Trung Quốc đang tự tạo cho mình một GitHub riêng mang tên Gitee

Liệu nền tảng của Gitee có thể thuyết phục được các nhà phát triển Trung Quốc “hồi hương” từ GitHub .

Xung đột Mỹ – Trung đang khiến ngành công nghệ của hai quốc gia này chia rẽ sâu sắc, đồng thời mở ra những cơ hội để các công ty Trung Quốc – từ các nhà sản xuất chip smartphone và xe hơi điện đến phần mềm, vốn là xương sống của hoạt động thường ngày của hàng triệu doanh nghiệp.

Các công ty Trung Quốc hiện đang kiểm soát hầu như toàn bộ các dịch vụ dành cho người tiêu dùng trên internet, nhưng nhiều công nghệ nền tảng chống đỡ các phần cứng và phần mềm doanh nghiệp vẫn nằm trong tay các công ty phương Tây. Khi mà ngành công nghệ ngày càng bị cuốn vào vòng xoáy xung đột địa chính trị trên quy mô lớn, người dùng và các khách hàng của họ chính là những đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Kế hoạch của Huawei nhằm từ bỏ những con chip nhập khẩu chỉ là một trong rất nhiều ví dụ điển hình cho thấy sự nguy hiểm khi lệ thuộc vào công nghệ nước ngoài của các công ty Trung Quốc.

Một lĩnh vực khác đã và đang khiến cộng đồng công nghệ nước này lo lắng là lưu trữ mã nguồn. Các nhà phát triển Trung Quốc phụ thuộc rất lớn vào GitHub, bằng chứng là khi chính phủ Trung Quốc ban hành lệnh cấm website này hồi năm 2013, cựu giám đốc Google China là Kaifu Lee đã phải lên tiếng. Và nay, Trung Quốc tiếp tục lo sợ rằng xung đột chính trị với Mỹ sẽ gây ảnh hưởng đến GitHub.

Tình huống này không phải chưa từng có tiền lệ. Tháng 7 năm ngoái, GitHub (thuộc sở hữu của Microsoft) đã cắt giảm một số dịch vụ nhất định đối với người dùng tại các quốc gia bị Mỹ cấm vận bao gồm Iran, Syria, và Crimea, gây nên làn sóng phẫn nộ và hoảng loạn trong cộng đồng nhà phát triển toàn cầu.

Gitee, một nền tảng đã 7 năm tuổi, là trung tâm của nỗ lực nhằm đưa mã nguồn của các doanh nghiệp “hồi hương” mà phía Trung Quốc đang thực hiện. Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT), một trong những cơ quan hoạch định chính sách công nghệ hàng đầu của Trung Quốc, mới đây đã chọn Gitee để đảm nhận việc xây dựng nên một “ nền tảng lưu trữ mã nguồn mở, độc lập dành cho Trung Quốc “.

Dự án này sẽ được tiến hành bởi một liên minh dẫn đầu bởi Open Source China, công ty trụ sở tại Thượng Hải, vốn điều hành cộng đồng mã nguồn mở cùng tên và Gitee. Dịch vụ lưu trữ này sẽ là một dự án do chính phủ đề xuất, với sự hỗ trợ từ các trường đại học nghiên cứu và các tổ chức đến từ khu vực tư nhân – một nhóm 10 tổ chức bao gồm Huawei, công ty đang đứng trước vô vàn khó khăn vì chuỗi cung ứng bị gián đoạn giữa cơn bão chính trị.

Trung Quốc đang tự tạo cho mình một GitHub riêng mang tên Gitee - Hình 1

Nếu Trung Quốc không có cộng đồng mã nguồn mở của chính mình để duy trì và quản lý mã nguồn, ngành công nghiệp phần mềm nội địa của chúng ta sẽ rất dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố không thể kiểm soát được ” – giám đốc Huawei Wang Chenglu nói trong một sự kiện vào tháng 8 năm ngoái, chỉ một thời gian ngắn sau khi GitHub buộc phải tuân thủ các điều luật cấm vận của Mỹ.

Gitee cho biết đến nay đã lưu trư hơn 10 triệu kho mã nguồn mở và cung cấp dịch vụ đến hơn 5 triệu nhà phát triển. Để so sánh, thì GitHub được cho là có 100 triệu kho và khoảng 31 triệu nhà phát triển trên toàn thế giới tính đến tháng 11 năm ngoái.

Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu nền tảng của Gitee có thể thuyết phục được các nhà phát triển Trung Quốc “hồi hương” từ GitHub – hay từ đối thủ trong nước là Coding.net của Tencent – hay không, khi mà họ đã nhận được sự chống lưng từ nhiều gã khổng lồ công nghiệp. Ngoài ra, chưa rõ GitHub sẽ phản ứng ra sao nhằm hạn chế hành động “xuất” mã nguồn, bởi một lãnh đạo của họ từng gợi ý về khả năng sẽ mở một công ty con tại Trung Quốc.

Về phía Gitee, họ rõ ràng tự tin rằng có một thị trường đang rộng mở cho một sản phẩm thay thế GitHub thuộc sở hữu của người Trung Quốc.

Thế giới là nơi hàng trăm bông hoa có thể nở rộ. Thị trường nước ngoài thì có GitHub và các nền tảng khác. Ở Trung Quốc, cũng có nhiều tổ chức đề cao phần mềm mã nguồn mở, như Gitee ” – nhà sáng lập Open Source China với nickname “Hongshu” viết như vậy.

Một hệ sinh thái mã nguồn mở không thể qua một đêm đã xây dựng xong. Nó là một quá trình giống như xây một toà tháp từ nền móng. Chúng tôi có niềm tin vào sức mạnh cách tân của các nhà phát triển Trung Quốc. Chúng tôi cũng tin vào lòng kiên nhẫn và sức mạnh của chính mình “.

GitHub chôn mã nguồn dưới băng tuyết Bắc Cực để bảo tồn trong 1.000 năm

Dù vướng nhiều tranh cãi, đặc biệt sau khi bị thâu tóm bởi Microsoft, phần lớn mã nguồn mở (và một số không mở cho lắm) của thế giới vẫn đang được lưu trữ trên GitHub.

Trong bối cảnh một phần rất lớn của thế giới đang hoạt động nhờ các phần mềm mã nguồn mở, dù trực tiếp hay gián tiếp, thì các kho lưu trữ của GitHub có thể nói đang nắm giữ hầu hết lịch sử và cơ sở hạ tầng số của nền văn hoá hiện tại của chúng ta. Đó là lý do tại sao GitHub đặt ra cho chính mình nhiệm vụ bảo tồn lượng dữ liệu đó bằng cách chôn sâu một bản sao (snapshot) của toàn bộ kho lưu trữ của họ dưới một khu vực nào đó ở Bắc Cực để chúng có thể được lưu giữ an toàn trong 1.000 năm.

Tất nhiên, GitHub không đơn thuần đào một hố thật sâu ngay giữa Bắc cực rồi chôn hàng tá đĩa DVD, hay tệ hơn, những chiếc đĩa cứng từ tính, mà vị trí họ chọn cũng khá gần với vùng cực của Trái đất rồi. Cụ thể, để giữ an toàn cho kho mã nguồn mở của thế giới trong hàng trăm năm, GitHub đã chọn một mỏ than đã ngừng hoạt động ở Svalbard, Nauy, nơi họ xây dựng một căn phòng nằm sâu nhiều mét bên dưới lớp băng vĩnh cửu để phục vụ cho mục đích của mình.

GitHub cũng chọn một giải pháp hợp lý hơn để lưu trữ mã nguồn, chứ không phải DVD hay đĩa cứng như đã nói ở trên đâu. Sau khi nén toàn bộ các kho lưu trữ cộng đồng hiện đang hoạt động vào ngày 2/2 năm nay, GitHub đã thu được một khối dữ liệu nặng 21TB, và lưu trữ chúng vào 186 cuộn phim lưu trữ số nhạy sáng piqiFilm của Piql. Những cuộn phim này được đóng gói và chuyển đến Nauy, nơi chúng yên vị trong các container, sẵn sàng để "ngủ" một giấc dài nghìn năm.

GitHub Arctic Code Vault

GitHub hẳn đã muốn đi đến nơi họ chọn để quay lại toàn bộ cuộc hành trình, nhưng thế giới nay đã khác nhiều so với khi họ công bố chương trình lưu trữ vào tháng 11 năm ngoái. Kể cả khi họ tự mình đưa được kho lưu trữ đến Nauy, thì phần còn lại của công việc cũng phải được chuyển giao cho các đối tác địa phương. Vào ngày 8/7/2020, snapshot của GitHub tính đến ngày 2/2/2020 đã được đưa vào Arctic Code Vault (Hầm chứ mã an toàn Bắc cực) bình an vô sự.

Dù cuộc hành trình của số cuộn phim lưu trữ trên đã kết thúc, chương trình GitHub Archive vẫn tiếp diễn. Cụ thể, Internet Archive vẫn đang thực hiện công đoạn sao lưu trọn vẹn các kho lưu trữ cộng đồng tính đến ngày 13/4 năm nay, và lượng dữ liệu hiện đã đạt 55TB. Không như khối dữ liệu lưu trữ đang nằm trong kho lạnh theo đúng nghĩa đen, Internet Archive muốn sao lưu toàn bộ khối dữ liệu lưu trữ lần này vào cuối tháng 7.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

17 cách biến ChatGPT thành trợ lý miễn phí17 cách biến ChatGPT thành trợ lý miễn phí
11:17:16 12/09/2025
Ngân hàng và dịch vụ tài chính dẫn đầu về ứng dụng AI và GenAINgân hàng và dịch vụ tài chính dẫn đầu về ứng dụng AI và GenAI
16:33:01 11/09/2025
Samsung ra mắt trợ lý Vision AI tại IFA 2025Samsung ra mắt trợ lý Vision AI tại IFA 2025
16:36:33 11/09/2025
Bạn đã khai thác hết tiềm năng của dữ liệu bán lẻ?Bạn đã khai thác hết tiềm năng của dữ liệu bán lẻ?
10:25:52 12/09/2025
Những thách thức trong thương mại hóa 5G ở Việt NamNhững thách thức trong thương mại hóa 5G ở Việt Nam
21:01:15 12/09/2025
Nền tảng du lịch trực tuyến chạy đua ứng phó sự trỗi dậy của tác nhân AINền tảng du lịch trực tuyến chạy đua ứng phó sự trỗi dậy của tác nhân AI
10:18:27 11/09/2025
"Xanh hóa" AI: Nhiệm vụ cấp bách cho Đông Nam Á"Xanh hóa" AI: Nhiệm vụ cấp bách cho Đông Nam Á
10:21:58 11/09/2025
OpenAI ký thỏa thuận điện toán đám mây lịch sử trị giá 300 tỷ USD với OracleOpenAI ký thỏa thuận điện toán đám mây lịch sử trị giá 300 tỷ USD với Oracle
16:29:00 11/09/2025

Tin đang nóng

Con gái chuyển giới của tỷ phú Elon Musk được ví như Rapunzel bước ra từ cổ tích: Tên tuổi mới của làng mẫu quốc tếCon gái chuyển giới của tỷ phú Elon Musk được ví như Rapunzel bước ra từ cổ tích: Tên tuổi mới của làng mẫu quốc tế
18:33:46 12/09/2025
Tỉnh dậy không mảnh vải che thân, đời tôi bỗng biến thành cơn ác mộngTỉnh dậy không mảnh vải che thân, đời tôi bỗng biến thành cơn ác mộng
21:19:14 12/09/2025
Ngôi sao TVB Trần Pháp Lai gây tranh cãi vì nhan sắc đời thườngNgôi sao TVB Trần Pháp Lai gây tranh cãi vì nhan sắc đời thường
22:11:31 12/09/2025
Hoa hậu Chuyển giới Nong Poy hạnh phúc bên chồng đại gia, ngày càng đẹpHoa hậu Chuyển giới Nong Poy hạnh phúc bên chồng đại gia, ngày càng đẹp
21:01:21 12/09/2025
Phó Tổng thống Mỹ khiêng quan tài của nhà hoạt động bị ám sátPhó Tổng thống Mỹ khiêng quan tài của nhà hoạt động bị ám sát
20:36:58 12/09/2025
5 thói quen buổi sáng giúp kiểm soát cholesterol xấu và bảo vệ tim mạch5 thói quen buổi sáng giúp kiểm soát cholesterol xấu và bảo vệ tim mạch
21:02:36 12/09/2025
Ngọc Huyền nói về nữ diễn viên nuôi 400 chú cún hậu ly hôn chồng lớn tuổi, đang sống một mình ở Đà LạtNgọc Huyền nói về nữ diễn viên nuôi 400 chú cún hậu ly hôn chồng lớn tuổi, đang sống một mình ở Đà Lạt
23:18:09 12/09/2025
Bác sĩ từ chối phố thị về miền núi cứu người nghèo nay nằm viện chờ ghép thậnBác sĩ từ chối phố thị về miền núi cứu người nghèo nay nằm viện chờ ghép thận
20:01:32 12/09/2025

Tin mới nhất

Ra mắt nền tảng AI hợp nhất 'Make in Viet Nam'

Ra mắt nền tảng AI hợp nhất 'Make in Viet Nam'

20:04:56 12/09/2025
Người dùng có thể dễ dàng so sánh, lựa chọn kết quả giữa nhiều mô hình AI, tận dụng khả năng tạo sinh hình ảnh và tri thức mới, qua đó nâng cao hiệu quả sáng tạo, quản trị và năng suất cho tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh và gia đìn...
ShinyHunters và các vụ tấn công mạng đánh cắp dữ liệu gây chấn động

ShinyHunters và các vụ tấn công mạng đánh cắp dữ liệu gây chấn động

20:02:44 12/09/2025
Google Threat Intelligence Group là bộ phận của Google chuyên nghiên cứu, phân tích và cung cấp thông tin tình báo về các mối đe dọa an ninh mạng trên toàn cầu. Nhiệm vụ chính của Google Threat Intelligence Group:
NVIDIA và ADI bắt tay thúc đẩy kỷ nguyên robot thông minh

NVIDIA và ADI bắt tay thúc đẩy kỷ nguyên robot thông minh

16:12:05 10/09/2025
Song song đó, xu hướng chuyển dịch sang sản xuất thông minh và tự động hóa trong các ngành điện tử, ô tô, logistics sẽ tạo điều kiện để robot hình người tham gia sâu hơn, hỗ trợ thao tác tinh vi và các khâu lặp đi lặp lại với độ chính x...
Cần Thơ sẽ có Trung tâm UAV - Robot phục vụ nông nghiệp thông minh

Cần Thơ sẽ có Trung tâm UAV - Robot phục vụ nông nghiệp thông minh

16:08:46 10/09/2025
Ông Trần Kim Chung, Chủ tịch Tập đoàn CT Group khẳng định, doanh nghiệp sẵn sàng đồng hành trong phát triển công nghệ UAV - Robot, từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm nông nghiệp thông minh của thế giới.
Doanh nghiệp thương mại điện tử, bán lẻ trở thành mục tiêu ưu tiên của hacker

Doanh nghiệp thương mại điện tử, bán lẻ trở thành mục tiêu ưu tiên của hacker

15:56:18 10/09/2025
Đáng chú ý, các thành phần lõi trong hệ thống CNTT của ngành Bán lẻ - Thương mại điện tử như Website, OMS, API, hệ thống thanh toán, CRM và các cổng tích hợp với bên thứ ba, chính là những điểm nóng thường xuyên bị khai thác.
Ra mắt ứng dụng hỗ trợ ra quyết định lâm sàng cho hệ thống y tế tích hợp AI

Ra mắt ứng dụng hỗ trợ ra quyết định lâm sàng cho hệ thống y tế tích hợp AI

15:52:34 10/09/2025
Với sự hỗ trợ của AI, công nghệ này sẽ mang đến trải nghiệm vượt trội so với các công cụ hỗ trợ truyền thống, giúp tối ưu quy trình làm việc, rút ngắn thời gian tra cứu, từ đó thúc đẩy tương tác với bệnh nhân và nâng cao chất lượng dịch...
"Gã khổng lồ" Alibaba phát hành mô hình AI cạnh tranh với OpenAI và Google

"Gã khổng lồ" Alibaba phát hành mô hình AI cạnh tranh với OpenAI và Google

09:05:15 10/09/2025
Mặc dù Alibaba chưa công bố báo cáo kỹ thuật chính thức, nhưng kết quả điểm chuẩn nội bộ cho thấy mô hình mới này có khả năng vượt trội trong nhiều bài kiểm tra quan trọng.
Vì sao các tập đoàn công nghệ trả hàng triệu USD để thu hút nhân tài AI?

Vì sao các tập đoàn công nghệ trả hàng triệu USD để thu hút nhân tài AI?

18:54:58 09/09/2025
Ông Voica cho biết các chuyên gia AI sẽ phải lựa chọn: hoặc nhận mức lương cao nhưng vướng bộ máy cồng kềnh tại tập đoàn công nghệ lớn, hoặc tham gia công ty khởi nghiệp với mức lương thấp hơn nhưng có nhiều quyền sở hữu và tác động hơn...
Tạo đột phá thể chế, thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Tạo đột phá thể chế, thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

16:45:27 09/09/2025
Bên cạnh đó, các công cụ tài chính hỗ trợ đổi mới sáng tạo chưa phát huy hiệu quả như kỳ vọng. Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp được thành lập theo quy định pháp luật, nhưng việc sử dụng còn nhiều vướng mắc.
Khi trí tuệ nhân tạo 'bước vào' phòng phỏng vấn tuyển dụng

Khi trí tuệ nhân tạo 'bước vào' phòng phỏng vấn tuyển dụng

14:34:18 09/09/2025
Một báo cáo mới đã mang đến những góc nhìn sâu sắc hơn cho cuộc tranh luận về việc liệu đầu tư vào công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) có thực sự đáng giá đối với các doanh nghiệp hay không.
Ứng dụng trợ lý ảo hỗ trợ sinh viên trong trường đại học

Ứng dụng trợ lý ảo hỗ trợ sinh viên trong trường đại học

14:30:39 09/09/2025
Các phản hồi từ công cụ AI này được xây dựng dựa trên nền tảng dữ liệu sinh viên đáng tin cậy và được hợp nhất thông qua Data Cloud, hệ thống lưu trữ dữ liệu quy mô lớn thuộc nền tảng Salesforce.
Meta đối mặt thêm 'sóng gió' từ cáo buộc sai sót trong đảm bảo an ninh mạng

Meta đối mặt thêm 'sóng gió' từ cáo buộc sai sót trong đảm bảo an ninh mạng

14:26:40 09/09/2025
Vụ việc này có thể thúc đẩy những động thái tăng cường giám sát đối với các hoạt động bảo vệ dữ liệu của Meta trên các nền tảng mạng xã hội của họ gồm Facebook, Instagram và WhatsApp vốn phục vụ hàng tỷ người dùng trên toàn cầu.

Có thể bạn quan tâm

Khởi tố, bắt tạm giam nguyên bí thư, chủ tịch TP Thanh Hóa và loạt cán bộ

Khởi tố, bắt tạm giam nguyên bí thư, chủ tịch TP Thanh Hóa và loạt cán bộ

Pháp luật

01:43:14 13/09/2025
Mở rộng điều tra liên quan tới vụ án của bầu Đoan, VKSND tỉnh Thanh Hóa đã phê chuẩn quyết định khởi tố, lệnh bắt tạm giam đối với 7 bị can, trong đó có ông Lê Anh Xuân - nguyên Bí thư Thành ủy TP Thanh Hóa (cũ).
Nepal có Thủ tướng lâm thời

Nepal có Thủ tướng lâm thời

Thế giới

01:28:22 13/09/2025
Cựu Chánh án Tòa án Tối cao Sushila Karki đã được bổ nhiệm làm Thủ tướng lâm thời của Nepal trong bối cảnh bạo loạn bùng phát.
Sau nâng ngực, người phụ nữ hốt hoảng khi bác sĩ hút ra hơn 2 lít dịch viêm

Sau nâng ngực, người phụ nữ hốt hoảng khi bác sĩ hút ra hơn 2 lít dịch viêm

Sức khỏe

01:03:56 13/09/2025
Bệnh nhân nữ 35 tuổi vào viện khám với bầu ngực sưng đỏ, đau kèm theo một lỗ rò ở trên núm vú chảy dịch trắng đục.
Không thể đáp ứng "nhu cầu" của chồng, tôi đã có bước đi vô cùng táo bạo

Không thể đáp ứng "nhu cầu" của chồng, tôi đã có bước đi vô cùng táo bạo

Góc tâm tình

00:57:48 13/09/2025
Nhưng biến cố ập đến khi tôi trải qua 3 ca mổ liên tiếp vì bệnh phụ khoa. Cơ thể tôi yếu đi, ham muốn gần như biến mất, mỗi lần chồng muốn lại trở thành cực hình đối với tôi.
Phương Ly mới sửa mũi?

Phương Ly mới sửa mũi?

Sao việt

00:14:25 13/09/2025
Trong đoạn clip cận mặt được lan truyền, nhiều người cho rằng phần sống mũi của Phương Ly trông cao một cách kém tự nhiên, nguyên nhân có thể đến từ việc trang điểm.
"Thần đồng quốc dân" sinh năm 2007 bị cảnh sát bắt gọn, vụ việc bại lộ theo cách không ai ngờ

"Thần đồng quốc dân" sinh năm 2007 bị cảnh sát bắt gọn, vụ việc bại lộ theo cách không ai ngờ

Sao châu á

00:11:17 13/09/2025
Vào ngày 12/9, truyền thông Hàn Quốc đưa tin thần đồng nhạc trot Jung Dong Won đang bị điều tra vì tội lái xe không có giấy phép.
Nem rán Hà Nội chuẩn vị xưa có những nguyên liệu gì?

Nem rán Hà Nội chuẩn vị xưa có những nguyên liệu gì?

Ẩm thực

23:57:08 12/09/2025
Cùng khám phá xem nem rán Hà Nội chuẩn vị xưa cần những nguyên liệu gì để tự tay làm món ăn trứ danh có thể chinh phục cả du khách năm châu này nhé.
NSND Trung Anh chia sẻ về vai phản diện trong phim kinh dị Việt "Khế ước bán dâu"

NSND Trung Anh chia sẻ về vai phản diện trong phim kinh dị Việt "Khế ước bán dâu"

Hậu trường phim

23:38:54 12/09/2025
Sau thành công của buổi công chiếu sớm ở thành phố Hồ Chí Minh, các diễn viên và ê-kíp của phim Khế ước bán dâu đã có buổi giao lưu và công chiếu phim tại Hà Nội.
Đợi cả năm mới được xem phim Trung Quốc hay kịch trần: Nam chính là đỉnh cao của sự tuyệt vời, phá kỷ lục 2025 nhanh như chớp

Đợi cả năm mới được xem phim Trung Quốc hay kịch trần: Nam chính là đỉnh cao của sự tuyệt vời, phá kỷ lục 2025 nhanh như chớp

Phim châu á

23:29:24 12/09/2025
Ngày 11/9 vừa qua, bộ phim Phó Sơn Hải do Thành Nghị đóng chính chính thức ra mắt trên hai nền tảng Tencent và iQIYI.
"Ông vua" đắt show hội chợ nhất miền Tây: Vào nghề cát-xê chỉ 20 nghìn đồng/đêm, thời đỉnh cao con số gấp 500 lần

"Ông vua" đắt show hội chợ nhất miền Tây: Vào nghề cát-xê chỉ 20 nghìn đồng/đêm, thời đỉnh cao con số gấp 500 lần

Nhạc việt

23:20:39 12/09/2025
Thời kỳ đỉnh cao, cát-xê của Lâm Hùng tăng gấp hàng trăm lần so với ngày đầu. Nhiều nguồn tin cho biết anh có thể nhận 10 triệu đồng/show - con số lớn vào thời điểm 2004 - 2006.
Tài xế ép người phụ nữ trả 2,5 triệu đồng cuốc xe 70km đã xin lỗi, trả tiền

Tài xế ép người phụ nữ trả 2,5 triệu đồng cuốc xe 70km đã xin lỗi, trả tiền

Tin nổi bật

23:15:27 12/09/2025
Nam tài xế trong vụ ép người phụ nữ nghèo ở Phú Thọ phải trả 2,5 triệu đồng cho quãng đường 70km từ Hà Nội về quê, đã đến tận nhà bà này xin lỗi và trả lại tiền.