Trẻ béo phì nhưng vẫn thiếu chất

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc cải thiện tình trạng dinh dưỡng và nâng cao sức khỏe người dân.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng (SDD) t.rẻ e.m đã giảm đáng kể và bền vững, tình hình an ninh lương thực – thực phẩm và bữa ăn của người dân đã được cải thiện rõ rệt.

Trẻ béo phì đang có xu hướng tăng.

Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể về cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho người dân như tỷ lệ SDD t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi đã giảm nhanh và bền vững. Tỷ lệ SDD thể nhẹ cân giảm từ 30,1% năm 2000 xuống còn 14,1% năm 2015 và năm 2019 tỷ lệ này là 12,2%.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với nhiều vấn đề về dinh dưỡng như tỷ lệ SDD thấp còi (chiều cao theo t.uổi) ở t.rẻ e.m dưới 5 t.uổi mỗi năm giảm 1%, nhưng vẫn còn ở mức cao (22,4% năm 2019) và có sự chênh lệch giữa các vùng nhất là vùng núi, vùng khó khăn so thành phố, đồng bằng. Tỷ lệ này ở miền núi phía Bắc là 27,1% và Tây Nguyên là 29,8%.

Bên cạnh đó, tỷ lệ thừa cân, béo phì đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng, nhất là ở khu vực đô thị. Tình trạng gánh nặng kép về dinh dưỡng ngày càng rõ rệt, và trở nên khó khăn trong phòng chống suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, thấp còi, thừa cân và phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng. Tỷ lệ thừa cân béo phì ở trẻ dưới 5 t.uổi (năm 2019) là 9,7%.

Tình trạng thừa cân béo phì lứa t.uổi học đường cũng đang báo động: Theo kết quả điều tra nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng tiến hành trong giai đoạn 2017-2018, với cỡ mẫu 5.000 học sinh từ 75 trường từ Tiểu học đến THCS; THPT (thuộc 25 xã/phường) trên một số tỉnh thành phố cho thấy: Tỷ lệ thừa cân/béo phì chung ở học sinh là 29,0% (tỷ lệ này ở khu vực nông thôn là 17,8%; khu vực thành thị là 41,9%).

Đồng thời, nhiều t.rẻ e.m Việt Nam thừa cân, béo phì nhưng lại thiếu nhiều chất dinh dưỡng cần thiết, đây là một thực trạng cũng rất đáng quan ngại, bởi khi trẻ thiếu những dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của cơ thể nhưng lại được “che đậy” dưới thân hình mũm mĩm, các vị phụ huynh sẽ rất khó nhận ra vấn đề của con mình để có giải pháp kịp thời.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, vấn đề thừa cân nhưng thiếu chất ở trẻ cũng xuất phát từ chính chế độ ăn giàu đạm, đường, mỡ, bởi trong khẩu phần ăn này các thành phần dưỡng chất thiết yếu khác lại không được cung cấp đủ, điển hình là thiếu các nguyên tố vi lượng, vốn không sinh năng lượng nhưng lại rất cần cho các chuyển hóa của cơ thể như: Vitamin và khoáng chất.

Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Trương Tuyết Mai- Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia lý giải, chúng ta không nên nghĩ béo phì nghĩa là cái gì cũng thừa. Có những bé béo phì nhưng vẫn bị thiếu m.áu, thiếu sắt, thiếu canxi do chế độ ăn nhiều nhưng không đầy đủ các nhóm chất.

Thậm chí, ngày nay trẻ có xu hướng tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn ít có lợi cho sức khỏe; ăn nhiều chất đạm (chủ yếu là thịt) so với nhu cầu, khả năng hấp thụ của cơ thể, trong khi đó lại ăn ít rau, trái cây và ăn chưa đủ nhu cầu về sữa và sản phẩm từ sữa.

Để giúp trẻ có đầy đủ dinh dưỡng, các chuyên gia y tế khuyến cáo, cha mẹ nên lưu ý giảm bớt các thực phẩm giàu chất béo, đường trong chế độ dinh dưỡng của bé.

PGS.TS Trương Tuyết Mai tư vấn, ngoài việc cho trẻ ăn đa dạng thực phẩm, trong bữa ăn nên bổ sung rau xanh, hoa quả tươi, uống nước hoa quả. Hạn chế cho trẻ ăn các loại thực phẩm kém lành mạnh như đồ ăn nhanh, nước ngọt…

Đồng thời, để trẻ phát triển toàn diện, ngoài chế độ dinh dưỡng hợp lý còn cần tăng hoạt động thể lực, thời gian hoạt động ở mức trung bình ít nhất 60 phút/ngày. Trẻ dưới 2 t.uổi không nên xem ti vi, trẻ lớn hơn chỉ được xem ti vi dưới 2 giờ/ngày hoặc dưới 14 giờ/tuần.

Mặt khác, trẻ cần ngủ đủ giấc để hỗ trợ hệ thống miễn dịch cũng như phát triển cơ thể toàn diện; với trẻ từ 0 đến 5 t.uổi ngủ đủ 11 giờ/ngày, từ 5 đến 10 t.uổi ngủ đủ 10 giờ/ngày, trên 10 t.uổi ngủ đủ 9 giờ/ngày…

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng: Trẻ thừa cân rất hay thiếu vitamin D, đây là một chất rất cần thiết cho quá trình tổng hợp xương, làm xương vững chắc hơn, giúp trẻ phát triển cao lớn hơn. Bên cạnh vai trò đối với hệ xương khớp, vitamin D còn tham gia vào nhiều chức năng khác trong cơ thể. Đặc biệt, những người thiếu vitamin D rất dễ mắc các bệnh về hô hấp như hen phế quản, bệnh về miễn dịch, bệnh n.hiễm t.rùng…