Trám cuối thu – Tặng phẩm dung dị từ núi rừng
Bùi nếp, hay còn gọi là trám đen được nhiều chị em thương nhớ khi mùa lạnh về. Thiên nhiên ưu đãi cho bà con miền biển nhiều hải sản tôm cá thì cũng không quên dành cho vùng trung du, miền núi những tặng phẩm quý giá.
Quả trám – Tặng phẩm dung dị từ núi rừng
Đó là khi chúng ta nói về loại quả hình thoi thuôn hai đầu, khi chín có màu tím đen thẫm được phủ bên ngoài một lớp tựa như phấn trắng.
Có ai đó trộm nghĩ rằng, thứ quả từng mang tiếng là “xấu xí”, đen nhẻm, không được nịnh mắt cho lắm ấy có gì đặc biệt mà được nhiều người săn lùng tìm mua khi vào mùa đến vậy?
Quả bùi (hay còn gọi là quả trám), nhiều nơi quê dân dã gọi thế, như vùng bán sơn địa của Ninh Bình, Hòa Bình. Nhưng người ta vẫn thường biết đến chúng với cái tên trám đen nhiều hơn. Trám có hai loại. Trám đen (trám nếp, quả bùi) còn được gọi là ô lãm, hắc lãm, mộc uy tử – có màu tím đen thẫm. Trám trắng còn được gọi là cảm lãm, thanh quả, cà ná, gián quả, mác cơm, thanh tử, bạch lãm,… có vỏ màu vàng xanh nhạt.
Quả bùi được trồng phổ biến từ vùng Quảng Bình trở ra đến các tỉnh vùng cao phía Bắc như Hà Tĩnh, Nghệ An, Hòa Bình, Sơn La, Cao Bằng,… Tên gọi thì nhiều, quả bùi nghe cũng vui tai mà vì tính “quốc dân” nên gọi là trám cho dễ nhớ.
Thức quả bình dị của một số vùng quê này ngon từ ngoài vào trong. Cũng lạ kỳ. Phần thịt quả chế biến được nhiều món ngon, hạt nhọn bên trong thì chặt giữa ra khều lấy phần nhân trắng bên trong nữa mới thơm ngậy làm sao. Ăn như vậy mới đúng điệu thứ quả này đấy!
So với những thức quả khác, trám đen được nhiều chị em thị thành ưa chuộng hơn cả, chẳng ngại sự đắt đỏ mà tranh nhau tìm mua. Bởi nếu không nhanh chân mua được trám đen khi vào mùa, đành phải ăn trám trắng “chất lượng loại 2″ mà thôi.
Khi những cơn nắng gắt của mùa hạ vụt tắt đón gió heo may về là lúc những gốc trám đen đến lúc hái quả. Tháng 7, tháng 8 âm lịch là lúc vụ trám được giá nhất. Đặc biệt là trám được hái từ vùng cao. Bởi thổ nhưỡng lý tưởng, trám nếp vùng này ỏm xong đều ngậy và bùi, quyện mãi hương vị thơm ngon trong miệng.
Trám đen được chế biến thành nhiều món ngon lắm, nào là thịt lợn nhồi trám, cá kho trám, xôi trám và cả trám ỏm nữa. Và khi cái gió lạnh luồn vào khe cửa, len lỏi tới tận sâu tâm hồn, nó làm người ta khao khát thứ gì đó ngon, ấm, bùi ngậy như trám phải không?
Ăn trám thế nào cho ngon?
Xưa kia, trám được coi là “thịt của người nghèo”. Mới cho vào miệng, vị chua-đắng-chát xen lẫn nhưng nhai thịt quả thì lại thấy ngọt, thơm mát, bùi ngậy để lại hậu vị dài lâu.
Đừng vội nghĩ thứ quả nhỏ bé ấy bỏ nước vào đun là xong. Không biết cách chế biến thì dù hầm lâu chúng vẫn sượng hoặc nát chứ chẳng thơm bở, bùi ngậy như lời đồn đâu. Thậm chí chúng còn trở nên cứng “như đá” và chát đắng nữa.
Trám mua về ngâm nước lã khoảng 1 đến 2 giờ cho hết nhựa. Cho trám vào nước ấm, khoảng 40 đến 50 độ thôi, ngâm chừng nửa giờ. Nước nóng quá thịt quả sẽ có màu đỏ, bị cứng và vị chua, ăn mất ngon.
Trám om hay trám ỏm (từ địa phương của Phú Thọ) chính là công đoạn này. Sau khi trám mềm, chị em nội trợ sẽ chế biến theo món ăn ưa thích như thêm xíu mắm tôm, mì chính ỏm nhừ hoặc kho thịt, kho cá,…
Video đang HOT
Xôi trám vùng Tây Bắc
Xôi trám vốn nổi tiếng là đặc sản của Cao Bằng. Thứ xôi màu tím hồng ngon mắt ấy kết hợp với các vật phẩm núi rừng ăn kèm khiến người ta chẳng bao giờ quên được. Trám sau khi om mềm, tách đôi lộ cùi. Xôi nếp nương sau khi đồ chín rưới thêm mỡ để tăng độ ngậy.
Khi thưởng thức, dàn xôi thêm “topping” như cá nướng, nhộng ong, thịt trám thêm chút gia vị chẩm chéo theo ý thích là hết nhẵn.
Nham trám ( gỏi trám đen)
Nghẹ cũng lạ, thứ quả nhỏ xíu mang làm gỏi thì có vị gì? Nhưng ít ai biết rằng, trám đen không chỉ được nấu xôi, ỏm hay nhồi thịt mà còn làm gỏi (nham trám) rất ngon. Món gỏi như kết tinh hương vị núi rừng, có ngọt từ thịt, từ cá tới vị thanh chua của các loại rau ăn kèm, ngậy thơm, chát nhẹ của trám.
Vụ trám đen hết rất nhanh, chỉ vỏn vẹn trong vòng chưa đầy hai tháng. Nhiều người tìm mua về sơ chế bỏ ngăn đá ăn dần cả năm.
Còn bạn, mùa trám năm nay của bạn thế nào?
Ngon hết sảy những món ăn đường phố Việt Nam, bạn thích nhất món nào?
Những món ăn đường phố Việt Nam không chỉ ngon mà còn đa dạng, giá cả phải chăng, thu hút cả người bản địa lẫn du khách từ mọi quốc gia.
Top những món ăn đường phố Việt Nam mà du khách mê nhất
1. Phở
Món Phở đã đi vào từ điển Oxford với cách viết là "pho", không thể dịch sang bất kỳ ngôn ngữ nào. Chỉ bấy nhiêu đó thôi cũng đủ khẳng định Phở là một trong những món ngon đường phố Việt Nam nổi tiếng, được yêu thích trên khắp thế giới. Tạm bỏ qua về quá trình phát triển của món ăn này, chỉ biết ngày nay Phở có mặt khắp 3 miền tổ quốc.
Món Phở là món ăn "quốc hồn quốc túy" của người Việt. Ảnh: @sbsfood
Phở có thể bán ở hàng ngày hạng sang, quán ăn bình dân cho đến những hàng phở giản dị bên góc phố. Món ăn nóng hổi với sợi phở mềm dai, nước dùng ngọt đậm đà cùng "topping" là thịt bò, thịt gà,... thêm các loại rau mùi thơm phức. Tất cả tạo nên một món phở ngon được yêu thích khắp mọi nơi.
Khắp 3 miền, nơi nào cũng có bán phở. Ảnh: @pho_thin_bali
Mỗi vùng miền tổ quốc, phở được linh hoạt gia giảm nguyên liệu và hương vị để phù hợp khẩu vị. Ngoài ra, phở Việt còn được biến tấu thành nhiều phiên bản như phở xào, phờ cuốn,... rất ngon và hấp dẫn. Cứ thế, món ăn này "xâm chiếm" vào đời sống ẩm thực người Việt và du khách quốc tế đến Việt Nam cũng mê tít món phở ngon này.
2. Bánh mì
Nhắc đến những món ngon đường phố thì không thể bỏ qua bánh mì - món ăn sáng giá cả bình dân mà đầy đủ dinh dưỡng của người Việt. Vốn được lấy cảm hứng từ bánh mì của Pháp nhưng bánh mì Việt là kiểu bánh mì mặn với vỏ bánh giòn tan, nhân bánh bên trong chế biến cực kỳ phong phú.
Bánh mì là món ăn ngon, giá rẻ và bổ dưỡng. Ảnh: @bubufoodshow
Ở các thành phố lớn như Sài Gòn, Hà Nội, Cần Thơ, Đà Nẵng,... chỉ cần bước ra đường là có "7749" món bánh mì ngon để chọn. Nào là bánh mì xíu mại, bánh mì heo quay, bánh mì ốp la, bánh mì chả cá,... cho đến các loại bánh mì chay được chế biến hấp dẫn. Mỗi loại bánh mì có nhân khác nhau nhưng thường có thêm dưa chua, hành ngò, chan thêm nước mắm hoặc một loại nước dùng đặc biệt.
Bánh mì được biến tấu với nhiều loại nhân khác nhau. Ảnh: @aki__1043
Chính vì thế mà bánh mì trở thành món ăn đường phố ở Việt Nam rất ngon và đa dạng. Không chỉ có bánh mì nhân truyền thống, người ta còn sáng tạo ra bánh mì que, bánh mì nướng muối ớt,... để chinh phục những tín đồ ẩm thực, đam mê thưởng thức các món bánh mì ngon.
3. Cơm tấm
Có thể nói rằng cơm tấm chính là "linh hồn ẩm thực" của Sài Gòn. Ai đến với thành phố sôi động này cũng nên một lần ăn cơm tấm. Cơm tấm Sài Gòn là món ăn sáng rất quen thuộc với hương vị thơm ngon, đậm đà và đủ dinh dưỡng. Sáng ra đầu ngõ gọi dĩa cơm tấm sườn bì chả là đủ năng lượng để làm việc đến tận trưa rồi.
Món cơm tấm Sài Gòn ngon "hết sảy". Ảnh: @homnay_tuiangi
Cơm tấm chuẩn Sài Gòn nấu từ loại tấm ngon, hạt cơm tơi, ngọt và thơm. Topping ăn cùng là sườn nướng được tẩm ướp kỹ, thêm bì heo dai dai, chả đậm đà, kèm thêm một chút dưa chua. Đặc biệt, cơm tấm phải có mỡ hành béo béo rưới đều lên phần cơm trắng. Khi ăn, món này sẽ thưởng thức cùng nước mắm tỏi ớt mặn ngọt, cay cay.
Ăn cơm tấm phải có mỡ hành mới ngon. Ảnh: @the.localtongue
Ngày nay, cơm tấm trở thành món ăn đường phố Việt Nam rất được yêu thích nhờ hương vị thơm ngon, giá thành bình dân và có bán ở khắp nơi. Từ những quán vỉa hè ven các con đường, quán cơm bình dân cho đến những thương hiệu cơm tấm có tiếng đều phục vụ món này. Bởi thế mà cơm tấm nghiễm nhiên trở thành món ăn có mặt ở khắp các tỉnh thành Việt Nam.
4. Xôi
Trong ẩm thực Việt Nam, xôi cũng là nhóm thực phẩm ngon và được yêu thích. Người Việt thường ăn xôi vào buổi sáng để "no lâu" và tiết kiệm chi phí. Bởi thế mà khắp từ Bắc vào Nam, đâu đâu cũng có những hàng xôi buổi sáng, mang lại cho người dân một món ăn ngon mà giá cả hợp lý.
Xôi được chia thành 2 nhóm chính là xôi mặn và xôi ngọt. Ảnh: @ryanfoodaholic
Xôi của người Việt ta rất đa dạng, tương tự như bánh mì. Nếu là người yêu thích xôi mặn, bạn có thể ăn xôi mặn thập cẩm, xôi gà, xôi trứng cút, xôi lạp xưởng, xôi chim,... Nếu bạn là người chơi hệ xôi ngọt thì có xôi vò, xôi lá cẩm, xôi lá sen, xôi đậu xanh, xôi đậu đen, xôi bắp,...
Món xôi vò vàng ươm, thơm ngon. Ảnh: @trang.shin.85
Mỗi loại xôi mang một hương vị thơm ngon đặc trưng nhưng đều có sự dẻo mềm của những hạt nếp. Tùy loại xôi mà giá cả khác nhau, 10.000 đồng/phần cũng có, mà vài chục ngàn đồng/phần cũng có. Chọn xôi mặn hay xôi ngọt là tùy khẩu vị của mỗi người, miễn sao bạn thấy ngon và thích là được.
5. Gỏi cuốn
Thêm một món ăn đường phố Việt Nam được cả người Việt và khách nước ngoài yêu thích, đó là món gỏi cuốn. Món ăn tưởng chừng đơn giản này nhưng lại có sức hấp dẫn cực kỳ, vừa tốt cho sức khỏe, lại vừa ngon miệng nên rất hợp để ăn vào buổi xế hoặc những chiều tối la cà cũng bạn bè.
Món gỏi cuốn không dầu mỡ, dễ ăn, dễ tiêu hóa. Ảnh: @vietnamfoodsafari
Gỏi cuốn được gói từ bánh tráng bột gạo, nhân bên trong thường là thịt luộc, tôm, bún tươi và rau sống. Cuốn gỏi được cuốn chắc tay, khi ăn sẽ chấm cùng với tương đen hoặc mắm nêm truyền thống của người Việt. Đơn giản vậy thôi nhưng món gỏi cuốn khiến dân tình "phát ghiền" vì rất dễ ăn.
Gỏi cuốn có thể chấm với tương hoặc mắm nêm. Ảnh: @vietnamfoodsafari
Ở các thành phố lớn, gỏi cuốn được bán với giá 5.000 - 7.000 đồng/cuốn tùy vào độ lớn và chất lượng cuốn gỏi. Mỗi lần ăn từ 4 - 5 cuốn là đủ no, đủ để bạn cảm nhận hương vị của món ăn này. Với món này, nếu có thời gian bạn cũng có thể tự làm thay vì mua làm sẵn.
6. Bánh tráng trộn
Bánh tráng trộn đã xâm nhập vào ẩm thực đường phố một cách hết sức tự nhiên, trở thành món ăn đường phố ngon và nổi tiếng, có bán nhiều ở các trường học khắp các tỉnh, thành phố trên cả nước. Đây là món ăn vặt ngon không chỉ người trẻ yêu thích mà người lớn cũng mê tít.
Bánh tráng trộn là món ăn vặt người trẻ rất yêu thích. Ảnh: @numb2192
Đúng như tên gọi, đây là món bánh ăn trộn giữa bánh tráng bột gạo và các nguyên liệu như khô bò, khô gà, ruốc, xoài bào sợi, đậu phộng rang, rau râm, muối tôm, mỡ hành và một loại nước sa tế có độ cay vừa phải. Đặc biệt, linh hồn của bánh tráng trộn chính là trứng cút luộc, mỗi bịch bánh sẽ có 1 - 2 quả trứng hoặc nhiều hơn.
Báng tráng trộn càng ăn càng ghiền. Ảnh: @maituyen0503
Bánh tráng trộn rất dễ ăn, rất ngon khiến ai ăn một lần cũng "phát ghiền". Tùy nơi bán mà mỗi phần bánh tráng trộn chỉ từ 15.000 - 25.000 đồng/phần. Khi ăn, bạn phải trộn đều tất cả các nguyên liệu lên và cảm nhận đủ các hương vị lan tỏa trong miệng. Đặc biệt, bánh tráng trộn ngon nên ăn ngay sau khi trộn vì để lâu, sợi bánh tráng sẽ bị mềm, làm cho món bánh mất ngon.
7. Chè
Chè là một trong những món ngon Việt Nam có bán khắp mọi tỉnh thành từ Nam ra Bắc. Mỗi vùng có những đặc sản chè riêng nhưng nếu bất chợt thèm chè thì ở đâu bạn cũng có thể thưởng thức. Món này được xem là món tráng miệng, món ăn vặt ngon với danh sách lên đến vài chục món khác nhau.
Việt Nam ta có đa dạng loại chè ngon. Ảnh: @soaipham
Chè thường được nấu từ các loại đậu, gạo nếp, đường, nước cốt dừa, các loại trái cây, củ,... để tạo nên món ăn ngọt béo, đậm đà. Kể sương sương thôi thì có chè thập cẩm, chè Thái, chè khúc bạch, các loại chè đậu, chè nhãn nhục, chè sâm bổ lượng, chè hạt sen, chè chuối,... Hễ thèm ăn chè, bạn cứ ra ngay quán chè là tha hồn chọn món chè ngon yêu thích.
Ly chè thập cẩm cực hấp dẫn. Ảnh: @vietnamesegod
Chẳng biết từ khi nào chè đã thành món ăn đường phố Việt Nam nổi tiếng. Chỉ biết rằng ở các thành phố lớn, rất dễ bắt gặp những gánh hàng rong bán chè, những quán chè nhỏ nhỏ vỉa hè cho đến những thương hiệu chè gây sốt trên các diễn đàn ăn uống. Có tìm hiểu mới thấy, ẩm thực Việt thực sự rất đa dạng, chỉ mỗi chè thôi mà kể mãi không hết.
8. Ốc
Nhắc đến những món ăn đường phố Việt Nam mà quên món ốc thì thật là một thiếu sót to lớn. Đất nước có đường bờ biển dài hơn 3000km như nước ta có nguồn lợi hải sản cực kỳ phong phú. Vì lẽ đó mà ốc trở thành món ăn hấp dẫn, là "mồi nhắm" vô cùng tuyệt vời trong các bữa tiệc tùng.
Ốc là món ăn ngon có ở khắp mọi miền. Ảnh: @eatw.2mint
Từ các thành phố du lịch như Hà Nội, Sài Gòn, Nha Trang, Vũng Tàu, Phan Thiết,... cho đến các tỉnh vùng sâu vùng xa, nơi nào cũng có bán ốc. Muốn ăn ốc ngon, bạn chỉ cần đến các thành phố lớn là có "hằng hà sa số" các quán ốc từ bình dân đến cao cấp. Đơn cử như Sài Gòn và Hà Nội.
Không tin ư? Cứ thử dạo một vòng Sài Gòn lúc trời chiều, bạn sẽ thấy rất nhiều những quán ốc mở bán. Có quán to lớn mặt tiền rộng, cũng có quán nho nhỏ vệ đường. Thế nhưng tất cả đều mê hoặc thực khách bởi thứ hương thơm hấp dẫn tỏa ra từ trên bếp lò. Đây chính là cách "quảng cáo" hiệu quả nhất để thu hút khách dừng chân.
Từ ốc, người ta có thể chế biến vô số món ngon. Ảnh: @eatw.2mint
Ốc có nhiều loại như ốc hương, ốc móng tay, ốc đắng, ốc gạo, ốc bươu, ốc mỡ... kèm theo các loại hải sản như sò lông, sò dẹo, sò mai, nghêu,... được luộc, hấp sả, xào mè, nướng mỡ hành, xào mì,... mang đến những món ăn ngon miệng. Tùy gu mà bạn chọn những quán ốc lớn dịch vụ sang trọng hoặc những quán ốc bình dân, vừa ăn vừa cảm nhận những nhịp sống cuồn cuộn chảy trên phố.
Có rất nhiều những món ăn đường phố Việt Nam đã làm nên tên tuổi cho ẩm thực Việt. Trong đó những món ăn vừa giới thiệu trên đây được xem là ngon và nổi tiếng nhất, là niềm tự hào của người Việt trước bạn bè khắp năm châu.
Chả ram Hà Tĩnh vỏ giòn tan, nhân độc đáo vấn vương lòng người Không chỉ nguyên liệu chuẩn chỉnh mà chính tay nghề và cái tâm của người thợ làm bánh đã tạo nên thương hiệu riêng cho chả ram Hà Tĩnh. Nem là món ăn nổi tiếng của người Việt với tên gọi "nem rán" ở miền Bắc, phương ngữ Nam bộ kêu "chả giò", còn đa phần người miền Trung gọi là "ram" hoặc...