Triển khai thêm tàu tới Trung Đông, Mỹ đang chuẩn bị cho chiến tranh Israel – Iran?
Khi Trung Đông đang chờ phản ứng của Iran sau khi Israel thực hiện các vụ á.m s.át thủ lĩnh chính trị Hamas và chỉ huy quân sự Hezbollah, Mỹ đang chuyển lực lượng tới khu vực này.
Tàu ngầm USS Georgia của Mỹ di chuyển qua vùng Vịnh. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Theo kênh Al Jazeera, nhóm tấn công hải quân, gồm tàu sân bay USS Abraham Lincoln dẫn đầu và đội máy bay chiến đấu F-35C, đang tiến tới Trung Đông và dự kiến sẽ thay thế tàu sân bay USS Theodore Roosevelt. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã ra lệnh cho nhóm tấn công này tăng tốc độ. Ngoài ra, USS Georgia, một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân mang theo tên lửa dẫn đường đang có mặt ở Địa Trung Hải, cũng đã được triển khai tới Trung Đông.
Động thái triển khai nhóm tấn công hải quân diễn ra sau vụ Israel s.át h.ại chỉ huy Hezbollah là Fuad Shukr ở Beirut và vụ á.m s.át thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh ở Tehran.
Các vụ á.m s.át diễn ra cách nhau vài giờ vào ngày 30 và 31/7, trong đó Israel cũng bị cáo buộc s.át h.ại ông Haniyeh mặc dù nước này chưa chính thức thừa nhận.
Động thái triển khai tàu của Mỹ cũng diễn ra sau cuộc gọi vào ngày 11/8 giữa Bộ trưởng Austin và Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant nhằm đề phòng Iran tấn công trả đũa.
Trong một tuyên bố do Lầu Năm Góc đưa ra sau đó, ông Austin tái khẳng định rằng Mỹ cam kết thực hiện mọi bước có thể để bảo vệ Israel và cho biết Mỹ tăng cường khả năng của lực lượng quân sự trên khắp Trung Đông trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang.
Các nhà quan sát lo ngại rằng hành động trả đũa sau hai vụ á.m s.át, dù do Iran hoặc Hezbollah thực hiện, đều có thể châm ngòi cho một cuộc chiến tranh khu vực và có khả năng lôi kéo Mỹ tham gia khi ủng hộ đồng minh Israel.
Video đang HOT
Kênh CNBC đưa tin, động thái triển khai lực lượng tấn công của Mỹ diễn ra vào thời điểm những người chỉ trích chính quyền Mỹ đang kêu gọi nước này sử dụng ảnh hưởng của mình để áp đặt lệnh ngừng b.ắn ở Gaza. Hồi tháng 2, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã chỉ trích cách tiến hành cuộc chiến ở Gaza, mô tả các hoạt động của Israel tại vùng đất này là quá mức và liên tục nói rằng quá nhiều dân thường đã t.hiệt m.ạng. Tuy nhiên, điều đó không khiến Mỹ có nỗ lực mạnh mẽ nào nhằm buộc Israel ngừng tấn công Gaza, ví dụ như lệnh cấm bán vũ khí hoặc các biện pháp trừng phạt khác.
Nhiều quốc gia, trong đó có Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan và một số quốc gia phương Tây, đã kêu gọi công dân sơ tán khỏi Liban vì lo ngại Liban bị Israel đáp trả nếu Israel bị tấn công trực tiếp. Đồng thời, một số hãng hàng không đã tạm dừng các chuyến bay đến Israel, Jordan và Liban.
Theo Giáo sư Gordon Gray, người từng là đại sứ Mỹ, việc Mỹ thông báo triển khai nhóm tàu sân bay tấn công là nhằm mục đích răn đe Iran hơn là l.àm t.ình hình leo thang.
Tổng thống Biden đã ra lệnh triển khai tương tự đến phía Đông Địa Trung Hải vào tháng 10/2023, khi một trong những tàu sân bay lớn nhất thế giới là USS Gerald R Ford di chuyển đến khu vực. Tại đây, có cả tàu và máy bay do thám của Anh. Vào thời điểm đó, các quan chức Mỹ coi động thái triển khai là nỗ lực nhằm ngăn chặn Hezbollah và Iran lợi dụng cuộc chiến của Israel ở Gaza, khi đó đang ở giai đoạn đầu.
Ông Omar Rahman, một thành viên tại Hội đồng Vấn đề Toàn cầu Trung Đông, nhận định: “Mỹ đang gửi tín hiệu rõ ràng tới Iran rằng họ sẽ tham gia vào bất kỳ cuộc chiến nào ở phía trước và động thái này có khả năng ngăn chặn Iran thực hiện một cuộc trả đũa đáng kể nhằm vào Israel”.
Trong khi đó, ông HA Hellyer thuộc Viện Quân chủng Thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) cho rằng việc phô trương vũ lực nhằm mục đích hạn chế nguy cơ leo thang mà Mỹ không cần phải đối đầu với hành vi của Israel và cuộc chiến của nước này ở Gaza.
Tuy nhiên, việc hạn chế nguy cơ leo thang và áp dụng cách tiếp cận không can thiệp vào các hành động của chính phủ Israel có thể sẽ là một thách thức, nhất là khi Israel liên tục phá vỡ các giới hạn đỏ của Mỹ đặt ra.
Về phần mình, ngày 12/8, phát ngôn viên của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Anna Ukolova cho biết tất cả các đơn vị của IDF được đặt trong tình trạng báo động cao. Bà Ukolova cho biết thêm: “Lực lượng Phòng vệ Israel vẫn tiếp tục các hoạt động tích cực trong cuộc chiến chống k.hủng b.ố trên mọi khu vực biên giới”. Bà cũng trích dẫn bài đăng trên mạng xã hội ngày 11/8 của người phát ngôn IDF Daniel Hagari rằng quân đội Israel đang theo dõi tình hình ở Trung Đông, tập trung vào các hoạt động của Iran và phong trào Hezbollah và sẵn sàng hành động tùy thuộc vào diễn biến của tình hình.
Phần lớn người Mỹ phản đối điều binh sĩ để bảo vệ Israel
Theo một cuộc thăm dò toàn quốc công bố ngày 6/8, lần đầu tiên trong những năm gần đây, đa số người Mỹ phản đối điều binh sĩ đến bảo vệ Israel nếu nước này bị các nước láng giềng tấn công.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thăm các binh sĩ nước này tại thành phố Rafah, Dải Gaza ngày 18/7/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ Washington Post ngày 6/8, cuộc khảo sát của Hội đồng Chicago về Vấn đề toàn cầu cho thấy tỷ lệ phản đối là 55%, trong khi có 41% ủng hộ động thái này. Những người theo đảng Cộng hòa có xu hướng ủng hộ động thái này nhiều hơn, trong đó 55% nói rằng họ ủng hộ điều binh sĩ bảo vệ Israel, trong khi có 35% người theo đảng Dân chủ và người không theo đảng nào ủng hộ điều binh sĩ.
Kết quả khảo sát này được đưa ra khi có nhiều mối đe dọa đang bủa vây Israel, trong đó có mối đe dọa từ Iran - nước tuyên bố sẽ trả đũa vụ á.m s.át thủ lĩnh chính trị của Hamas là Ismail Haniyeh. Ngoài ra, Israel còn đối mặt với mối đe dọa khi các cuộc giao tranh với Hezbollah ở biên giới phía Bắc với Liban có thể biến thành cuộc chiến toàn diện.
Cuộc thăm dò nói trên được thực hiện trực tuyến từ ngày 21/6 đến ngày 1/7, trước vụ á.m s.át ông Haniyeh và trước khi Iran đưa ra tuyên bố trả đũa. Khảo sát này được thực hiện với 1.056 người Mỹ trưởng thành với tỷ lệ sai số là cộng hoặc trừ 3,2 điểm phần trăm.
Cuộc thăm dò của Hội đồng Chicago cho thấy tỷ lệ người Mỹ ủng hộ điều binh sĩ đến bảo vệ Israel đã giảm kể từ khi cuộc chiến ở Gaza nổ ra, mặc dù không rõ liệu xu hướng giảm này có liên quan cụ thể đến cuộc xung đột ở Gaza hay không.
Tỷ lệ người Mỹ ủng hộ điều binh sĩ đến bảo vệ Israel nếu các nước láng giềng tấn công nước này (41%) là thấp nhất kể từ khi Hội đồng Chicago bắt đầu đặt câu hỏi tương tự vào năm 2010. Năm đó, 47% người Mỹ cho biết họ ủng hộ điều binh sĩ bảo vệ Israel; vào năm 2012, 49% ủng hộ động thái này và vào năm 2014, 45% ủng hộ. Trong năm 2015, 2018 và 2021, tỷ lệ ủng hộ là 53%.
Trong những ngày gần đây, Mỹ đã tái bố trí các trang thiết bị quân sự ở Trung Đông và châu Âu khi nước này chuẩn bị giúp Israel tự vệ trước phản ứng tiềm tàng của Iran. Khi Iran phóng một loạt tên lửa về phía Israel vào tháng 4 trong một cuộc tấn công trả đũa khác, chính liên minh do Mỹ dẫn đầu đã giúp Israel đối phó.
Cuộc thăm dò của Hội đồng Chicago cũng cho biết có 56% người Mỹ phản đối điều động binh sĩ Mỹ nếu Iran tấn công Israel, trong khi 42% ủng hộ sử dụng binh sĩ trong tình huống này.
Mặc dù Israel và Mỹ thường tuyên bố hai nước là đồng minh thân cận nhất và là người bạn thân thiết nhất của nhau, nhưng hai nước không có hiệp ước chính thức bắt buộc Mỹ phải đến bảo vệ Israel hoặc ngược lại.
Việc sử dụng binh sĩ Mỹ trên bộ để bảo vệ Israel trước kẻ thù gần đây chưa được đề cập nhiều, nhưng dù sao đây cũng là một vấn đề nhạy cảm đối với công chúng Mỹ. Khi Mỹ xây dựng một bến tàu nổi ngoài khơi Dải Gaza trong để chuyển thêm viện trợ cho người dân Palestine, chính quyền Mỹ đã nói rõ rằng sẽ không có binh lính Mỹ nào có mặt trên bộ ở Gaza.
Kết quả cuộc thăm dò trên cùng với các cuộc thăm dò khác cho thấy công chúng Mỹ tỏ ra không hài lòng với Israel trong bối cảnh cuộc chiến ở Gaza đã khiến 39.653 người Palestine t.hiệt m.ạng.
Theo một cuộc thăm dò của Gallup công bố vào tháng 3, hầu hết người Mỹ không tán thành hành động quân sự của Israel, trong đó 55% không tán thành và 36% tán thành. Một cuộc thăm dò của Gallup vào cuối năm 2023 cho thấy tỷ lệ ủng hộ cao hơn là 50%.
Trong những tuần gần đây, Israel và Hamas, thông qua các bên trung gian bao gồm Mỹ và Qatar, đã tiến triển trong đàm phán một thỏa thuận nhằm chấm dứt chiến tranh và trao trả các con tin vẫn đang bị giam giữ ở Gaza. Tuy nhiên, thỏa thuận vẫn chưa đạt được và việc s.át h.ại ông Haniyeh có thể khiến các cuộc đàm phán đi chệch hướng.
Về phần mình, Israel đang tích cực chuẩn bị mọi mặt để đối phó với cuộc tấn công trả đũa của Iran và các lực lượng thân Iran. Bộ Ngoại giao Israel đã phát hành một tài liệu cho tất cả các đại sứ quán nước này trên toàn thế giới để sẵn sàng đưa ra phản ứng trong trường hợp Israel đáp trả các cuộc tấn của Iran và lực lượng Hezbollah ở Liban.
Trong khi đó, ngày 6/8, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh cả Iran và Israel đều nên tránh leo thang xung đột ở Trung Đông. Phát biểu với báo giới, ông Blinken nêu rõ: "Không nên leo thang xung đột này. Chúng tôi đã tham gia vào hoạt động ngoại giao mạnh mẽ với các đồng minh và đối tác, truyền đạt thông điệp đó trực tiếp đến Iran. Chúng tôi đã truyền đạt thông điệp đó trực tiếp đến Israel. Mọi người trong khu vực nên hiểu rằng các cuộc tấn công tiếp theo chỉ làm kéo dài xung đột, bất ổn, mất an ninh cho mọi người".
Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Mỹ cũng cho hay cam kết của Mỹ đối với an ninh của Israel là tuyệt đối, nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục bảo vệ Israel trước các cuộc tấn công của đối phương.
Nga khuyến cáo người dân hạn chế tới Trung Đông, nêu tên 3 khu vực cần lưu ý nhất Ngày 11/4, Bộ Ngoại giao Nga khuyến cáo công dân hạn chế tới Trung Đông, đặc biệt là tới Israel, Liban và các vùng lãnh thổ của Palestine. Sân bay quốc tế Ben Gurion của Israel. Ảnh: TTXVN Trang alarabiya.net dẫn thông tin từ các hãng tin phương Tây cho biết, Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ trong tuyên bố: "Tình hình căng...