Trung Quốc công bố hướng dẫn về đạo đức AI

Các nguyên tắc mới là một phần trong mục tiêu trở thành quốc gia dẫn đầu về trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu vào năm 2030 của Trung Quốc.

Theo South China Morning Post , Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc (MOST) mới đây phát hành hướng dẫn đạo đức đầu tiên về AI, nhấn mạnh vào việc bảo vệ quyền của người dùng và ngăn ngừa rủi ro theo cách phù hợp với mục tiêu của chính quyền Bắc Kinh là kiềm chế ảnh hưởng của các hãng công nghệ lớn và trở thành nhà lãnh đạo AI toàn cầu vào năm 2030.

“Đây là những hướng dẫn đầu tiên mà chúng tôi thấy từ chính phủ Trung Quốc về đạo đức AI. Trước đây chúng tôi chỉ thấy những nguyên tắc cấp cao”, Rebecca Arcesati, chuyên gia phân tích tại Viện nghiên cứu Trung Quốc (Merics), nói.

Triển lãm tại Đại hội trí tuệ nhân tạo thế giới tổ chức ở Thiên Tân, Trung Quốc hồi tháng 5.2021

Bộ hướng dẫn, có tiêu đề “Hướng dẫn đạo đức trí tuệ nhân tạo thế hệ mới”, đã được ủy ban quản trị AI trực thuộc MOST soạn thảo hồi tháng 2.2019. Được biết, ủy ban này từng xuất bản một bộ nguyên tắc hướng dẫn quản trị AI vào tháng 6.2019, có nội dung ngắn hơn so với phiên bản vừa được phát hành.

Tài liệu mới nêu ra sáu nguyên tắc cơ bản cho các hệ thống AI, bao gồm việc đảm bảo chúng “có thể kiểm soát và đáng tin cậy”. Các nguyên tắc khác là cải thiện phúc lợi của con người, thúc đẩy công bằng, công lý, bảo vệ quyền riêng tư và an toàn, nâng cao trình độ đạo đức. Việc nhấn mạnh vào việc bảo vệ và trao quyền cho người dùng phản ánh nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thực hiện quyền kiểm soát nhiều hơn đối với lĩnh vực công nghệ của đất nước. Một trong những động thái mới nhất trong cuộc kiểm soát chặt chẽ ngành công nghệ trong nước là nhắm vào các thuật toán đề xuất nội dung, vốn thường dựa vào hệ thống AI được xây dựng thông qua thu thập và phân tích lượng lớn dữ liệu người dùng.

Theo bà Rebecca Arcesati, hướng dẫn AI mới là “thông điệp rõ ràng cho những gã khổng lồ công nghệ đã xây dựng toàn bộ mô hình kinh doanh trên các thuật toán khuyến nghị”. Bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư cá nhân và quyền chọn không tham gia vào những quyết định dựa trên AI đều được đề cập trong tài liệu mới. Hướng dẫn cũng cấm các sản phẩm và dịch vụ AI tham gia vào hoạt động bất hợp pháp, gây nguy hiểm nghiêm trọng đến an ninh quốc gia, an ninh công cộng hoặc an ninh sản xuất. Ngoài ra, chúng cũng không được phép làm tổn hại đến lợi ích công cộng.

Năm 2017, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã đặt ra một kế hoạch đầy tham vọng nhằm vượt qua Mỹ để trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu về AI. Giai đoạn đầu của kế hoạch, trong đó chính phủ đóng vai trò chủ đạo, chỉ rõ rằng ngành công nghiệp trong nước phải bắt kịp với công nghệ AI hàng đầu, cũng như các ứng dụng, hướng dẫn đạo đức và khung chính sách liên quan vào năm 2020. Mục tiêu tiếp theo là phải có những đột phá lớn về AI vào năm 2025 và trở thành quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực AI vào cuối thập niên này.