Tổng thống Mỹ yêu cầu Ai Cập, Jordan nhận thêm người Palestine

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 25/1 (theo giờ địa phương) cho biết ông đã trao đổi với Quốc vương Jordan Abdullah II về việc xây dựng nhà ở và tái định cư hơn 1 triệu người Palestine từ Gaza sang các quốc gia lân cận.

Người dân trở về nhà tại Dải Gaza, sau khi lệnh ngừng bắn giữa Israel và Phong trào Hồi giáo Hamas có hiệu lực. Ảnh: THX/TTXVN

Ông Trump cho biết, trong cuộc điện đàm, ông đã yêu cầu Quốc vương Abdullah nhận thêm người Palestine. “Tôi nói với ông ấy rằng tôi muốn ông nhận thêm người, vì hiện tại tôi nhìn vào toàn bộ Gaza và đó thực sự là một mớ hỗn độn”, Tổng thống Trump chia sẻ với báo giới trên chuyên cơ Air Force One.

Tuy nhiên, theo hãng thông tấn Petra của Jordan, cuộc điện đàm này không đề cập đến việc tái định cư người Palestine. Hiện Jordan đã tiếp nhận hơn 2,39 triệu người tị nạn Palestine, theo số liệu của Liên hợp quốc (LHQ).

Ông Trump cũng cho biết ông muốn cả Jordan và Ai Cập, hai quốc gia giáp Gaza, tiếp nhận thêm người Palestine. Ông dự định trao đổi với Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi vào ngày 26/1 về vấn đề này.

Ông Trump nói rằng toàn bộ khu vực Gaza đã trở thành một nơi đổ nát do hàng loạt xung đột kéo dài. Ông cho rằng cần phải “dọn sạch” Gaza với 1,5 triệu người đang ở đó.

Ông đề xuất xây dựng nhà ở tại các địa điểm khác, có thể là tạm thời hoặc lâu dài, nơi người Palestine có thể sống trong hòa bình, thay đổi cuộc sống.

Sau 15 tháng chiến sự giữa Israel và Hamas, phần lớn Gaza đã bị san phẳng. Theo LHQ, khoảng 60% các công trình xây dựng, bao gồm trường học và bệnh viện, đã bị phá hủy hoặc hư hại, trong khi 92% nhà ở không còn sử dụng được. Khoảng 90% dân số Gaza đã phải rời bỏ nơi ở, nhiều người phải di dời hơn 10 lần.

Những bình luận của ông Trump dường như đi ngược với chính sách lâu dài của Mỹ, vốn luôn ủng hộ giải pháp hai nhà nước cho Israel và Palestine. Nhiều lo ngại đã được đặt ra rằng Israel muốn đẩy người Palestine ra khỏi Gaza sang các quốc gia láng giềng, điều mà Israel bác bỏ, nhưng lại được ủng hộ bởi các phe cực hữu trong liên minh cầm quyền.

Tháng 10/2023, Tổng thống Ai Cập el-Sisi từng chỉ trích mạnh mẽ việc Israel yêu cầu di dời hơn 1 triệu người dân từ phía Bắc Gaza. Ông gọi đây là một phần của kế hoạch lớn hơn nhằm “xóa sạch người Palestine khỏi toàn bộ khu vực”.

Ông cũng cảnh báo rằng việc này sẽ mở đường cho một kịch bản tương tự ở Bờ Tây, khiến người Palestine bị đẩy sang Jordan, đồng thời phá hủy ý nghĩa của một nhà nước Palestine trong tương lai.

“Khi đó, đất nước Palestine có thể còn, nhưng người dân thì không”, ông el-Sisi nhấn mạnh. Quốc vương Abdullah cũng gọi ý tưởng tiếp nhận thêm người tị nạn Palestine là lằn ranh đỏ.

Ông Mustafa Barghouti, một chính trị gia độc lập của Palestine, đã lên án mạnh mẽ các bình luận của Tổng thống Trump. Ông tuyên bố những gì cuộc chiến ở Gaza không đạt được sẽ không thể được thực hiện thông qua áp lực chính trị.

Hiện có khoảng 5,9 triệu người tị nạn Palestine trên toàn thế giới, phần lớn là con cháu của những người đã rời bỏ quê hương vào năm 1948 khi nhà nước Israel được thành lập.

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich, người ủng hộ tái định cư người Palestine ra khỏi Gaza, đã hoan nghênh đề xuất của ông Trump, gọi đây là một giải pháp mới, đột phá để mang lại hòa bình và an ninh.

Về phía Hamas, ông Bassem Naim, thành viên Ban Chính trị của nhóm này cùng ngày 26/1 tuyên bố phản đối ý tưởng của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc di dời người dân Gaza tới Ai Cập và Jordan.