Trời lạnh, khổ vì tim mạch, hô hấp
Trong thời gian này do ảnh hưởng của thời tiết lạnh trẻ nhỏ, người già mắc bệnh phải nhập viện điều trị tăng hơn so với bình thường.
Mùa đông, cần mặc ấm khi trẻ đến trường.
Trẻ nhỏ dễ bị cúm
Chỉ tính từ tháng 10/2020 cho đến đầu tháng 12/2020, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới trẻ em (Bệnh viện Nhi trung ương) tiếp nhận 820 trẻ nhập viện vì bị cúm nặng. Đa phần trẻ dưới 3 tuổi mắc bệnh và chưa được tiêm vaccine phòng cúm.
Tiến sĩ Đỗ Thiện Hải, Trưởng Khoa Nội nhiễm (Trung tâm Bệnh Nhiệt đới trẻ em, Bệnh viện Nhi trung ương) cho biết, để phòng lây nhiễm chéo Trung tâm đã dành riêng nhiều phòng để điều trị bệnh nhân cúm, cách ly với những ca bệnh khác.
Ngoài ra TS Hải cũng chia sẻ, bệnh cúm mùa (cúm A và B) có thể gây dịch theo vùng hoặc diện rộng, gây viêm đường hô hấp với các biểu hiện, như: Sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, hắt hơi, sổ mũi, đau họng… Bệnh có thể tự khỏi sau 3-5 ngày.
Tuy nhiên, những trẻ có bệnh mạn tính, như: Hen phế quản, viêm phế quản co thắt, bệnh chuyển hoá, thiếu máu, suy giảm miễn dịch… dễ diễn biến nặng, gặp nhiều biến chứng và có thể tử vong. Ngoài biến chứng gây viêm phổi, viêm não, gần đây Trung tâm bắt đầu ghi nhận những ca biến chứng viêm cơ tim. Bệnh nhi bị viêm cơ tim sau cúm thường có biểu hiện sốt cao, đau ngực, bụng, buồn nôn, nhịp tim nhanh và tử vong đột ngột.
Theo lời khuyên từ giới bác sĩ, không khí lạnh sẽ làm niêm mạc đường thở hanh khô, là điều kiện thuận lợi cho vi trùng, virus dễ thâm nhập nên trẻ dễ mắc bệnh viêm đường hô hấp. Do vậy, để phòng bệnh, cần cho trẻ uống nước đầy đủ để niêm mạc đường thở luôn có độ ẩm.
Ngoài ra, cần giữ ấm cho trẻ bằng cách mặc ấm, tránh bị gió lùa. Nên cho trẻ rửa tay thường xuyên để phòng bệnh viêm đường hô hấp. Một điều cũng cần lưu ý nữa là không để trẻ tiếp xúc với những người đang bị bệnh.
Cảm cúm là bệnh lý hô hấp do vi khuẩn, virus gây ra, dễ lây lan. Những triệu chứng đầu tiên của cảm lạnh thường là ngứa họng, sổ mũi, nghẹt mũi và hắt hơi, sau đó là sưng họng, ho, đau đầu, sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức cơ và chán ăn. Cúm là căn bệnh nhiều người gặp phải, nhất là ở trẻ em có sức đề kháng kém và người già, người bị tiểu đường, thận.
Khi bị cúm cần nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý; luôn giữ ấm cho cơ thể khi thời tiết thay đổi; nhất là các vị trí quan trọng như bàn chân, bàn tay, ngực, cổ, đầu; Tăng cường dinh dưỡng, ăn nhiều rau xanh và hoa quả để bổ sung các vitamin cần thiết cho cơ thể; đặc biệt là vitamin C, để tăng sức đề kháng.
Người già cẩn trọng bệnh tim mạch
Trong khi đó, với người cao tuổi, bệnh tim mạch rất đáng lo sợ vào thời tiết lạnh giá này.
Số liệu từ Bệnh viện Lão khoa trung ương cho biết đã tiếp nhận khoảng 300 bệnh nhân cao tuổi điều trị nội trú/ngày, trong đó có khoảng 100 người điều trị tại Khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực. Trong số đó, có 30% bệnh nhân gặp các vấn đề về hô hấp, 35% bệnh liên quan đến tim mạch, 25% xương khớp và những bệnh khác. Đặc biệt, tại Bệnh viện Lão khoa trung ương, số người nhập viện do đột quỵ vào mùa đông chiếm 70-80% tổng số bệnh nhân điều trị trong năm.
Còn tại Bệnh viện Hữu Nghị, số lượng bệnh nhân cao tuổi nhập viện tăng 15-20% so với ngày bình thường, chủ yếu là bị bệnh viêm đường hô hấp, như: Viêm họng, viêm mũi dị ứng, hen suyễn, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính.
Bác sĩ Trần Quang Thắng – Trưởng khoa Cấp cứu và Đột quỵ (Bệnh viện Lão khoa trung ương) cho biết, thời tiết lạnh là mối nguy hàng đầu với người cao tuổi có tiền sử tăng huyết áp, nguy cơ dẫn đến tai biến, đột quỵ, tử vong, nếu không xử trí kịp thời. Nguyên nhân là do người già sức đề kháng suy giảm, nên cơ chế điều hòa mạch máu não kém, nhiều khi ngồi dậy đột ngột, kết hợp thời tiết lạnh nửa đêm về sáng, dẫn đến đột quỵ.
Video đang HOT
Ngoài ra, những người mắc bệnh mạn tính, nhất là tăng huyết áp cần nhớ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Người cao tuổi cần tránh ra ngoài trời lạnh hay đột ngột từ phòng ấm ra ngoài trời lạnh, vì nhiệt độ chênh lệch đột ngột dễ khiến người cao tuổi đột quỵ.
Viêm khớp cũng là bệnh thường gặp trong mùa đông. Bệnh viêm khớp có nguyên nhân là do các đầu mối xương khớp bị tổn thương dẫn đến các cơn đau nhức hành hạ người bệnh. Viêm khớp có nhiều dạng bệnh khác nhau nhưng đều có điểm chung chính là hay bị lặp lại và đau nhức khi thời tiết trở lạnh, nhất là đối với người già. Vì thế, người bệnh khớp cần có sự chuẩn bị cho mình khi mùa đông đến.
Ra ngoài cần phải mặc đủ quần áo ấm để giữ nhiệt, nhất là bàn chân và bàn tay. Cần có một chế độ dinh dưỡng khoa học và hợp lý, đảm bảo cơ thể đầy đủ sức khỏe để đối phó với sự thay đổi của thời tiết, nhất là thời tiết lạnh cũng là một cách để bảo vệ bệnh viêm khớp không bị tái phát vào mùa lạnh. Tập thể dục thường xuyên mỗi ngày sẽ tốt cho sức khỏe và các khớp.
Trời trở lạnh đột ngột dễ gây ngứa ngoài da và nổi mề đay
Mùa đông, thời tiết lạnh thường kèm theo hanh khô, cơ thể ít tiết mồ hôi và các axit hữu cơ là nguyên nhân tăng tỷ lệ bệnh nhân mắc các bệnh về da như: khô da, ngứa, chàm, vẩy nến...
Do đó, mọi người cần chú ý chăm sóc da đúng cách để phòng ngừa mắc và tái phát.
Nứt gót chân
Nứt gót chân là phần da khô ở gót chân bị mất đi độ đàn hồi và tách ra khi trọng lực cơ thể dồn xuống chân. Căn bệnh này thường ít được mọi người quan tâm đúng mức vì chỉ là vấn đề thẩm mỹ, nhưng khi gặp một số điều kiện thuận lợi như tiếp xúc nhiều với nước, thay đổi thời tiết đột ngột, trời lạnh, nó có thể gây ra máu, nứt sâu, đau đớn, cản trở việc đi lại, lao động.
Nguyên nhân gây nứt gót chân rất đa dạng, đó là: da khô do mất độ ẩm, áp lực quá mức lên phần gót chân trong thời gian dài và nguyên nhân từ bệnh tật, sử dụng xà phòng có chất tẩy mạnh, nước tắm quá nóng, ngâm chân trong nước nóng quá lâu hoặc quá thường xuyên, dùng nhiệt độ cao sấy khô chân... làm lớp da bên ngoài chân dày lên và dễ khô nứt.
Trong khi đó, áp lực kéo dài quá mức đối với phần gót chân phát sinh từ: đi bộ hoặc đứng lâu, đặc biệt là trên sàn cứng. Người béo phì hay mang thai làm tăng áp lực đối với lớp mỡ bình thường dưới gót chân, làm cho nó "dạt" sang hai bên, khi đó nếu da không có độ dẻo dai và linh hoạt, áp lực có thể gây ra vết nứt. Giày dép không có các miếng đệm hỗ trợ cho phần gót chân... khiến gót chân rất dễ bị nứt.
Bệnh chàm
Chàm hay còn gọi là bệnh viêm da cơ địa, thường gặp ở những người bị dị ứng và hen suyễn. Biểu hiện của bệnh là tổn thương khô da chân, mặt, tróc vẩy, đỏ. Vào mùa đông, bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Chàm xuất hiện nhiều ở trẻ nhỏ từ 2 tháng đến 2 tuổi, còn gọi là chàm sữa. Khi bị chàm sữa, trẻ có biểu hiện khởi đầu là mảng hồng ban, sẩn, mụn nước, rịn nước, đóng mày, tróc vảy. Vị trí thường ở hai má, có thể lan đến cằm, da đầu, trán nhưng không có ở mắt, mũi. Bệnh nặng có thể lan đến mặt, dưới cánh tay, khuỷu, da đầu, thân mình, tứ chi nhưng vùng tã lót và vùng nách không bị ảnh hưởng. Nếu tái diễn nhiều lần, bệnh sẽ trở thành chàm thể tạng nên người ta còn gọi chàm sữa là giai đoạn đầu của chàm thể tạng.
Để hạn chế tái phát bệnh chàm, cần giữ ấm cho cơ thể, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tránh tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa. Cho trẻ uống nhiều nước, vệ sinh kỹ vùng mặt, miệng sau mỗi lần ăn hay bú sữa. Không cho trẻ mặc đồ quá chật bằng vải len, sợi tổng hợp vì dễ gây kích ứng da. Cắt ngắn móng tay để tránh trẻ gãi khi ngứa làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da. Nên đi găng tay cho trẻ để hạn chế cào, gãi. Không nên tự ý sử dụng thuốc, nhất là thuốc bôi có chứa corticosteroids.
Mùa đông, các bệnh về da dễ tái phát.
Mề đay do lạnh
Một số người khi tiếp xúc không khí lạnh (dân gian gọi là ra gió) sẽ bị nổi sẩn, mảng màu đỏ, kích thước từ vài cm đến lớn như dề cơm cháy, phù nề, ngứa dữ dội, xuất hiện vài giờ rồi biến mất. Sau đó lại nổi những mảng mới ở vị trí cũ hoặc chỗ khác. Những người dễ bị nổi mày đay thường có cơ địa nhạy cảm, do vậy, để phòng bệnh, cần lưu ý: Luôn chú ý mặc ấm, hạn chế tối đa tiếp xúc với môi trường lạnh, giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tránh ăn thức ăn, uống các loại thuốc đã gây dị ứng, thận trọng khi sử dụng mỹ phẩm, lựa chọn sử dụng mỹ phẩm phù hợp, phải đeo khẩu trang và mặc quần áo bảo hộ lao động khi tiếp xúc với môi trường có nhiều hóa chất độc hại...
Ngứa do lạnh
Ngứa ngoài da là một trong những bệnh về da thường gặp vào mùa đông. Biểu hiện ngứa có thể từ lâm râm đến dữ dội, nhất là vào ban đêm khi ngủ, đặc biệt trời càng lạnh càng ngứa dữ dội. Nhiều người ngứa không chịu được nên gãi làm trầy xước da, ra máu, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm khuẩn.
Ngoài các nguyên nhân gây ngứa do viêm da như: mày đay, vẩy nến, á sừng, mụn nhọt... thì hiện tượng ngứa khi trời lạnh là do chức năng điều tiết của tuyến mồ hôi, tiết bã bị hạn chế nên làm cho da bị khô. Bình thường, da tiết ra những chất hữu cơ như axit organic cùng với mồ hôi. Các axit hữu cơ có tác dụng giữ cho da nhờn, đàn hồi chống lại sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, bụi bẩn... Khi thời tiết khô lạnh, da ít tiết mồ hôi và các axit hữu cơ khiến da bị khô và nứt nẻ sinh ngứa.
Ngứa do thời tiết chỉ điều trị khỏi từng đợt, không thể chữa khỏi vĩnh viễn. Nhưng thường khi thời tiết ấm lên thì hiện tượng ngứa cũng giảm hoặc chấm dứt. Để hạn chế bị ngứa, cần chú ý vệ sinh da sạch sẽ. Vào mùa đông, cơ thể ít tiết mồ hôi, ít bụi bặm nhưng vẫn cần tắm rửa thường xuyên, nhất là cần vệ sinh vùng kín, nách, bẹn... để da sạch, thông thoáng.
Khi tắm, chỉ nên dùng nước đủ ấm, không chà xát da mạnh khi tắm. Đặc biệt, những người bị ngứa thường hay ngâm mình trong nước nóng rất lâu để cho bớt ngứa nhưng càng dùng nước nóng lâu càng làm cho da mất hết chất nhờn, mau khô, nứt nẻ, càng ngứa hơn. Khi tắm xong, cần lau khô nước bằng khăn bông mềm, sau đó bôi kem dưỡng ẩm phù hợp lên da.
Khi bị ngứa dữ dội kéo dài, người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa da liễu để được chỉ định dùng thuốc phù hợp. Không được tự ý sử dụng thuốc hoặc gãi mạnh gây trầy xước, gây nhiễm trùng, viêm da.
Bệnh vẩy nến
Vẩy nến là bệnh về da thường gặp vào mùa đông, chủ yếu là các thương tổn da, kèm theo ngứa ngáy khó chịu, điển hình nhất là các dát đỏ có vẩy trắng phủ trên bề mặt, vẩy dày, có nhiều lớp xếp chồng lên nhau rất dễ bong và giống như giọt nến, vì vậy có tên gọi là vẩy nến. Vị trí hay gặp là khuỷu tay, đầu gối, rìa tóc, vùng xương cùng, mông.
Tuy nhiên, sau một thời gian tiến triển, các thương tổn có thể lan ra toàn thân. Bệnh vẩy nến diễn tiến dai dẳng, có thể gây ra biến chứng viêm, biến dạng khớp xương. Do đó, người bệnh cần chú ý duy trì chế độ điều trị, sinh hoạt hợp lý để phòng ngừa tái phát bằng cách giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, thường xuyên tắm rửa, thay quần áo.
Ăn uống đủ chất dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết nhằm tăng cường sức đề kháng. Nên ăn nhiều rau xanh, củ quả tươi, uống đủ nước để da không bị khô ráp, tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại. Hạn chế bia, rượu, thuốc lá. Đặc biệt, người bệnh không được tự động bỏ thuốc khi thấy thương tổn đã giảm.
Lời khuyên của thầy thuốc
Cách tốt nhất là giữ cho da không bị mất nước, luôn luôn có độ ẩm thích hợp. Do đó, vấn đề sử dụng thuốc làm ẩm da là quan trọng nhất. iều cần lưu ý là nồng độ thuốc sử dụng phải thích hợp với vùng da bị tổn thương. iển hình như khô da ở mặt có thể dùng những loại dầu làm ẩm dành cho trẻ em nhưng ngược lại, nếu nứt gót chân, nên sử dụng những thuốc có chứa urê nồng độ cao từ 20% trở lên (có phối hợp với acid lactic càng tốt).
Uống vitamin A liều cao cũng có tác dụng tốt trên sự sừng hóa, nhất là những bệnh da có sẵn như chàm tăng sừng nứt nẻ, da vẩy cá. Một số loại thuốc chống ngứa thường không có tác dụng trong những bệnh khô da hoặc da vẩy cá mà chỉ có tác dụng trong trường hợp mề đay do lạnh hoặc có hiện tượng chàm hóa.
Cần lưu ý, không được dùng thuốc không rõ tác dụng, thuốc truyền miệng, xà phòng không thích hợp. Phải uống nhiều nước, mặc áo, quấn khăn đủ ấm trong mùa lạnh.
Trị chứng ngứa mùa đông bằng bài thuốc Nam
Bên cạnh đó, những người mắc các bệnh mạn tính thường dùng nhiều loại thuốc khác nhau. Một số loại thuốc uống hoặc thuốc bôi cũng có thể gây ngứa. Mặt khác, người có sức đề kháng yếu, không chịu được rét, khi trời trở lạnh buộc phải mặc nhiều quần áo ảnh hưởng đến quá trình hô hấp bình thường của da.
Theo y học cổ truyền, để phòng trị chứng ngứa trong mùa đông, không nên tắm quá nhiều, mỗi tuần tắm 2-3 lần là đủ. Không nên tắm nước quá nóng và các loại sữa tắm, xà phòng có độ kiềm cao; giữ độ ẩm thích hợp trong phòng... Với biểu hiện ngứa, bong vảy, ngứa nhiều về đêm, đặc biệt trong những ngày rét đậm... có thể sử dụng một trong số những bài thuốc sau:
Bài 1: gừng khô 9g, hồng táo 10 quả, quế chi 6g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Uống liền trong 7-10 ngày.
Bài 2: đương quy, sinh địa, bạch thược mỗi thứ 15g, đan sâm 20g, phòng phong, kinh giới, bạch tật lê mỗi thứ 10g. Sắc uống. Ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Bài 3: dạ giao đằng 50g, khổ sâm, xà sàng tử mỗi thứ 20g, kinh giới 30g, hoa tiêu 5g. Sắc uống. Ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Bài 4: quế chi 6g, bạch thược 12g, đương quy 10g, gừng sống 3 miếng, hồng táo 10 quả, cứu cam thảo 5g. Ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Bài 5: đương quy 10g, quế chi 10g, bạch thược 10g, tế tân 3g, cam thảo 5g, mộc thông 6g, ngô thù du 3g, gừng sống 9g. Ngày 1 thang, sắc làm 2 lần.
Dạ giao đằng phối hợp với một số vị thuốc khác, sắc uống trị ngứa da.
Dược thiện (món ăn bài thuốc)
Bài 1: thịt lươn 30g, hồng táo 15g, gạo tẻ vừa đủ, nấu cháo ăn hàng ngày.
Bài 2: thịt dê 200g, hoa tiêu 3g, gừng sống 15g, đương quy 30g. Hầm mềm.
Bài 3: sơn tra 15g, đương quy 15g, hồng táo 10g. Nấu ăn.
Thuốc dùng ngoài
Bài 1: vỏ chuối tiêu sắc lấy nước thấm vào khăn bông rồi chườm vào chỗ ngứa hoặc dùng mặt trong của vỏ chuối đắp trực tiếp vào chỗ ngứa.
Bài 2: lá đào tươi 30g, sắc lấy nước cốt, buổi tối trước khi đi ngủ lấy bông thấm nước cốt bôi vào chỗ ngứa.
Bài 3: gừng tươi 250g, rượu trắng 500ml. Gừng đem rửa sạch, thái lát, ngâm trong rượu 3-5 ngày là dùng được. Dùng bông tẩm thứ rượu này, bôi, chấm vào chỗ ngứa, ngày 2-3 lần.
Ăn nước canh xương, canh gà hay canh cá tốt hơn? Nhiều người đã ăn sai canh suốt nhiều năm Nhiều người cho rằng ăn canh đầy đủ chất hơn ăn thịt và tốt cho tiêu hóa nhưng thực tế mọi người đã hiểu sai. Nhiều người trong bữa ăn có thể không có rau nhưng không thể thiếu được canh. Thời tiết lạnh, món canh càng khiến cơ thể thêm ấm áp. Tuy nhiên, nhiều người đang có những hiểu lầm về...