Trung Quốc âm mưu “ăn mảnh” biển Đông

Mục đícha chiến thuật “tích tiểu thành đại” là thâu tóm nguồn dầu khí ởng và v hiệu hóa hệ thống đồng minha Mỹ

Viết trên tạp chí Foreign Policy, ng Robert Haddick, chủ biên website Small Wars Journal, sử dụng thuật ngữ “salami slicing” (nghĩa đen: xắch Ý) để m tả ý đồc tạing, hàm ý Bắc Kinh đang ra tay từng chút một để đạt được mục đích cuối cùng là thâu tóm vùngn này.

“Tích tiểu thành đại”

Thng qua những hành động đơn lẻ nhưng dai dẳng, Trung Quốc đang lần hồi bành trướng trênng. Mở màn cho chiến thuật này là tranh chấp với Philippines quanh bãi cạn Scarborough hồi tháng 4-2012. Căng thẳng kéo dài nhiều tuần lễ sau đó và cho đến nay vẫn chưa có một giải pháp rốt ráo.

Đến cuối tháng 6, Tổng Cng ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) ngang nhiên mời thầu quốc tế 9 l dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa Việt Nam.

Dĩ nhiên, khng có mấy nhà phân tích tin rằng Trung Quốc thực sự mong chờ các cng ty dầu khí lớn cỡ như Exxon Mobil tiếp tay cho họ ăn chặn quyền lợi kinh tếa Việt Nam. Nhưng đây là nước cờ khai cuộc hết sức sâu xaa Bắc Kinh: Lập lờ xóa nhòa ranh giới EEZ được quy định trong Cng ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), qua đó biến vùng khng tranh chấp thành vùng tranh chấp.

Trong ảnh: Lính Mỹ và Philippines tập trận chung vào cuối tháng 4-2012. Ảnh: REUTERS

Đỉnh điểm là gần một tháng sau, ngày 21-7, Trung Quốc tổ chức bầu cử bộ máy hành chính cho cái gọi là “thành phố Tam Sa” đặt trên đảo Phú Lâma quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam. Với đơn vị hành chính bé tí này, Trung Quốc nui tham vọng to lớn là làm sao khống chế đượcng, kể cả quần đảo Trường Saa Việt Nam và bãi cạn Scarborougha Philippines.

Chuỗi hành độngc được sắp xếp một cách có hệ thống nhằm hợp thức hóa ý đồ tuyên bố chủ quyền phi lý và v giá trị trênng. Cuối con đường mưu m này là hai “phần thưởng” mà Bắc Kinh mong ngóng: thâu tóm nguồn dầu khí đủ dùng 60 năm trong lòngng và v hiệu hóa hệ thống đồng minha quân đội Mỹ tại khu vực.

Khng dễ đối phó

Một báo cáo ngày 27-6a Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) khuyên Lầu Năm Góc chuyển trọng tâm từ Đng Bắc Á vềng, đặc biệt là tăng cường tàu ngầm tấn cng ở Guam, đưa thêm lực lượng thủy quân lục chiến đến khu vực và nghiên cứu đặt một nhóm tàu sân bay ở Tây Úc. Khuynh hướng này đã được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta khẳng định tại Đối thoại Shangri-La ở Singapore hồi cuối tháng 6.

Tuy nhiên, đối phó với chiến thuật “xắ khng phải dễ, nhất là với Trung Quốc. Bắc Kinh quá khn ngoan để hành động vừa đủ, khng tạo ra cao trào để Mỹ có cớ can thiệp. Những gì đã và đang xảy ra ởng chưa đủ để Washington gây chiến với siêu cường như Trung Quốc, một cuộc chiến biết trước sẽ v cùng tốn kém. Cứ thế, sách lược này có khả năng phá hỏng kế hoạch quân sựa Mỹ.

Tuy nhiên, Mỹ có lý do để đặt cược khng ít vào bàn cờng dù khoảng cách địa lý khá xa. Thứ nhất, kinh tế Mỹ và cả thế giới đều phụ thuộc vào tự do hàng hải. Mỗi năm có đến 5.300 tỉ USD trong hoạt động thương mại toàn cầu đi quang, trong đó 1.200 tỉ USD qua các cảnga Mỹ. Thứ hai, Mỹ khng muốn bất cứ thế lực nào đơn phương viết lại hệ thống luật hàng hải quốc tế đã có từ lâu đời. Thứ ba, chính là uy tína hệ thống đồng minh và độ tin cậya một nước “bảo trợ an ninh” như Mỹ.

Mỹ và ASEAN vẫn muốn dùngBộ Quy tắc ứng xử trênng (COC) để giải quyết tranh chấp trênng. Mỹ vẫn đang duy trì thế trung lập ởng vì khng muốn tự đưa mình vào chuỗi tình thế có thể khng kiểm soát nổi. Nhưng điều này ngày càng mâu thuẫn với lời hứa bảo vệ đồng minh trong khu vực và mục tiêu bảo vệ nguồn tài nguyên chunga toàn cầu. Do đó, giới hoạch định chính sách Mỹ có thể phải cân nhắc lại đối sách với chiến thuật “tích tiểu thành đại” như Trung Quốc.

Ỷ mạnh hiếp yếu

Việc Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN (AMA) lần thứ 45 khng ra được tuyên bố chung cũng làm lợi cho chiến thuật “tích tiểu thành đại” mà Trung Quốc theo đuổi. Khng có Bộ Quy tắc ứng xử trênng (COC), Trung Quốc có thể mặc tình “ỷ mạnh hiếp yếu”, ép các nước có tranh chấp phải đàm phán song phương ở thế yếu hơn.

Theo NLD