Trung Quốc cứu trợ Philippines và sự thiển cận về quyền lực mềm
Trong khi Trung Quốc không ngừng tuyên bố xây dựng “quyền lực mềm”, những gì Bắc Kinh vừa thể hiện trong việc cứu trợ Philippines hậu bão Haiyan lại hoàn toàn trái ngược. Không ít chuyên gia tin rằng Bắc Kinh có cái nhìn thiển cận và tư duy hẹp hòi.
Rất nhiều quốc gia đang chung tay hỗ trợ Philippines nhưng Trung Quốc lại thờ ơ
Cho đến thời điểm này, sau khi bị dư luận quốc tế và cả trong nước phản ứng về khoản hỗ trợ chỉ 100.000 USD cho các nạ.n nhâ.n bão Haiyan tại Philippines, chính phủ Trung Quốc mới cam kết hỗ trợ chưa tới 2 triệu USD tiề.n mặt và hiện vật. Trong khi đó Mỹ đã hỗ trợ 20 triệu USD cùng một chiến dịch lớn do quân đội nước này tiến hành với sự tham gia của cả tàu sân bay.
Các đối thủ khác của Trung Quốc trong khu vực như Nhật Bản cũng cam kết hỗ trợ 10 triệu USD đồng thời còn đề nghị cử binh sỹ, tàu và máy bay tới giúp sức. Úc hào phóng cam kết đóng góp 28 triệu USD, và ngay cả một quỹ từ thiện của hãng nội thất Thụy Điển Ikeda cũng sẵn sàng chi 2,7 triệu USD giúp các nạ.n nhâ.n của siêu bão tại Philippines.
Sự miễn cưỡng của Bắc Kinh trong việc hỗ trợ một cách rộng rãi hơn – có lẽ chủ yếu xuất phát từ những căng thẳng với chính quyền Manila về tranh chấp lãnh thổ tại biển Đông – đã khiến hình ảnh quốc tế của nước này bị xấu đi vào đúng thời điểm họ đang muốn tranh giành sự ảnh hưởng trong khu vực với Washington.
“Trung Quốc đã bỏ lỡ một cơ hội tuyệt vời để chứng tỏ mình là một cường quốc có trách nhiệm và tạo ra thiện chí”, Zheng Yongnian, một chuyên gia về chính trị Trung Quốc tại đại học quốc gia Singapore khẳng định. “Họ vẫn thiếu sự suy nghĩ một cách chiến lược”.
Sự suy giảm ảnh hưởng của Mỹ ở châu Á, mà Trung Quốc đang tìm cách khỏa lấp, đã được dự báo từ lâu. Các quốc gia châu Á ngày càng phụ thuộc và nền kinh tế không ngừng phát triển của Trung Quốc để bán các hàng hóa xuất khẩu, trong khi các công ty Trung Quốc ngày càng tăng các khoản đầu tư và hoạt động tuyển dụng.
Vậy nhưng sự thua kém của Trung Quốc so với Mỹ xét về khía cạnh quyền lực mềm – vốn được hiểu là sự giành lấy trái tim và ý thức thông qua văn hóa, giáo dục và các hình thức ngoại giao phi truyền thống, mà trong đó hỗ trợ trong các tình huống khẩn cấp là một thành tố chính, đã lộ rõ.
Mặc dù giới học giả Trung Quốc thường xuyên quảng bá về quyền lực mềm, các nhà lãnh đạo nước này không thực sự hiểu nó, chuyên gia Zheng nhận định. Thay vào đó họ tiếp tục dựa vào những đòn bẩy của chính sách ngoại giao nước lớn đã lỗi thời, dựa vào kinh tế và sức mạnh quân sự. “Họ vẫn nghĩ rằng họ có thể làm được những gì mình muốn thông qua sự ép buộc”, Zheng nói.
Video đang HOT
Khoản hỗ trợ của Trung Quốc cho Philippines gồm 100.000 USD từ chính phủ và 100.000 USD của hội Chữ thập đỏ nước này. Ngoài ra còn có thêm 1,64 triệu USD là lều bạt, chăn màn và các hàng hóa khác.
Trong khi đó tàu sân bay USS George Washington của Mỹ đã tới Philippines trong ngày 14/11, và khoảng 1000 lính dự đính sẽ được triển khai tới khu vực chịu thảm họa vào cuối tuần. Các máy bay và trực thăng Mỹ cũng đã mang hàng hóa cứu trợ tới và di tản những người sống sót.
Anh, một quốc gia đi đầu trong nỗ lực đóng góp cứu trợ nạ.n nhâ.n siêu bão, cũng đang cử tàu sân bay HMS Illustrious tới Philippines.
Phản ứng lãnh đạm của Bắc Kinh đối với thảm họa cho thấy những tranh cãi của họ với Manila về vấn đề lãnh thổ đang “di căn” sang toàn bộ các mối quan hệ khác với Philippines. Mặc dù có tranh chấp biển đảo với nhiều nước xung quanh, Trung Quốc đã đặc biệt tức giận với Philippines khi nước này quyết định đưa tranh chấp lên tòa trọng tài quốc tế, và không ngừng thúc đẩy liên minh quân sự với Mỹ.
Sự “hào phóng” của Trung Quốc với Philippines không phải đến nay mới lộ rõ. Hồi tháng trước, nước này đã cam kết hỗ trợ 80.000 USD cho quốc gia Đông Nam Á sau một trận động đất lớn tại đây.
Zhu Feng, một chuyên gia quan hệ quốc tế tại đại học Peking cho biết số tiề.n cứu trợ “phản ảnh sự bế tắc về chính trị, nếu không muốn nói là sự đối đầu trực diện giữa hai nước. Bầu không khí chính trị có sự ảnh hưởng lớn nhất”.
Xét cho cùng, tổn thất với Trung Quốc sẽ “khá nhỏ”, bởi dù sao cũng ít có nước nào dành tình cảm cho Bắc Kinh nên cũng không trong đợi gì từ họ, chuyên gia về Trung Quốc Steve Tsang, đến từ đại học Nottingham, Anh nhận xét.
“Cử chỉ đó cho thấy sự nhỏ nhen của Trung Quốc”, Tsang nói. “Trung Quốc luôn yêu cầu được tôn trọng nên các nước khác e sợ họ nhưng không hề yêu quý họ”.
Theo Dantri
Đừng ảo tưởng và hy vọng Trung Quốc sẽ làm như họ nói
TS Trần Công Trục sinh năm 1943 tại làng Phú Ninh, nay là phường Đồng Phú, thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Sau một thời gian được cử làm biệt phái viên của Ban Biên giới Chính phủ, năm 1995, TS Trần Công Trục được đề bạt là Trưởng Ban Biên giới Chính phủ và nắm giữ cương vị ấy cho đến ngày nghỉ hưu. Nhắc đến tên ông là nhắc đến một tiến sĩ đã 30 năm gắn bó với công tác biên giới lãnh thổ quốc gia.
Gần đây trên báo chí, người ta vẫn gọi TS Trần Công Trục là "ông Biển Đông". Năm 2012, ông đã xuất bản cuốn sách mang tên "Dấu ấn Việt Nam trên biển Đông" dày 400 trang với nhiều chứng lý về chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Mới đây ông lại đưa ra ý tưởng thành lập bảo tàng chứng lý số biển Đông, thu hút sự quan tâm của dư luận trong và ngoài nước. Phóng viên Báo An ninh Thủ đô Cuối tuần đã có cuộc trò chuyện với ông về những diễn biến "nóng" trên biển Đông cũng như ý tưởng thành lập bảo tàng của ông.
- Trong những ngày vừa qua, dư luận trong nước và quốc tế lại "nóng" lên với việc leo thang ngày càng nghiêm trọng của Trung Quốc trên biển Đông. Cụ thể là việc tàu cá Trung Quốc đâ.m thẳng vào tàu cá Việt Nam. Từ đầu năm đến nay, tính riêng tỉnh Quảng Ngãi đã có 100 vụ tàu Trung Quốc cản trở việc đán.h bắt của ngư dân Việt Nam trên biển Đông. Ông có bình luận gì về hành động ngang ngược của Trung Quốc?
- Tôi không có gì ngạc nhiên vì nhận định của tôi từ cuối năm ngoái đã cho rằng Trung Quốc ngày càng mạnh mẽ hơn nữa, dùng mọi thủ đoạn để tạo ra thế mạnh của mình trên thực tế để buộc các nước chấp nhận những tham vọng của họ độc chiếm biển Đông. Các tướng lĩnh Trung Quốc cũng nói là Trung Quốc tiến xuống biển Đông bằng chiến lược bắp cải tức là lấn chiếm dần theo từng lớp. Đầu tiên, Trung Quốc dùng dân sự kèm theo ngư chính và hải quân. Nếu như vấp phải sự kháng cự thì họ sẽ dùng lực lượng quân sự. Rõ ràng đấy là những hoạt động mang tính chất gây sức ép buộc các nước chấp nhận. Nếu như các nước liên quan không khéo léo xử lý thì là cái cớ họ gây sức ép. Nếu như chúng ta có phản ứng thiếu bình tĩnh sẽ là cái cớ để họ lấn tới. Mạnh hơn nữa là họ vơ vét tài nguyên trên vùng biển thuộc chủ quyền của chúng ta.
- Rõ ràng hành động của Trung Quốc đang bộc lộ rõ ý đồ, bản chất bành trướng của mình?
- Trung Quốc đang bắ.n một tín hiệu, một thông điệp mạnh mẽ rằng có tranh chấp thì cùng nhau khai thác. Nếu không chấp nhận thì họ đơn phương khai thác và cũng đã từng làm như vậy. Đó là một bài thâm độc. Trung Quốc đã công khai phải trở thành một siêu cường. Muốn trở thành một siêu cường thì phải là một quốc gia mạnh về biển và muốn vậy phải khống chế được biển Đông và làm chủ biển Đông. Hoa Đông còn gặp rất nhiều cản trở nên con đường tiến ra biển Đông có điều kiện thuận lợi hơn và chính vì vậy họ phải gạt bỏ những trở ngại trên con đường đó.
- Điều này hoàn toàn đi ngược lại những gì mà Trung Quốc vẫn ra rả nói trên bàn ngoại giao?
- Trên thực tế ngoại giao thì lúc nào Trung Quốc cũng nói rất thiện chí thúc đẩy quan hệ ngoại giao, muốn giữ vững hòa bình, hòa khí. Trong khi đó hạm đội Đông hải, Nam hải cùng tập trận, đổ bộ. Những bài binh bố trận, bước tiến họ đã tính sẵn và kết hợp nhuần nhuyễn và tùy theo tình hình, đối tượng họ xử lý. Chúng ta đừng ảo tưởng và hy vọng họ sẽ làm như họ nói.
- Ông có dự báo gì về những hành động tiếp theo của Trung Quốc?
- Như tôi đã nói Trung Quốc đang áp dụng "chiến lược bắp cải" - "nuốt dần từng miếng". Khả năng họ tiếp tục đán.h chiếm các đảo trong quần đảo Trường Sa, vơ vét tài nguyên, đụng chạm các lợi ích quốc gia đại sự... đã, đang và sẽ diễn ra.
Thực ra trên phương diện ngoại giao Trung Quốc nói thiện chí để mê hoặc dư luận quốc tế. Trung Quốc đang thăm dò, tạo ra sức ép, răn đe để thăm dò thái độ của các nước trong khu vực. Ví dụ chỉ riêng vấn đề biển Đông thời gian qua đã cho thấy một số nước trong khu vực có quan điểm khác nhau, cho thấy có sự chia rẽ. Vì vậy cần phải có sự đoàn kết chặt chẽ giữa các nước.
- Theo ông chúng ta nên làm gì trong bối cảnh hiện nay?
- Các bạn nên gặp các nhà chính trị mới có câu trả lời thỏa đáng nhất. Tôi nghĩ họ cũng rất quan tâm, suy nghĩ và chúng ta cũng đang làm những việc cần thiết để bảo vệ chủ quyền. Chúng ta đã tăng cường khả năng phòng thủ, các lực lượng như cảnh sát biển, điếu ngư, hải quan, động viên người dân bám biển, quan tâm hơn nữa công tác tuyên truyền biển đảo, đấu tranh trên phương diện ngoại giao... Nhưng chừng đó là chưa đủ để ngăn được bước tiến của Trung Quốc vì thế dư luận còn rất nhiều lo lắng. Tôi nghĩ trong tình hình hiện nay chúng ta phải phát huy những lợi thế, thế mạnh của mình như sức mạnh pháp lý để thế giới hiểu rõ chân lý của mình. Muốn người ta ủng hộ mình thì phải để người ta hiểu rõ đúng sai. Philippines đã kiện Trung Quốc ra Tòa án quốc tế. Đấy cũng là cách mà tôi nghĩ Việt Nam cũng cần phải tính đến bởi vì chí ít khi ta làm được điều đó ta nói được với thế giới là ta đúng và thế giới sẽ ủng hộ chúng ta. Nhất là trong khi Trung Quốc là một nước lớn, nhiều nước có những lợi ích khi ủng hộ Trung Quốc. Vì vậy mình phải có tác động nào đó. Để có bằng chứng về những vi phạm của Trung Quốc đối với chủ quyền trên biển, chúng ta phải có điều tra, bắt quả tang để xử lý. Để làm điều này phải có lực lượng trên biển. Trung Quốc làm rất bài bản, có sự chuẩn bị. Còn chúng ta thì đang bị lấn lướt một cách phi lý.
- Việt Nam có những chứng cứ pháp lý khẳng định Hoàng Sa - Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, bằng chứng là trong thời gian qua chúng ta đã tìm thấy nhiều bản đồ cổ chứng minh điều đó?
- Công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa cũng như những tranh chấp trên biển Đông hiện nay diễn ra hết sức phức tạp, lâu dài và trên nhiều phương diện nhưng trước hết theo quan điểm của tôi để cuộc đấu tranh có hiệu quả, nhắm đúng mục tiêu, ngăn chặn được bước tiến và giữ cho tình hình khu vực ổn định, hòa bình thì điều quan trọng hơn hết là căn cứ vào những tư liệu, chứng cứ chứ không thể duy ý chí nghĩ là mình đúng và bắt người khác phải theo. Lý do thứ hai là rõ ràng qua thời gian nghiên cứu, xem xét làm việc trực tiếp tôi thấy hồ sơ pháp lý của mình chứng minh cho quan điểm Nhà nước Việt Nam có chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa chúng ta có rất nhiều, nhưng chưa được thống kê, tập hợp, phân loại một cách bài bản khoa học. Chúng ta đã làm được khá nhiều việc, cuộc đấu tranh đã đi vào chiều sâu tuy nhiên để có thể đem những vấn đề ra trọng tài quốc tế thì hồ sơ của chúng ta cần bài bản và chặt chẽ. Hiện nay, từng người dân, học giả, nhà nghiên cứu, trong nước và thế giới đều rất quan tâm và muốn đóng góp những chứng cứ pháp lý về chủ quyền biển đảo cho Việt Nam. Nhưng chúng ta cũng chưa có một nhạc trưởng nào đứng lên thu thập tài liệu, thống kê, phân loại... Đây là vấn đề cấp bách, cần triển khai. Nhà nước cần có sự đầu tư thỏa đáng, tôn trọng, có đán.h giá, đưa ra những đề xuất cụ thể.
- Chính vì thế mà ông có ý tưởng xây dựng bảo tàng chứng lý số về biển Đông?
- Đúng vậy, từ trước đến nay sự tập hợp các hồ sơ, chứng cứ chủ yếu đều dựa vào sự tự giác, quan tâm, lòng yêu nước... Vì vậy tôi muốn đưa ra bảo tàng chứng lý số biển Đông để tập hợp, sưu tầm, nghiên cứu, tổng hợp, phân loại, đán.h giá để tạo lập những hồ sơ pháp lý, có thể phục vụ cho những công tác nghiên cứu...
- Ý tưởng đã xây dựng được đến đâu rồi thưa ông?
- Mới là ý tưởng, đưa lên trang mạng của Bộ Thông tin và Truyền thông. Nhiều học giả, nghiên cứu hoan nghênh nhưng cơ quan quản lý chưa có ý kiến thì làm sao thành hiện thực được. Muốn làm phải có tiề.n, có người, có quyền hạn nhất định. Nếu như sự quan tâm đó đến được nhà quản lý, lãnh đạo thì ý tưởng mới thành hiện thực.
- Chân thành cảm ơn ông, tôi tin những người dân Việt Nam, và cả những bạn bè trên thế giới yêu chuộng hòa bình, đứng về phía chính nghĩa sẽ ủng hộ ý tưởng của ông!
Theo ANTD
Mới thiện chí, chưa thật tin Căng thẳng và đối đầu giữa Nhật Bản và Trung Quốc liên quan đến tranh chấp chủ quyền trên biển Hoa Đông chưa phải đã hết chiều hướng leo thang, lại càng chưa thấy hé lộ khả năng giải pháp. Dù vậy, cả hai phía đều có biểu hiện và bước đi bộc lộ thiện chí hòa giải. Thiện chí thể hiện ở...