Trên tay và cảm nhận nhanh Fujifilm X-E4: Thay đổi nhiều so với đời trước, nhưng theo hướng tích cực hay tiêu cực?

Nếu là một fan của Fujifilm, ắt hẳn bạn cũng không lạ gì với chiếc máy ảnh mirrorless dòng X-E của hãng này và X-E4 chính là phiên bản mới nhất mang nhiều sự thay đổi từ thiết kế bên ngoài đến phần cứng bên trong.

Nhưng sự thay đổi đó có thực sự hữu ích và hợp lý cho người dùng hay không? Hãy cùng tôi tìm hiểu.

Đây là chiếc Fujifilm X-E4 tôi vừa mượn được, và vì không được mượn kèm “full box” nên tôi xin bỏ qua phần đập hộp cũng như giới thiệu trong hộp có gì.

So với chiếc Fujifilm X-E3 ra mắt từ năm 2017, phiên bản mới lần này đã có sự tiến hóa để đi kịp với thời đại, và thứ ta dễ dàng nhận thấy đầu tiên chính là ngoại hình đã có phần vuông vức hơn trước.

Từ những đường nét uốn cong mềm mại ở X-E3, phiên bản năm nay đã có góc cạnh nhiều hơn, sắc và nam tính hơn. Trông X-E4 bây giờ như đã lột xác khỏi cậu trai năng động ngày nào, biến thành một người đàn ông chững chạc, thanh lịch hơn và có phần gì đó… cơ khí hơn.

Bạn có thể bắt gặp những đường nét này từ phiên bản Fujifilm X100V ra mắt vào năm 2020, và giờ đây X-E4 đã thừa hưởng nó. Nói vui thì X-E4 được xem là anh em họ của X100V với khả năng thay được ống kính.

Fujifilm ngày càng hướng đến sự tối giản nhiều hơn cho sản phẩm của họ và X-E4 đây là ví dụ dễ thấy nhất: cả hai mặt trước và sau được giảm bớt số lượng nút. Như ở mặt trước, X-E4 không còn cần gạt thay đổi chế độ lấy nét M, AF-s và AF-c nữa. Điều này giúp máy trông liền mạch hơn, giống một chiếc máy phim ngày xưa hơn, NHƯNG nó lại gây ra một vài bất tiện trong quá trình sử dụng khi tôi buộc phải lượn vào menu để thay đổi chế độ lấy nét khi cần.

Ngoài ra, sự tối giản này có phần hơi “quá tay” khi phần báng cầm phía trước (grip) và gù tựa ngón tay cái (thumb rest) đã không còn nữa. Dù là gọn nhẹ (chỉ 364g), nhưng việc thiếu đi điểm tựa của bàn tay sẽ khiến bất cứ ai cảm thấy khó chịu nếu dùng trong thời gian dài.

Còn nhớ ở bài đánh giá X-T100 trước đây của tôi, chiếc máy ảnh đó cũng bị cắt mất báng trước nhưng bên trong hộp vẫn được kèm theo báng rời và người dùng có thể gắn vào dễ dàng. Nhưng ở X-E4 này, chiếc báng ấy đã biến mất vĩnh viễn.

X-T100 còn được tặng kèm phần báng cầm phía trước

Theo đại diện Fujifilm Việt Nam, thị trường nước ta sẽ cắt giảm phần báng phụ kiện này để giảm giá thành bán ra, và người dùng có thể mua phụ kiện từ bên thứ ba, như chiếc Smallrig mà tôi đang lắp ở đây để có thể tận dụng được nhiều việc hơn (từ chụp cho đến quay) mà giá thành lại nhẹ nhàng hơn.

Thay đổi dễ nhận thấy tiếp theo là hệ thống nút thao tác đã được giảm đi, cụ thể nút AEL-AFL đã được gộp chung lại, nút View Mode đã bỏ đi (hợp lý), Quicksetting (Q) và Fn được chuyển lên đỉnh máy.

Bánh răng điều khiển phía sau cũng đã bị loại bỏ và chuyển lên gộp chung với bánh răng phía trước. Cách làm này của Fujifilm giúp người dùng có thể kết hợp được nhiều thao tác chỉnh thông số khác nhau trong cùng một bánh răng, bằng cách nhấn vào bánh răng 1 lần để chuyển và vặn để cộng trừ thông số. Người dùng có thể gán tối đa 3 thao tác trên bánh răng này và các thao tác này bao gồm: shutter speed, ISO, EV và khẩu độ.

Màn hình LCD vẫn có kích thước 3 inch, tuy nhiên cải tiến rất nhiều: lật được 180 độ phù hợp cho việc quay vlog hoặc chụp ảnh ở những góc khó nhìn bằng EVF, có cảm ứng, 1,62 triệu điểm ảnh so với 1,04 triệu điểm ảnh trước đây. Ngoài ra, màn hình EVF với tấm nền OLED cùng với 2,36 triệu điểm ảnh giúp hiển thị màu sắc và độ chi tiết tốt khi ngắm, bên cạnh đó là độ làm tươi đạt 100fps nên khi vừa ngắm vừa lia máy di chuyển cũng ít gặp hiện tượng giật lag.

Các cổng giao tiếp thân thiện hơn cho người dùng: jack micro 3.5mm thay vì 2.5mm như trước, cổng sạc USB-C thay cho micro-B USB 2.0 và Micro HDMI type D hỗ trợ xuất 4K 4:2:2 10-bit.

Ai trong chúng ta cũng đều hiểu rõ ấn tượng đầu tiên lúc nào cũng quan trọng, và chiếc máy ảnh nhỏ gọn này vô tình đã đánh mất 1 điểm ngay lần nhìn đầu tiên với một số người (trong đó có tôi), chỉ vì tối giản một cách hơi “quá tay”. Ví dụ cụ thể hơn, so về công thái học, tôi sẽ chọn Sony a6400 trong cùng tầm giá nhờ có sẵn báng cầm phía trước lẫn gù đặt ngón tay cái ở mặt sau, lúc đó cổ tay tôi sẽ không bị hành hạ dù có chụp trong thời gian dài.

Mặt khác, tôi vẫn đánh giá nó có điểm cộng là giúp máy trông gọn gàng hơn, đỡ cục mịch hơn trước kia và chắc chắn team mê những vật dụng tối giản sẽ thích.

Ngoài ra, việc giảm bớt số nút, chuyển một số thao tác sang màn hình cảm ứng sẽ giúp người dùng mới nhập môn dễ nắm bắt (điểm cộng) nhưng với những người không ưa cảm ứng vì hay bị chạm nhầm điểm lấy nét linh tinh mỗi khi đi dạo phố như tôi thì đây lại là điểm trừ.

Trải nghiệm chụp thế nào?

Tôi may mắn đã có cơ hội trải nghiệm chiếc máy ảnh này ở nhiều thể loại khác nhau, từ chụp phố, chân dung, cho đến hoa lá, phong cảnh, sản phẩm… Trả lời tóm gọn thì X-E4 đáp ứng được hết tất cả nhu cầu chụp ảnh phổ biến hiện nay, nếu bạn muốn hỏi nhanh. Còn phân tích sâu hơn, Fujifilm X-E4 có những điểm mà tôi rất thích, sẽ được đưa ra ngay dưới đây:

- Cảm biến X-Trans CMOS IV 26.1MP cùng chip xử lý X-Processor 4 mà ta có thể thấy trên X-T4 gần đây. Nói cách khác, nếu bạn thích dòng X-T nhưng hầu bao không cho phép thì X-E4 là lựa chọn tối ưu ở thời điểm này và phần chi phí còn lại có thể tích cóp để mua ống kính tốt là được. Dải nhạy sáng rộng, có thể tinh chỉnh tối đa từ ISO 80 đến ISO 51.200 giúp người dùng có thể chụp được mọi hoàn cảnh dù là trời tối.

Tôi đã thử một vài bức chụp phố đêm tại Đà Lạt và kết quả cho ra khá ấn tượng, chi tiết được bảo toàn tốt cũng như xử lý nhiễu hạt rất hiệu quả ở ISO cao:

- Khả năng lấy nét cũng là điều mà nhiều người quan tâm và Fujifilm X-E4 thực sự sẽ không làm bạn thất vọng. Hệ thống lấy nét theo pha cải tiến cùng với 425 điểm lấy nét autofocus, có thể nói độ phủ AF gần như là toàn sensor. Qua trải nghiệm thực tế, máy cho tốc độ lấy nét rất nhanh và chính xác, nhất là khi chọn tự động bắt nét khuôn mặt. Theo Fujifilm, hệ thống AF của X-E4 có tốc độ lấy nét 0,02 giây và có thể lấy nét được ở điều kiện ánh sáng -7 EV.

- Nếu cần bắt chuyển động nhanh, Fujifilm X-E4 trang bị tính năng Burst Shot chụp liên tục với 8 khung hình/giây khi dùng màn trập cơ, so với X-T4 là 15 khung hình/giây. Tuy nhiên khi chuyển sang dùng màn trập điện tử, bạn sẽ có được 20 khung hình/giây full độ phân giải hoặc 30 khung hình/giây với độ phân giải bị crop xuống 1.25x. Thực ra với nhu cầu sử dụng phổ thông, 8fps đã là quá đủ.

- Đã là máy ảnh Fujifilm thì không thể không nhắc đến giả lập màu phim – món đặc sản kể từ những ngày đầu và tạo nên sự thành công rất lớn cho dòng máy ảnh kỹ thuật số của hãng này nhiều năm nay. Lướt quanh các hội nhóm chụp ảnh trên Facebook, chắc hẳn bạn không ít lần bắt gặp những bài post chia sẻ cách chỉnh màu sao cho giống máy Fujifilm, hoặc settings trên máy Fujifilm thế nào để có được tông màu đẹp nhất, chính Film Simulation của hãng này đã tạo nên cơn sốt cho đến bây giờ.

Và với X-E4, Fujifilm cập nhật những màu phim mới nhất, mang đến 18 lựa chọn dành cho người dùng và có lẽ chúng ta cũng chẳng cần phải hậu kỳ hay blend màu gì nhiều nữa vì những “gia vị nêm sẵn” này đã giúp hơn 90% công đoạn rồi.

Khác với phần thiết kế khiến tôi khó chịu trong việc thao tác, hiệu năng của Fujifilm X-E4 đã bù đắp được phần nào, từ chất lượng lấy nét, cảm biến cùng vi xử lý mới cho đến bộ giả lập màu phim sẽ “hút hồn” bất cứ ai khi bắt đầu cầm chụp. Trả lời cho câu hỏi ở tựa đề bài viết, sự thay đổi của chiếc máy này đều dẫn đến kết quả 2 chiều, nhưng may thay phần tích cực đã kéo đỡ cho tiêu cực rất nhiều.

Đặt theo thang điểm tổng, tôi đánh giá chiếc máy này ở mức 8/10 vì mất đi 2 điểm về mặt thiết kế gây khó cho người dùng và chỉ một ước mong nhỏ nhoi là thị trường Việt Nam được tặng kèm báng cầm để trải nghiệm được tốt hơn. Thế là đủ!