Tổng thống Hàn Quốc vừa bị bắt: Sự nghiệp lẫy lừng và kết cục cay đắng

Từng có một sự nghiệp lẫy lừng nhưng kể từ khi trở thành Tổng thống Hàn Quốc năm 2022, ông Yoon Suk-yeol liên tiếp phải hứng chịu nhiều cay đắng.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol trong cuộc phỏng vấn với đài KBS tại văn phòng tổng thống ở Seoul, Hàn Quốc ngày 4/2/2024 (Ảnh: Reuters).

Ngày 15/1, ông Yoon Suk-yeol đã trở thành tổng thống đương nhiệm đầu tiên của Hàn Quốc bị bắt, khi cuối cùng ông cũng phải nhượng bộ trong cuộc đối đầu kéo dài nhiều tuần với các cơ quan chính quyền phụ trách điều tra về cáo buộc nổi loạn.

Mặc dù là một chính trị gia kiên cường, ông Yoon, 64 tuổ.i, ngày càng bị cô lập sau nửa nhiệm kỳ 5 năm, liên tiếp bị đeo bám bởi những vụ b.ê bố.i cá nhân, phe đối lập không khoan nhượng và rạ.n nứ.t trong chính đảng của mình.

Những mối nguy hiểm pháp lý rình rập trái ngược hoàn toàn với sự nghiệp lẫy lừng của ông lúc trước khi tham gia chính trường với tư cách là một công tố viên hàng đầu.

Chính cương vị này đã giúp ông thu hút được sự chú ý của công chúng và khơi dậy nhiều sự ủng hộ dẫn đến chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2022, chức vụ dân cử đầu tiên của ông.

Thế nhưng, kể từ khi giành chiến thắng sít sao trong cuộc bầu cử đó, ông Yoon lại liên tiếp phải hứng chịu cay đắng.

Ngày 3/12/2024, thời điểm ông Yoon áp đặt thiết quân luật, một mệnh lệnh chỉ kéo dài ngắn ngủi nhưng khiến rất nhiều người dân Hàn Quốc sửng sốt, ông đã bị tổn thương nghiêm trọng về sự nghiệp chính trị.

Ông Yoon đã bị Quốc hội Hàn Quốc đình chỉ nhiệm vụ sau phiên luận tội vào ngày 14/12/2024 vì nỗ lực áp đặt thiết quân luật của mình. Số phận chính trị của ông giờ đây nằm trong tay Tòa án Hiến pháp, trong bối cảnh phải đối diện với những nguy cơ pháp lý ngày càng nhiều.

Ông Yoon đang phải đối mặt với một loạt cuộc điều tra hình sự về âm mưu nổi loạn – cáo buộc duy nhất mà các tổng thống Hàn Quốc không được miễn trừ, trong đó có cả cuộc điều tra do Văn phòng Điều tra Tham nhũng dành cho các quan chức cấp cao (CIO) thực hiện.

Ông Yoon đã lợi dụng việc từ chối tuân thủ lệnh bắt giữ của CIO mà ông cho là bất hợp pháp, để tập hợp lực lượng ủng hộ trước bối cảnh rắc rối pháp lý và chính trị ngày càng gia tăng.

Bị cô lập trong dinh thự kiên cố ở trung tâm Seoul, ông Yoon và Cơ quan An ninh Bảo vệ Tổng thống đã cố tình chống đối lực lượng thực thi pháp luật đến bắt giữ từ hai tuần trước nhưng cuối cùng ngày 15/1 vẫn phải đồng ý ra trình diện để thẩm vấn.

Trong thông điệp công bố khi bị bắt, ông Yoon không thừa nhận quá trình bắt giữ “bất hợp pháp” này nhưng quyết định nhượng bộ để “tránh đổ máu”.

Trước đó, ông Yoon đã thề sẽ “chiến đấu đến cùng” và kêu gọi những người ủng hộ giúp ông cứu đất nước khỏi “các thế lực chống nhà nước”.

Những người ủng hộ Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol tập trung gần Văn phòng điều tra tham nhũng dành cho các quan chức cấp cao, sau khi ông bị bắt tại Gwacheon, Hàn Quốc, ngày 15/1 (Ảnh: Reuters).

B.ê bố.i cá nhân che mờ thành quả

Nhiệm kỳ tổng thống của ông Yoon trong năm 2024 đã bị lu mờ bởi vụ b.ê bố.i liên quan đến vợ ông, người bị cáo buộc đã nhận món quà tặng không phù hợp là một chiếc túi xách thương hiệu Dior đắt tiề.n.

Việc ông Yoon lên tiếng xin lỗi sau vụ b.ê bố.i trên được cho là nguyên nhân chính dẫn đến thất bại thảm hại trong cuộc bầu cử Quốc hội Hàn Quốc mà đảng Quyền lực Quốc dân (PPP) phải gánh chịu vào tháng 4/2024.

Tuy nhiên, ông vẫn tiếp tục bác bỏ các lời kêu gọi điều tra vụ b.ê bố.i và cáo buộc thao túng giá cổ phiếu liên quan đến vợ và mẹ vợ. Văn phòng công tố điều tra vụ việc đã quyết định không truy tố đệ nhất phu nhân Hàn Quốc.

Những khó khăn của ông Yoon ở trong nước đã làm lu mờ đi thành công tương đối mà ông gặt hái được trên trường quốc tế.

Việc ông quyết liệt củng cố quan hệ ngoại giao vốn dĩ đã căng thẳng từ nhiều thập kỷ với nước láng giềng Nhật Bản và rồi cùng Tokyo hợp tác an ninh ba bên với Mỹ được đán.h giá là thành tựu chính sách đối ngoại mang dấu ấn của ông.

Năng khiếu ngoại giao cá nhân gắn kết được cho là điểm mạnh riêng đã mang lại thành công ban đầu cho ông Yoon. Phẩm chất này được thể hiện đầy đủ tại một sự kiện ở Nhà Trắng năm 2023 khi ông Yoon bước lên sân khấu và hát vang ca khúc nhạc pop đình đám hồi thập niên 1970 có tên “American Pie” trước sự ngạc nhiên của Tổng thống Joe Biden và khán giả tham dự.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đến Văn phòng điều tra tham nhũng dành cho các quan chức cấp cao (CIO) tại Gwacheon, Hàn Quốc ngày 15/1 (Ảnh: Reuters)

Từ nổi tiếng đến tai tiếng

Sinh ra trong một gia đình giàu có ở Seoul, ông Yoon từng học rất giỏi. Ông đỗ vào Đại học Quốc gia Seoul danh giá để theo ngành luật. Thế nhưng, sở thích giao du khiến ông liên tục trượt các kỳ thi luật sư và chỉ đỗ ở lần thi thứ 9.

Năm 2016, ông Yoon nổi tiếng trên toàn quốc với tư cách là điều tra viên trưởng vụ điều tra Tổng thống Hàn Quốc khi đó là bà Park Geun-hye về tội tham nhũng.

Ba năm trước đó, bà Park từng đình chỉ chức vụ của ông Yoon rồi sa thải khỏi nhóm điều tra một vụ án cấp cao đối với cơ quan tình báo quốc gia. Hành động này khi đó được nhìn nhận như hình phạt với ông Yoon vì đã dám thách thức thẩm quyền của bà Park.

Khi làm trưởng nhóm điều tra bà Park, trả lời câu hỏi, liệu đây có phải cách để ông trả thù hay không, ông Yoon đã đáp thẳng thừng: “công tố viên không phải là côn đồ”.

Vai trò thể hiện trong việc bỏ tù bà Park và sự trở lại đầy kịch tính với tư cách là người đứng đầu Văn phòng Công tố Quận Trung tâm Seoul đầy quyền lực đã mở đường cho quá trình vươn lên nắm quyền của ông Yoon.

Hai năm sau, ông trở thành Tổng Công tố viên của Hàn Quốc, chỉ đạo cuộc điều tra tham nhũng với một đồng minh thân cận của Tổng thống Moon Jae-in. Điều này khiến ông được những người bảo thủ yêu mến, bởi họ thất vọng với các chính sách tự do của ông Moon, qua đó đưa ông Yoon trở thành ứng cử viên cho chức tổng thống vào năm 2022.

Thế nhưng, nhiệm kỳ tổng thống của ông Yoon đã có một khởi đầu đầy khó khăn khi ông tiến hành di chuyển văn phòng tổng thống ra khỏi khuôn viên Nhà Xanh đến một địa điểm mới.

Động thái này làm dấy lên câu hỏi liệu có phải vì niềm tin phong thủy mà khuôn viên tổng thống cũ bị xa lánh hay không. Ông Yoon phủ nhận mọi sự liên quan của ông hoặc vợ ông với một pháp sư.

Khi ông Yoon từ chối sa thải các quan chức cấp cao sau vụ chen lấn dịp lễ Halloween năm 2022 khiến 159 người thiệ.t mạn.g, ông đã bị cáo buộc cố tình bảo vệ những người thuộc vây cánh của mình, trong đó có Bộ trưởng An toàn Lee Sang-min, người bạn tốt nghiệp cùng trường trung học với ông Yoon.

Một cựu học sinh khác cùng trường trung học Choongam ở Seoul với ông Yoon là ông Kim Yong-hyun, người chủ xướng việc di dời văn phòng tổng thống, rồi trở thành Giám đốc Cơ quan An ninh Tổng thống. Tiếp đó, ông này lại được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng vào tháng 9/2024.

Ông Kim chính là một trong 2 người đã khuyến nghị ông Yoon ban bố lệnh thiết quân luật. Người còn lại, không ai khác, là ông Lee.