Trái đất ấm lên khiến 83 triệu người có nguy cơ chết vì nhiệt độ cao
83 triệu người, tương đương với nền dân số của Đức, có thể thiệt mạng vì tình trạng nhiệt độ tăng cao do khí thải nhà kính trong thế kỷ này.
Cho đến nay, Trái đất đã ấm lên khoảng 1,1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Ảnh: Reuters
Công bố trên tạp chí Nature Communications ngày 29/7, Viện Trái đất thuộc Đại học Columbia đã giới thiệu một tham số mới để giúp các công ty và chính phủ đánh giá thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra. Phép đo lường mang tên “chi phí tử vong của carbon” có thể khiến những bên đang gây ô nhiễm xem xét lại hành động của họ.
Ông Daniel Bressler tại Đại học Colombia cho biết: “Dựa trên quyết định của các cá nhân, doanh nghiệp hay chính phủ, phép tính này chỉ rõ có bao nhiêu sinh mạng sẽ bị tước đi hoặc được cứu sống”.
Áp dụng mô hình do nhà kinh tế khí hậu kiêm người đạt giải Nobel William Nordhaus phát triển, ông Bressler đã tính toán số ca tử vong trực tiếp vì nắng nóng có liên quan đến tình trạng nóng lên trên toàn cầu hiện nay.
Tính toán của ông không bao gồm số người có thể chết vì nước biển dâng, siêu bão, mất mùa hoặc thay đổi mô hình dịch bệnh bị ảnh hưởng từ sự ấm lên của khí quyển. Điều đó có nghĩa là con số 83 triệu người chết – xấp xỉ số người thiệt mạng trong Thế chiến thứ hai – vẫn có thể là một đánh giá thiếu sót.
Video đang HOT
Cứ mỗi 4.434 tấn carbon xả vào khí quyển Trái đất trong năm 2020 sẽ khiến 1 người mất mạng trong thế kỷ này, dựa trên các tính toán cho thấy hành tinh của chúng ta sẽ tăng thêm 4,1 độ C vào năm 2100.
Cho đến nay, Trái đất đã nóng lên khoảng 1,1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Khối lượng khí ô nhiễm thải ra trong suốt cuộc đời của trung bình 3 công dân Mỹ bị cho là sẽ góp phần gây ra cái chết của 1 người khác. Ông Daniel Bressler cho biết tỷ lệ tử vong cao nhất dự kiến xảy ra tại các khu vực nóng nhất và nghèo nhất trên Trái đất như châu Phi, Trung Đông và Nam Á.
Tham số mới trên có thể ảnh hưởng đáng kể đến cách thức các nền kinh tế tính toán cái gọi là chi phí xã hội của carbon, trong đó chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đặt ở mức 51USD/tấn hồi tháng 2.
Tuy nhiên, nghiên cứu của ông Bressler đưa ra cho thấy chi phí xã hội của carbon nên cao hơn nhiều lần, tức gần 258USD/tấn, nếu các nền kinh tế thế giới muốn giảm tỷ lệ tử vong do sự nóng lên toàn cầu. Giới hạn mức tăng nhiệt độ trung bình lên 2,4 độ C vào cuối thế kỷ này, so với mức giảm khí thải khiêm tốn như hiện nay có thể làm ấm hành tinh 3,4 độ C, có thể cứu 74 triệu người khỏi cái chết vì nắng nóng.
Trái Đất nóng lên, nông dân Mỹ tốn thêm tiền mua tủ lạnh trữ nông sản
Nhiều thế hệ gia đình Brian Sackett tại Mecosta, Michigan (Mỹ) đã làm nghề trồng khoai tây, nhưng chưa bao giờ họ phải mua tủ lạnh để trữ sản phẩm trong kho.
Nông dân Brian Sackett theo dõi quá trình vận chuyển khoai tây khỏi kho lưu trữ tại nông trại ở bang Michigan. Ảnh: AP
Tuy nhiên, năm 2020, Sackett đã phải chi 125.000 USD để mua chiếc tủ lạnh to hơn. Mặc dù vận hành thiết bị này khá tốn kém nhưng ít nhất khoai tây của Sackett sẽ không hỏng. Khoai tây mới thu hoạch của Sackett thường cần bảo quản ở 15,5 độ C hoặc thấp hơn để có thể lưu trữ trong nhiều tháng.
Khoảng 25% khoai tây tại Mỹ có nguồn gốc từ bang Michigan - nơi khí hậu mát mẻ trong mùa thu hoạch tháng 9 và cuối xuân, lý tưởng cho việc lưu trữ. Trong thập niên 90 của thế kỷ trước, Michigan ghi nhận 3 năm có nhiệt độ trung bình trong tháng 9 và tháng 10 trên mức bình thường. Vào thập niên 2000, Michigan ghi nhận 6 năm như vậy và trong giai đoạn 2010-2020 có tới 8 năm tương tự.
Theo hãng thông tấn AP (Mỹ), câu chuyện của Sackett tại Michigan là ví dụ điển hình cho thấy tác động của biến đổi khí hậu với nông nghiệp toàn cầu. Sau khi thu hoạch, nông sản thường không được tiêu thụ ngay lập tức mà sẽ được chuyển đến kho lưu trữ. Tùy thuộc đặc điểm riêng, đôi khi có một số loại nông sản được lưu trữ trong nhiều tháng trời. Nhiệt độ Trái Đất tăng đang khiến việc lưu trữ nông sản ngày càng khó khăn và tốn kém.
Các nhà khoa học tại Đại học Auburn (Mỹ) đánh giá thời gian bảo quản không cần trữ lạnh với một số nông sản tại nước này cũng đang giảm dần so với trước đây. Ví dụ như táo tại Tây Bắc và Đông Bắc nước Mỹ, lạc ở khu vực Đông Nam, cà chua từ thung lũng Ohio...
Công ty kỹ thuật nông nghiệp Techmark tại Michigan cho biết các khách hàng là nông dân trồng hành, cà rốt, củ cải đường... mua tủ lạnh đang ngày càng tăng. Nông dân phải đối mặt với lựa chọn khó khăn về kinh tế khi vận hành thiết bị bảo quản nông sản này. Các nhà sản xuất thiết bị điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm dự báo giá bán những sản phẩm này sẽ tăng ở thời điểm nhiệt độ ngày càng tăng.
Nhiệt độ toàn cầu tăng đã ảnh hưởng tới việc lưu trữ nông sản ở nhiều nơi. Ảnh: Reuters
Theo Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO), khoảng 20% rau quả trên toàn cầu bị hỏng trong quá trình từ thu hoạch đến bán lẻ. Rác thực phẩm là nguồn đặc biệt phát sinh khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
Ngoài ra, tại vùng châu Phi Hạ Sahara, nông dân thường mất 1/3 nông sản tích trữ do côn trùng và nấm mốc. Bà Tanya Strathers tại Đại học Greenwich (Anh) bổ sung rằng nhiệt độ tăng còn tạo điều kiện để sâu bệnh tồn tại qua mùa đông.
Nhiều nhà khoa học cảnh báo rằng ảnh hưởng từ tình trạng ấm lên toàn cầu đã "tấn công Trái Đất" mạnh hơn những gì được dự đoán. Họ đề cập đến thực tế rằng việc sử dụng than đá, dầu mỏ và khí đốt chưa giảm mặc dù đây là những tác nhân dẫn đến biến đổi khí hậu.
Năm 2020 này, nhóm các nhà hoa học thuộc tổ chức Climate Action Tracker dự đoán mức tăng nhiệt độ toàn cầu là 2,9 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Con số này vượt mục tiêu của Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu là mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở 1,5-2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Nhưng Climate Action Tracker cũng nhấn mạnh nếu 127 quốc gia thực hiện được cam kết mục tiêu trung hòa khí carbon thì mức tăng nhiệt sẽ là 2,1 độ C. Hơn 100 quốc gia đã cam kết đến giữa thế kỷ này đạt mục tiêu trung hòa khí carbon.
Gió Mặt Trời vận tốc 400km/giây gây ra vết nứt trên từ trường Trái Đất Theo báo cáo mới nhất của trang web SpaceWeather.com, Trái Đất đã bị một luồng gió Mặt Trời tấn công. Gió Mặt Trời là nguyên nhân gây ra vết nứt trong từ trường của Trái Đất khi đạt tốc độ 400 km/s. Ảnh: Sputnik Theo đài Sputnik (Nga), gió Mặt Trời đã gây ra một vết nứt trong từ trường của hành tinh...