Trả giấy phép vì buôn bán vàng quá ế ẩm
Giá vàng lên xuống thất thường, trong khi doanh thu sụt giảm nghiêm trọng khiến các doanh nghiệp kinh doanh vàng than trời.
Từ đầu năm đến nay, thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ đìu hiu. Kinh doanh ế ẩm nên nhiều công ty đành phải trả giấy phép sản xuất vàng.
Cả tuần không thấy ai tới mua vàng
Khảo sát hàng loạt cửa hàng tại khu chợ kinh doanh vàng trên đường Lê Thánh Tôn, quận 1, TP.HCM cho thấy mãi lực rất thấp. Một số chủ cửa hàng cho hay từ khi dịch COVID-19 bùng phát đến nay gần như chỉ mở cửa để phục vụ khách quen, rất hiếm khách vãng lai tới mua bán vàng. Tại nhiều khu vực kinh doanh vàng khác trên địa bàn TP.HCM cũng rơi vào tình trạng tương tự. Trước tình trạng trên, một số cửa hàng vàng phải tạm đóng cửa, số còn lại hoạt động cầm chừng.
Ông Trần Trọng Nghĩa, chủ một doanh nghiệp (DN) tư nhân kinh doanh vàng tại chợ Trần Nhân Tôn, quận 10, chia sẻ: Kinh doanh vàng trong vài tháng trở lại đây khó khăn vô cùng. Lý do trước đây khi nền kinh tế phát triển, thu nhập của người dân ổn định hoặc tăng cao nên mới mạnh tay chi tiền mua sắm những mặt hàng xa xỉ, trang sức, vàng bạc. Còn hiện nay nền kinh tế khó khăn, thu nhập giảm sút, người lao động mất việc… nên sức tiêu thụ vàng trang sức giảm theo.
“Hiện đã có hàng loạt công ty, cơ sở sản xuất thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau buộc phải dừng hoặc thu hẹp sản xuất, kinh doanh thì làm sao họ có tiền mua vàng trang sức. Mọi người thắt chặt chi tiêu nên vàng cũng ế ẩm” – ông Nghĩa phân tích.
Bà Hoàng Thứ, chủ tiệm vàng Hoàng Thứ trên đường Lê Thánh Tôn, quận 1, cũng cho hay từ sau tết đến nay chỉ có vài ngày tình hình mua bán vàng nhộn nhịp nhờ ngày vía Thần tài, sau đó hoạt động lay lắt. Đặc biệt, trong tháng 4 vừa qua, toàn bộ tiệm kinh doanh vàng phải đóng cửa nghỉ một tháng theo quy định giãn cách xã hội. Sau khi mở cửa hoạt động trở lại vào đầu tháng 5 tình hình mua bán không khả quan, thi thoảng mới có khách quen ra đổi hoặc mua chút đỉnh.
Thậm chí có cửa hàng ế ẩm đến mức mở cửa cả tuần vẫn chưa có ai tới mở hàng. Trong khi đó, chi phí thuê mặt bằng lại cao, lên tới hơn 100 triệu đồng/tháng. Trước tình hình khó khăn, các tiểu thương kinh doanh vàng tại khu vực đường Lê Thánh Tôn đã làm đơn kiến nghị chủ DN cho thuê mặt bằng giảm 50% tiền thuê trong vòng ba tháng 5, 6 và 7 nhưng hiện vẫn chưa có câu trả lời.
“Kinh doanh vàng đã khó khăn lại cộng thêm giá vàng trong vài tháng trở lại đây liên tục biến động theo xu hướng tăng khiến cho việc mua bán ngày càng ế ẩm. Giá vàng tăng từ mức 36 triệu đồng lên mức gần 49 triệu đồng/lượng trong gần một năm qua khiến nhu cầu mua vàng trang sức để làm đẹp của người dân cũng giảm” – bà Thứ buồn rầu nói.
Video đang HOT
Trả lời báo chí, ông Nguyễn Văn Dưng, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn TP.HCM, cho hay trong mấy chục năm làm nghề kim hoàn, chưa bao giờ ông thấy thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ èo uột như bây giờ.
Nhiều chủ tiệm vàng than thở chưa bao giờ thấy cảnh khách vắng, buôn bán ế ẩm như hiện nay. Ảnh: TL
Đ ành trả lại giấy chứng nhận
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh TP.HCM, cho hay chỉ riêng trong ba tháng đầu năm nay đã có sáu công ty trả lại giấy phép sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Còn nếu tính từ khi Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực đến thời điểm này đã có 75 DN trả lại giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ.
Lý giải nguyên nhân nhiều công ty trả lại giấy chứng nhận, ông Minh cho rằng “chủ yếu là do DN này sản xuất quá ít”. Báo cáo hằng quý cho thấy có những đơn vị chỉ sản xuất… vài chỉ vàng/quý.
Một báo cáo của NHNN cho thấy từ năm 2014 đến nay, vàng đã có xu hướng ổn định và sức hấp dẫn của kim loại quý này đã suy giảm đáng kể. Doanh số mua bán vàng miếng trong hệ thống có xu hướng giảm, nhiều thời điểm giảm hơn 50%.
Riêng trên địa bàn TP.HCM hiện chỉ còn 480 công ty có giấy chứng nhận sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ, 837 điểm được cấp phép giao dịch mua bán vàng miếng.
Là một trong những đơn vị trả lại giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức và mỹ nghệ, ông Lê Ngọc Mùi, chủ DN tư nhân kinh doanh vàng Kim Lợi (phường Tân Phú, quận 9, TP.HCM), cho biết: Số lượng vàng nữ trang do công ty sản xuất hiện chiếm tỉ trọng rất thấp, trong giai đoạn này doanh thu giảm tới 80%. Hiện công ty chỉ đơn thuần là mua sản phẩm vàng từ các thương hiệu lớn như SJC, PNJ, DOJI… về bán lại để kiếm lời chút đỉnh chứ không sản xuất nữa.
“Do nhu cầu sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ với số lượng quá ít nên việc trả lại giấy chứng nhận cho NHNN giúp chúng tôi tiết giảm hàng loạt chi phí đầu vào không cần thiết trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Chẳng hạn như giảm được phí môi trường, phòng cháy chữa cháy, tiền lương cho thợ kim hoàn, các loại thuế…” – ông Mùi cho hay.
Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn TP.HCM Nguyễn Văn Dưng thông tin, số lượng hội viên của hội chỉ còn khoảng 1.700 DN, giảm mạnh so với số trên 3.000 trước đây. Để đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận sản xuất vàng trang sức và mỹ nghệ không dễ nhưng nhiều đơn vị vẫn trả lại cho thấy bức tranh khó khăn của ngành này.
Đồng quan điểm, nhiều đơn vị kinh doanh vàng cho hay ngoài khó khăn do nhu cầu quá yếu, họ còn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn nguyên liệu phục vụ cho việc sản xuất vàng trang sức. Lý do là theo quy định hiện hành của NHNN, họ không được cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Các công ty phải tự cân đối nguồn vàng nguyên liệu trên thị trường.
Giá vàng tăng, sức mua èo uột
Đến đầu giờ chiều 17-5, giá vàng thế giới giao ngay dao động quanh ngưỡng 1.743 USD/ounce, có thời điểm bật lên tới 1.750 USD/ounce. Quy đổi theo tỉ giá tại các ngân hàng thương mại, giá vàng thế giới hiện tương đương khoảng 49,3 triệu đồng/lượng, mức cao nhất trong vòng tám năm qua. So với giá giao dịch hồi đầu tuần, hiện giá vàng thế giới tăng trên 56 USD/ounce, tương đương tăng khoảng 1,6 triệu đồng/lượng.
Giá vàng thế giới tăng nhanh khiến nhiều đơn vị kinh doanh vàng trong nước cũng đẩy giá bán chạm mốc 49 triệu đồng/lượng. Ví dụ, giá vàng miếng tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn hôm qua niêm yết ở mức mua vào 48,35 triệu đồng/lượng, bán ra 48,75 triệu đồng/lượng, tăng khoảng 50.000 đồng/lượng so với trước đó một ngày.
Tăng chậm hơn khiến giá vàng trong nước hiện rẻ hơn giá vàng thế giới khoảng 550.000 đồng/lượng. Tính chung cả tuần qua, giá vàng miếng tại thị trường Việt Nam tăng khoảng 500.000 đồng/lượng. Mặc dù giá vàng liên tiếp tăng nhưng sức mua èo uột.
Doanh nghiệp trả lại giấy chứng nhận sản xuất trang sức vì đâu?
Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đã đưa thị trường vàng vào khuôn khổ và giảm thiểu tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế.
Theo NHNN chi nhánh TP.HCM, trong quý 1/2020 có 4 DN được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Tính chung kể từ khi Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng chính thức có hiệu lực đến nay, trên địa bàn thành phố đã có 555 DN được cấp phép sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó Giám đốc NHNN TP.HCM, trong quý đầu năm có tới 6 DN tại thành phố hoàn trả giấy chứng nhận này do không có nhu cầu sản xuất; nâng tổng số DN trả lại giấy chứng nhận kể từ năm 2012 đến nay lên con số 75 DN.
Như vậy hiện trên địa bàn TP.HCM còn 480 DN có giấy chứng nhận sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ. Bên cạnh đó, trên địa bàn thành phố có 837 điểm được cấp phép giao dịch mua bán vàng miếng thuộc 20 TCTD và 12 DN; 4 DN có giấy chứng nhận đủ điều kiện tạm nhập nguyên liệu vàng tái xuất sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ cho hạn ngạch đã đăng ký trong năm 2020.
Dịch bệnh càng làm sức mua trang sức vàng giảm mạnh
Lý giải nguyên nhân, ông Nguyễn Hoàng Minh cho biết, việc DN trả lại giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất chủ yếu do nhu cầu các sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ giảm. Đồng tình quan điểm này, ông Nguyễn Văn Dưng - Chủ tịch Hội mỹ nghệ Kim hoàn và Đá quý TP.HCM cho biết, thời gian qua giá vàng biến động liên tục đã tác động lên tâm lý người tiêu dùng vàng trang sức. Ngay trong mùa Tết Nguyên đán Canh Tý - 2020 sức mua trang sức trên thị trường cũng chậm. Cùng với đó, trong mấy tháng qua xảy ra dịch bệnh Covid-19 càng làm cho sức mua trang sức vàng trên thị trường giảm mạnh, khiến các DN không còn động lực sản xuất vàng trang sức.
Tuy nhiên theo các chuyên gia, nguyên nhân sâu xa là Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đã đưa thị trường vàng vào khuôn khổ và giảm thiểu tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế.
Nhớ lại trước khi Nghị định 24 được ban hành, trên địa bàn TP.HCM có tới hơn 3.000 DN hoạt động sản xuất kinh doanh vàng trang sức, mỹ nghệ. Thị trường vàng khi ấy khá nhộm nhoạm, tình trạng DN kinh doanh vàng này không chấp nhận vàng của DN khác diễn ra khá phổ biến đã ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của người tiêu dùng. Chưa kể tình trạng mỗi khi giá vàng biến động, người dân đổ xô mua bán vàng không phải là hiện tượng hiếm gặp, nó không chỉ gây bất ổn đến xã hội, mà còn ảnh hưởng tới công tác điều hành chính sách tiền tệ của NHNN. Nguyên nhân một phần cũng bởi các chính sách quản lý hoạt động kinh doanh vàng trước đó khá "cởi mở" khiến cho vàng không chỉ là loại hàng hóa đặc biệt, để cất trữ mà phần nào còn được sử dụng làm phương tiện thanh toán nhất là những khi lạm phát thường xuyên ở mức cao.
Tuy nhiên Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng ra đời không chỉ khẳng định vai trò độc quyền sản xuất vàng miếng của Nhà nước cũng như siết chặt các điều kiện kinh doanh vàng miếng; mà còn siết chặt các điều kiện sản xuất và kinh doanh vàng trang sức mỹ nghệ, hoạt động xuất nhập khẩu vàng. "Nghị định 24 đã sắp xếp lại một cách căn bản thị trường vàng miếng, ngăn chặn ảnh hưởng của biến động giá vàng đến tỷ giá, lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Các chính sách này, cộng với việc cấm các TCTD huy động và cho vay vàng, không sử dụng vàng làm phương tiện thanh toán đã giảm thiểu tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế", một chuyên gia ngân hàng nhận xét.
TP.HCM là một trong những địa phương có số lượng đơn vị chế tác trang sức vàng quy mô lớn của đất nước, các DN tư nhân, vựa, chành do hộ gia đình đều sản xuất trang sức vàng thủ công mang phân phối ra thị trường. Tuy nhiên, các mô hình sản xuất hộ gia đình trong nghề trang sức vàng mẫu mã sản phẩm đơn điệu, chủ yếu chế tác sản phẩm nhẫn, dây chuyền có hàm lượng vàng cao không cạnh tranh được với DN lớn đầu tư máy móc thiết bị mẫu mã đa dạng, hàm lượng vàng thấp tạo giá thành rẻ cho người tiêu dùng. Ngoại trừ những gia đình có nghề truyền thống, còn lại rất nhiều DN sản xuất chế tác trang sức thì ít mà chế tạo ra các sản phẩm trang sức biến tướng như gạt tàn thuốc bằng vàng, hòn non bộ bằng vàng... bán cho các DN có giấy phép xuất khẩu trang sức (thực ra là xuất khẩu vàng) kiếm lời từ chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới gây biến động giá vàng trên thị trường trong nước. Các hộ gia đình sản xuất trang sức vàng trước kia chỉ cần đăng ký kinh doanh và hàng năm nộp thuế khoán từ 6 triệu đồng/tháng tiệm tiến 16 tháng đến 12 triệu đồng/tháng lại xin lại giấy phép để quay vòng thuế khoán.
Tuy nhiên theo ông Nguyễn Văn Dưng, số lượng các DN trả lại giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức là khá nhỏ so với số được cấp phép và đang hoạt động hiện nay. Đây cũng là một quy luật tất yếu trong nền kinh tế thị trường, đó là cầu ít sẽ khiến cung giảm, số DN sản xuất sẽ thu hẹp lại và ngược lại.
Xét về dài hạn, để thị trường vàng trang sức Việt Nam phát triển bền vững, giới chuyên gia cho rằng, phải thay đổi theo hướng xuất khẩu những sản phẩm chế tác có thẩm mỹ cao từ bàn tay người thợ Việt. Theo đó, từng bước tạo lập những trung tâm vàng trang sức ở Hà Nội, TP.HCM và những thành phố du lịch để bán sản phẩm vàng trang sức có thẩm mỹ cao cho du khách nước ngoài đến Việt Nam. Đặc biệt, các gia đình có nghề kim hoàn truyền thống và làng nghề phải từng bước xây dựng thương hiệu vàng trang sức Việt Nam để xuất khẩu sản phẩm trang sức ra thế giới làm, chứ không phải cạnh tranh trên thị trường vàng.
TP HCM: Vì sao nhiều tiệm kim hoàn trả giấy chứng nhận sản xuất vàng trang sức? Hàng loạt doanh nghiệp, tiệm kim hoàn ở TP HCM đã trả lại giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ, phần nào cho thấy bức tranh ảm đạm của thị trường vàng trong nước. Trong 8 năm qua, kể từ khi Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng (năm 2012) có hiệu lực đến nay,...