Trung Quốc nêu điều kiện mở lại lãnh sự quán Mỹ

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải nói Bắc Kinh xem xét mở lại lãnh sự quán Mỹ nếu Washington sẵn sàng làm điều tương tự.

“Chúng tôi không khởi xướng việc đóng lãnh sự quán, không phải bên đầu tiên yêu cầu nhà báo nước ngoài rời khỏi đất nước mình. Chúng tôi làm những điều này để đáp trả hành động của Mỹ”, đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải nói trong tọa đàm ngày 4/12 của Viện Nghiên cứu Mỹ – Trung có trụ sở tại Washington .

“Do đó nếu chính phủ Mỹ sẵn sàng đảo ngược tiến trình, chúng tôi sẽ xem xét điều đó”, đại sứ Thôi Thiên Khải cho biết.

Trung Quốc hồi tháng 7 ra lệnh đóng cửa lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô và cáo buộc các nhân viên ngoại giao Mỹ “can thiệp vào công việc nội bộ”. Động thái này xảy ra sau khi Mỹ buộc lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston đóng cửa vì cáo buộc gián điệp. Đóng cửa cơ quan đại diện ngoại giao của nước ngoài được coi là hành động leo thang căng thẳng giữa các quốc gia.

Đại sứ Thôi, đảm nhận vị trí từ năm 2013, nhận định Mỹ và Trung Quốc “có lợi khi hợp tác và thua thiệt lúc đối đầu”, khẳng định “hợp tác là lựa chọn đúng đắn duy nhất cho cả hai nước”.

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải trong buổi trả lời phỏng vấn hãng Reuters, ngày 6/11. Ảnh: Reuters .

Khi được hỏi khả năng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống đắc cử Joe Biden gặp nhau, ông Thôi nói “còn quá sớm để bàn về lịch trình cho các lãnh đạo của chúng ta vào năm sau” do đại dịch Covid-19 .

Đại sứ Thôi nói bản chất chính sách của Mỹ là “vấn đề mấu chốt” trong mọi trường hợp. “Nếu đó là chính sách ngăn chặn hoặc hình hành cái gọi là mặt trận thống nhất chống lại Trung Quốc, khác biệt ở chỗ chỉ là tự đào bẫy hoặc cùng bạn bè đào bẫy. Thực sự không có gì khác biệt”, ông Thôi nói và nhận định quan hệ của Mỹ với một số đồng minh “không thể quay lại như trước”.

Ông Thôi hy vọng các thành viên chính phủ sắp tới của Biden sẽ hiểu rõ về Trung Quốc. “Thứ gây ra sự thiếu hiểu biết là quyết tâm không muốn thấu hiểu. Thành thật mà nói, một số đồng nghiệp Mỹ của tôi chưa sẵn sàng có thái độ thực sự tôn trọng lẫn nhau. Nếu không làm vậy, bạn sẽ không bao giờ thấu hiểu tường tận lẫn nhau”, đại sứ Thôi nói.

Trong bài viết đăng trên trang China – US Focus của Quỹ giao lưu Mỹ – Trung, cựu thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc Hà Á Phi nhận định hai nước nên nắm lấy cơ hội đối thoại và xoa dịu căng thẳng. Tuy nhiên, ông Hà nhận định “còn quá sớm để bắt đầu lại đối thoại chiến lược” giữa Trung Quốc và Mỹ.

“Tuy nhiên, hai bên có thể tham gia và đối thoại trong các lĩnh vực liên quan, thực hiện các biện pháp xây dựng lại niềm tin trong lúc diễn ra tiến trình nhậm chức của Biden”, ông Hà nói và nhắc tới các biện pháp kiểm soát và giảm thiểu tác động của Covid-19 , quan hệ kinh tế và thương mại, hợp tác tài chính, an ninh mạng và kiểm soát khủng hoảng quân sự.

Quan hệ Washington – Bắc Kinh đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ, với một loạt bất đồng trong các vấn đề như nguồn gốc Covid-19 , cách Trung Quốc ứng phó dịch bệnh, vấn đề Hong Kong và Tân Cương.

1.000 người bị nghi làm gián điệp cho Trung Quốc bỏ trốn khỏi Mỹ

Một cuộc điều tra của FBI phát hiện có hơn 1.000 nhà nghiên cứu che giấu mối quan hệ của họ với quân đội Trung Quốc đã bỏ trốn khỏi Mỹ, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết.

quân đội Trung Quốc

Cuộc trốn chạy diễn ra sau vụ bắt giữ 6 nhà nghiên cứu Trung Quốc bị cáo buộc nói dối trong đơn xin thị thực về mối quan hệ của họ với quân đội Trung Quốc và lời cảnh báo của Washington với đại sứ Trung Quốc rằng, những cá nhân không khai báo sự thật phải rời khỏi Mỹ hoặc đối mặt với sự bắt giữ.

Một số chuyên gia và một cựu quan chức FBI cho biết, con số hơn 1.000 nhà nghiên cứu che giấu mối quan hệ của họ với quân đội Trung Quốc đã bỏ trốn khỏi Mỹ thật đáng kinh ngạc.

Thực tế, số lượng các nhà nghiên cứu hiện đang làm việc cho quân đội Trung Quốc có thể thấp hơn. Tuy nhiên, tất cả họ đều từng có hoặc có mối liên hệ với quân đội Trung Quốc và sẽ dễ bị áp lực để làm gián điệp cho Bắc Kinh tại một thời điểm nào đó.

Đại sứ quán Trung Quốc hiện chưa bình luận về vấn đề này.

Trước đó, vào tháng 7, Bộ Tư pháp Mỹ đã công bố cáo trạng đối với 6 cá nhân Trung Quốc bị cáo buộc che giấu mối quan hệ với quân đội nước này. Một người đã cố gắng tránh bị bắt giữ bằng cách tìm nơi ẩn náu trong lãnh sự quán Trung Quốc ở San Francisco.

Một nhà nghiên cứu được lệnh nghiên cứu cách bố trí chính xác của một phòng thí nghiệm y tế nhằm xây dựng 1 mô hình y hệt ở Trung Quốc, các đặc vụ liên bang cáo buộc.

Một người khác thì bị cáo buộc đã đánh cắp mã phần mềm mà cố vấn của ông tại Đại học Virginia đã phát triển trong hơn hai thập kỷ.

Các vụ bắt giữ trên, cùng với việc đóng cửa lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston vào tháng 7, nơi các quan chức Mỹ cho là đóng vai trò chỉ huy và kiểm soát nhằm chỉ đạo các hoạt động gián điệp, đã làm leo thang nghiêm trọng quan hệ Trung-Mỹ.

Theo FBI và Bộ Tư pháp, dù biết rằng Trung Quốc đang ra sức để trộm cắp công nghệ của Mỹ nhưng họ vô cùng ngạc nhiên khi rất nhiều người rời khỏi Mỹ sau khi lãnh sự quán Trung Quốc đóng cửa, một quan chức Mỹ cho biết.

James Mulvenon, một chuyên gia về gián điệp Trung Quốc đang nghiên cứu mức độ xâm nhập của Trung Quốc vào các cơ quan nghiên cứu của Mỹ, cho biết FBI từ tháng 6 đã phỏng vấn 50-60 nhà nghiên cứu tại 30 thành phố được cho là có liên kết với quân đội Trung Quốc.

Sau khi chính phủ Trung Quốc biết FBI đang để mắt đến những cá nhân này, các nhà ngoại giao Trung Quốc đã nhanh chóng cảnh báo cho họ về cuộc điều tra của FBI và kêu gọi họ xóa sạch các thiết bị điện tử cũng như các cuộc trò chuyện trên mạng xã hội, theo ông James. Các quan chức cho biết những hành động như vậy khiến FBI nghi ngờ quy mô hoạt động của Trung Quốc lớn hơn suy nghĩ ban đầu. Hiện 6 nhà nghiên cứu Trung Quốc bị bắt trước đó vẫn đang bị giam giữ và chờ xét xử.