỹ, nên thường xảy ra mâu thuẫn gay gắt với các bà mẹ. Họ dù sống trong đủ đầy vật chất không khác gì các “rich kid” nhưng lại phải đối mặt với nhiều khó khăn từ cách biệt văn hóa đến khoảng cách thế hệ trong gia đình.

Ở một mình thì buồn, bà mẹ Suyan lập ra cái hội mạt chược, thường họp hành ăn uống rồi kể lể chuyện xưa quanh một cái bàn vuông nho nhỏ.

Ra mắt ấn tượng nhưng Phúc Lạc Hội lại không “sống thọ” tại Hollywood

Nghe qua, cứ tưởng bộ phim chỉ cần tám nhân vật, nhưng thật ra ta cần nhiều hơn thế để khắc họa rõ nét thứ lằn ranh mong manh giữa sự an nhàn và day dứt trong tâm hồn của từng mảnh đời. Bốn người mẹ khi thì hi ha vui vẻ, khi lại buồn tủi nhớ về những ký ức đau thương từ năm tháng chiến tranh. Có điều, cái hay của The Joy Luck Club là sau tất cả, thứ di sản quý báu mà bộ phim gửi lại khán giả là thông điệp hãy tiếp tục vui vẻ tận hưởng cuộc đời cho dù bạn đã trải qua biến cố lớn đến mức nào. Bộ phim chạm mốc doanh thu 32,9 triệu đô và được yêu thích trong một khoảng thời gian dài sau đó.

Một cảnh quay “cực phẩm” trong The Joy Luck Club

Nữ diễn viên Ming-Na Wen từng trả lời phỏng vấn rằng The Joy Luck Club chính là tấm thẻ xanh đưa cô đến Hollywood. Sau thời điểm năm 1993 cô được mời lồng tiếng cho những nhân vật Disney nổi tiếng như Sofia the First, Mulan và sau này là vai diễn Melinda May trong Agents of S.H.I.E.L.D.

Tuy nhiên, cuộc vui không kéo dài lâu. Diễn viên gốc Á lại tiếp tục quay về thân phận bị “bắt chẹt” tại Hollywood sau một khoảng ngắn ngủi được chú ý đến. Đây quả là một vấn đề nan giải khi gần 90% các nhà sản xuất tại Hollywood là người da trắng, và bằng nhiều cách khác nhau, họ mang theo mình những định kiến về sắc tộc. Thậm chí, một nhà sản xuất đã từng khiến khán giả nước Mỹ phẫn nộ suốt một khoảng thời gian dài vì dám phát ngôn rằng người châu Á nhìn chung diễn xuất kém cỏi và nhạt nhòa. Đáng buồn thay, nhận xét đầy quy chụp và cảm tính như trên lại là một sự thật nhan nhản diễn ra tại kinh đô điện ảnh hằng ngày hằng giờ.

The Joy Luck Club, ra đời năm 1993 đã thất bại trong việc cải tạo lại cái nhìn đầy thành kiến của Hollywood với người châu Á như thế. Đó không phải là lỗi của nhà làm phim và các diễn viên, họ đã làm hết sức của mình.

The Joy Luck Club khiến người Mỹ ngỡ ngàng vì đem lên màn ảnh dàn diễn viên đa số là người châu Á.

Khuôn mẫu định kiến mà Hollywood áp đặt lên người châu Á trên màn ảnh

Trước sự xuất hiện của The Joy Luck Club, những nhân vật châu Á đều được đưa lên màn ảnh Hollywood với các khuôn mẫu giống hệt nhau. Họ, hoặc là phải rất tinh tường võ thuật, hoặc là những mọt sách giỏi toán hay thậm chí chỉ là người vô danh chuyên làm người đứng sau – đối lập hoàn toàn với các nhân vật da trắng thú vị, giỏi giang, giàu có. Định kiến chủng tộc của phần lớn nhà sản xuất phim Hollywood đã tạo nên một hình tượng người châu Á nhạt nhòa giữa trời Tây. Sự nghèo nàn, khuôn sáo ấy là những định kiến sai lầm về người da vàng.

Lisa Lu là một trong những bà mẹ của The Joy Luck Club đã từng rất chật vật tại Hollywood

Nữ diễn viên Lisa Lu, người đóng vai bà mẹ An-Mei trong The Joy Luck Club, đã trải nghiệm thực trạng cay đắng ấy từ rất lâu. Năm 1958, bà bị buộc phải nhường vai chính cho một nữ diễn viên da trắng, Judith Braun, trong một tập phim của series Shirley Temple’s Storybook. Bà tâm sự rằng mình đã vô cùng thất vọng khi ở Hollywood không có lấy nổi một kịch bản nào mô tả chính xác về người Trung Quốc theo một cách thông thường nhất.

Lisa Lu (đứng giữa) – bà mẹ trong The Joy Luck Club, cũng góp vai nhân vật bà ngoại chàng Nick trong Crazy Rich Asians

Theo một thống kê của tờ New York Times, dù cho diễn viên da màu – bao gồm người châu Á – có được chọn để bước lên màn ảnh rộng đi chăng nữa cứ trung bình mỗi 20 người thì sẽ có 15 người vào vai tội phạm hoặc mất nhân cách, thậm chí 7/20 diễn viên nữ phải vào vai bị bạo hành hay ức hiếp. Bằng cách này hay cách khác, những nhân vật có nguồn gốc da màu nói chung đều bị quy vào hình ảnh không mấy tốt đẹp và tươi sáng tại đất vàng điện ảnh thế giới.

Crazy Rich Asians và những chiến thắng đầu tiên cho người châu Á

Những điều The Joy Luck Club chưa làm được, hơn 20 năm sau đã có Crazy Rich Asians tiếp tục hành trình

Thứ mà Joy Luck Club không làm được là cải tạo lại quan điểm của Hollywood về người châu Á, dường như đang được Crazy Rich Asians tiếp nối. Cốt truyện mang đậm nét Á Đông được nhào nặn thành hình bởi ekip chuyên nghiệp nơi trời Tây đã khiến Crazy Rich Asians (Con Nhà Siêu Giàu Châu Á) trở thành một “món mới” lạ miệng giữa bàn tiệc phim ảnh đang muốn bão hòa hiện nay. Hàng loạt các nghệ sĩ, nhà sản xuất gốc Á tại Mỹ đã sử dụng hashtag #AsianAugust trên mạng xã hội trong suốt những ngày gần đây để ăn mừng cho việc “hội châu Á” tỏa sáng đầy tự hòa trong tháng 8 – tháng ra mắt chính thức trên thế giới của bộ phim toàn diễn viên gốc Á góp mặt.

Crazy Rich Asians khiến khán giả tự hào

Người châu Á trên màn ảnh Hollywood giờ đây không còn bị đóng khung trong các vai mọt sách, kiếm hiệp, kiều nữ nữa, mà họ có thể là những tài phiệt giàu có, những rich kid có cuộc sống xa hoa không thua gì các ông hoàng bà chúa da trắng. Quan trọng hơn, họ được là trung tâm của câu chuyện, nói lên tiếng nói của mình, kể câu chuyện của mình.

Những phản hồi tích cực của cả giới chuyên môn lẫn khán giả đại chúng về hiện tượng Crazy Rich Asians đang mở ra một tương lai mới cho người châu Á tại thị trường phim ảnh số một thế giới. Một thế giới thu nhỏ sẽ không để yên cho chỉ một thứ giá trị “lên ngôi vương” và thôn tín tất cả, mà xu hướng toàn cầu này sẽ biến văn hóa thành một chiếc bánh ngọt được cắt thành nhiều phần càng đều nhau càng tốt. Có lẽ, phong trào đòi thay đổi nhận thức về nhân vật châu Á đang chọn đúng điểm rơi.

Trước thành công của Crazy Rich Asians vào mùa hè này, dòng chảy điện ảnh châu Á giữa lòng Hollywood dường như đã có thay đổi khởi sắc.

Ngoài Crazy Rich Asians thì các phim chiếu rạp ngày nay cũng đang dành ra nhiều cơ hội hơn cho người gốc Á. Trong ngành công nghiệp điện ảnh nói chung, sự hiện diện của các nhà điều hành châu Á tại các studio lớn – như Kevin Tsujihara tại Warner Bros. – cùng với sức mạnh ngày càng gia tăng của phòng vé Trung Quốc đã dẫn đến xu hướng tạo ra nhiều câu chuyện lấy nhân vật gốc Á làm trung tâm hơn. Mới đây nhất, có thể kể đến The Meg – bom tấn về lũ cá mập từ thời tiền sử nhào lên bờ tấn công con người – đã đưa hẳn Lý Băng Băng làm nữ chính.

Lý Băng Băng trong bom tấn “The Meg” không hề lép vế tài tử Jason Statham.

Trên địa bàn màn ảnh nhỏ, những diễn viên gốc Á cũng đang dần có được sự công nhận xứng đáng. Một kỷ nguyên bùng nổ của truyền hình đã dẫn đến một thế hệ nhà sản xuất có tư duy cạnh tranh mới mẻ. Họ trao cơ hội cho một nhóm đa dạng các diễn viên, tạo nên những sự pha trộn văn hóa thú vị rồi nhận được sự hưởng ứng to lớn từ phía khán giả. Ví dụ, ba trong số các cô con gái của The Joy Luck Club hiện đều góp mặt trong những series truyền hình thành công như Ming-Na Wen trong Agents of S.H.I.E.L.D, Lauren Tom của Andi Mack và Tamlyn Naomi Tomita đang là nữ chính của loạt phim khá ăn khách The Good Doctor.

Có thể nói Crazy Rich Asians đã viết tiếp giấc mơ còn dang dở của The Joy Luck Club, nhưng lần này nó không đơn độc. Hợp lực với bộ phim rich kid châu Á này là lực lượng đông đảo các diễn viên gốc Á đã được đào tạo bài bản, có tài năng và kinh nghiệm diễn xuất. Cùng với đó là các dự án mà Hollywood thực sự mong muốn khai thác cuộc sống của người châu Á và áp lực thay đổi quan niệm suy nghĩ lỗi thời.

Crazy Rich Asians (Con Nhà Siêu Giàu Châu Á) dự kiến ra rạp từ ngày 14/9/2018.

Theo Trí Thức Trẻ